آسیب های ناشی از بندپایان به دو دسته آسیب های مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی 1 بندپایان با توجه به اندازه کوچک به تنهایی مقدار کمی از خون میزبان را می بلعند، اما به دلیل تعداد و دفعات زیاد خونخواری سبب کمخونی در میزبان می شوند. برای مثال آلودگی بچه گربه با حدود دو هزار کک منجر به از دست دادن حدود 10% از خون حیوان در عرض چند روز می شود. همچنین یک بررسی در ایاالت متحده نشان می دهد که حدود 90 کیلوگرم از خون یک گاو در طول یک فصل فعالیت کنه ها به هدر میرود. 2-مسمومیت ناشی از بندپایان Toxicosis بسیاری از بندپایان در قسمت های مختلف بدنشان از جمله بزاق دارای مواد سمی هستند که می تواند در پرندگان و دام های مختلف ایجاد مسمومیت شدید کنند. برخی از گونه های کفشدوزک در مرحله شفیره ای به پشت برگ های اکالیپتوس میچسبد و نشخوارکنندگان با خوردن انها مسموم می شوند. Skin inflammation and pruritus پوست عفونت و التهاب-3 استقرار برخی از بندپایان بر روی بدن میزبان با التهاب، ریزش مو و پشم، خارش و ضخیم شدگی پوست همراه است. 4-پاسخ های آلرژی responses Allergic بسیاری از بندپایان ) از جمله برخی جرب ها مانند mite Dust و Dermatophagoides ) به طور مستقیم، توسط پوسته های دفع شده Exovia و یا ترشحات بزاقی )در بندپایان خونخوار مانند کک ها( سبب آلرژی در میزبان خود می گردند. Myiasis میازیس-5 آلودگی بافت های زنده به الروهای برخی از مگس ها را میاز میگویند و به این مگس ها، مگس های عامل میاز گویند. این مگسها بر روی بافت های میزبان تخم و یا الرو گذاشته که رشد و تغذیه الروها سبب آسیب پوست و الشه دامها می شوند. 4 6-ایجاد عوارض روانی Entomophobia برخی از افراد با دیدن برخی از بندپایان دچار ترس و وحشت غیر معقول می شوند. گاهی این ترس و تخیل توام با وحشت زیاد نیاز به مراجعه به روانپزشک دارد. 7-مزاحمت و اغتشاش Disturbance بسیاری از مگس ها و پشه در تالش برای تغذیه از میزبان سبب آشوب واغتشاش، ترس و رم کردن دام ها میشوند و حیوانات با تکان دادن سر، حرکات دم، خاراندن بدن و کوبیدن پاها واکنش نشان می دهند. این گونه رفتارها سبب کاهش چرا و استراحت دامها شده که در نهایت با کاهش رشد و تولید همراه است. Self- wounding آسیبی خود- 8 خودآسیبی در پاسخ به فعالیت بندپایان مزاحم صورت می گیرد برای مثال گاهی خاراندن بدن با زخم و آلودگی ثانویه همراه می شود. 9-آسیب های اجتماعی nuisance Social از جمله آسیب های اجتماعی می توان به تجمع مگس و پشه ها در اطراف دامداری ها اشاره کرد که سبب آزار مردم و کارگران دامداری و ظاهر نامناسب مناظر عمومی می گردد. 10 -انتقال اجرام پاتوژن توسط بندپایان Disease transmission بندپای ناقل، انگل یا عامل بیماریزا را از یک میزبان به میزبان دیگر منتقل می کند. تیلریوز، بابزیوز، آناپالسموز و بیماری ویروسی CCHF( تب خونریزی دهنده کریمه کنگو( از جمله بیماری های مهمی هستند که توسط کنه ها منتقل میشوند. انتقال عوامل پاتوژن توسط بندپایان به اشکال مختلف صورت می گیرد.

میزبان: سگ و گربه

جایگاه: گوش سگ

سیر تکاملی این جرب ها از بافت های مرده سطح پوست تغذیه می کند. سیرتکاملی انگل شبیه پسوروپتس است و انتقال آلودگی از طریق تماس مستقیم صورت می گیرد. آسیب شناسی این جرب با تحریک گوش سبب افزایش ترشحات مومی قهوه ای رنگ در گوش می شود و حیوان مبتال مرتبا گوش خود را خوارنده و سرش را تکان می دهد. این انگل در مراحل پیشرفته تر سبب افتادن گوش و حتی سوراخ شدن پرده صماخ منجر شود. گاهی انگل سبب به هم خوردن تعادل حیوان می شود و حالتی مشابه حمالت صرعی در سگ ایجاد می کند. تشخیص تشخیص با بررسی مواد خارج شده از گوش و مشاهده انگل صورت می گیرد. 29 درمان برای درمان ابتدا باید گوش از ترشحات و مواد چرب ی تمیز شود سپس پماد و یا حشره کش در داخل گوش ریخته شود. برای درمان عمومی نیز می توان از آیورمکتین استفاده کرد. درمان باید پس از دو هفته مجددا تکرار شود.

انگلهای خارجی گوسفند و بز فراوان هستند. با این حال مهمترین آ نها عبارتند از:کنه، جرب، شپش، کرم، مگس و حشرات. در این جا به تعدادی از این انگلها به طورمختصر اشاره شده است.
جرب جر ها موجودات بسیار ریزی هستند که فقط با میکروسکوپ مشاهده میشوند و عامل بیماری گال یا گری هستند

شپش 1 شپشها انگلهای دائمی حیوانات بوده و بی شتر در قسمتهای کم موی بدن مثل اطراف بیضه، کشاله ران و زیر شکم مشاهده م یشوند. وسایل آلوده مثل ماشین پشم چینم یتواند عامل انتقال از دامی به دام دیگر باشد

کنه

کنه ها مهمترین انگلهای خارجی گوسفند بوده و سبب بروز هزینه های سالیانه چشمگیری به گله داران می شوند. کنه ها در خیلی از مکانها بویژه دامداریها زندگی میکنند و از طریق چسبیدن به بدن دام سبب خسارت می شوند

بندپایان از دو واژهی Arthron( مفصل( و Pous( پا( گرفته شده است. از خصوصیات آنها چند قسمتی و بند بند بودن بدنشان است. این موجودات، بیش از 80 %گونه های شناخته شده جانوری را تشکیل می دهند و تقریبا در تمامی زیستگاه های حیاتی زندگی می کنند. بندپایان به عنوان انگل های خارجی شناخته می شوند ولی برخی از آنها در داخل بدن مهرداران زندگی میکنند. برخی از صفات عمومی بندپایان به شرح زیر می باشد. 1-واجد یک پوشش کیتینی خارجی هستند. در واقع این پوشش در حکم اسکلت برای بندپان به حساب می آید که Exoskletone نامیده می شود. 2-بدنی بند بند به خصوص در پاها دارند. 3-تقارن دو طرفی دارند. 4-سیستم عصبی شامل گره های عصبی و طناب عصبی است که در سطح شکمی بدن قرار دارد. 5-سیستم گردش خون باز دارند و برخالف مهره داران نقشی در تبادل گازهای تنفسی ندارد. تعداد زیادی از بیماری های عفونی توسط بندپایان به انسان و دام ها منتقل می شود که بسیاری از این بیماری های شدید و حتی کشنده می باشند. آسیب های ناشی از بندپایان بخصوص در مناطق گرمسیری و در کشورهای در حال توسعه محسوس تر و قابل توجه تر می باشد. کنترل بسیاری از بیماری های عفونی منتقله از بندپایان disease borne- Arthropod در مناطق مختلف جهان مرهون کنترل موفقیت آمیز ناقلین بوده است. لذا شناخت دقیق ریخت شناسی، بیولوژی و اکولوژی ناقلین گامی اساسی در شناخت اپیدمیولوژی و نهایتا کنترل موفقیت آمیز بیماری ها می باشد.

این جرب با اسامی مختلف از جمله mite Chigger ،mite Harvest و Red spider شناخته می شود. این جرب از اهمیت زئونوتیک برخوردارند 31 و فقط در مرحله نوزادی انگل هستند. تنوع گونهای در این جنس بسیار زیاد است. میزبان: میزبان طبیعی جوندگان کوچک هستند، اما نوزاد این جرب ها میزبان اختصاصی نداشته و به هر میزبانی از جمله انسان حمله می کنند. جایگاه: پوست سیر تکاملی جرب ماده تخم های خود را در خاک های مرطوب می گذارد. از تخم ها نوزاد شش پا خارج شده و بر روی علوفه منتظر میزبان خود می ماند. نوزادان توسط مجرای دهانی به نام استیلوستوم Stylostome پوست میزبان را سوراخ کرده و از مایع میان بافتی تغذیه می کنند. پس از چندین روز تغذیه به زمین افتاده و به نوچه و بالغ تبدیل می شوند. سیر تکاملی انگل 70-50 روز طول می کشد. آسیب شناسی آسیب های وارده به بدن میزبان اغلب به دلیل واکنش های ازدیاد حساسیت نسبت به بزاق انگل می باشد و با خارش، قرمزی، پاپول، ریزش مو و تب همراه است. کنترل درمان موضعی با ترکیبات ارگانوفسفره و درمان کمکی با تجویز کورتیکواستروئیدها صورت می گیرد. جرب های راسته مزواستیگماتا در این راسته جرب های جنس درمانیسوس و اورنیتونیسوس حائز اهمیت هستند.

در بسیاری از مواقع این انگل غیر بیماری زا بوده و به صورت همسفره در پوست میزبان زندگی می کند. میزبان:جرب های جنس دمودکس تنوع گونه ای زیادی دارند. از انسان در و D. caprae بز ، D. bovis گاو ،D. cati گربه ، D. canis سگ .شدهاند گزارش D. brevis و D. follicorum جایگاه: غدد چربی و فولیکولهای مو جرب دمودکس سیر تکاملی تمامی مراحل سیر تکاملی انگل در فولیکول های مو و غدد سباسه سپری می شود. سیر تکاملی انگل 24-18 روز طول میکشد. انتقال جرب ها در مراحل اولیه تولد توله ها و در زمان شیر مکیدن از پستان مادر صورت می گیرد. آسیب شناسی دمودکوزیس در بز، سگ و گاهی گاو به صورت حاد دیده می شود و در سایر حیوانات شکل حاد بیماری معموال دیده نمی شود. در سگ ها عوامل مختلفی از جمله سن زیاد، تغذیه نامناسب، نقایص ژنتیکی، ضعف سیستم ایمنی، عوامل عفونی مثل ویروس ها و استفاده بیش از حد از صابون های قلیایی سبب تشدید بیماری زایی این جرب می شونددمودکوزیس به دو شکل خشک و مرطوب دیده می شود. در شکل خشک form Squamous جرب در ابتدا پاپول و ندول های کوچک ایجاد میکند، بافت شاخی پوست افزایش یافته و به صورت پوسته هایی از سطح پوست کنده می شود. رنگدانه های پوست افزایش یافته، پوست ضخیم شده و موهای حیوان می ریزد. در شکل مرطوب یا فولیکوالر form Pustular با تهاجم باکتری ها )به خصوص گونه های استافیلوکوک( به درم دیده می شود و آبسه های پوستی شکل می گیرد. این شکل از بیماری متعاقب فرم پوستی اتفاق میافتد. در گاو ضایعات در سر و کانال گوش، و در اسب به صورت موریختگی هایی در سر، گردن پشت و اندام های حرکتی جلویی دیده می شود. تشخیص یکی از روش های تشخیص برداشتن تراشههای پوستی و مشاهده انگل است. اما با توجه به اینکه سگ محل ضایعه را مرتبا میلیسد می توان تخم جرب را در آزمایش مدفوع نیز مشاهده کرد. کنترل درمان اگر در مراحل ابتدایی بیماری صورت پذیرد با موفقیت همراه است. برای درمان می توان از سموم ارگانوفسفره استفاده نمود.

درماسنتور این کنه منقش و سه میزبانه است و اغلب پستانداران بزرگ را آلوده می کند. این کنه ناقل بابزیا اکوئی است. در ایران، گونه های مختلف این کنه از آذربایجان، خراسان و حاشیه دریای خزر، شهرستانک )استان قزوین( و شهمیرزاد )استان سمنان( گزارش شدهاند.

این انگل تنها یک گونه دارد اما واریتههای متنوعی بر مبنای میزبان دارد. این واریتهها، عمدتا برای میزبان خود، اختصاصی هستند اما گاهی اوقات آلودگی های متقاطع هم ایجاد می کنند. این جرب باعث گری سارکوپتیک در انسان (Scabies (mange Sarcoptic ، حیوانات اهلی و وحشی میشود و اهمیت زئونوتیک دارد. میزبان: از طیف وسیعی از حیوانات شامل؛ گاو، گوسفند، شتر، اسب ، سگ ، خرگوش و انسان گزارش شده است. حساس ترین حیوانات خوک و سپس گوسفند است. انتقال: از طریق تماس فیزیکی نزدیک صورت می گیرد. با توجه به اینکه انگل تا سه هفته می تواند خارج از بدن میزبان زنده بماند یکی دیگر از راه احتمالی، انتقال از طریق جایگاه و بستر دام ها می باشد. 20 جرب سارکوپتس اسکابئی سیر تکاملی: چرخه تکاملی انگل بر روی بدن یک میزبان صورت میگیرد. جفتگیری در سطح پوست صورت می گیرد و جرب نر پس از جفت گیری می میرد. جرب ماده در اپیدرم پوست کانال حفر میکند و به داخل داالن نفوذ می کند و روزی یک تا 3 تخم میگذارد. دو تا سه روز پس از تخمگذاری، نوزادهای شش پا از تخم خارج شده و تبدیل به نوچه می شوند. مرحله ی نوچه ای دو مرحله ای است و پس از چند روز جرب ها بالغ میشوند. سیرتکاملی انگل 21-17 روز طول میکشد.آسیب شناسی گری سارکوپتیک در خوک، سگ، گوسفند و بز، گاو و انسان دیده می شود، اسب و گربه کمتر آلوده میشوند. بیماری در دامهایی که به صورت متراکم نگهداری میشوند و در اواخر زمستان و اوایل بهار بیشتر شایع است. جراحات و ضایعات جلدی در قسمت- هایی از بدن دیده می شود که فاقد پشم و مو بیشتر است. انگل از مایع بین سلولی تغذیه می کند و نفوذ انگل به داخل پوست باعث التهاب و تجمع اکسودا شده و سبب تکثیر بافت پیوندی، کراتینه و ضخیم شدن پوست میشود و در ناحیه مبتال موها میریزد. در اثر آنتی ژن های انگل واکنش ازدیاد حساسیت نوع یک مشاهده می شود و خارش شدید وجود دارد و در نهایت با دخالت باکتریها، عفونت های ثانویه نیز دیده می شود. در گوسفند؛ ضایعات روی پوزه، گوش، پلک، اطراف شاخ و کیسه بیضه، در گاو؛ در ناحیه پشت، شانه، گردن میان دو راه و اطراف پستان، در اسب؛ بیشتر در ناحیه سر، گردن و شانه ها در شتر؛ بر روی شانه و پهلو وجود دارد. اهمیت آلودگی به انگل با کاهش وزن و الغری دام ها همراه است و پوست از کیفیت پایینی برخوردار است. تشخیص با نمونه گیری عمیق جلدی از ضایعات و مشاهده انگل صورت میگیرد. پیشگیری دام های آلوده باید قبل از ورد به گله تحت نظر گرفته شده و قبل از ورود به گله تحت درمان قرار گیرند. درمان تزریق زیر جلدی آیورمکتین، حمام و افشاندن سموم برای درمان و کاهش اثرات بالینی توصیه می شود. 

فرم فعال :(Trophozoite (به فرمي اطلاق ميشود. كه قدرت ايجاد بيماري را دارد ولي در اكثر انگلها قدرت انتقال بيماري را ندارند. اين فرم داخل بدن ميزبان است و به محض خروج نسبت به شرايط نامساعد محيطي حساس و خيلي سريع از بين ميرود و حتي اگر فرم فعال به هر طريقي وارد دستگاه گوارش انسان شوند قدرت خود را در مقابل آنزيمها و اسيدهاي معدي ندارد و زود از بين ميرود. به همين دليل فرم فعال در انتقال بيماري نقش ندارد. y فرم مقاوم يا كيست Cyst : فرمي از انگل است كه از انتقال بيماريهاي تك ياختهاي نقش عمده را بعهده دارند و در مقابل شرايط نامساعد محيطي و آنزيمها و اسيدهاي معدي قدرت مقاومت و انتقال انگل را دارا ميباشند.

معرفــي بيمــاري: تنهــا گونــه ايجــاد كننــده ايــن بيمــاري ايكتوبــودو نكــاتور (necator Ichtyobodo ( مـي باشـد كـه انگـل خـارجي ماهيـان آب شـيرين و شـور مـي باشـد. ايـن انگـل از خـانواده بودونيـده بـوده, و داراي دو تــاژك نــا مــساوي مــي باشــد. انگــل داراي دو مرحلــه انگــل و غيــرانگلــي در چرخــه خــود مــي باشــد كــه در مرحلـه غيـرانگلـي تغذيـه نكـرده و داراي شـناي آزاد مـي باشـد. انگـل طيـف ميزبـاني بـالايي داشـته و بچـه ماهيـان بيشتر از بالغين مبتلا مي شوند. استرس و درجه حرارت بالا نيزدر افزايش آلودگي نقش مستقيمي دارند

درمان الــف) فرمــالين : ppm 144 بــه صــورت حمــام بــه مــدت يــك ســاعت و يــا حمــام كوتــاه مــدت بــا غلظــت 4000 / 1 ب) مالاشيت گرين : با غلظت 000 300 : 1 تا 000 400 : 1 به مدت 60-40 دقيقه ج) سولفات مس : ppm 500 1-2 به مدت دقيقه د) نمك طعام : ppm 10000 به مدت 30-15 دقيقه

y انگل شناسي پزشكي (شناخت و شناسائي = Logus و انگل Parasite و پزشكي = Medical Medical (علمي است كه در مورد انگلهاي انگلهاي مهم در پزشكي شامل تك ياختگان ياختگان و كرمهاي انگلي بحث مي كند. y انگل شناسي از علوم زيستي است كه روابط زيستي بين دو موجود زنده يعني انگل (Parasite (و ميزبان (Host (را مورد بررسي قرار ميدهد. y روابط زيستي بين دو موجود زنده جهت تامين غذا (Nutrition (و ديگري داشتن پناهگاه (Protection (به اشكال مختلفي در عالم زيست ديده ميشود. از همه مهمتر ميتوان به همزيستي همزيستي (Symbiosis Symbiosis (اشاره نمود.y همزيستي يا همياري: همكاري ميان دو گونه متفاوت از جانداران است كه ارتباط آنان به دليل وابستگي وابستگي متابوليك متابوليك ميباشد. در اين نوع زندگي يكي سود ميبرد و ديگري به صورتهاي صورتهاي مختلف در اين رابطه نقش خواهند داشت. y . موچوآليزم: (Mutualism (اينكه هر دو موجود در اين رابطه همزيستي سود ميبرند . مانند فلور طبيعي روده. y همسفرگي يا دور يك سفره نشستن (كومنساليزم Commensalism :(در اين نوع همزيستي ميان دو گونه متفاوت از جانداران كه يكي سود ميبرد و ديگري نه سود ميبرد و نه زيان. مانند يخ لي از انگلهاي انگلهاي وم جود در بدن س ان ان.مهمترين رابطه زيستي مورد بحث در علم انگل شناسي عبارتست از پارازيتيسم (Parasitism( يا ن گ زدي انگلي كه در اين نوع ن گ زدي يك موجود نا ب م انگل سود ميبرد و موجود گ دي ر كه م ا يزب ن ا لاط ق ميشود. ضرر ميكند. y انگل (parasite: (به موجودي گفته ميشود كه مايحتاج غذايي خود را بطريقه مستقيم و يا غير مستقيم از ميزبان تهيه و در نتيجه باعث آسيب، آزار، تهاجم، عفونت و بيماري در ميزبان ميگردد.و به خرج موجود زنده ديگري بنام ميزبان زندگي خود را تأمين ميكند.انگلهاي داخلي es ) parasit-o dn E (به دسته انگلهايي گفته ميشود كه تمام مراحل زندگيشان و يا لااقل بيشترين آنرا بطور اجباري در بدن ميزبان هستند. مثل اكثر انگلهاي مورد بحث در ايندرس. y انگلهاي خارجي ( parasites-Ecto (انگلهاي خارجي وموقتي به دسته انگلهايي اطلاق ميشود كه در مواقع مورد نياز جهت كسب مواد غذايي به ميزبان حمله ميكنند و سپس زندگي آزاد دارند. مانند حشرات و بندپايانانگلهاي اختياري (parasites Facultative : (به دسته انگلهايي اطلاق y و وش ند هم ميتوانند وارد بدن ميزبان و را ند د زآ اد آ دن گي به شكل تي اخ اري هم ز ميشود كه انسفال و يت لد مننگو مو آميب هاي نيست مثل م ا يزب ن به اتشا ي ن متكي ح انگلهاي اجباري (parasites Obligatory : (زندگي انگلي ممكن است y تنها راه ادامه حيات ارگانيسم باشد. مانند عوامل مالارياگلهاي دائمي ( y انگل موجود ديگر خواهد بود مثل آسكاريس (parasites Temporary :(برخي از ارگانيسم ها در يك يا انگلهاي موقتي( y چند مرحله از چرخه زندگي خود انگل اجباري هستند اما در مراحل ديگر، زندگي آزاد دارند. مثل كنه ها سته يا Incidental : ( د Accidental parasites ) فد ي تصاد انگل اه ي y انگلهايي هستند كه در چرخه زندگيشان به اشتباه يا اتفاقي وارد بدن ميزبان غير واقعي س آ كاريس سگ. رو آ ضايعه ميكنند. مثل لا يج ا اد د فر ن در بدن آ و خود مي وش ندانگلهاي سرگردان :(parasites Erratic (به انگلهايي گفته ميشود كه در اثر عواملي متفاوت در چرخه ن گ زدي از محل س زي ت اقع و ي خ شا ود ن به نقاط گ دي ر بدن رفته و جايگزين ج ي زين ميش نو د. مثل آسكاريس در مجاري صفراوي. y انگلهاي بيماريزا: (parasites pathogenic (به دسته انگلهايي اطلاق ميشود كه قدرت ايجاد ضايعه، دست اندازي و بيماري را در ميزبان دارند و اين عوارض حاصله از اين انگلها ميتواند به اشكال مختلفي ديده شود مانند : 1 -ترشح سموم 2 -ترشح آنزيمهاي لتيكي3 -انسداد روده- مجاري لنفاوي و عروقي 4 -رقابت تغذيهاي 5 -ايجاد ضايعات مكانيكي در زمان مهاجرت كرم به علت اشت د ن خار 6 -اشت د ن دندان يا تيغك در دهان 7 -اشت د ن خار در تخم.

جایگاه : کرم بالغ در میزبان اصلی در مجاری تنفسی )در داخل سینوس های پیشانی و بینی( و در میزبان واسط در غدد لنفاوی، کبد و طحال میزبان اصلی: سگ، روباه، گرگ و به ندرت انسان میزبان واسط: علف خوران؛ گوسفند و بز، اسب، شتر و گاهی انسان این انگل را کرم زبانی worm Tongue هم می نامند، کشیده و برگی شکل است که در بخش پشتی کمی محدب و در بخش شکمی خود پهن و مسطح است. در قسمت قدامی، قالب دارند که توسط این قالبها روی بافت های مختلف اتصال می یابند. سیر تکاملی انگل پس از جفت گیری در مجاری تنفسی میزبان اصلی حدود 100 تا 150 هزار تخم می گذارد. تخم ها از راه مدفوع و یا ترشحات بینی دفع شده و در سطح مرتع جنین دار میشوند. در هنگام چرا، تخم ها توسط میزبان واسط بلعیده شده و در روده، نوزادان از تخم خارج می شوند. نوزادان جدار روده را سوراخ کرده، وارد محوطه صفاقی می شوند و به سمت بافت های مختلف از جمله غدد لنفاوی )به خصوص غدد لنفاوی مزانتریک(، کبد، طحال و ریه مهاجرت میکنند و به نوچه عفونت زا تبدیل می شوند. اندازه نوچه ها پس از چندین پوست اندازی تا حدود 6 میلی متر میرسد و در داخل یک کیست قرار می گیرند که توسط مایعی غلیظ و کدر احاطه می شود. در علفخواران مختلف، جایگاه قرار گرفتن نوزاد و یا نوچه متفاوت است؛ در اسب و شتر به غدد لنفاوی مزانتریک، در گوسفند و گاو به کبد و در بز، عمدتا به ریه مهاجرت میکند. میزبان اصلی با خوردن امعا و احشا آلوده به انگل مبتال میشود.

به موجود زندهاي گفته ميشود كه محل زندگي و يا مواد غذايي انگل را تأمين مينمايد. ميزبان در انگل شناسي به چند صورت مختلف ديده ميشود.

ميزبان y گفته ميشود كه انگل تكثير جنسي را از خود نشان داده و يا مرحله بلوغ انگل را در بدن خويش پرورش ميدهد. مثل ميزبان اصلي براي مالاريا پشه آنوفل ماده است. y ميزبان واسطه: (Host Intermediate (به مي ان زب ي گفته ميشود كه انگل مراحل غيرجنسي و يا بخشي يا تمامي مراحل لاروي را بتوان مشاهده نمود. (حيوان يا انسان) كه مرحله لاروي يا كيستي و يا مرحله غير جنسي انگل را در بدن خود پرورش ميدهد. مثل در بيماري مالاريا كه انسان ميزبان واسطه است. y ميزبان ذخيره: (Host Reservior (به ميزباني گفته ميشود كه در شرايط نامساعد محيطي انگل بتواند وارد بدن ميزبانان غير واقعي خود گرديده و سپس با ايجاد شرايط مطلوب و مساعد به سيكل اوليه بيماري، انگل را بازگرداند مانند سگ و گربه در بيماري شاگاس.

الف : هيچ موجود زندهاي به تنهائي ميزبان اطلاق نميشود مگر اينكه با انگل باشد. y ب : هيچ موجود زندهاي انگل اطلاق نميشود مگر اينكه با ميزبان باشد و بدون ميزبان زندگي كاملي ندارد. y ج : انگل بنظر ميرسد كه از ميزبان كوچكتر و ضعيف تر است و همچنين ميزبان اصولا" از نظر تكاملي پيشرفته تر از انگل است.

عفونت (Infection : (مجموعه اعمال آسيب شناسي دست اندازي و تهاجم در انگلهاي داخلي بصورت عفونت تظاهر ميكند. y آلودگي (Infestation : (به مجموعه آسيبهاي حاصله از انگلهاي خارجي مانند حشرات و بعضي قارچها باعث آلودگي ميشوند. y عفونت افزايشي (infection Super : (ابتلاء مجدد بيمار به همان انگل را گويند. y عفونت مجدد reinfection reinfection : در رصو ت رد مان فرد و ر دوبا ه مبتلا به ر بيما ي شود. y عفونت خودبخوي Autoinfection : اگر شخص از انگل موجود در بدنش دوباره مجددا" آلوده شود كه ممكن است داخلي مانند ع وف نت استرونژيلون ا ت نژ ل نيدس و يا خارجي مانند اكسيور يا كرمك.

میزبان: عمدتا در گربه، گاهی در سگ و خرگوش نیز مشاهده میشود. در انسان نیز ضایعات به شکل گذرا دیده شده است. جایگاه: این جرب در قسمت های کم موی بدن به خصوص روی صورت، اطراف پلک و گاهی داخل گوش وجود دارد.سیر تکاملی مانند سارکوپتس اسکابئی است اما جرب قادر به حفر داالن عمیق نیست. آسیب شناسی در نواحی آلوده، موها می ریزد، پوست ضخیم شده و کبره های زرد رنگ در نواحی گوش، صورت و گردن مشاهده می شود. افزایش رنگدانههای پوستی و بافت شاخی به پوست ظاهری شبیه پیری میدهد. در صورت عدم درمان در ظرف 6 ماه می تواند باعث مرگ حیوان شود.

پديده كيسته شدن (ncystment t t E :(بيشتر تك ياختهها با زندگي آزاد وانگلي در دوره زندگي خويش قادر به تشكيل كپسول يا غشاي محافظت كننده كم وبيش غير قابل نفوذي در اطراف بدن هستند كه سبب بقاء آنها در شرايط محيطي نامساعد مانند خشكي، حرارت مواد شيميائي مضر و عدم اكسيژن ميشود. اين كيفيت كيسته شدن نام دارد، بدينوسيله تك ياخته علاوه بر زنده ماندن در محيط خارج قادر به عبور از معده و رسيدن به روده يا اعضاء ديگر ميزبان جديد است. از همه مهمتر كيست تك ياختهها مرحله آلوده كننده بوده و باين شكل منتقل ميشوند. y كيسته شدن تك ياختهها با زندگي آزاد در آب و خاك مرطوب به منزلة واكنشي در مقابل خشكي است ولي در تك ياختههاي انگلي مرحله طبيعي از دوران زندگي است

میزبان: گونه مهم این انگل پسوروپتس اوویس است که در گوسفند و بز و نیز گاو باعث گری پسوروپتیک scab-Sheep میشود. گونه های دیگر از این انگل نیز، اسب (equi. P ( و خرگوش (caniculi. P( را آلوده می کند. جایگاه: این جرب در قسمت های پر موی بدن جراحات ایجاد میکند. در گوسفند بیشتر ناحیه شانه ها و پشت را درگیر می کند اما می تواند جدوگاه، قاعده دم، شانهها را نیز آلوده کند. در اسب اطراف یال و قاعده دم و در گاو در تمام مناطق بدن، بخصوص نواحی دارای موی متراکم مثل ناحیه جدوگاه، پشت و قاعده دم مشاهده می شود. به طور کلی آلودگی به این انگل در گاو از اهمیت کمتری نسبت به گوسفند برخوردار است.سیر تکاملی طول سیر تکاملی پسوروپتس از سارکوپتس کوتاهتر است و سیر تکاملی انگل بر روی بدن یک میزبان سپری می شود. جنس ماده روزانه 2 تا 3 تخم می گذارد حدود 16 روز عمر می کند.آسیب شناسی در گوسفند جراحات بیشتر در اطراف شانه ها، دو طرف بدن و پشت بدن دیده می شود. ضایعات در ابتدا به شکل پاپولهایی زرد رنگ با سطحی مرطوب است و از روز پنجم به بعد اکسودا منعقد شده و کبره های زرد کم رنگ crust Yellow تشکیل می شود. این واکنش ها به دلیل سوراخ کردن پوست و تغذیه انگل از مایع لنفی است که در این محل پوست ملتهب و سرم از آن خارج شده و در سطح پوست منعقد میشود. مدفوع جرب ها باعث واکنش ازدیاد حساسیت نوع یک میشود. به دلیل خارش، حیوان خود در را به اطراف مالیده و سبب ریزش مو و پشم و یا حتی زخم در ناحیه می شود. گاهی گوسفندان آلوده محل ضایعه را گاز reflex Nibbling می گیرد و مو ها و پشم های کنده شده در البه الی دندان باقی می ماند که این حالت از نگاه دامپزشک ممکن است با کمبود مواد معدنی و برخی مواد متابولیک اشتباه گرفته شود. تشکیل دلمهها محل مناسبی را برای مخفی شدن جرب ها مهیا کرده و انگل در این مناطق به راحتی تکثیر پیدا می کنند. در گوسفندان آلوده، میزان و کیفیت پشم به شدت کاهش پیدا میکند. در اسب عالوه بر پسورپتس اکوئی، پسوروپتس کانیکولی نیز جراحات جلدی ایجاد می کند که در این صورت انگل در قاعده گوش مستقر شده و در آلودگی شدید باعث اووتیت Otitis میشود. در صورت انتشار وسیع حالتهایی شبیه صرع در اسبان ایجاد می کند. درمان در دام های کوچک یکی از راه های کنترل و درمان، حمام دادن Bathing است. اما در دام های بزرگ مثل گاو بهترین روش، روش on- Poor است. در مورد این انگل وجود حالت نهفته Latent در جرب سبب می شود که برای مدتی عالئم بیماری ناپدید گردد. به همین دلیل عمل ریشه کنی انگل ناممکن و تنها باید به کنترل آن اقدام نمود.

گونه های این جنس تنها جرب های حفار استیگماتای پرندگان هستند. این جرب در سیستم های جدید پرورش طیور نادر است و 23 در ماکیانی که به صورت سنتی پرورش داده میشوند مشکل جدی میباشد. جایگاه: پا، منقار و پرهای اطراف مخرج پرندگان میزبان: پرندگان سیر تکاملی سیر تکاملی مانند سایر جرب های سارکوپتیده است.

جایگاه: پوست پاهای پرندگان این جرب در پوست پای پرندگان تونل حفر می کند و سبب التهاب و ضخیم شدن پوست میشود و حالتی تحت عنوان leg scaly( پا فلسی( ایجاد می کند. در حالت پیشرفته باعث افتادن ناخن ها، تغییر شکل پا و لنگش میشود. به دلیل درگیری پاها پرنده روی سینه می نشیند و در نتیجه سینه به صورت مکانیکی زخم می شود. به دلیل تیمار تاج توسط پاها، ممکن است این ناحیه نیز درگیر شود.

جایگاه: پشت سر و گردن تا اطراف مخرج عامل ریزش خارش دار پر itch Depluming در پرندگان است. انگل با نفوذ در پوست و در زیر ساقه پر موجب خارش و التهاب این نواحی شده و پرها دچار شکستگی شده و توسط پرنده کنده میشوند. آلودگی شدید با تحریک و کاهش کارایی گله های مبتال توام است. تشخیص بر اساس بدشکلی مشخص در پاها و نیز منقار و مشاهده جرب در تراشه های پوستی و قاعده پرها صورت میگیرد. بدین منظور میتوان چند پر را از لبه ضایعات جدا کرده و جربها را جستجو کرد. درمان پرندگان مبتال باید جدا شده و در یک اکاریسید غوطه ور شوند. سالن و یا محل زندگی نیز باید ضدعفونی شوند.

مهم ترین گونه این جنس کوریوپتس بوویس است. این انگل از سایر حیوانات هم گزارش شده است که با توجه به نوع میزبان نامگذاری شده اند، گرچه امروزه معتقد هستند که گونه های مختلف این انگل مترادف کوریوپتس بوویس هستند. آلودگی به این انگل بیشتر در فصل زمستان اتفاق می افتد.میزبان: گوسفند و بز ، گاو ، شتر، اسب و خرگوش جایگاه: در گاو عمدتا در اطراف و زیر دم و پا، در گوسفند و بز و نیز اسب روی پاها مستقر می شود. در بز بخصوص روی تاج سم مستقر شده که به تدریج روی قسمت های باالیی پا و حتی تا ناحیه اسکروتوم، در شتر نیز بیشتر بر روی پا، قاعده دم و سطح فوقانی پستان گسترش می یابد. سیر تکاملی این جرب ها در الیه های سطحی پوست زندگی می کند. سیر تکاملی انگل مانند جرب پسوروپتس است و طول چرخه این انگل حدود سه هفته است. انتقال آلودگی از طریق تماس مستقیم صورت میگیرد. انگل سبب ضخیم شدن پوست و تشکیل کبره های ضخیم بر روی پوست می شود. کنترل کنترل با درمان موضعی با ترکیبات ارگانوفسفره به فواصل دو هفته نتیجه بخش است.