بيرونزدگي غده پلك سوم كه با نامهاي پرولاپس غده پلك سوم و چشم گيلاسينيز شناخته ميشود، گاهي اوقات به غلط آدنيت، هيپرپلازي و آدنوم غده پلك سوم ناميده شده است. اين عارضه در سگها شايعتر از گربهها ميباشد. در اين عارضه غده پلك سوم به صورت تودهاي صورتي رنگ از پشت پلك سوم بيرون ميزند. اگرچه علت اصلي بيرونزدگي غده به طور دقيق مشخص نميباشد ولي برخي از محققين بيرونزدگي غده را ناشي از نقصي در نوارهاي بافت همبندي كه غده را به بافتهاي اطراف حدقهاي متصل مينمايند، دانستهاند. متعاقب بيرونزدگي غده، تخريش و خشكي غده نمايان شده سبب التهاب ثانويه و تورم آن ميگردد. از آنجايي كه برداشت ناقص يا كامل اين غده در سگها ميتواند كاهش توليد اشك به ميزان ٣٠ تا ٥٧ % و عوارض ناشي از آن را به دنبال داشته باشد لذا روشهاي جراحي بازگرداندن غده بيرون زده به جاي خود مورد توجه قرار گرفته است. در اين مطالعه گزارشات درمانگاهي تعداد ٧ قلاده سگ كه از دي ماه سال ١٣٨٠ تا شهريور ماه سال ١٣٨١ به دليل ابتلا به عارضه بيرونزدگي غده پلك سوم در يك يا هر دو چشم به بيمارستان دامهاي كوچك دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران ارجاع شدند مورد بررسي قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده شامل نژاد، سن، جنس، طول مدت حضور عارضه پيش از درمان، روش درمان جراحي انجام شده و نتيجه درمان بود. نژادهاي مبتلا شامل نژاد باكسر ( ١ مورد)، نژاد ترير ( ٣ مورد)، مخلوط ترير- پيكينز ( ٢ مورد) و مخلوط ترير – اشپيتز
١ مورد) بودند. مبتلايان از هر دو جنس نر ( ٥ مورد) و ماده ( ٢ مورد) بودند. در ٣ قلاده از سگها يك چشم و در ٤ ) قلاده ديگر هر دو چشم به اين عارضه مبتلا بودند. سن مبتلايان در زمان تشخيص بيرونزدگي غده پلك سوم از ٣ تا ٧ ماه ) و فاصله زماني بين رخداد بيرونزدگي غده و ارجاع مبتلايان جهت انجام اقدامات /٦±١/ ١٥ ماه ( متوسط ٦ ٤ هفته) بود. در درمان جراحي بازگرداندن غده به جاي خود در اين ٧ قلاده سگ ±٠/ درماني از ٢ تا ٧ هفته (متوسط ٧ ١١ چشم) از روش بخيه سركيسهاي اصلاح شده ( ٣ چشم)، روش بخيه لمبرت ( ٣ چشم) و روش كيسهاي ( ٥ ) چشم) استفاده شد. از نظر ميزان موفقيت روشهاي جراحي مورد استفاده، روش بخيه سر كيسهاي اصلاح شده با عود مجدد هر سه مورد انجام شده با كمترين ميزان موفقيت و روش بخيه لمبرت و روش كيسهاي با عدم عود مجدد هيچ يك از موارد با موفقيت كامل همراه بودند. روش كيسهاي به دليل سهولت انجام، حداقل نياز به جداسازي بافتها و برگرداندن غده به وضعيت طبيعيتر و بدون ايجاد تغيير در وضعيت پلك سوم مناسبتر از ساير روشهاي مورد استفاده ارزيابي شد.

پرولاپس رحم به وضعيتي اطلاق ميگردد كه تمام يا قسمتي از رحم از طريق سرويكس به داخل واژن وارد شود. اين وضعيت در جريان زايمان و يا نزديك به آن اتفاق ميافتد. پرولاپس رحم در حيوانات كوچك نادر بوده و در طــي آن ممكن است يك يا هر دو شاخ رحم دچار پرولاپس شوند. اين وضعيت معمــولا" در شـرايطي كـه دردهـاي زايمـاني طولاني شود، اتفاق ميافتد. توده خارج شده، دوناتي شكل بوده و به دليل احتقان وريدي و ضربـه دچـار تغيـير رنـگ ميشود و ممكن است منجر به پارگي رباط پهن و سرخرگ رحمي و خونريزي شديد شود و اگر خونريزي به سرعت كنترل نگردد منجر به شوك هيپوولميك و مرگ ميشود. ميزان وقوع پرولاپس رحم علــيرغم نـادر بـودن، در گربـهها بيشتر از سگهاست و هيچ استعداد سني خاصي تاكنون براي وقوع اين عارضه عنوان نشده است. يك قلاده گربه ماده ٥ ساله مخلوط با علائم واضح پرولاپس هر دو شاخ رحم به بيمارستان حيوانات كوچك دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران ارجاع شد. براساس تاريخچه اخذ شده، پرولاپس از زمان زايمان شروع و در طـي مـدت دو هفته وضعيت آن بتدريج وخيمتر شده بود. در معاينه باليني حيوان داراي تب، تاكيكاردي و تاكيپنه بـود و در بررسـي هماتولوژيك، لكوسيتوز، نوتروفيلي و افزايش غلظت خون (Hemoconcentration (مشهود بود. پس از انجام اقدامات اوليه درماني جهت كنترل عفونت، درد و تب و مايع درماني، اقدام به عمـل جراحـي بـه منظـور برداشت كامل رحم و تخمدانها شد. عمل مذكور در دو مرحله انجام گرفت، در مرحله اول توده رحمي خارج شده از فرج، ليگاتور شده و قطع گرديد و در مرحله دوم متعاقب انجام عمل سليوتومي از رهيافت خط مياني به شكل معمول اقدام به برداشت باقيمانده توده رحمي، ليگامنتها و تخمدانها شد. حيوان پس از ريكاوري كامل جهت ادامـه درمـان در منزل از بيمارستان مرخص گرديد.