آسیب های ناشی از بندپایان به دو دسته آسیب های مستقیم و غیر مستقیم دسته بندی 1 بندپایان با توجه به اندازه کوچک به تنهایی مقدار کمی از خون میزبان را می بلعند، اما به دلیل تعداد و دفعات زیاد خونخواری سبب کمخونی در میزبان می شوند. برای مثال آلودگی بچه گربه با حدود دو هزار کک منجر به از دست دادن حدود 10% از خون حیوان در عرض چند روز می شود. همچنین یک بررسی در ایاالت متحده نشان می دهد که حدود 90 کیلوگرم از خون یک گاو در طول یک فصل فعالیت کنه ها به هدر میرود. 2-مسمومیت ناشی از بندپایان Toxicosis بسیاری از بندپایان در قسمت های مختلف بدنشان از جمله بزاق دارای مواد سمی هستند که می تواند در پرندگان و دام های مختلف ایجاد مسمومیت شدید کنند. برخی از گونه های کفشدوزک در مرحله شفیره ای به پشت برگ های اکالیپتوس میچسبد و نشخوارکنندگان با خوردن انها مسموم می شوند. Skin inflammation and pruritus پوست عفونت و التهاب-3 استقرار برخی از بندپایان بر روی بدن میزبان با التهاب، ریزش مو و پشم، خارش و ضخیم شدگی پوست همراه است. 4-پاسخ های آلرژی responses Allergic بسیاری از بندپایان ) از جمله برخی جرب ها مانند mite Dust و Dermatophagoides ) به طور مستقیم، توسط پوسته های دفع شده Exovia و یا ترشحات بزاقی )در بندپایان خونخوار مانند کک ها( سبب آلرژی در میزبان خود می گردند. Myiasis میازیس-5 آلودگی بافت های زنده به الروهای برخی از مگس ها را میاز میگویند و به این مگس ها، مگس های عامل میاز گویند. این مگسها بر روی بافت های میزبان تخم و یا الرو گذاشته که رشد و تغذیه الروها سبب آسیب پوست و الشه دامها می شوند. 4 6-ایجاد عوارض روانی Entomophobia برخی از افراد با دیدن برخی از بندپایان دچار ترس و وحشت غیر معقول می شوند. گاهی این ترس و تخیل توام با وحشت زیاد نیاز به مراجعه به روانپزشک دارد. 7-مزاحمت و اغتشاش Disturbance بسیاری از مگس ها و پشه در تالش برای تغذیه از میزبان سبب آشوب واغتشاش، ترس و رم کردن دام ها میشوند و حیوانات با تکان دادن سر، حرکات دم، خاراندن بدن و کوبیدن پاها واکنش نشان می دهند. این گونه رفتارها سبب کاهش چرا و استراحت دامها شده که در نهایت با کاهش رشد و تولید همراه است. Self- wounding آسیبی خود- 8 خودآسیبی در پاسخ به فعالیت بندپایان مزاحم صورت می گیرد برای مثال گاهی خاراندن بدن با زخم و آلودگی ثانویه همراه می شود. 9-آسیب های اجتماعی nuisance Social از جمله آسیب های اجتماعی می توان به تجمع مگس و پشه ها در اطراف دامداری ها اشاره کرد که سبب آزار مردم و کارگران دامداری و ظاهر نامناسب مناظر عمومی می گردد. 10 -انتقال اجرام پاتوژن توسط بندپایان Disease transmission بندپای ناقل، انگل یا عامل بیماریزا را از یک میزبان به میزبان دیگر منتقل می کند. تیلریوز، بابزیوز، آناپالسموز و بیماری ویروسی CCHF( تب خونریزی دهنده کریمه کنگو( از جمله بیماری های مهمی هستند که توسط کنه ها منتقل میشوند. انتقال عوامل پاتوژن توسط بندپایان به اشکال مختلف صورت می گیرد.

میزبان: سگ و گربه

جایگاه: گوش سگ

سیر تکاملی این جرب ها از بافت های مرده سطح پوست تغذیه می کند. سیرتکاملی انگل شبیه پسوروپتس است و انتقال آلودگی از طریق تماس مستقیم صورت می گیرد. آسیب شناسی این جرب با تحریک گوش سبب افزایش ترشحات مومی قهوه ای رنگ در گوش می شود و حیوان مبتال مرتبا گوش خود را خوارنده و سرش را تکان می دهد. این انگل در مراحل پیشرفته تر سبب افتادن گوش و حتی سوراخ شدن پرده صماخ منجر شود. گاهی انگل سبب به هم خوردن تعادل حیوان می شود و حالتی مشابه حمالت صرعی در سگ ایجاد می کند. تشخیص تشخیص با بررسی مواد خارج شده از گوش و مشاهده انگل صورت می گیرد. 29 درمان برای درمان ابتدا باید گوش از ترشحات و مواد چرب ی تمیز شود سپس پماد و یا حشره کش در داخل گوش ریخته شود. برای درمان عمومی نیز می توان از آیورمکتین استفاده کرد. درمان باید پس از دو هفته مجددا تکرار شود.

انتقال مکانیکی transmission Mechanical :در این شکل بندپا صرفا جرم پاتوژن را منتقل می کند. در انتقال مکانیکی رابطه بین 5 ناقل و بندپا غیراختصاصی است و سهم بندپایان در انتقال بیماری ثابت و مشخص نیست. بعالوه عوامل دیگری غیر از بندپا نیز می توانند عامل عفونیزا را منتقل کنند. برای مثال تک یاخته خونی به نام تریپانوزوماوانسی به وسیله مگس تابانوس منتقل می شود. ا

نتقال بیولوژیکی transmission Biological : عامل عفونی زا در بدن ناقل ) بندپا( دچار تغییر و تحول می شود و عامل عفونی زا اختصاصی است. از این رو، براساس نوع تغییر ناقل در بدن میزبان به اشکال مختلف دیده می شود. الف(انتقال بیولوژیکی تکثیری cycle Propagative :عامل بیماری در بدن ناقل فقط تکثیر پیدا می کند )اکثر بیماری های باکتریایی و ویروسی(. ب(انتقال بیولوژیکی تکاملی cycle Developmental : در این شکل عامل بیماری در بدن ناقل تکثیر پیدا نمی کند و فقط دستخوش تغییر شکل و تکامل می شود تا به مرحله عفونت زایی برسد )مرحله نوزادی کرم دیپیلیدیوم در بدن کک و شپش(. ج(انتقال بیولوژیکی به روش تکثیر و تکامل: در این روش عامل بیماری عالوه بر تکثیر تکامل نیز پیدا می کند تا به شکل عفونت زا تبدیل شود )انگل لیشمانیا در بدن پشه فلبوتوموس(.

انتقال از طریق تخم یا انتقال عمودی Transovarial جرم پاتوژن در سیر تکاملی خود در بدن ناقل به داخل تخم نفوذ پیدا می کند و از طریق تخم به نسل های بعدی منتقل میشود. این روش باعث حفظ کانون های پایدار بیماری در طبیعت گشته و ناقل بدون تغذیه از خون آلوده قادر است، آلودگی را حفظ کند.

انتقالمرحله به مرحله Transstadial or Stage to stage  در این شکل، جرم پاتوژن توسط یکی از مراحل نوزادی و یا نوچه ای گرفته شده و به مرحله بعدی یا بلوغ منتقل می شود و در هنگام تغذیه به میزبان بعدی منتقل می شود.

انگل های خارجی و خونخوار پرندگان و جوندگان هستند. اورنیتونیسوس بورسا bursa Ornithonyssus به جرب گرمسیری و اورنیتونیسوس سیلویاروم sylviarum Ornithonyssus به جرب شمالی پرندگان معروف است. این جرب در طول روز و به تعداد زیاد بر روی بدن پرندگان قابل مشاهده است. میزبان: پرندگان و گاهی انسان جایگاه: پرها بخصوص پرهای ناحیه مخرج ناقل: آبله طیور، نیوکاسل و پاستورال سیر تکاملی تمام چرخه زندگی انگل بر روی بدن میزبان صورت می گیرد و مجموعه تخم های سفید رنگ انگل در قاعده پرها گذاشته میشود. طول چرخه زندگی انگل 5 -12 روز طول می کشد. 33 آسیب شناسی این انگل سبب کاهش وزن، کاهش تولید تخم مرغ، کم خونی و نهایتا مرگ در پرندگان مبتال می شود. کنترل درمان به شکل موضعی با استفاده از ترکیبات جرب کش مانند پیروتیروئیدها، ماالتیون و کارباریل صورت میگیرد. محل زندگی پرندگان نیز باید با استفاده از حشره کش ها تمییز و پاکسازی شود.

این کنه از نوع کنه های سه میزبانه می باشد و معموال آب و هوای مرطوب را ترجیح می دهد. در ایران از استان های گیالن و مازندران و آذربایجان گزارش شده است. میزبان مرحله بلوغ انگل، گوسفند، گاو و دام های بزرگ است. این انگل از سگ و گربه نیز جدا شدهاند. ایکسودس رسینوس اغلب اطراف گوش، پلک اقدام به خونخواری می کند و ناقل بابزیا بوویس است

بندپایان از دو واژهی Arthron( مفصل( و Pous( پا( گرفته شده است. از خصوصیات آنها چند قسمتی و بند بند بودن بدنشان است. این موجودات، بیش از 80 %گونه های شناخته شده جانوری را تشکیل می دهند و تقریبا در تمامی زیستگاه های حیاتی زندگی می کنند. بندپایان به عنوان انگل های خارجی شناخته می شوند ولی برخی از آنها در داخل بدن مهرداران زندگی میکنند. برخی از صفات عمومی بندپایان به شرح زیر می باشد. 1-واجد یک پوشش کیتینی خارجی هستند. در واقع این پوشش در حکم اسکلت برای بندپان به حساب می آید که Exoskletone نامیده می شود. 2-بدنی بند بند به خصوص در پاها دارند. 3-تقارن دو طرفی دارند. 4-سیستم عصبی شامل گره های عصبی و طناب عصبی است که در سطح شکمی بدن قرار دارد. 5-سیستم گردش خون باز دارند و برخالف مهره داران نقشی در تبادل گازهای تنفسی ندارد. تعداد زیادی از بیماری های عفونی توسط بندپایان به انسان و دام ها منتقل می شود که بسیاری از این بیماری های شدید و حتی کشنده می باشند. آسیب های ناشی از بندپایان بخصوص در مناطق گرمسیری و در کشورهای در حال توسعه محسوس تر و قابل توجه تر می باشد. کنترل بسیاری از بیماری های عفونی منتقله از بندپایان disease borne- Arthropod در مناطق مختلف جهان مرهون کنترل موفقیت آمیز ناقلین بوده است. لذا شناخت دقیق ریخت شناسی، بیولوژی و اکولوژی ناقلین گامی اساسی در شناخت اپیدمیولوژی و نهایتا کنترل موفقیت آمیز بیماری ها می باشد.

این جرب با اسامی مختلف از جمله mite Chigger ،mite Harvest و Red spider شناخته می شود. این جرب از اهمیت زئونوتیک برخوردارند 31 و فقط در مرحله نوزادی انگل هستند. تنوع گونهای در این جنس بسیار زیاد است. میزبان: میزبان طبیعی جوندگان کوچک هستند، اما نوزاد این جرب ها میزبان اختصاصی نداشته و به هر میزبانی از جمله انسان حمله می کنند. جایگاه: پوست سیر تکاملی جرب ماده تخم های خود را در خاک های مرطوب می گذارد. از تخم ها نوزاد شش پا خارج شده و بر روی علوفه منتظر میزبان خود می ماند. نوزادان توسط مجرای دهانی به نام استیلوستوم Stylostome پوست میزبان را سوراخ کرده و از مایع میان بافتی تغذیه می کنند. پس از چندین روز تغذیه به زمین افتاده و به نوچه و بالغ تبدیل می شوند. سیر تکاملی انگل 70-50 روز طول می کشد. آسیب شناسی آسیب های وارده به بدن میزبان اغلب به دلیل واکنش های ازدیاد حساسیت نسبت به بزاق انگل می باشد و با خارش، قرمزی، پاپول، ریزش مو و تب همراه است. کنترل درمان موضعی با ترکیبات ارگانوفسفره و درمان کمکی با تجویز کورتیکواستروئیدها صورت می گیرد. جرب های راسته مزواستیگماتا در این راسته جرب های جنس درمانیسوس و اورنیتونیسوس حائز اهمیت هستند.

در بسیاری از مواقع این انگل غیر بیماری زا بوده و به صورت همسفره در پوست میزبان زندگی می کند. میزبان:جرب های جنس دمودکس تنوع گونه ای زیادی دارند. از انسان در و D. caprae بز ، D. bovis گاو ،D. cati گربه ، D. canis سگ .شدهاند گزارش D. brevis و D. follicorum جایگاه: غدد چربی و فولیکولهای مو جرب دمودکس سیر تکاملی تمامی مراحل سیر تکاملی انگل در فولیکول های مو و غدد سباسه سپری می شود. سیر تکاملی انگل 24-18 روز طول میکشد. انتقال جرب ها در مراحل اولیه تولد توله ها و در زمان شیر مکیدن از پستان مادر صورت می گیرد. آسیب شناسی دمودکوزیس در بز، سگ و گاهی گاو به صورت حاد دیده می شود و در سایر حیوانات شکل حاد بیماری معموال دیده نمی شود. در سگ ها عوامل مختلفی از جمله سن زیاد، تغذیه نامناسب، نقایص ژنتیکی، ضعف سیستم ایمنی، عوامل عفونی مثل ویروس ها و استفاده بیش از حد از صابون های قلیایی سبب تشدید بیماری زایی این جرب می شونددمودکوزیس به دو شکل خشک و مرطوب دیده می شود. در شکل خشک form Squamous جرب در ابتدا پاپول و ندول های کوچک ایجاد میکند، بافت شاخی پوست افزایش یافته و به صورت پوسته هایی از سطح پوست کنده می شود. رنگدانه های پوست افزایش یافته، پوست ضخیم شده و موهای حیوان می ریزد. در شکل مرطوب یا فولیکوالر form Pustular با تهاجم باکتری ها )به خصوص گونه های استافیلوکوک( به درم دیده می شود و آبسه های پوستی شکل می گیرد. این شکل از بیماری متعاقب فرم پوستی اتفاق میافتد. در گاو ضایعات در سر و کانال گوش، و در اسب به صورت موریختگی هایی در سر، گردن پشت و اندام های حرکتی جلویی دیده می شود. تشخیص یکی از روش های تشخیص برداشتن تراشههای پوستی و مشاهده انگل است. اما با توجه به اینکه سگ محل ضایعه را مرتبا میلیسد می توان تخم جرب را در آزمایش مدفوع نیز مشاهده کرد. کنترل درمان اگر در مراحل ابتدایی بیماری صورت پذیرد با موفقیت همراه است. برای درمان می توان از سموم ارگانوفسفره استفاده نمود.

درماسنتور این کنه منقش و سه میزبانه است و اغلب پستانداران بزرگ را آلوده می کند. این کنه ناقل بابزیا اکوئی است. در ایران، گونه های مختلف این کنه از آذربایجان، خراسان و حاشیه دریای خزر، شهرستانک )استان قزوین( و شهمیرزاد )استان سمنان( گزارش شدهاند.

انگل خارجی و خونخوار پرندگان است و به جرب سرخ mite Red نیز معروف است. میزبان: ماکیان، کبوتر، قناری و پرندگان قفس. سگ ها و گربه و همچنین انسان نیز در تماس با پرندگان به انگل مبتال می شوند. جایگاه: جرب ها شب ها روی بدن میزبان خونخواری کرده و روزها در شکاف و درزهای مرغداری پنهان میشوند. سیر تکاملی جرب های ماده پس از خونخواری در مخفیگاه تخم گذاری میکنند. دو تا سه روز بعد نوزادان سه پا از تخم خارج شده و بدون 32 خونخواری به نوچه تبدیل می شوند. دو روز بعد نوچه ها پوست اندازی کرده و به جرب بالغ تبدیل می شود. در شرایط مساعد کل چرخه زندگی یک هفته طول می کشد. جرب ماده گرسنه قادر است تا 9 ماه زنده بماند و سالن های آلوده حتی پس از تخلیه تا مدت ها آلوده باقی می مانند. آسیب شناسی انگل سبب کم خونی در پرندگان مبتال می شود. پرندگان مبتال مضطرب شده و تخمگذاری کاهش پیدا میکند. جوجه های تازه از تخم خارج شده در اثر آلودگی به سرعت می میرند. پوستههای ناشی از پوست اندازی انگل سبب آلرژی و آسم در کارگران مرغداری می شود. تشخیص 1-گذاشتن تکه های کارتن در النه های طیور و جستجو انگل در بین الیه های آن 2 -جستجوی انگل بر روی تخم مرغ ها و نیز در بین و زیر مدفوع سفت و سخت شده پرندگان 3-جستجوی انگل بروی بدن پرندگان با استفاده از چراغ قوه در محل تاریک و مشاهده حرکت انگل کنترل کار بسیار مشکلی است و معموال تنها راه حذف گله مبتال، شستشو و سمپاشی سالن می باشد.

اسکلت خارجی :

سطح خارجی بدن بندپایان توسط پوستهای به نام کوتیکول پوشیده شده است که دارای پلی ساکارید ازته به نام کتین است و توسط اپیدرم ترشح می شود. کوتیکول نقش اسکلت خارجی Exoskeleton را بر عهده دارد که باعث ثبات شکل، اتصال عضالت و اندامهای داخلی میگردد. کوتیکول سه الیه اصلی دارد؛ 1)اپی کوتیکول Epicuticule :خارجی ترین الیه پوست که از ترکیبات مختلف گوگردی، ازته و مواد چربی، مانند موم، تشکیل شده است. این الیه در برابر مواد شیمیایی مقاوم بوده و نقش اصلی آن جلوگیری از تبخیر و دفع آب از سطح بدن ماست. 2)کوتیکول بیرونی Exocuticule :این الیه در زیر اپی کوتیکول قرار دارد. سختی و استحکام پوست عمدتا به دلیل وجود این الیه است. در اثر ترکیب کیتین و آرتروپودین یک نوع پروتئین به نام اسکلروتین بوجود می آید. به این عمل اسکلروتیزاسیون Sclerotisation می گویند که سبب سخت شدن پوست بعد از عمل پوست اندازی می شود. 3)کوتیکول درونی cuticule Endo :سختی و تراکم این الیه کمتر از الیه فوق می باشد. خاصیت ارتجاعی بدن حشرات به خصوص الروها به علت وجود این الیه است.

هیپودرم یا اپیدرم Hypoderm:

زیر پوست الیهای زنده است که در زیر کوتیکول درونی قرار دارد و روی یک پرده نازک به نام غشای پایه واقع شده است. این الیه حاوی رنگدانه های متعدد و سلول های ترشحی مختلف و در هنگام پوست اندازی مسئول ترشح کوتیکول جدید است.کوتیکول در تمام قسمت های بدن از نظر سختی و نرمی یکسان نبوده و از صفحاتی به نام اسکلریت Sclerit تشکیل شده است که بوسیله قسمت هایی از کوتیکول نرم و بدون انقطاع به یکدیگر متصل شوند. این صفحات بندپایان را قادر می سازد تا بتوانند به راحتی حرکت کرده و جابجا شوند. قطعات کتینی اسکلریتها در داخل دارای تاخوردگی ها و فرورفتگی هایی است که آپودم Apodeme نام دارد که از نظر استحکام اسکلت خارجی و اتصال ماهیچهها اهمیت زیادی دارد. بدن بندپایان توسط موهای ظریف پوشیده شده است که مو Seta نامیده می شود. در مواردی که این موها سخت و خشن و احتماال منشعب باشند به نام درشت مو Bristle و اگر کامال پهن باشند فلس Scale نامیده می شوند.

دستگاه گوارش :

ساختمان، شکل و قطعات دهانی در بندپایان مختلف، متفاوت است. قطعات دهانی در حشرات جونده از قبیل سوسری ها که غذای جامد می جوند و حشرت خونخوار تفاوت های بسیاری دارند. در مجموع دستگاه گوارش شامل سه قسمت Stomodeum ،Midgut و Proctodeum است. دو قسمت اول و آخر منشا اکتودرمی داشته و از یک آستر کوتیکولی پوشیده شده است.روده قدامی Stomodeum :از حفره دهانی شروع می شود و شامل حلق، مری و پیش معده است و در برخی بندپایان قسمت خلفی مری اتساع یافته چینه دان را تشکیل می دهد که قبل از پیش معده قرار میگیرد. مجاری هر یک از واحد های غدد بزاقی به یکدیگر پیوسته شده و یک مجرای عمومی به نام هیپوفارنکس تشکیل میدهند که به قطعات دهانی منتهی می شود. روده میانی Midgut :بخش اصلی گوارش است که عمده عمل هضم مواد در آن انجام می شود. در برخی از حشرات یک غشا پریتروفیک وجود دارد که به صورت یک مایع چسبناک از سلول های مخصوص معده ترشح می شود. غشا مذکور از سائیدگی و فرسایش سلول های ترشحی معده به هنگام هضم غذا جلوگیری می کند. این غشا در رشد و نمو برخی از انگل ها نظیر تریپانوزوما و لیشمانیا در میزبان ناقل اهمیت دارد. روده خلفی Proctodeum :شامل روده باریک و روده بزرگ )رکتوم( و Anus است. در ابتدای این قسمت )در محل اتصال روده باریک به میدگات( لوله های سفید غیر شفاف به نام لوله های مالپیگی قرار دارند که به لوله گوارش متصل هستند. 

سیستم گردش خون:

خون حشرات معموال بی رنگ بوده و همولنف نامیده می شوند. سیستم گردش خون باز است و در ظاهر بسیار ساده است؛ قلب به صورت یک رگ پشتی در محفظه ای به نام پریکاردیوم واقع شده است. در اطراف قلب منافذی به نام اوستیا ostia وجود دارد که با انقباضات مکرر، همولنف توسط این منافذ وارد قلب می شود و به وسیله یک رگ قدامی در تمام سطح بدن پخش می شود فضای داخلی بدن بندپا هموسل نامیده می شود. اندام های مختلف در هموسل تحت تاثیر همولنف قرار می گیرند. همولنف نقشی در انتقال اکسیژن ندارد.

دستگاه تنفس:

برحسب نوع بندپایان، اشکال مختلفی از سیستم تنفسی وجود دارد. متداول ترین سیستم، سیستم تراشه ای است. منافذ تنفسی )استیگما یا اسپیراکل( در سطح خارجی بدن به تعداد مختلفی وجود دارند که این منافذ توسط مجاری تنفسی تحت عنوان تراشه به داخل بدن امتداد می یابد.تراشه ها منشعب شده تراشیول ها را می سازند. سطح داخلی تمامی این مجاری با پوشش کیتینی تحت عنوان Tenidia پوشیده میشود که مانع از روی هم خوابیدن جدار این مجاری در مواقعی که عاری از هوا می باشند. شکل دیگر در بندپایان آبزی در مرحله الروی و شفیره ای است که واجد آبشش هستند. این آبشش ها در بسیاری از بندپایان آبزی و یا بندپایانی که قبل از بلوغ در آب هستند مثل پشه ها وجود دارند. برخی از بندپایان فاقد هر گونه سیستم تنفسی هستند و صرفا تبادالت اکسیژن توسط تگومنت )جلد( آن ها صورت می گیرد )جرب های آاستیگماتا

دستگاه دفعی :

بر اساس نوع بندپا دستگاه های دفعی مختلفی وجود دارد ساده ترین شکل، لوله های مالپیگی tube Malpighian هستند که عمدتا در حشرات مشاهده می شوند. لوله های مالپیگی در محل اتصال روده میانی به روده خلفی است. در برخی انواع بندپایان مثل خرچنگ به جای لوله های مالپیگی، نفریدیا به صورت یک زوج در قاعده زوج دوم آنتن ها وجود دارند. در کنه ها هم لوله های مالپیگی و هم یک زوج غده تحت عنوان غدد کوکسال جود دارند که در نزدیکی کوکسای پاها قرار دارند.سیستم عصبی تمام بندپایان واجد یک گره عصبی نسبتا بزرگ در سر هستند عالوه بر این، یک حلقه عصبی دور مری هم دیده می شود که به این اعضا رشته عصبی- شکمی متصل می شود. رشته های عصبی تمام طول بدن را طی می کنند و از این رشتهها، انشعابات فرعی خارج می شوند. ممکن است در مسیر این رشته ها در بخش های مختلف گرههای عصبی کوچکتری هم وجود داشته باشند. اعضاء حسی مثل چشم ها، آنتن ها، موهای حسی، ابریشم های حسی توسط این رشته ها تعصیب می شوند. این مجموعه سیستم عصبی را تشکیل می- دهد.آنتن ها از اعضا حسی مهم هستند در واقع حواس مهمی مثل المسه، بویایی، در برخی حس شنوایی و همچنین جهت یابی مربوط به این آنتن هاست.

دستگاه تناسلی :

دستگاه تناسلی ماده ها شامل یک زوج تخمدان، یک زوج اویدکت و یک مجرای عمومی تخم (Uterus (و یک یا دو غدد ضمیمه است. این غدد با ترشحات چسبناک خود سبب چسبیده شدن تخم ها به سایر اشیا و یا بدن میزبان می شود. یکی از مهمترین قسمت های دستگاه تولید مثل ماده ها اسپرماتکا Spermatheca است که شامل یک تا سه مخزن است و در هنگام جفتگیری اسپرماتوزوئید ها در آن ذخیره می شود و در تشخیص برخی گونه های پشه ها و کک ها ارزش قابل توجهی دارد. حشرات تنها یک بار جفتگیری می کنند. دستگاه تناسلی نر شامل بیضه، مجرای خروج تخم deferens Vas و کیسه اسپرم vesicle Seminal است. حشرات همچنین دارای یک زوج چنگک تناسلی Genital که برای چسبیدن و نگهداری حشره ماده به هنگام جفت گیری بکار می رود و در مرکز آن پنیس قرار دارد.

این انگل تنها یک گونه دارد اما واریتههای متنوعی بر مبنای میزبان دارد. این واریتهها، عمدتا برای میزبان خود، اختصاصی هستند اما گاهی اوقات آلودگی های متقاطع هم ایجاد می کنند. این جرب باعث گری سارکوپتیک در انسان (Scabies (mange Sarcoptic ، حیوانات اهلی و وحشی میشود و اهمیت زئونوتیک دارد. میزبان: از طیف وسیعی از حیوانات شامل؛ گاو، گوسفند، شتر، اسب ، سگ ، خرگوش و انسان گزارش شده است. حساس ترین حیوانات خوک و سپس گوسفند است. انتقال: از طریق تماس فیزیکی نزدیک صورت می گیرد. با توجه به اینکه انگل تا سه هفته می تواند خارج از بدن میزبان زنده بماند یکی دیگر از راه احتمالی، انتقال از طریق جایگاه و بستر دام ها می باشد. 20 جرب سارکوپتس اسکابئی سیر تکاملی: چرخه تکاملی انگل بر روی بدن یک میزبان صورت میگیرد. جفتگیری در سطح پوست صورت می گیرد و جرب نر پس از جفت گیری می میرد. جرب ماده در اپیدرم پوست کانال حفر میکند و به داخل داالن نفوذ می کند و روزی یک تا 3 تخم میگذارد. دو تا سه روز پس از تخمگذاری، نوزادهای شش پا از تخم خارج شده و تبدیل به نوچه می شوند. مرحله ی نوچه ای دو مرحله ای است و پس از چند روز جرب ها بالغ میشوند. سیرتکاملی انگل 21-17 روز طول میکشد.آسیب شناسی گری سارکوپتیک در خوک، سگ، گوسفند و بز، گاو و انسان دیده می شود، اسب و گربه کمتر آلوده میشوند. بیماری در دامهایی که به صورت متراکم نگهداری میشوند و در اواخر زمستان و اوایل بهار بیشتر شایع است. جراحات و ضایعات جلدی در قسمت- هایی از بدن دیده می شود که فاقد پشم و مو بیشتر است. انگل از مایع بین سلولی تغذیه می کند و نفوذ انگل به داخل پوست باعث التهاب و تجمع اکسودا شده و سبب تکثیر بافت پیوندی، کراتینه و ضخیم شدن پوست میشود و در ناحیه مبتال موها میریزد. در اثر آنتی ژن های انگل واکنش ازدیاد حساسیت نوع یک مشاهده می شود و خارش شدید وجود دارد و در نهایت با دخالت باکتریها، عفونت های ثانویه نیز دیده می شود. در گوسفند؛ ضایعات روی پوزه، گوش، پلک، اطراف شاخ و کیسه بیضه، در گاو؛ در ناحیه پشت، شانه، گردن میان دو راه و اطراف پستان، در اسب؛ بیشتر در ناحیه سر، گردن و شانه ها در شتر؛ بر روی شانه و پهلو وجود دارد. اهمیت آلودگی به انگل با کاهش وزن و الغری دام ها همراه است و پوست از کیفیت پایینی برخوردار است. تشخیص با نمونه گیری عمیق جلدی از ضایعات و مشاهده انگل صورت میگیرد. پیشگیری دام های آلوده باید قبل از ورد به گله تحت نظر گرفته شده و قبل از ورود به گله تحت درمان قرار گیرند. درمان تزریق زیر جلدی آیورمکتین، حمام و افشاندن سموم برای درمان و کاهش اثرات بالینی توصیه می شود. 

جایگاه : کرم بالغ در میزبان اصلی در مجاری تنفسی )در داخل سینوس های پیشانی و بینی( و در میزبان واسط در غدد لنفاوی، کبد و طحال میزبان اصلی: سگ، روباه، گرگ و به ندرت انسان میزبان واسط: علف خوران؛ گوسفند و بز، اسب، شتر و گاهی انسان این انگل را کرم زبانی worm Tongue هم می نامند، کشیده و برگی شکل است که در بخش پشتی کمی محدب و در بخش شکمی خود پهن و مسطح است. در قسمت قدامی، قالب دارند که توسط این قالبها روی بافت های مختلف اتصال می یابند. سیر تکاملی انگل پس از جفت گیری در مجاری تنفسی میزبان اصلی حدود 100 تا 150 هزار تخم می گذارد. تخم ها از راه مدفوع و یا ترشحات بینی دفع شده و در سطح مرتع جنین دار میشوند. در هنگام چرا، تخم ها توسط میزبان واسط بلعیده شده و در روده، نوزادان از تخم خارج می شوند. نوزادان جدار روده را سوراخ کرده، وارد محوطه صفاقی می شوند و به سمت بافت های مختلف از جمله غدد لنفاوی )به خصوص غدد لنفاوی مزانتریک(، کبد، طحال و ریه مهاجرت میکنند و به نوچه عفونت زا تبدیل می شوند. اندازه نوچه ها پس از چندین پوست اندازی تا حدود 6 میلی متر میرسد و در داخل یک کیست قرار می گیرند که توسط مایعی غلیظ و کدر احاطه می شود. در علفخواران مختلف، جایگاه قرار گرفتن نوزاد و یا نوچه متفاوت است؛ در اسب و شتر به غدد لنفاوی مزانتریک، در گوسفند و گاو به کبد و در بز، عمدتا به ریه مهاجرت میکند. میزبان اصلی با خوردن امعا و احشا آلوده به انگل مبتال میشود.

ناقل: (Vector (موجودات زندهاي هستندكه بيشتر از گونه حشرات و بندپايان اند كه باعث انتقال انگل ميشوند . y ناقل مي ي كان كي : به ناقلي گفته ميشود كه فقط بطور مي ي كان كي وس ت ط بدن ، با هل ا ، پا ها و شاخك ها نقش انتقال انگل را بدون هيچونه تغيير در انگل را بعهده دارد مانند مگس خانگي و سوسك كه ناقل آميب هستند. y ناقل بيولوژيكي : به ناقلي گفته ميشود كه انگل مراحلي از رشد و تغييرش را در بدنش طي ميكند و سپس انگل را به فرمي ديگر به ميزبان بعدي منتقل مينمايد مانند پشه آنوفل درمالاريا كه فرم گامتوسيت را وارد و بعد از طي مراحلي جنسي بصورت اسپروزوئيت به ميزبان سالم و حساس ديگر منتقل مينمايد.حامل سالم carrier Healthy : به دسته ميزباناني اطلاق ميشوند كه y علائم خاص درمانگاهي دارند. لذا اين افراد ممكن است بعد بيماري بوده و كمتر آثار و بدون داشتن علائم بصورت ناقل بيماري يا er arr i C در آيند و از بهبودي ظاهري و نقش منبع آلوده را براي افراد سالم ديگر بعهده دارند. 

میزبان: عمدتا در گربه، گاهی در سگ و خرگوش نیز مشاهده میشود. در انسان نیز ضایعات به شکل گذرا دیده شده است. جایگاه: این جرب در قسمت های کم موی بدن به خصوص روی صورت، اطراف پلک و گاهی داخل گوش وجود دارد.سیر تکاملی مانند سارکوپتس اسکابئی است اما جرب قادر به حفر داالن عمیق نیست. آسیب شناسی در نواحی آلوده، موها می ریزد، پوست ضخیم شده و کبره های زرد رنگ در نواحی گوش، صورت و گردن مشاهده می شود. افزایش رنگدانههای پوستی و بافت شاخی به پوست ظاهری شبیه پیری میدهد. در صورت عدم درمان در ظرف 6 ماه می تواند باعث مرگ حیوان شود.

میزبان: گونه مهم این انگل پسوروپتس اوویس است که در گوسفند و بز و نیز گاو باعث گری پسوروپتیک scab-Sheep میشود. گونه های دیگر از این انگل نیز، اسب (equi. P ( و خرگوش (caniculi. P( را آلوده می کند. جایگاه: این جرب در قسمت های پر موی بدن جراحات ایجاد میکند. در گوسفند بیشتر ناحیه شانه ها و پشت را درگیر می کند اما می تواند جدوگاه، قاعده دم، شانهها را نیز آلوده کند. در اسب اطراف یال و قاعده دم و در گاو در تمام مناطق بدن، بخصوص نواحی دارای موی متراکم مثل ناحیه جدوگاه، پشت و قاعده دم مشاهده می شود. به طور کلی آلودگی به این انگل در گاو از اهمیت کمتری نسبت به گوسفند برخوردار است.سیر تکاملی طول سیر تکاملی پسوروپتس از سارکوپتس کوتاهتر است و سیر تکاملی انگل بر روی بدن یک میزبان سپری می شود. جنس ماده روزانه 2 تا 3 تخم می گذارد حدود 16 روز عمر می کند.آسیب شناسی در گوسفند جراحات بیشتر در اطراف شانه ها، دو طرف بدن و پشت بدن دیده می شود. ضایعات در ابتدا به شکل پاپولهایی زرد رنگ با سطحی مرطوب است و از روز پنجم به بعد اکسودا منعقد شده و کبره های زرد کم رنگ crust Yellow تشکیل می شود. این واکنش ها به دلیل سوراخ کردن پوست و تغذیه انگل از مایع لنفی است که در این محل پوست ملتهب و سرم از آن خارج شده و در سطح پوست منعقد میشود. مدفوع جرب ها باعث واکنش ازدیاد حساسیت نوع یک میشود. به دلیل خارش، حیوان خود در را به اطراف مالیده و سبب ریزش مو و پشم و یا حتی زخم در ناحیه می شود. گاهی گوسفندان آلوده محل ضایعه را گاز reflex Nibbling می گیرد و مو ها و پشم های کنده شده در البه الی دندان باقی می ماند که این حالت از نگاه دامپزشک ممکن است با کمبود مواد معدنی و برخی مواد متابولیک اشتباه گرفته شود. تشکیل دلمهها محل مناسبی را برای مخفی شدن جرب ها مهیا کرده و انگل در این مناطق به راحتی تکثیر پیدا می کنند. در گوسفندان آلوده، میزان و کیفیت پشم به شدت کاهش پیدا میکند. در اسب عالوه بر پسورپتس اکوئی، پسوروپتس کانیکولی نیز جراحات جلدی ایجاد می کند که در این صورت انگل در قاعده گوش مستقر شده و در آلودگی شدید باعث اووتیت Otitis میشود. در صورت انتشار وسیع حالتهایی شبیه صرع در اسبان ایجاد می کند. درمان در دام های کوچک یکی از راه های کنترل و درمان، حمام دادن Bathing است. اما در دام های بزرگ مثل گاو بهترین روش، روش on- Poor است. در مورد این انگل وجود حالت نهفته Latent در جرب سبب می شود که برای مدتی عالئم بیماری ناپدید گردد. به همین دلیل عمل ریشه کنی انگل ناممکن و تنها باید به کنترل آن اقدام نمود.

تمام بندپایان واجد اسکلت خارجی هستند از این رو جهت رشد ناچار به پوست اندازی و تعویض جلد میباشند. در حشرات، تخم پس از شکفتن به اولین مرحله الروی تبدیل می شود و پس از پوست اندازی وارد دومین مرحله الروی خود می شود و به همین ترتیب تا تشکیل شفیره Puparium و در نهایت حشره بالغ پیش میرود. هر 12 یک از حاالت رشد الروی Insatr نامیده می شود. تعداد مراحل الروی و زمان هریک از آنها در حشرات مختلف متفاوت است. مگس خانگی و سایر مگس های سیکلورافا سه مرحله الروی دارند در حالیکه پشه ها 4 مرحله الروی دارند. در زیر رده اکارینا ) کنه ها و مایت ها(، از تخم نوزاد 6 پا تفریخ شده که پس از پوست اندازی به نوچه Nymph با 8 پا تبدیل می شود و در نهایت پس از پوست اندازی نوچه ها به بالغین تبدیل میشوند. بندپایان از زمان تخم تا مرحله بلوغ ممکن است دچار تغییرات ریختی شوند که به این تغییرات دگردیسی Metamorphose گفته می شود. سه نوع دگردیسی در رده های مختلف بندپایان دیده میشود: 1-بدون دگردیسی Ametabola یا Ametamorphosr : در این شکل بین بندپای نابالغ و بالغ تفاوت ریختی مشاهده نمی شود و فقط در هر پوست اندازی تنها جثه بندپا تغییر می کند. )حشرات زیر رده بی باالن( 2-دگردیسی ساده simple Heterometabola یا matamorphose : شکل عمومی نابالغ و بالغ مشابه بوده ولی بین مراحل مختلف رشد تفاوت های ساختمانی مشخص ) مانند تعداد پاها یا بندهای شاخک ( وجود دارد. )کنهها و جرب ها( 3-دگردیسی کامل Holometabola یا metamorphose complat : در این شکل هیچ شباهت ظاهری بین مراحل نوزادی و بلوغ دیده نمیشود. ) پشه ها ، مگس ها و ککها(در طول رشد حشرات ممکن است رشد و نمو و یا فعالیت حشرات به دلیل شرایط نامساعد محیطی متوقف شود که به این حالت سکون یا Quiescence می گویند. اگر حشره برای مقابله با شرایط سرما )فصل زمستان( به حالت سکون برود به این حالت زمستانگذرانی یا Hibernation می گویند. اگر فاز سکون و استراحت به دلیل خشکی یا گرما باشد تابستان گذرانی یا Aestivation گفته میشود. در مواقعی که ظاهرا شرایط محیطی مساعد است ممکن است مراحل رشد و نمو تخم، یا سایر مراحل رشد بندپا متوقف شود، که به این حالت دیاپاز Diapause گفته می شود. این حالت ممکن است چند هفته تا چند سال طول بکشد تا زمانی که بندپا تحت تاثیر محرک مناسبی قرار بگیرد. برای مثال تخم بسیاری از گونه های پشه آادس Aedes به حالت دیاپوز فرو می رود و حتی با وجود آب شکفته نمی شود، مگر آنکه اکسیژن موجود در آب کاهش یابد.

گونه های این جنس تنها جرب های حفار استیگماتای پرندگان هستند. این جرب در سیستم های جدید پرورش طیور نادر است و 23 در ماکیانی که به صورت سنتی پرورش داده میشوند مشکل جدی میباشد. جایگاه: پا، منقار و پرهای اطراف مخرج پرندگان میزبان: پرندگان سیر تکاملی سیر تکاملی مانند سایر جرب های سارکوپتیده است.

جایگاه: پوست پاهای پرندگان این جرب در پوست پای پرندگان تونل حفر می کند و سبب التهاب و ضخیم شدن پوست میشود و حالتی تحت عنوان leg scaly( پا فلسی( ایجاد می کند. در حالت پیشرفته باعث افتادن ناخن ها، تغییر شکل پا و لنگش میشود. به دلیل درگیری پاها پرنده روی سینه می نشیند و در نتیجه سینه به صورت مکانیکی زخم می شود. به دلیل تیمار تاج توسط پاها، ممکن است این ناحیه نیز درگیر شود.

جایگاه: پشت سر و گردن تا اطراف مخرج عامل ریزش خارش دار پر itch Depluming در پرندگان است. انگل با نفوذ در پوست و در زیر ساقه پر موجب خارش و التهاب این نواحی شده و پرها دچار شکستگی شده و توسط پرنده کنده میشوند. آلودگی شدید با تحریک و کاهش کارایی گله های مبتال توام است. تشخیص بر اساس بدشکلی مشخص در پاها و نیز منقار و مشاهده جرب در تراشه های پوستی و قاعده پرها صورت میگیرد. بدین منظور میتوان چند پر را از لبه ضایعات جدا کرده و جربها را جستجو کرد. درمان پرندگان مبتال باید جدا شده و در یک اکاریسید غوطه ور شوند. سالن و یا محل زندگی نیز باید ضدعفونی شوند.