نیوکاسل نوعی بیماری ویروسی است که درگونه های مختلف پرندگان اعم از اهلی و وحشی دیده می شود. ازخصوصیات آن، وجود تنوع در: میزان واگیری، مرگ و میر، نشانه ها و جراحات بیماری می باشد. نشانه های بیماری نیوکاسل ناشی از سویه های بیماری زای ضعیف ) لنتوژن( که در ماکیان ممکن است خفیف یا بدون علامت باشد و موجب مرگ و میر اندکی شود یا بدون مرگ و میر باشد .
بیماری نیوکاسل ناشی از سویه های بیماری زای متوسط )مزوژن( در جوجه های جوان عوارض تنفسی و در پی آن یا بطور همزمان عوارض عصبی و نیز مرگ و میر ایجاد می نماید. بروز این بیماری در مرغهای تخمگذار با کاهش چشمگیر و ناگهانی تولید تخم مرغ همراه با نشانه های خفیف یا بدون نشانه، مرگ و میر کم یا بدون مرگ و میر مشخص می گردد. سویه های بیماری زای حاد )ولوژن( نیوکاسل در مرغها معمولاً موجب بیماری با دوره کوتاه و نشانه های مشخص تنفسی، اسهال، فلجی می شوند و در انتها اغلب پرنده های مبتلا می میرند. بیماری در اغلب پرندگان وحشی و زینتی به طور واضح دیده نمی شود. نشانه ها در صورت ظهور، متفاوت بوده ولی اغلب شامل تنفس با دهان باز، اسهال و متعاقب آن عوارض عصبی می باشد. اغلب اوقات مرگ ناگهانی از اولین نشانه های بیماری نیوکاسل
محسوب می گردد. عامل بیماری نیوکاسل یك پارامیکسوویروس است. قدرت بیماریزایی سویه های متعدد وشناخته شده این ویروس، بسیار متفاوت است. ترشحات حاوی ویروس که از پرندگان مبتلا دفع می شوند، موجب آلوده شدن غذا، آب، کف کفش، لباس، وسایل، لوازم و محیط می شود. در صورتی که پرندگان حساس در معرض هریك از منابع فوق قرار گیرند، بیماری به آنها منتقل می گردد.ممکن است تخم مرغهای حاصل از مرغهای مبتلا، حاوی ویروس باشند .ویروس واکسنهای زنده ممکن است به عنوان یك منبع ویروس نیوکاسل عمل نمایند

پرندگان از مهرهداران خونگرم هستند كه در سير تكامل از خزندگان منشا گرفتهاند. اگر چه تشابهات زيادي بين خزندگان و پرندگان وجود دارد، مانند اينكه هر دو گروه تخمگذارند و زرده هر دو چند لايه است و تخمهاي آنها خارج از بدن رشد ميكند، نرها در هر دو گروه هموگامت و م ادهها هتروگامت هستند. با اينحال تفاوتهاي آنها نيز بسيار زياد است، از قبيل اينكه خزندگان از مهرهداران خونسرد هستند، يعني درجه حرارت بدن آنها تنظيم نميشود و معمولاً بستگي به درجه حرارت محيط دارد، خزنده ماده تخمهاي خود را روي ماسه و خاك ميگذارد و حرارت محيط براي نمو جنين داخل تخم كافي است در صورتيكه رشد طبيعي جنين داخل تخممرغ وقتي رخ ميدهد كه مرغ در كنار تخممرغ باشد و حرارت بدنش را در تمام دوران جنيني به تخم مرغ منتقل نمايد. همچنين پوشش بدن طيور از پر، پوست و يك بافت پوششي فلسي شكل كه تكامل يافتهتر از پوست خزندگان است، تشكيل شده است

معاينه و کارهای درمانی بر روی پرندگان مثل ساير حيوانات نياز به مقيد سازی دارد. برای پرندگان میتوان از روش مقيد سازی فيزيكی و شيميايی استفاده کرد. در موارد اعمال جراحی روی آنها، آرام بخشی و بیدردی الزم است. بهخاطر تفاوتهای آناتوميكی و فيزيولوژيكی پستانداران با پرندگان استفاده تكنيکهای معمول بيهوشی در پستانداران محدوديتهايی در بيهوشی پرندگان دارد. بيهوشی استنشاقی روش انتخابی میباشد که دارای مزيتهای زيادی مثل القا و برگشت از بيهوشی سريع است. بيهوشی تزريقی مزيتهايی دارد که شامل استفاده آسان در حيات وحش و طبيعت، ارزان بودن و در دسترس بودن تجهيزات، روش آسان تزريق و القای سريع میشود. يكی از معايب اين روش بيهوشی حذف دارو از بدن است که بستگی به متابوليسم و دفع دارو دارد. برای بيهوشی در پرندگان با توجه به گونه، نوع عمل جراحی، مدت زمان الزم برای بيهوشی و آرام بخشی و همچنين امكانات موجود بهترين روش بيهوشی و کم خطرترين انتخاب و استفاده شود.