ای-کولی انرتوتوکسیژنیک )ETEC )شایعترین عامل اسهال باکرتیایی و مرگ و میر درگوسالهها است. به علت مقاومتهای آنتیبیوتیکی مطالعه بر روی واکسن به عنوان مهمترین راه پیشگیری از این بیامری مورد توجه است. سه رقت آنتیژن ای-کولی K99 به منظور ایمنیزایی آن در موشهای نژاد C/balb مورد ارزیابی قرار گرفت. باکرتی کشت شده با فرمالین غیر فعال و دو بار با PBS شسته شد. رسوب حاصل طبق استاندارد مک فارلند در سه غلظت 107×1011،3 ×3 و1013×3 واحد تشکیل کلنی بر میلیلیرت به ترتیب در گروههای اول، دوم و سوم تنظیم گردید. سه گروه 10 تایی موش به عنوان گروه مورد آزمایش دو دز تزریق به فاصله دو هفته به صورت زیر پوستی دریافت منودند. به گروه 10 تایی کنرتل نیز متام محتویات بجز جرم باکرتی به همین روش تزریق شد. خونگیری ازموشها به مدت ده هفته ادامه یافت و عیار آنتیبادی با روش االیزا تعیین شد. تیرترسمی درگروههای آزمایش از هفته چهارم تا هشتم افزایش و سپس بتدریج کاهش داشت. در حالیکه تفاوت در گروه دوم و سوم مشاهده نشد )05/0 < p ،)اما بین گروههای اول و دوم، و اول و سوم افزایش تیرت مالحظه گردید )05/0 < p .)اگرچه این ایمنیزایی ممکن است اختصاصی نباشد اما کامل است، یعنی برعلیه هر کدام از اپیتوپهای آنتیژن باکرتی آنتیبادی تولید شده است. زمانیکه جایگاههای سلولهای ایمنی توسط اپی توپهای آنتیژن پر و سپس اشباع شود، افزایش بیش از حد غلظت آنتیژن تاثیر چندانی بر میزان ایمنیزایی ندارد.

دو عامل ایمنی زایی و آنتی ژنیسیته تعیین کننده چگونگی ایجاد یک پاسخ ایمنی هستند. ایمنی زایی، توانـایی یـک مـاده در بـرانگیختن پاسـخ ایمنـی است، در حالیکه آنتی ژنیسیته توانایی یک ماده براي شناخته شدن توسط یکی از فراوردههاي پاسخ ایمنی یعنی آنتی بادي ها و یـا لنفوسـیت هـا اسـت. هـر مـاده ایمونوژن، حتماً آنتی ژن هم هست، ولی عکس آن الزامی نمیباشد. بدین ترتیـب یک مولکول کوچک، نظیر دارو، ممکن است بـه تنهـایی ایمونـوژن نباشـد ولـیبتواند با اتصال شیمیایی به یک پروتئین، خاصیت ایمنی زایی را بدسـت آورد. در این حالت، آنتی بادیها میتوانند علیه ترکیبی کـه بطـور طبیعـی ایمنـی زا نیسـت تولید شوند. چنانچه یک مولکول کوچک آلـی بوسـیله پیونـد شـیمیایی بـه یـک مولکول بزرگ پروتئینی متصل شود، کمپلکس جدید ایجاد شده میتواند بصورت یک ایمونوژن عمل نماید. چنانچه این کمپلکس جدید بـه حیـوان تزریـق شـود، باعث تولید آنتی بادي در بدن حیوان میشود. تعدادي از آنتی باديهـاي تولیـدي علیه اپی توپهاي تغییر شکل نیافته پروتئین اولیه(حاصـل) بـوده و تعـدادي نیـز علیه اپی تپهاي جدیدي که پس از اتصال مولکول کوچک بـه پـروتئین حاصـل تشکیل شدهاند تولید میشوند. مولکولهاي کوچک که پس از اتصال به مولکولهاي دیگر بصـورت اپـی تپ عمل میکنند، هاپتن نامیده میشوند. هاپتن، از ریشه لاتین و به معناي چنـگ زدن، بستن و محکم کردن میباشد. مولکولهاي بزرگ که معمـولاً پروتئینـی نیـز هستند و هاپتن به آنها متصل میشودرا در اصطلاح حامل(Carrier (مینامنـد. بـا بکار بردن هاپتنهایی با ساختمان شیمیایی معلوم، میتوان واکنش بین اپی تـپ و پارا تپ را با جزئیات بیشتري مطالعه نمود. بطـور مثـال مـیتـوان توانـایی آنتـی باديهاي تولیدي علیه یک هاپتن را براي اتصال به مولکولهاي مشابه آن هـاپتن مورد آزمایش قرار داد. بنابراین هاپتن به موادي اطلاق میشود کـه بخـودي خـود قادر به ایجاد پاسخ نیست. ولی اگر به عللی علیـه آن پاسـخ ایمنـی(همـورال یـا سلولی) ایجاد شود، با پاسخ بوجود آمده(مثلاً آنتی بادي) واکنش میدهد.اغلب هاپتن ها، مولکولهاي شیمیایی کوچکی هستند که از نظر انـدازه از ایمونوژن اصلی کوچکتر میباشند. برخی از هاپتن ها نظیر دي نیتروفنیل یـا پنـی سیلین زمانیکه به پروتئین حامل اتصال یابند، بخش غالب(ایمونودومینانـت) اپـی تپ را تشکیل میدهند. هرگونه تغییر در شکل، انـدازه و یـا بـار الکتریکـی یـک هاپتن، توانایی آن را براي اتصال به آنتی بادي اختصاص ضد هاپتن اصـلی تغییـر شکل نیافته، کاهش میدهد. حتی تغییرات شیمیایی بسیار جزئی مانند تفاوت بین ایزومرهاي فضایی، معمولاً باعث تغییر قابل ملاحظهاي در شکل هـاپتن شـده و لذا روي قدرت ترکیب آنتی بادي با هاپتن مؤثر خواهند بود