یک بیماري متابولیکی که پس از حمل و نقل طولانی در گاو و میش هاي آبستنی که در انتهاي آبستنی هستند و در بره هاي پرواري و گاو هاي گوشتی که به کشتارگاه منتقل می شوند. مشخصه بیماري زمین گیري و استاز دستگاه گوارشی است که در ادامه دام وارد حالت کما شده می میرد. بیماري بسیار کشنده است و در اغلب کشورها رخ می دهد. بیماري به دنبال تنش هاي شدید فیزیکی و روحی ناشی از حمل و نقل و در سنین مختلف در هر دو جنس نر و ماده قابل انتظار می رود. بیشترین رخداد وقتی است که دام آبستن سنگین در مسافت هاي طولانی حرکت داده می شود. اگر چه گاو در هر سنی در انتهاي آبستنی ممکن است درگیر شود اما گاوهایی که تازه زایمان کرده اند، گوساله هاي نر، گوساله هاي اخته شده ، گاوهاي خشک و بره ها نیز مبتلا می شوند. دام هاي پر تولید حساس ترند.

ریسک فاکتور: تغذیه زیاد قبل از جا به جایی و حمل و نقل، محرومیت از آب و غذا به مدت بیشتر از 24 ساعت در طول حمل و نقل، دسترسی نامحدود به آب و فعالیت فراوان و ناگهانی بلافاصله پس از رسیدن به مقصد، حمل و نقل در فصول گرم، اگر مسافت حمل و نقل طولانی باشد و طی مسیر دام ها استراحت نکنند، اگر دام ها آبستن سنگین باشند، وادار کردن دام ها به تنش پس از رسیدن و کمبود کلسیم و منیزیم و مصرف گیاهان سر سبز از جمله ریسک فاکتور هاست.

پاتوفیزیولوژي: استرس وارد شده به دام سبب آزاد شدن کاتکول آمین ها و کورتیکواستروئیدها می شود و آشفتگی در متابولیسم بدن و عملکرد عصبی – عضلانی رخ می دهد. همچنین استرس وارده منجر به افت و توقف فعالیت هاي جذبی دستگاه گوارشی می شود. هایپومنیزیمی نیز به صورت ثانویه بر روي فعالیت و هموستاز کلسیم اثر گذاشته و آشفتگی الکترولیتی را پیچیده تر می کند. در دام هایی که پس از رسیدن به مقصد آب زیادي می خورند علت رخداد بیماري رقیق شدن الکترولیت هاي سرم خون ناشی از مصرف آب است. به طور کلی ارتباط دقیق بین بروز بیماري و جابه جایی و حمل و نقل اجباري قابل تشخیص نیست.

علایم بالینی: علایم بالینی در زمان حمل و نقل و یا 48 ساعت بعد از رسیدن به مقصد بروز می کند. در مراحل ابتدایی علایم عبارتند از: هیجان زدگی، بی اشتهایی، بی قراري و دندان قروچه و افزایش حساسیت نسبت به محرك هاي محیطی، در مراحل بعدي علایم دیگري شامل: عدم تعادل و تطابق و عدم تمایل به حرکت توام با گیجی و منگی و تلو تلو خوردن، عدم دفع مدفوع و ادرار، لرزش عضلانی، حرکات پدالی اندام حرکتی خلفی، زمین گیري جناغی، و در ادامه فلج خلفی و استاز گوارشی است. در مرحله انتهایی دام دچار زمین گیري جانبی شده و وارد فاز کما شده و در عرض 3 تا 4 روز تلف می شود. درجه حرارت وابسته به فصل و مکان دارد اما در دام هاي دچار تهییج و تحریک در مراحل ابتدایی افزایش دماي بدن رخ می دهد اما در ادامه چنان چه استاز دستگاه گوارشی رخ دهد زمینه ساز بروز autointoxication می شود. در نتیجه دما و ضربان بالاتر می رود. علت اصلی مرگ هیپوکسی محیطی به علت اختلال در عملکرد دستگاه تنفسی و عضلات بین دنده اي و دیافراگم و هایپوکسی مرکزي با منشا مغز است