مقدمه و اهداف بروسلوز يكي از شايع ترين بيماريهاي مشترك بين انسان و دام با انتشار جهاني است . اين بيماري ناتوان كننده يك بيماري شغلي است و نزد كساني كه با حيوانات و يا بافت هاي آلوده كار مي كنند مشاهده ميشود كه مشكلات فراواني در بهداشت ، طب عفوني ، سلامت جامعه و نيروي كار ايجاد كرده و بدليل سقط جنين در بين دامها و كاهش محصولات دامي به دامداري و اقتصاد كشور نيز لطمه وارد مي آورد. بديهي است قطع حلقه انتقال بيماري به انسان در گروه سلامت دام و رعايت موازين بهداشتي واين دومنوط به آمـوزش جامعه واجرا راهكار هاي كنترلي مناسب است. در اين بررسي كه با هدف شناخت مناطق و شهرستانهاي آلوده انجام شده تعداد 459 مورد بيماري مورد ارزيابي قرار گرفته و تجمع بيماري در گروههاي سني و منطقه جغرافيايي تعيين گرديد كه مي توان در جهت تقويت و تحكيم هماهنگي هاي بين بخشي در اجراي راهكارهاي اساسي مثل ايمنسازي دامها ، كشف و جدا سازي و كشتار دامهاي آلوده ، جلوگيري از جابجايي دامها از مناطق آلوده و انجام آموزشهاي عمومي اقدام نمود. روش تحقيق اين بررسي به روش توصيفي انجام شد. كليه گزارشات سالهاي 81 لغايت 89 به تفكيك شهرستانها جمع آوري و تجزيه و تحليل گرديد و شهرستانهاي آلوده شناسايي، فراواني بيماري در آن شهرستانها به تفكيك روستا هاي آلوده مشخص شدند. يافته هاي تحقيق از 459 مورد بررسي شده در طي 9 سال در مجموع 3/81 % آن روستايي و 18 % شهري بوده اند. در سال 1381 از تعداد 71 مورد ابتلاء 63 مورد در مناطق روستايي اتفاق افتاده و اكثريت موارد ابتلاء را مردان با نسبت 5/60 %تشكيل مي دادند. در سال 82 تعدادمبتلايان به اين بيماري با توجه به انجام ايمنسازي دامها در مناطق مختلف استان به 41 مورد رسيد كه 7/70 % آن روستايي و 56 %آن را مردان تشكيل ميدادند . از آن پس در سالهاي 83 لغايت 89 به ترتيب 40 ، 45 , 39و28 ,86 ,40 , 69 مورد بيماري ثبت شده است . هر ساله بيشترين موارد بيماري در استان مربوط به شهرستان رودسر بوده كه حدود نيمي از موارد را به خود اختصاص داده است . بيشترين فراواني در سال 81 مربوط به گروه سني 50 سال به بالا بوده در سال 82 شامل گروه سني 49- 40 ساله و در سال 83 مربوط به گروه سني 29-20 ساله بوده است. اين ميزان در سالهاي 87و88و89 نيز مربوط به گروه سني 50 سال به بالا مي باشد. نتايج تحقيق با توجه به برقراري و تقويت سيستم مراقبت و نظارت مؤثر در كنترل بيماري در سالهاي اخير در سطح استان و تأثير آن در كاهش موارد ابتلاء بنظر مي رسد تقويت و تداوم هماهنگي هاي بين بخشي بهداشت و اداره دامپزشكي در جهت استفاده از امكانات موجود و برنامه ريزي صحيح مشترك درجهت آموزش دامداران در ارتباط باچگونگي برخورد با دامها و جنين سقط شده، عدم مصرف شير خام و انجام واكسيناسيون فراگير دامها ورعايت مقررات بهداشتي و قرنطينهاي در قطع سريع تر سيكل بيماري در دام وكاهش قابل ملاحظه تعداد مبتلايان انساني به بيماري تب مالت بسيار موثر مي باشد. 

برونشیت عفونی طیور )IB )به وسیله کروناویروس ها ایجاد میشود. برونشیت یکی از عوامل مهم خسارت اقتصادی در طیور بوده که سبب درگیر شدن بیماریهای تنفسی، نفریت و کاهش تولید و کیفیت تخم مرغ میشود. ویروس برونشیت دارای سروتیپهای متعددی بوده که ایمنی متقاطع در مقابل همدیگر ایجاد نمیکنند. هدف از این مطالعه ردیابی سروتیپهای ویروس برونشیت عفونی طیور در فارمهای گوشتی استان گیالن دارای عالئم تنفسی بوده است. در مطالعه حاضر به طور تصادفی نمونههای نای و ریه 28 گله گوشتی که دارای عالئم تنفسی بودند جمعآوری شد. آزمایش PCR- RT بعد از استخراج RNA ویروس از نمونهها جهت تشخیص برونشیت عفونی انجام شد. 20 گله )70درصد( از تعدادکل 28 گله گوشتی از نظر برونشیت عفونی تأيید شد. آزمایش PCR Nested جهت شناسائی سروتیپهای درگیر با استفاده از پرایمرهای اختصاصی سه سروتیپ Mass ،B /۷۹۳ و D274 انجام شد. نتایج نشان داد که 13 نمونه )65درصد( متعلق به سروتیپ Mass ،7 نمونه )35 درصد( به سروتیپ B /۷۹۳ و در 2 نمونه )10درصد( هر دو سروتیپ Mass و B /۷۹۳ به طور توأمان ردیابی گرديد امادر هیچ یک از نمونهها سروتیپ D274 شناسائی نشد. نتیجه اینکه به منظور وضعیت ایمنی بر علیه برونشیت در گلههای گوشتی استان گیالن، استفاده دو سروتیپ ماساچوست و B /۷۹۳ در برنامه واکسیناسیون و امنیت زیستی توصیه میشود.بيماری برونشيت عفونی در حال حاضر يكی از بيماری های اصلی گلههای طيور در سراسر دنيا مي باشد. وجود سروتيپهای مختلفی كه عليه يكديگر ايمني كاملي ايجاد نمي كنند و همچنين ظهور مداوم واريانت های جديد، مشكل عمده ايجاد ايمني عليه ويروس برونشيت عفونی مي باشد. شيوع متعدد بيماری برونشيت عفونی اغلب در نتيجه عفونت با سويه هایي است كه از نظر سرولوژی با سويه های واكسن متفاوت هستند )3 .)بنابر اين شناسائی ويروسهای در حال چرخش در كشور و تعيين هويت مولكولی آنها ضروری بوده تا بر اساس آن مناسب ترين برنامه واكسيناسيون جهت كنترل بيماری اتخاذ شود. در ايران وجود ويروس برونشيت عفونی نخستين بار در سال 1994 توسط آقاخان و همكاران تأييد شد و سروتيپ ماساچوست به عنوان سروتيپ اصلی ويروس در حال چرخش در كشور گزارش گرديد )1 .)با توجه به اینکه تا چند سال قبل جدایههای بدست آمده از فیلد تنها وجود سروتیپ ماساچوست را به عنوان سروتیپ ایران ردیابی نموده اما در سالهای اخير با مشاهده مشكالت تنفسی مشابه در گلههای گوشتی دارای سابقه واكسيناسيون با سويه واكسينال H120 این احتمال تقویت گردید که ممكن است سروتیپهای جدید این ویروس باعث وقوع بیماری شوند. بيماری برونشيت از نظر عالئم كلینيكی و كالبدگشائی قابل تفريق از ساير بيماریها نيست و معموال با عواملي نظير نيوكاسل، آنفلوآنزای H۹N۲ ،مايكوپالسموز و كلی باسيلوز به طور همزمان بروز میكند كه تفكيك آنها به سادگي قابل انجام نيست و نمیتوان تمام ضايعات تنفسی را به يك عامل اختصاص داد. از آنجائي كه عمدتاً گزارش بيماری بر اساس عالئم بالينی و ضايعات كالبدگشائی و پيشگيری از آن از طريق واكسيناسيون انجام میگيرد با تأييد تشخيص بيماری به روش مولكولی و همچنين مشخص نمودن سروتيپهای درگير در گلههای گوشتی منطقه، میتوان راهكار مناسبي جهت پيشگيری و كنترل بهينه بيماری ارائه نمود. هدف از اجرای طرح تحقیقاتی حاضر نیز شناسایی سروتیپهای ویروس برونشیت عفونی طیور دارای عالئم تنفسی در گلههای گوشتی استان گیالن بوده است.