بروسلوز يكي از مهمترين بيماريهاي واگير و عفوني مشترك بين انسان و دام است كه امروزه تعداد زيادي از دامها و عده زيادي از جامعه بشري از عوارض ناشي از آن رنج مي برند و عوامل مختلف تاثير گذار بر ميزان شيوع بيماري ،دامداري سنتي و عشايري ، تهيه فرآورده هاي لبني غير پاستوريزه ، تردد و جابجائي دام و ميزان آگاهي روستائيان است. لذا با توجه به ميزان شيوع بروسلوز در جمعيت انساني و دامي و زيانهاي اقتصادي و مشكلات بهداشتي موجب شد كه اين مطالعه جهت تعيين ميزان شيوع بروسلوز در جمعيت دامي ، شناسائي مناطق و گله هاي آلوده و ارتباط آلودگي انسان و دامي و .... در استان بوشهر صورت پذيرد. اين مطالعه در فاصله زماني خرداد الي مرداد ماه سال 1391 در استان بوشهر ودر سه مرحله بررسي هاي سرولوژيك جهت رديابي بروسلوز صورت گرفت مرحله اول با انتخاب تصادفي واحدهاي اپيدميولوژيك ( 92 روستا ) در كل استان و مرحله دوم با انتخاب تصادفي تعدادي گله در هر واحد اپيدميولوژيك و مرحله سوم با انتخاب تصادفي تعدادي دام از هر گله انجام گرفت . نيروهاي عملياتي طبق برنامه زمان بندي شده وارد روستا شده و از گله ها و دامهاي واجد شرايط نمونه سرمي به ميزان 5 سي سي از هر دام تهيه و نمونه ها در شرايط مناسب به آزمايشگاه مركزي استان براي انجام آزمايش هاي سرمي ارسال گرديد . كليه نمونه هاي سرمي ابتدا با آزمايش رزبنگال غربالگري و نمونه هاي مثبت تحت آزمايش هاي رايت و2ME قرار گرفتند. بر اساس نتايج حاصله از آزمايشات تكميلي در اين مطالعه تعداد 3505 راس گوسفند و بز ( تعداد 2560 راس بز و تعداد 945 راس گوسفند ) و تعداد 398 راس گاو نمونه برداري گرديد. ميزان آلودگي گوسفند و بز بين روستائي ميزان 33/33 ، %بين گله اي 38/18 % و در آزمايشات تكميلي با شيوع25/2 %و آلودگي در نوع دام گوسفند 69/1 درصد و در بز 38/2درصد و ميزان آلودگي بين روستائي در جمعيت گاوي 25 درصد و آلودگي دامي در آزمايشات تكميلي 03/5 درصد مشخص گرديد . ( ميزان شيوع دامي به تفكيك دام جنس ، سن و شهرستان ها در مقاله بطور كامل آورده شده است . )ا توجه به ميزان شيوع بروسلوز در اين مطالعه علي رغم عدم افزايش شيوع آن در استان ، لذا بمنظور كاهش بيشتر و كنترل بهتر بيماري ، افزايش آموزش در سطح دامداران و همچنين واكسيناتورهاي بخش دولتي و خصوصي در كنار كنترل قرنطينه اي و بهداشتي ، كنتر ل تردد و نقل و انتقالات دام ، افزايش پوشش واكسيناسيون به بيش از 80 درصد و پرداخت غرامت كليه دامهاي راكتور به دامداران پيشنهاد مي گردد. 

مقدمه بروسلوز به عنــوان يكي از مهمترين بيماريهاي مشترك انسان و دام محسوب مي گردد . عوامل شناخته شده بيماري ، طيف وسيعي از پستانداران اهلي و وحشي را مبتلا مي سازند . اين بيماري به علت ايجاد سقط جنين در دام ، كاهش توليد شير ، عقيمي و نازايي و از دست رفتن ارزشهاي اقتصادي دامهاي مبتلا و همچنين به علت ابتلاي انسان به بيماري تب مالت ، همواره از دو بعد اقتصادي و بهداشتي مورد توجه قرار مي گيرد . دامهاي مبتلا به بروسلوز ، معمولاً در اولين دوره آبستني سقط جنين نموده و در هنگام سقط و تا مدتي پس از آن ، با دفع ترشحات به شدت آلوده رحمي ، باعث آلودگي محيط ، مزارع و مراتع گرديده كه خود زمينه آلودگي را براي ساير حيوانات گله و نيز انسان فراهم مي سازد . باتوجه به آمارارائه شده توسط وزارت بهداشت، درسال 1389 دركشور11هزارو 700نفرمبتلابه تب مالت شناسائي شده اند(15نفربه ازاي هر100هزارنفر كه نسبت به سالهاي قبل آمار مبتلايان كاهش داشته است ) كه 81درصدمبتلايان ازطريق تماس مستقيم با دام به بيماري آلوده گرديدهاند كه اين موضوع نشان مي دهد در صورتي كه سازمان دامپزشكي كل كشور مورد حمايت و توجه بيشتري قرار گيرد و برنامه هاي كنترلي بروسلوز با امكانات و اعتبارات بيشتري ادامه يابد دامپزشكي ميتواند درپيشگيري وكنترل بيماري درجمعيت دامي وبه تبع آن درجمعيت انساني نقش موثرتري داشته باشد. موادوروش كار اين بررسي براساس مقايسه تعداد دام مايه كوبي شده برعليه بيماري بروسلوز باتعدادمبتلايان انساني به بروسلوز در7 سال متوالي از سال 1383 الي 1389 دراستان مركزي صورت گرفته استدراين مطالعه ازسال 1383 لغايت 1389 مشخص شدكه سيربيماري وميزان مبتلايان انساني رابطه معني داري با تعدادواكسيناسيون انجام شده درجمعيت دامي استان(گاووگوسفند)دارد بطوري كه درسالهايي كه مايه كوبي دام ها عليه بيماري بروسلوزافزايش يافته متعاقب آن درسال بعدكاهش مبتلايان انساني راشاهدبوده ايم . وباتوجه به آمارگزارش شده توسط مركزبهداشت استان، تعدادمبتلايان انساني از 979 نفردرسال 1383 به 517 نفردرسال 1389 رسيده است و نمودارمربوط به 7 سال اين موضوع راكاملا توجيه ميكند. نتايج و بحث بيماري بروسلوز علاوه برواردآوردن خسارات اقتصادي فراوان به دامدار، طبق برآوردهاي بين المللي به ازاء هر100هزارنفر، رقمي حدود500ميليون دلارهزينه جهت درمان مبتلايان بردوش دولت هاقرارمي دهد(يعني به ازاء هرنفر5ميليون تومان) وباعنايت به اينكه اين بيماري دردامهاعلامت خاصي بجزسقط جنين ندارد (آنهم يك بار در طول عمر دام سقط رخ مي دهد)، ممكن است بسياري دامهاآلوده وفاقدعلائم باشند و باعث انتشارميكروب درمحيط گردند لذاكنترل بيماري درجمعيت دامي بعنوان يك اصل بايستي انجام گيردومايه كوبي دامهاعليه بروسلوزيكي ازمهمترين، عملي ترين وارزانترين روش پيشگيري ازبيماري درحال] ٨١ مركز تحقيقات بيماريهاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي – درماني شهيد بهشتي | Infectious Disease & Tropical Medicine Research Center Shaheed Beheshty University of Medical Sciences and Health Services چهارمين همايش كشوري بروسلوز 24 -22 آذرماه سال 1390 4 th National Iranian congress of Brucellosis (13-15 December 2011) حاضراست ودراين مطالعه نقش دامپزشكي ازجنبه پيشگيري بيماري بوسيله مايه كوبي دامها جهت كنترل بيماري درجمعيت دامي وبه تبع آن كاهش تعداد مبتلايان انساني به بيماري بروسلوزكاملاً مشهود است ومقايسه آمارمبتلايان انساني باآمارواكسيناسيون جمعيت دامي، نشان مي دهدكه همواره باافزايش پوشش واكسيناسيون دامها عليه بروسلوز، بيماري در جمعيت انساني كاهش يافته است. بنابراين باعنايت به مشكلات عديده مبارزه با اين بيماري ونبودامكانات واعتبارات لازم جهت ريشه كني بيماري، آموزش عمومي مردم وبويژه دامداران، پرداخت به موقع وكافي غرامت به صاحبان دامهاي راكتور، تأمين به موقع واكسنهاي بروسلوزوافزايش پوشش ايمني جمعيت دامي وبرنامه ريزي جهت ارتقاء سطح بهداشتي دامداريها و كشتارگاههاي دام مي تواند آمارمبتلايان انساني رابيش ازپيش كاهش دهد