روی عالوه بر نقش آنتی اکسیدانی از راه تکثیر و م اجرت سلولی احتماال بر سیستم ایمنکی تکاثیر مکی گکذارد. از آنجایی که روی برای تولید معافظ کراتینی در سم و سرپستان ضروری اس ، در حفظ سالم سکم و پسکتا ها نقش دارد. تعقیقات انجام شده در انسا و حیوانات آزمایشناهی ثاب کرده اس که کمبود روی باعث نقص در پاسخهای ایمنی شده و مقاوم به بیماری را کاهش میدهد. کمبود شدید روی در گوساله ها و بره هکا موجک نقص در سیستم ایمنی میشود. از سوی دینر غل پالسمایی روی در زما زایش کاهش مییابد. مطالعات نشا داده اس که فرم ارگانی روی میتواند بر سالم غده پستا تاثیر گذارد، به جوریکه در برخی آزمایش ها با استفاده از مکمل روی- متیونی می ا سلولهای سوماتیکی موجود در شیر کاهش یافتک ه ولی در برخی دینر از مطالعات تاثیر معنی داری مشاهده نشده اس . اسسی گ ارش کرد که درگاوهکای شکیری تغذیه شده با مکمل روی پروتئینات، نرخ عفون داخل پسکتا نسکب بکه گاوهکای تغذیکه شکده بکا مکمکل روی متیونی کاهش یاف . وی پیشن اد کرد که مکمل روی پروتئینات ممک اس میک ا مقاومک بکه عفونک غکده پستا را با اف ایش سنت کراتی در کانال سرپستان اف ایش دهد

اتیولوژي: بیماري نادر است اما رخ می دهد، عوامل زیادي روي توان دسترسی به روي از خاك مثل درجه تراکم خاك و غلظت نیتروژن و فسفر خاك وجود دارد. اگر Ph خاك به بالاي 5/6 برسد و کود حاوي نیتروژن به خاك بزنیم ریسک کمبود بالاتر می رود. گیاهان خانواده گلومینه نسبت به خانواده گرامینه روي کمتري دارند. عواملی مثل مصرف گراس نابالغ که روي هضم پذیري اثر گذار است، تغذیه با علوفه یونجه خشک دیر درو شده که قابلیت هضم پایین دارد حضور سولفور بالا در جیره و نیز آلودگی سیلو به خاك هنگام درو کردن روي قابلیت هضم روي اثر می گذارد و دام را مستعد کمبود ثانویه می کند. اپیدمیولوژي: در گاو و گوسفند و بز به صورت طبیعی رخ می دهد. در گوساله ها شایع تر است. در برخی نژادها به صورت ژنتیکی نیاز به روي بیشتر است. بیماري در نژاد Friesian و pied black به صورت ژنتیکی به عنوان A56 trait lethal شناخته می شود. علایم کمبود در سن 4 -8 هفتگی بارز می شوند. نقص اصلی در این موارد ناتوانی در جذب روده اي روي است . فرم تجربی در گاو به دنبال کاهش روي جیره رخ می دهد، اگر گوساله جیره حاوي 40 میلی گرم پر کیلو گرم روي بگیرد سالم باقی می ماند اما اگر گاو بالغی که در سطح مرتع در حال تغذیه است20-80 میلی گرم پر کیلو گرم روي و 6/0 %کلسیم بگیرد دچار پاراکراتوز می شود. اگر دام دچار کمبود بهمراه روي، مس را هم دریافت کند پاسخ به درمان مطلوب است. تغذیه روي ممکن است درگیر پاسخ هاي سیستم ایمنی گوساله شود. وقتی گوساله دچار استرس می شود به دنبال جابجایی و یا IBR سبب تب و افزایش تمایل به دریافت ماده خشک و کاهش وزن می شود، زمانی که دام با روي ارگانیک مانع اکسیده شدن منیزیم تغذیه می شوند. علت کمبود در میش و بز هاي بالغ تشخیص داده نشده است. کمبود مرزي سبب رشد غیر طبیعی و باروري غیر طبیعی، کاهش غلظت روي سرم اما بدون علایم بالینی می شود و در گوسفندانی که روي چراگاهی که کمتر از 10 میلی گرم پر کیلو گرم روي دارد رخ می دهد. در آلمان بیماري در شتر هاي بدون کوهان (لاما – آلپاکا) کاهش وضعیت روي و مس رخ داد. پاتوژنز: به خوبی مشخص نیست. روي در ساختار آنزیم کربنیک انهیداز که در RBC و سلول هاي parietal) جداري) معده قرار گرفته وجود دارد و در جابه جایی CO2 تنفسی و ترشح اسید هیدروکلریک از مخاط معده نقش دارد. روي عملکرد RNA مربوط به انسولین، گلوکاگون و سایر هورمون ها نیز ارتباط دارد. داراي نقش در کراتینیزاسیون، کلسیفیکاسیون و بهبود زخم ها و رشد somatic و جنسی نقش دارد. چون در متابولیسم پروتئین و اسید نوکلئیک نقش دارد کمبود تاثیر مرزي روي مکانیسم ایمنی وابسته به سلول ها می گذارد. کمبود می تواند سبب کاهش رشد در دام هاي جوان و کاهش وزن در دام هاي بالغ شود. اختلال در کراتینیزاسیون سبب پاراکراتوز، کاهش و اختلال در رشد پشم و مو و ضایعات در band coronary می شود که احتمالا همگی بازتاب اهمیت روي در سنتز پروتئین است. ضایعات دیواره آرتریول هاي dermis نیز رخ می دهد. معدنی شدن در استخوان هاي حیوانات دچار کمبود روي غیر طبیعی است و غلظت روي در استخوان کاهش می یابد. بازماندگی و تاخیر در رشد بیضه هاي بره نر و مختل شدن کامل روند اسپرماتوژنز در نتیجه اشکال در سنتز پروتئین رخ می دهد.

کمبود روی در گوسالههای هلشتاين بيشتر اتفاق مـی- افتد. اين گوسالهها در بدو تولد طبيعـی هـستند ولـی در سن 4 ـ 8 هفتگی علائم کمبود روی را نشان میدهند. اين گوسالهها دچار پاراکراتوز (Paracratosis (هـستند که در اطراف دهان، چشم، زيرفـک، روی گـردن و پاهـای حيوان ديده میشود. پوســت گوســاله دچــار تــرک خــوردگی (Exanthema (و موريختگی در نقاط مختلف (بويژه پاهـا) مـیشـود. ايـن گوسالهها رشد کمی دارند و اگر درمان نشوند، حـداکثر تا 4 ماهگی تلف میگردند. اکثر اين گوسالهها بصورت ارثی دچـار کـاهش جـذب روی هستند.

پاتوژنز بيماری: ـ روی يکی از ترکيبـات آنـزيم کربنيـک آهنيـدراز است. اين آنـزيم در RBC و سـلولهای پارنتيـال معـده وجود دارد. بنـابراين روی در انتقـال اکـسيژن توسـط RBC و همچنين در ترشح اسيد توسـط سـلولهای پارنتيـال معده نقش دارد. ـــ روی در شــاخی شــدن پوســت و تــرميم زخمهــا و رفتارهای جنسی نقش دارد.اختلال در کراتينه شدن پوسـت باعث بروز Paracratosis میشود. ـ کمبود روی به علت اختلال در سنتز پروتئين باعث موريختگی و اختلال در رشد موها و ضـايعاتی در ناحيـه Band Coronary) تاج سم) میشود. ـ کمبود روی باعث کمبود اشـتها و کـاهش رشـد در حيوان جوان و کاهش وزن در حيوان بالغ میگردد. کمبود روی اوليه(کمبود روی در جيره) بسيار نادر است. ولـی عمـدتا در حيوانـات بـالغ بـصورت ثانويـه بيماری اتفاق میافتد. مثلاً افـزايش مـس جيـره، باعـث کاهش جذب روی میشود.

علائم بالينی: موريختگی و پاراکراتوز در 40 %سطح بدن ديده مـی- شود.اين ضايعات بيشتر در اطـراف پـوزه، گـوش، گـردن، زيرفـک، Anus ،vulva ، دم، پـشت پاهـا و ناحيـه Flank ديده میشود. علاوه بر پاراکراتوز و موريختگی، تکـههـای سـبوس مانند (شبيه شوره) روی پوست ديده مـیشـود. بـه علـت ضايعات ناحيه Band Coronary ممکن اسـت دسـت و پـا دچـار تورم شود.

درمان: با درمان بيماری 1ـ3 هفته بعد حيـوان بهبـود مـی- يابد. برای درمان از اکسيد روی يا سولفات روی به ميزان day 5/0 تا 1 خوراکی تا چند هفته استفاده شود. gr البته در فرم توارثی درمان وجود ندارد.