سیستم کمپلمـان، بـازوي مهـم ایمنـی ذاتـی و اکتسـابی اسـت، ایـن سیسـتم بـا برخورداري از بیش از 30 پروتئین محلول و متصل به غشاء سلول، در واکنشهاي دفاعی مختلف نظیر التهاب و هموستاز ایفاي نقش مـیکنـد. فـی فـرPfoiffor در سال 1894 متوجه شد که میکروب ویبریوکلرا(عامل وبـا) در اثـر اضـافه نمـودن آنتی سرم کلرا خوکچه هندي حل و تخریب میشود. حـرارت دادن سـرم مزبـور در 56 درجه سانتی گراد بمدت 30 دقیقـه، ایـن خاصـیت را از بـین مـیبـرد، در حالیکه فعالیت آنتی بادیهاي ضدباسیل در این حرارت حفظ میشود. فیفر متوجه شد که افزودن سرم تازه و طبیعی به آنتی سرم حـرارت دیـده موجـب بازگشـت قدرت تخریبی این ماده میشود. او نتیجه گرفت که عامل تخریبی مادهاي غیـر از آنتی بادي بوده، بدلیل اینکه انتقال سرم حرارت دیده به خوکچه هنـدي غیـرایمن بطور غیرفعال، باعث انتقال ایمنی همورال شد. بنابراین ماده مزبـور، بـه حـرارت حساس و براي تخریب میکروب در آزمایشگاه ضروري است. بـوخنر قـبلاً ایـن ماده را الکسین نامیده بود و بورده بعداً همین مطالعات را با باکتریها و گلبولهاي قرمز تکرار نمود. بعداً ارلیخ نام این ماده را به مکمل و یا کمپلمان تغییر داد. اجزاء کمپلمان توسـط سـلولهاي کبـدي(هپاتوسـیت هـا)، ماکروفاژهـاي بـافتی، سلولهاي اپی تلیال مجاري گوارشی و مونوسـیتهـاي خـونی سـاخته مـیشـود. غلظت این ماده در سرم به ایمونیزاسیون بستگی نداشته و در اثر تکرار عفونت یـا برخورد سیستم ایمنی با آنتی ژن مقدار آن افزایش نشان نمیدهد. بعبـارتی بـرايآن خاطره ایمونولوژیک وجود نـدارد. اجـزاي اصـلی سیسـتم کمپلمـان 9 جـزء پروتئینی است که بسادگی از C9-C1 نشان داده میشود. بیشتر ایـن پـروتئین هـا زیموژن بوده، یعنی اینکه پیش آنزیمهایی هستند کـه بـراي فعـال شـدن نیـاز بـه شکاف یا شکسته شدن پروتئولیستیک دارند. جزئی که فعال شده بـا علامتـی بـر روي آن مشخص میشود. بنابراین از لحاظ نام و علامت گذاري هر جز کمپلمان با حرف C و یک شماره معین میشود. چنانچه اشاره به جـز فعـالی از کمپلمـان باشد، جزء مزبور را با یک خـط روي حـرف نشـان مـیدهنـد. اجـزاء غیرفعـال کمپلمان در سرم موجود و براي انجام اثر بیولوژیک خود ضرورتاً باید فعال شود. بعضی اجزاء کمپلمان، حین فعال شدن دچـار شکسـتگی مـیشـوند، کـه در ایـن صورت جزء کوچکتر را با حرف a و جزء بزرگتر را با حرف b نشان مـیدهنـد. در مورد جزء 2 بعضی همکاران جزء کوچکتر را با حرف b و جزء بزرگتـر را بـا حرف a نشان داده اند. کمپلمان پس از فعال شدن، سه اثـر بیولوژیـک یعنـی لیـز هدف، ایمونیزاسیون و فعال کردن لکوسیتها را از خود نشـان مـیدهـد. اجـزاء غیرفعال کمپلمان را با علامت i مشخص میکنند مثل C3bi و هنگامی کـه بحـث روي کمپلکس فعال از دو یا چند جزء کمپلمان باشد از تکـرار حـرف C صـرف نظر نموده و مجموعه مورد نظر را بصورت مثلاً C4b2a نشـان مـیدهنـد. بـراي فعال شدن کمپلمان تاکنون سه مسیر اصلی، فرعی و لکتین شـناخته شـده اسـت. فعال شدن کمپلمان یک فرآیند سه مرحلهاي شامل شناسایی، فعال شدن آنزیمـی و ظهور آثار بیولوژیک است. در این فرایند دینامیک، اجزاء مسیرهاي مختلـف بـاکدیگر و سایر سیستمهاي آنزیمی و سلولی پلاسـما واکـنش مـیدهنـد. اگرچـه برخی مواد عمدتاً تنها از یک مسیر کمپلمان را فعال مـیسـازند، برخـی دیگـر از راههاي مختلف اقدام به فعال کردن کمپلمان میکنند. 

1 -راه کلاسیک فعالیت کمپلمان فعالیت کمپلمان از این راه در اکثر مواقع بـا اتصـال آنتـی ژن- آنتـی بـادي آغـاز میشود:IgM یا دو مولکول IgG از زیرکلاس خاص در کنار هم روي یک سـطح آنتی ژنیک، قادر به فعال نمودن C1 میباشد. C1 ماکرومولکولی است وابسته بـه S C,r C,q که با حضور یون کلسـیم بـه هـم 1 1 C1 کلسیم و مرکب از سه پروتئین متصل باقی میمانند. C1q داراي 6 جایگاه اتصـال بـه آنتـی بـادي اسـت. C1q از طریق حوزه CH2 در IgG و یا CH3 در IgM به آنتی بادي متصل میشود(شـکل 1-5 .(اگر تعداد شاخصهاي آنتی ژنیک سطح سـلول هـدف یـا میکروارگـانیزم آنقدر کم باشد، که دو شاخص در فاصله زیاد از هم قـرار گیرنـد، ممکـن اسـت اتصال C1q بدرستی انجام نشود. این پدیده در مورد گلبولهاي قرمـز پوشـیده از آنتـی D بخـوبی دیـده مـیشـود. هرچنـد آنتـی بادیهـاي نـوع IgG علیـه Rh از زیرکلاسهاي قادر به فعال نمودن کمپلمان میباشد ولی معمولاً در چنین شـرایطی تخریب گلبول قرمز از طریق کمپلمان صورت نمیگیرد. پس از اتصال C1q یـک تغییري در کمپلکسC1 ایجاد و منجر به فعالیت C1r میشود. C1q خـود متشـکل از 18 زنجیره پلی پپتیدي مجزا از سه نوع مختلف(از هر نوع 6 زنجیره) است که در انتهاي هر یک از کلافهاي شش گانه یک جایگاه اتصال به Fc ایمونوگلوبولینوجود دارد. جزء C1r در حین فعال شدن، دچار تغییر شکل شـده و سـایتی از آن آزاد میشود که خاصیت پروتئولیتیک دارد. این سایت، یک اتصـال پپتیـدي را در جــزء C1S شکسـته و آن مولکـول را از نظـر آنزیمـی بــه شــکل فعــال درمــی آورد.(شکل2-5.( در مسیر کلاسیک، برخی از عوامل غیرایمونولوژیـک نظیـر بـاکتري اشرشـیاکلی، سالمونلاهاي با شدت بیماریزایی ضعیف، ویروس پارآنفلوآنزا، بدون نیاز به آنتـی بادي با جزء C1q وارد واکنش شده و آنرا فعال مینمایند. گرچه اجزاي کمپلمـان به ترتیب شماره گذاري شده اند، ولی با ترتیب شماره وارد واکـنش نمـیشـوند، بدین ترتیب که C1 فعـال شـده بـر روي C4,C2 اثـر کـرده و سـپس C3 فعـال میشود.