ايمني به عنوان ميزان مقاومت بدن در مقابل بيماريها، بخصوص بيماريهاي عفوني تعريف ميشود و مجموعـة سـلولها،بافتهـا و مولكولهايي كه در برابر عوامل بيماريزا، مقاومت ايجاد ميكنند، سيستم ايمني را تشكيل مـيدهنـد و واكـنش هماهنـگ شـده كـه همكاري مؤثر اين سلولها و مولكولها را در دفاع و مقاومت در مقابل ميكروبهاي بيماريزا سبب ميشود، پاسخ ايمني مينامند. آنچه كه در اين بخش مورد بحث قرار ميگيرد، سلولهاي تشكيل دهنده پاسخ دفاعي ميباشد اين كه چگونه توليـد مـيشـوند، گروهبندي آنها بر چه اساسي است و عمده ترين خصوصيات آنها چيست . بطور كلي سلولهاي سيستم ايمني به عنوان سـلولهايي در گردش خون و لنف، بصورت اجتماعات مشخص در اعضاء و بافتهاي لنفاوي خاص و نيز بصورت پراكنده در تمام نسوج بـدن يافـت ميشوند. اينكه در بافتهاي خاصي از بدن، گروه مشخصي از سلولهاي ايمني استقرار بيشتري مي يابند، مربوط به جايگـاه آنـاتوميكي آن ارگان ميباشد، و نحوه گسترش سلولها در ارتباط با ميزان كارائي بافت و نزديكي به مجاري و محوطه هـاي توخـالي مـيباشـد. مسلما” تشكيلات بافتي در مجاورت سطوح خارجي بدن نياز عمدهتري به حضور دائم سلولهاي ايمني دارد. بعنوان مثال،مخاطـات از حيث تنوع،گسترش و فراواني سلولهاي ايمني غنيتر ميباشند. بافت چربي و عضله فاقد بسياري از سـلولهاي صـلاحيت دار ايمنـي است و مغز به دليل عملكرد ويژه حياتي خود مانعي براي دخول بسيار ي از سلولها ميباشد،مگر در موارد خاصي از برخـي عفونتهـا و ناهنجاريهاي ارگانيك. سلولهاي سيستم ايمني بسيار هتروژن ميباشند، يعني سيستم ايمني از مجموعة متنوعي از سلولها تشكيل شده است هركدام از اين سلولها قادرند در فرايندي ويژه، عملكرد شناسايي و تحريك را به اج را درآورند. اكثريت آنها به دليل دارا بودن گيرنـده قـادر بـه شناسايي اجزاء و فراوردههاي ميكروبيولوژيك ميباشند. يكي از خصوصياتي كه سبب ميشود سلولي به عنوان سلول صلاحيت دار ايمني معرفي گردد همين پديده شناسايي است . بـه همين دليل است كه تحريك پاسخهاي ايمني در مقابل ميكربها و اجزاءآنهـا، تحـت عنـوان واكـسيناسيون، مـؤثرترين روش بـراي حفاظت افراد در مقابل عفونتهاست. سلولهاي ايمني علاوه برعملكرد شناسايي،روند پويا و گاهي مستمر را در مراحل بعد از شناسايي طي ميكنند. آنها قادرند تحريك شده و سپس وارد فاز اجرايي گردند. هر دو مرحلة شناسـايي و تحريـك مـيتوانـد اختـصاصي يـا غيراختصاصي باشد. بدين معنا كه در صورت وجود گيرندة اختصاصي در سـطح سـلول، سيـستم ايمنـي فقـط در مقابـل يـك جـزء يافرآوردة خاصي تحريك شود. حتي عوامل حاصله از تحريك سلول، بصورت اختصاصي عمل نمايد و اين ناشي از تكامـل عـالي در سلسله جانوران است . مهره داران عالي به دليل تنوع در مكانيسمهاي شناسايي و تحريك كـه حاصـل تكامـل ايمنـي در آنهاسـت مقاومتهاي ويژهاي را در مقابل ميكروارگانيسمهاي طبيعـت دارنـد. پـس ايمنـي حاصـله، ناشـي از شناسـايي، تحريـك و اجرائـي مكانيسمهاي اختصاصي است. اين موضوع بدان معني نيست كه مهرهداران عالي از اجزاء دفاع طبيعي و ذاتي بيبهـره باشـند. البتـه ايمني غيراختصاصي به معناي فقدان مكانيسمهاي اختصاصي در بيمهرگان و مهرهداران پست،بطور وسيعتري، مجري پاسـخهـاي دفاعي است وليكن ميتوان اجزاء ، مولكولها و سلولهاي مسئول اين گروه از ايمني را نيز در انسان و ساير مهره داران عـالي جـستجو نمود. ايمني غيراختصاصي در اين موجودات، شامل سلولهايي است كه در عين غيراختصاصيت به دليل وجود گيرنده هايي خـاص، از نوعي اختصاصيت نيز برخوردارند. بدين معنا كه عوامل شناسايي كننده قادرند بخشي از اجزاء و تركيبات ميكربها را كه در بسياري از ميكروارگانيسمها مشترك است، بشناسند. درحقيقت اين عوامل، نوعي بيگانگي را بصورت غيراختصاصي و طبيعي ميشناسند. در بعضي از منابع و متون ايمني شناسي، ذكر گرديده است كه سلولهاي سيستم ايمني دو گروه اصلي را تشكيل ميدهند. اساس اين گروه بندي مربوط به نحوة عملكرد سلولهاست. گروه اول سلولهاي تخصيص يافته كه به دليل وجود گيرنده، آنتيژنهاي ميكربي را ميشناسند و مراحل تحريك را آشكار ساخته و سپس به سلولهاي گروه دوم كه سلولهاي مؤثر و اجرايي هستند، پيام لازم بمنظور دفع و نابودي ميكربها را ارسال مينمايند. اين مراحل بيشتر در نوع اكتسابي يا اختصاصي دفاع ايمني مي گنجد. چه بسيار حالاتي را در دفاع طبيعي شاهديم كه سلول شناسايي كننده خود مجري دفع و نابودي ميكرب است . البته در تعداد محدود آنهم در طـي رونـد بيگانه خواري ايمني طبيعي در صورت وجود ميكرب با تعداد بيشتر، نياز به هماهنگي و همراهي ساير سلولها را اعـلام نمـوده و در اين صورت مجريان بيشتري به دفاع ميپردازند. در اين حالت سلولهاي مؤثر نيازي به شناسايي اجزاء اولية ميكروب ندارند.