اندامهای توليد مثل ١ــ دستگاه توليدمثلی طيورنر: شامل بيضهها، مجاری وغدد ضميمه میباشد. ٔ چپ از بيضه راست بزرگتر میباشد. وزن ً بيضه بيضهها، زوج و زردرنگ هستند و معمولا ً در دوران آرامش جنسی بيضهها وزنی معادل ّاليتهای جنسی بيشتر میشود مثلا بيضه در اوج فع ّت جنسی به ٢١ گرم هم میرسد. ّالي ٩ گرم و در اوج فع ١ تشکيل شده است که اسپرماتوزوآ توليدمیکنند. هر بيضه از تعدادی لوله منیساز ٔ آنها حاوی n سلولهای جنسی از لحاظ شکلشناسی در طيور متفاوت است، ولی همه کروموزوم می باشند. اسپرماتوزوآها در مايع منی شناور هستند. : منی توليد شدهرا به کلوآک میبرند. کلوآک از سه قسمت تشکيل شده است ٢ لولههای منیبر ٔ پردهای افقی از هم جدا میشوند و مجرای مشترک دستگاه تناسلی ــ ادراری و مدفوع که به وسيله پرنده میباشدکه به مقعد ختم میشود. در قسمت وسط کلوآک، برجستگی کوچکی وجود دارد که بهمنزله آلت تناسلی میباشد. آلت تناسلی اردک رشد چندانی ندارد و نسبت به آلت تناسلی ساير مرغان خانگی کوچکتر میباشد. کانال دفران در کنار آلت تناسلی باز میشود. حجم منی دريافت شده در هر بار انزال طيور، با هم متفاوت است.٢ــ دستگاه توليدمثلی طيورماده: از تخمدانها و مجرای تخم تشکيل شده است. الف) تخمدانها: عضو اصلی دستگاه توليدمثلی طيور ماده میباشد، تخمدان چپ، ّال است. ّال و تخمدان راست کوچک وغيرفع بزرگ وفع ّال در مرغ ّ طه شکمی و نزديک کليهها قرار دارد. تخمدان فع تخمدان چپ، در داخل محو بالغ مانند خوشه انگور است و از زردههای ّ متعدد به اندازههای مختلف تشکيل شده است که به آنها اووسيت میگويند. از رسيدن اين اووسيتها زرده کامل و رسيده حاصل میشود. مهمترين وظيفه ٔ تخممرغ) میباشد. تخمدان، توليدتخمک (زرده ب) مجرای تخمبر: از پنج قسمت تشکيل شده است: ١ قسمت اول: اين قسمت به شکل قيف است و در زير تخمدان چپ قرار دارد و به آن شيپور گويندقسمت دوم: درازتر است و ماگنوم ٢ يا تنگه میباشد. قسمت سوم: ايستموس ٣ قسمت چهارم: زاهدان يا اوتروس ٥ باز میشود. ٤ ناميده میشود که به داخل کلوآک قسمت پنجم: مهبل ٔ اين مجرا، همکاری در ساخت تخم میباشد. وظايف مجرای تخمبر: مهمترين وظيفه همچنين، ّ محل تلاقی اسپرماتوزوآ با تخمک (زرده) میباشد.