مقدمه تب مالت يك بيماري قابل انتقال بين انسان و دام بوده و به عنوان مشكل اساسي بهداشت دام و بهداشت همگاني در بسياري از مناطق جهان از جمله ايران كه دام منبع درآمد و اشتغال ميباشد به شمار ميرود. پيشگيري، كنترل، يا ريشهكني بروسلوز در يك كشور يا منطقه نيازمند سياستگذاري و تصميمسازي و در اختيار داشتن آمار و اطلاعات اپيدميولوژيكي دقيق ميباشد لذا پژوهش حاضر با هدف بررسي اپيدميولوژي و عوامل موثر در فاصله شروع تا تشخيص بيماري تب مالت در استان مركزي صورت پذيرفته است. مواد و روش ها در اين مطالعه مقطعي (توصيفي – تحليلي)، اطلاعات مربوط به بيماران مبتلا به تب مالت كه طي سال هاي 1388 و 89 در استان مركزي تشخيص داده شده اند مورد بررسي قرار گرفته است. بر اساس اطلاعات موجود تعداد 461 بيمار (8/50 درصد) در سال 1388 و 446 بيمار (2/49 درصد) نيز در سال 1389 در اين استان تشخيص داده شده است كه همگي آنها وارد مطالعه شده اند. اطلاعات لازم شامل سن، جنس، شغل، محل سكونت (شهر يا روستا)، ماه تشخيص، شهر محل سكونت، وضعيت بيماري (جديد، شكست درمان و نامشخص)، مليت و فاصله زماني بين شروع علايم باليني تا تشخيص قطعي با استفاده از فرم هاي اپيدميولوژيك تكميل شده براي بيماران جمع آوري شده است. داده هاي مورد نظر با استفاده از آماري هاي توصيفي (جداول، ميانگين و درصد) وهمچنين آزمون هاي آماري مجذور كاي، آزمون دقيق فيشر، كولموگروف اسميرنوف و آزمون تي مستقل و با استفاده از نرم افزار آماري SPSS نسخه 16 مورد تجريه و تحليل قرار گرفته اند. نتايج تعداد كل بيماران تشخيص داده شده طي سالهاي 88 و89 در استان مركزي 907 مورد بوده است كه طي سال هاي 1388 و 89 به ترتيب 461 و 446 بيمار تشخيص داده شده اند. بيش از 60 درصد بيماران تشخيص داده شده جنسيت مرد داشتند. ميانگين سني بيماران 37 سال بوده و 714 مورد (7/78 درصد) از آنها ساكن روستا بودند و تنها 13 مورد (4/1 درصد) مليت افغاني داشتند. بيماري از يك الگوي فصلي برخوردار بوده به نحوي كه موارد مشاهده شده در فصل بهار بيشتر از ساير فصول سال بوده است. از بين كليه بيماران 36 مورد (4 درصد) از آنها شكست درمان بوده اند و شغل دامدار و كشاورز بيشترين فراواني را به خود اختصاص داده است. در 363 مورد (7/41 درصد)، فاصله زماني بين شروع بيماري تا تشخيص قطعي بيش از يك ماه بوده است. با توجه به اينكه ميانگين مدت زمان بين شروع بيماري تا تشخيص قطعي تقريبا 32 روز بوده است بيماران از نظر اين متغير به دو گروه كمتر از يك ماه و بيشتر از يك ماه تقسيم بندي شدند فاصله زماني بين شروع بيماري تا تشخيص قطعي ارتباط معني داري با متغيرهاي محل سكونت (شهر يا روستا) (001/0=p ،(شهرستان محل سكونت (001/0=p ،(شغل (002/0=p (و نوع بيماري (جديد و شكست درمان) (008/0=p (نشان داد. بحث و نتيجه گيري نتايج اين مطالعه نشان داد كه بيماري در بين مردان بيشتر بوده و از الگوي فصلي مشخصي برخودار است. همچنين با توجه به اينكه مدت زمان بين شروع بيماري تا تشخيص قطعي در بين ساكنين روستا، مشاغل خانه دار، دامدار و كشاورز و موارد جديد بيشتر مي باشد لذا توجه خاص به اين قشر ضروري به نظر مي رسد. 

مقدمه بروسلوز يكي از بيماريهاي عفوني مهم و شايع مشترك بين انسان و دام مي باشد كه در منطقه خاورميانـه و در ايـران و بـويژه نيمه غربي كشور از شيوع بالايي برخوردار است.علايم باليني بروسلوز در انسان بسيار متنـوع و متغيـر مـي باشـد و در جمعيـت دامي معمولا بصورت نهان و فقط براي يك بار همرا با سقط جنين مي باشد.بطور كلـي بيمـاري از نظـر اقتصـادي و بهداشـتي حائز اهميت فراوان است. اهداف در اين مطالعه با توجه به اهميت بيماري بروسلوز و تلاش هاي صورت گرفته براي كنترل بيماري و عدم نتيجه گيري مطلـوب با اقدامات بعمل آمده ؛بايستي به ساير حلقه هاي مهم و مغفول در اپيدميولوژي بروسلوز پرداخت كـه ضـرورت ايـن تحقيـق از آنجايي مي تواند مهم قلمداد شود كه سگ هاي گله براي چندين سال به عنوان يك عنصر ثابت در كنار گله هستند و معمـولا نقش آنها در اپيدميولوژي بروسلوز ناديده گرفته شده است و مي توانند در صـورت ابـتلا بـه بروسـلوز(بروسـلا ملـي تنسـيس و آبورتوس) نقش موثري به عنوان عامل و ناشر بيماري بروسلوز در سطح گله بازي كنند . روش اجرا و يافته ها در اين بررسي ابتدا 25 واحد اپيدميولوژيك در استان مركزي بصورت تصادفي انتخـاب و در مجمـوع از 110 قـلاده سـگ گلـه خونگيري بعمل آمد.در مطالعات سرولوژي (به منظور رديابي بروسلا ملي تنسيس و آبورتوس) در تست RBPT 6 نمونه سـرم از شهرستان هاي اراك(2 نمونه)؛شهرستان كميجان(2 نمونه)؛شهرستان تفرش(1 نمونه) رزبنگال مثبت تشخيص داده شـد و در تست SAT همان 6 نمونه داراي تيترسرمي و 4 نمونه از آنها در آزمايش 2ME تيتر سرمي داشتند.با توجه به اين كه داشـتن تيتر در آزمايش رزبنگال مي تواند دليلي بر آلودگي سگ ها باشد؛ بنابراين شش قلاده اي كه رزبنگـال مثبـت بـوده انـد بـه عنوان بروسلوز مثبت(برابر با 5.5 درصد) در نظر گرفته شد.در مطالعه اپيدميولوژيك بعمل آمده حدود 80 درصـد گلـه هـا داراي سابقه واكسيناسيون بروسلوز و 36 درصد گله ها داراي سابقه سقط جنين و 64 درصد فاقد سابقه سقط بودند. از 6 نمونـه مثبـتسرمي 5 نمونه متعلق به گله هاي داراي سابقه سقط و 1 نمونه متعلق به گله فاقد سابقه سقط مي باشـد.متاسـفانه در بيشـتر گله هاي داراي سقط با سهل انگاري چوپانان؛ سگ ها از جنين هاي سقط شده تغذيه مي شوند كـه ايـن موضـوع يـك عامل مهم در ابتلا سگ هاي گله و بقاي عفونت و انتشار آن براي سالها مي باشد.در اين مطالعه 80 درصد نمونه هـا از جـنس نر برداشت شد و مبتلايان تماما داراي جنسيت نر و از نظر سن اغلب مبتلايان در گروه سني 4-2 قرار داشتند كه بـا توجـه بـه نگهداري سگ هاي گله تا حدود 10 سال و يا بيشتر و دفع ميكروب از طريق ادرار بصورت فراوان؛اين سگ هاي مبتلا مـي توانند يك منبع مهم آلودگي گله و مراتع و حتي ساير سگ هاي گله باشند. بحث و نتيجه گيري با توجه به نتايج بدست مشخص مي شود كه سگ هاي گله يك نقـش مهمـي در اپيـدميولوژي بروسـلوز دارنـد كـه متاسـفانه تاكنون اين نقش ناديده گرفته شده است و لازم است در كنار برنامه هـاي واكسيناسـيون گله؛وضـعيت سـگ هـاي آن از نظـر بروسلوز(بروسلا ملي تنسيس و آبورتوس) مشخص گردد و در صورت مثبت بودن نسبت به حذف آنها اقدام نمود. در پايان از زحمات همكاران شبكه هاي دامپزشكي اراك-آشتيان-تفرش-خمين -دليجان-كميجان-فراهان و خنـداب در امـر نمونه برداري تشكر و قدرداني مي گردد

مقدمه بروسلوز به عنــوان يكي از مهمترين بيماريهاي مشترك انسان و دام محسوب مي گردد . عوامل شناخته شده بيماري ، طيف وسيعي از پستانداران اهلي و وحشي را مبتلا مي سازند . اين بيماري به علت ايجاد سقط جنين در دام ، كاهش توليد شير ، عقيمي و نازايي و از دست رفتن ارزشهاي اقتصادي دامهاي مبتلا و همچنين به علت ابتلاي انسان به بيماري تب مالت ، همواره از دو بعد اقتصادي و بهداشتي مورد توجه قرار مي گيرد . دامهاي مبتلا به بروسلوز ، معمولاً در اولين دوره آبستني سقط جنين نموده و در هنگام سقط و تا مدتي پس از آن ، با دفع ترشحات به شدت آلوده رحمي ، باعث آلودگي محيط ، مزارع و مراتع گرديده كه خود زمينه آلودگي را براي ساير حيوانات گله و نيز انسان فراهم مي سازد . باتوجه به آمارارائه شده توسط وزارت بهداشت، درسال 1389 دركشور11هزارو 700نفرمبتلابه تب مالت شناسائي شده اند(15نفربه ازاي هر100هزارنفر كه نسبت به سالهاي قبل آمار مبتلايان كاهش داشته است ) كه 81درصدمبتلايان ازطريق تماس مستقيم با دام به بيماري آلوده گرديدهاند كه اين موضوع نشان مي دهد در صورتي كه سازمان دامپزشكي كل كشور مورد حمايت و توجه بيشتري قرار گيرد و برنامه هاي كنترلي بروسلوز با امكانات و اعتبارات بيشتري ادامه يابد دامپزشكي ميتواند درپيشگيري وكنترل بيماري درجمعيت دامي وبه تبع آن درجمعيت انساني نقش موثرتري داشته باشد. موادوروش كار اين بررسي براساس مقايسه تعداد دام مايه كوبي شده برعليه بيماري بروسلوز باتعدادمبتلايان انساني به بروسلوز در7 سال متوالي از سال 1383 الي 1389 دراستان مركزي صورت گرفته استدراين مطالعه ازسال 1383 لغايت 1389 مشخص شدكه سيربيماري وميزان مبتلايان انساني رابطه معني داري با تعدادواكسيناسيون انجام شده درجمعيت دامي استان(گاووگوسفند)دارد بطوري كه درسالهايي كه مايه كوبي دام ها عليه بيماري بروسلوزافزايش يافته متعاقب آن درسال بعدكاهش مبتلايان انساني راشاهدبوده ايم . وباتوجه به آمارگزارش شده توسط مركزبهداشت استان، تعدادمبتلايان انساني از 979 نفردرسال 1383 به 517 نفردرسال 1389 رسيده است و نمودارمربوط به 7 سال اين موضوع راكاملا توجيه ميكند. نتايج و بحث بيماري بروسلوز علاوه برواردآوردن خسارات اقتصادي فراوان به دامدار، طبق برآوردهاي بين المللي به ازاء هر100هزارنفر، رقمي حدود500ميليون دلارهزينه جهت درمان مبتلايان بردوش دولت هاقرارمي دهد(يعني به ازاء هرنفر5ميليون تومان) وباعنايت به اينكه اين بيماري دردامهاعلامت خاصي بجزسقط جنين ندارد (آنهم يك بار در طول عمر دام سقط رخ مي دهد)، ممكن است بسياري دامهاآلوده وفاقدعلائم باشند و باعث انتشارميكروب درمحيط گردند لذاكنترل بيماري درجمعيت دامي بعنوان يك اصل بايستي انجام گيردومايه كوبي دامهاعليه بروسلوزيكي ازمهمترين، عملي ترين وارزانترين روش پيشگيري ازبيماري درحال] ٨١ مركز تحقيقات بيماريهاي عفوني و گرمسيري دانشگاه علوم پزشكي و خدمات بهداشتي – درماني شهيد بهشتي | Infectious Disease & Tropical Medicine Research Center Shaheed Beheshty University of Medical Sciences and Health Services چهارمين همايش كشوري بروسلوز 24 -22 آذرماه سال 1390 4 th National Iranian congress of Brucellosis (13-15 December 2011) حاضراست ودراين مطالعه نقش دامپزشكي ازجنبه پيشگيري بيماري بوسيله مايه كوبي دامها جهت كنترل بيماري درجمعيت دامي وبه تبع آن كاهش تعداد مبتلايان انساني به بيماري بروسلوزكاملاً مشهود است ومقايسه آمارمبتلايان انساني باآمارواكسيناسيون جمعيت دامي، نشان مي دهدكه همواره باافزايش پوشش واكسيناسيون دامها عليه بروسلوز، بيماري در جمعيت انساني كاهش يافته است. بنابراين باعنايت به مشكلات عديده مبارزه با اين بيماري ونبودامكانات واعتبارات لازم جهت ريشه كني بيماري، آموزش عمومي مردم وبويژه دامداران، پرداخت به موقع وكافي غرامت به صاحبان دامهاي راكتور، تأمين به موقع واكسنهاي بروسلوزوافزايش پوشش ايمني جمعيت دامي وبرنامه ريزي جهت ارتقاء سطح بهداشتي دامداريها و كشتارگاههاي دام مي تواند آمارمبتلايان انساني رابيش ازپيش كاهش دهد