سندرم یا بیماری ناویکوالر یک بیماری پیشرونده است که در اسبهای مسابقه در سنین حدود 7 الی 5 سالگی دیده میشود. به واسطه این سندرم تغییرات دژنراتیو در استخوان کنجدی پایینی در سطح بورسای آن )سطح کف دستی و کف پایی( بوجود میآید و به واسطه این تغییرات، ضایعات غیرقابل برگشت ایجاد میگردد که سبب از دست دادن توان بدنی و کاهش چشمگیر فعالیتهای ورزشی میگردد. در این مقاله به تفضیل درباره آناتومی ناحیه، چگونگی پدید آمدن بیماری، بررسی عوامل مستعد کننده و روشهای مقابله و پیشگیری از بیماری صحبت به میان خواهد آمد.

بررسی کالبدشناختی ناحیه

استخوان سزاموئید پایینی )کنجدی پایینی(، استخوانی قایقی شکل است که در حد فاصل بند دوم و بند سوم انگشتان در سطح کف دستی و کف پایی قرار دارد. این استخوان دارای دو سطح مفصلی که در ارتباط با بند سوم و بند دوم انگشتان است و در سطح کف دستی و کف پایی به واسطه عبور تاندون خم کننده از روی آن بورسایی تشکیل میدهد که واجد مایع سینوویال میباشد. استخوان ناویکوالر وظیفه محافظت از مفصل و تاندونها را در برابر فشار و صدمات فیزیکی سخت به عنوان یک دریچه برای جریان خون به استخوان بند سوم و کوریوم داخلی سم دارد.

تشخیص

تشخیص بیماری بر اساس تاریخچه و عالئم بالینی و رادیوگرافی میباشد. بر اساس تاریخچه، اسب لنگش متناوب نشان میدهد، بدین معنی که در ابتدای حرکت و همچنین حرکت یورتمه در بعضی از ایام هفته لنگش نشان میدهد و در بعضی مواقع لنگش نشان نمیدهد. همچنین میزان لنگش در دستها به مراتب بیشتر و مشهودتر از پاها است و اسب معموال حالت پنجه رو دارد و در هنگام حرکت تالش مینماید وزن بدن را به سمت جلو و بر روی پنجهها وارد نماید. در معاینه بالینی سایش نعل در ناحیه پنجه مشهود است و ناحیه پاشنه ها ضخیم میباشد. یکی دیگر از روشهای بالینی استفاده از تست الوار است.

درمان سندرم ناویکوالر اصول درمان بیماری ناویکوالر بر اساس نعلبندی طبی، درمان دارویی و درمان جراحی است که در صورت بکار بردن صحیح و به موقع هر کدام از موارد فوق یا همزمانی موارد نعلبندی طبی و درمان دارویی نقش بسزایی در متوقف نمودن سیر بیماری و بهبودی نسبی را در برخواهد داشت. نعلبندی طبی شامل اصالح زاویه سم به مفصل پسترن، کوتاه نمودن پنجه، اضافه نمودن پدهای پاشنهای، استفاده از نعل bar egg Wedged ،استفاده از نعل بزرگتر در نواحی جانبی سم و مالحظات دیگر است. درمان دارویی شامل تجویز داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، ایزوکسپرین کلراید و یا تجویز داخل موضعی داروهای ضد التهاب استروئیدی بلند مدت یا هیالورونیک اسید است که در بورسای ناویکوالر تزریق میگردد. 

در مطالعات اپيدميولوژيك مرتبط با جراحات مسبب لنگش در گاو شيري داشتن شاخصهاي كمي از رخدادهاي باليني حائز اهميت بسيار ميباشد. خصوصيات فيزيكي جراحات از يك طرف و نيز شدت و ضعف آنها در فرآيند لنگش مؤثر بوده و روي اين اصل داشتن دستور العملي كه بتوان بر مبناي آن موارد لنگش در سطح گله را شناسايي نمود و به را ميتوان به عنوان يك سري Clinimetrics . كنترل آن اهتمام ورزيد ضرورتي ملموس و انكار ناپذير ميباشد شاخصهايي كه به توصيف كمي پديدههاي باليني ميانجامد تعريف نموده، به طوريكه با استفاده از اين شاخصها ميتوان به بيان نشانيهاي باليني و ساير علايم دست يافت. در اين مقاله ضمن توصيف اين شاخصها به استفاده از مشتمل بر ١٢ متغيير و كارآيي آن در شرايط دامپروري و به منظور كمي ساختن نشانيهاي جراحات ABC درجه بندي و عفوني (درماتيت انگشتي ("Subclinical laminitis" غير عفوني مسبب لنگش (تورم بافت مورق تحت باليني كه در بيش از ١٥ همه ("Interdigital phlegmon " و نكروباسيلوز بين انگشتي "Digital dermatitis" گيري لنگش با شيوع بين ٥ تا ١٠ درصد در ١٥ دامپروري صنعتي اطراف شهر تهران صورت پذيرفته اشاره شده است.