آريتمی قلبی عبارت است از به هم خوردن نظم ضربان قلب که به دو گروه اصلی تقسيم ميشوند: :Functional ـ1 عبارت است از آريتمی غيـر مرضـی ماننـد Block V.A درجه 1 و 2 :Organic ـ2 عبارت است از آريتمـیهـای مرضـی ماننـد Block V.A درجه 3

انواع آريتمیهای قلبی: 1ـ بلوک سينوسی ـ دهليزی: Block Sinoatrial هنگاميکه گره سينوسی (گره پيشاهنگ) بنـا بـه هـر دليلي نتواند يـک يـا چنـد ضـربان توليـد کنـد و يـا ضربانی را که گره سينوسی ايجاد ميکند، بـه هـر علتـی در حد فاصل بين گره سينوسی و بافت دهليز متوقف شـود، اين نوع آريتمی رخ ميدهد. در اين نوع آريتمی بر روی نوار الکتروکارديوگرام، برای موجی که دچـار بلـوک شـده، امـواج P ، QRS و T وجود ندارد. اين نوع آريتمی در نشخوارکنندگان به ندرت اتفاق ميافتد. از جمله عوامل ايجادکننده آن ميتـوان بـه فعاليـت بـيش از حـد عـصب واگ، ضـايعات ناحيـه دهليـز و گـره سينوسی، فيبروز در اطراف گره سينوسی و بالا بودن غلظـت Ca و k سرم و مسموميت بـا داروهـای ديجيتـال (ماننـد ديگوکسين) اشاره نمود. 2ـ آريتمی سينوسی: Arrhythmia Sinus آريتمی سينوسی رايـج تـرين نـوع آريتمـی در بـين حيوانات است. تنها فرق نوار الکتروکارديوگرام اين آريتمـی بـا حالت طبيعی اين است که فواصل RR) به صورت مـنظم يـا نامنظم) طولانی يا کوتاه ميباشند. در استفاده از گوشی فاصله بين دو تا P طـولانیتـر از حالت طبيعی ميباشد. دو نوع آريتمی سينوسی وجود دارد: 1-2 (آريتمی سينوسی تنفسی: در اين نوع در هنگام دم، ريت قلب زياد مـيشـود و در زمان بازدم کاهش مييابـد آـه بـا تزريـق آتـروپين اصلاح ميشود. 2-2 (آريتمی سينوسی غير تنفسی: نام ديگر آن آريتمی سينوسی پس از ورزش است که در اسب ديده ميشود. 3ـ بلوک دهليزی ـ بطنی (Block V.A( عبارت است از اختلال در جريان الکتريکـی از دهليـز به گره دهليزی ـ بطنی آه منشأ آن گره دهليزی ـ بطنـی ميباشد. بسته به شدت و ضـعف ايـن اخـتلال،اين آريتمـي بـه درجات يک، دو و سه تقسيم ميشود: :1 درجه بلوک) 3-1 بعد از موج P ،موج QRS وجود دارد. :2 درجه بلوک) 3-2 بعد از موج P ،موج QRS وجـود نـدارد و برخـی از امواج از V.A عبور نمیکنند. :3 درجه بلوک) 3-3 بعد از موج P ،موج QRS وجود ندارد و همـه امـواج از V.A عبور نمیکند. 4ـ ضرباهنای زودرس: Beats Premature در اين نـوع آريتمـی، نقطـهای خـارج از پيـشاهنگ جايگزين گره سينوسی شده و بعنوان پيشاهنگ جديـد عمـل ميکند. اين نقطه ميتواند در دهليزها يا در گره دهليـزی ـ بطنی و يا در بطن باشد. ـ اگر دهليز باشد: T –QRS طبيعی و P غير طبيعی يا طبيعـی (بـسته بـه محل) است. ـ اگر در گره دهليزی ـ بطنی باشد: T-QRS طبيعی و P غير طبيعی (که مـيتوانـد قبـل، بعد و يا همزمان با QRS باشد) است. ـ اگر در بطن باشد: T-QRS غير طبيعی و P وجود ندارد. 5ـ فيبريلاسيون دهليزی: Fibrillation Atrial در فيبريلاسيون دهليزی بافـت دهليزهـا بوسـيله يـک نقطه يا نقاط مختلفی در دهليز دچار تحريکات متعدد شـده و دپلاريزاسيون ميشود. در اين عارضه انقباض منظم دهليـز وجـود نـدارد و گره دهليزی ـ بطنی بوسيله ضرباهنای متعدد در دهليزهـا بمباران ميشود. اثر فيبريلاسـيون دهليـزی روی بطنـها باعـث ايجـاد ضربانات نامنظم ميشود، در نتيجه نـبض بـسيار نـامنظم است. در گــاو فيبريلاســيون دهليــزی معمــولا همزمــان بــا ناراحتیهای گوارشی و يا بيماريهـای متـابوليکی ديـده ميشود و در اغلب موارد پـس از درمـان بيمـاری اصـلی، اين آريتمی بر طرف ميشود. در زمان بروز انـدوکارديت و ميوکارديـت و پـس از تجويز تئوستيگمين در گاو ايـن نـوع آريتمـی مـيتوانـد اتفاق بيافتد.

درمان فيريلاسيون دهليزی: درگاو استفاده از داروهای ضد آلرژی مرسوم نيست و ميبايست عامل اصلی شناسايی و درمان شود. جهت درمان از Quinidine استفاده ميشود. ايـن دارو بر روی عصب واگ اثر ميکند وباعث کند شدن ضـربان قلـب ميشود و يا آن نقطه را در دهليز متوقف ميکند. در ابتدا يک دوز امتحانی(در حدود 5 گرم) بـه دام خورانده ميشود. اگر حساسيت ايجاد نـشد، درمـان هـر 2 ساعت، 10 گرم (تا زمانی که آريتمی از بين بـرود) بـه حيوان خورانده ميشود. بايد توجه داشـت کـه درمـان را ميتوان حداکثر تا 6 بار (60 گرم) ادامـه داد و تجـويز بيش از اين حد باعث ايجاد مسموميت در دام ميشود. 6ـ پيشاهنگ سرگردان: Pacemaker Wandery در اين نوع آريتمی در هـر زمـان، يـک نقطـهای در دهليز عمل گره پيشاهنگ را انجـام مـيدهـد کـه بـر روی نوار، موج P متغير ظاهر ميشود. اين نوع آريتمی منشأ مرضی نـدارد و فيزيولوژيـک ميباشد. 7ـ برادی کاردی سينوسی Bradycardia Sinus در اين نوع آريتمی تمام ايمپالسها از گره سينوسـی منشأ ميگيرند ولی تعداد پالسها در واحد زمان کمـتر از حد طبيعی است. در نوار الکتروکارديوگرام فواصل RR خيلـی طـولانی است ولی تمامی فواصل با هم برابرند. از جمله عوامل بوجود آورنده اين آريتمی ميتوان به بالا بودن تونيـسيته عـصب واگ، بـالا بـودن فـشار CSF، افزايش فشار خون، لحظات قبـل از مـرگ، جراحـی، ضـربه، يرقاهنای پيشرفته، مسموميت با گياه خرزهره و داروهـای ديجيتال اشاره نمود.

درمان: درمان اصلی بر اسـاس پيـدا نمـودن عامـل اوليـه و درمان آن ميباشـد. اگـر عـصب واگ دچـار آزردگـی شـده باشد، به علت عدم ترميم پذيری آن، درمـان مـوثر نمـی- باشد. به هـر حـال تجـويز آتـروپين يکـی از اساسـیتـرين اقدامات درمانی ميباشد. 8ـ تاکی کاردی سينوسی Tachycardia Sinus در اين نوع آريتمی تمام ايمپالسها از گره سينوسـی منشأ ميگيرند آه تعـداد آهنـا در واحـد زمـان بيـشتر و فواصل RR کمتر از حـد طبيعـی اسـت ولـی دارای فواصـل برابري است. از جمله عوامل ايـن عارضـه مـيتـوان بـه تـشويش و اضطراب، هيجان، تمرينات بـدنی، کـم خـونی، ارتفاعـات، بيماری های قلبی ـ عروقي ـ تنفسی، بيماريهای کليـوی، تب و... اشاره نمود.