درمان

تزريق V.I محلول 10 %سولفات منيزيم بـه ميـزان بمدت يکروز دام را کفايت میکند (چون منيزيم اسـتخواهنا هم کاهش پيدا کرده است). بايد علاوه بر تزريق سـولفات منيزيم از اکسيد منيـزيم يـا کربنـات منيـزيم بـصورت خوراکی هم استفاده نمود که اين ميران عبارت است از : (روزانه(1 gr هفتگی 5 - - 5 تا 10 هفتگی 2gr) روزانه) - 10 تا 60 هفتگی 3gr) روزانه) اگر از کربنات منيزيم استفاده میکنيم اين ارقـام را بايد دو برابر کنيم. * برای تخفيف علائم تشنج میتوان از کلرال هيدرات و ديازپام استفاده کرد.

پيشگيری: بايد در جيره گوسـاله هـا از اکـسيد يـا کربنـات کلسيم و همچنين از يونجه بعنوان بخشی از جيـره اسـتفاده نمود.

بيماری به سه فرم ديده میشود:

فرم حاد ⇐ دام از چرا کردن دست میکشد. انقباض و انبساط آنی ماهيچهها و گوشها را از خود نشان میدهـد و گوشش را مرتباً میچرخاند. دام بسيار تحريك پـذير اسـت و در اثـر وارد کـردن تحريک نعره میکشد و به اين طـرف و آنطـرف ديوانـهوار فرار میکند. همچنين دام دچار دندان قروچه و عدم تعادل است و روی زمين افتاده و دچار تتانی در دست و پاهـا میشود. در اين مدت دام دچار opistotonus ، نيستاگموس، ترشح کف در دهان، پوشـانده شـدن چـشم بوسـيله پلـک سـوم، انقباض پلکها (چشمها از حدقه بيرون زده) و سيخ شـدن گوشها میشود. بين حملات تشنج، دام کاملاً آرام روی زمين دراز مـی- کشد ولی در اثر تحريک يا لمس حيوان، دچار تشنج شـده و ممکن است در طی يکی از اين حملات ،تلف شود. تعداد تنفس و پالس قلبی افزايش مـیيابـد و دمـای بدن به علت انقباضات عضلانی ممکن است به 40 تا 41 درجه برسد. اين فرم بيماری به درمان خوب جواب میدهد.

فرم تحت حاد⇐ در اين نوع بمدت 3 الی 4 روز حيـوان کم اشتهايی مختصری را نشان میدهد. سپس حرکـات پاهـای حيوان ناموزون میشود و دچارعدم تعادل مـیگـردد و در مقابل تحريک برای واداشتن حيوان به حرکت، مقاومـت مـی- کند. حيوان مرتباً سرش را تکان میدهـد و تعـداد دفعـات ادرار و مدفوع افزايش و ميزان توليـد شـير و حرکـات شکمبه کاهش میيابد. دام دچار لرزش عضلانی و تتانی خفيف در پاها است و حيوان دچار Trismus) چفت شدن فکها) است. تتانی در دام بصورت خفيف ديده میشود و حيوان سرش را عقب نگـه مـی- دارد. ايجاد صدا يا حرکات ناگهانی و يا لمـس دام، منجـر به بروز تشنج در دام میشود. حيوانی که علائم فرم تحت حاد را نشان مـیدهـد ممکـن است طي چند روز بهبود يافته و يا زمينگير شـده و بـه فرم حاد بيماری گرفتار شود. اين فرم بيماری به درمان جواب میدهـد ولـی تمايـل زيادی به عود بيماری دارد.

فرم مـزمن ⇐ در تعـداد زيـادی از دامهـای گلـه، ميزان منيزيم سرم کمتر از حد طبيعی است ولی علائمی را نشان نمیدهند. فقط تعداد کمـی از دامهـای گلـه علائـم مبهمی مثل گيجی، تنبلی، تغير اشـتها و برخـی مواقـع تعدادی از علائم اصلی بيماری را نشان میدهند.

1 (داروهايی که باعث افزايش ادرار میشـود (مثل فروزمايد)

2 (وقتی دام دچار اسهالهـای مـداوم شـود. (مانع از توقف مواد غذايی در دسـتگاه گـوارش و جذب mg میشود)

3 (دامهــای پرشــير بيــشتر در معــرض کــاهش منيزيم خون قرار دارند.

4 (گرسـنگی دام بمـدت 24 ـ 48 سـاعت، باعـث کاهش عيار منيزيم میشود.

5 (افزايش پروتئين جيره به علت اينکـه در شکمبه توليـد آمونيـاک زيـادی مـیکنـد و باعـث کمبود منيزيم میشود.

6 (استفاده از کودهای آمونيوم بميران زياد باعث توليد آمونياک درشکمبه شده و جذب منيـزيم را کاهش میدهند.

7 (وجود پتاسيم زياد مانع از جذب منيـزيم گياه میشود.

8 (فعاليــت غــده تيروئيــد (هيپرتيروئيــد) باعــث کــاهش منيــزيم ســرم مــیشــود. در اوايــل شيرواری در گـاو کـه B.E.N وجـود دارد، فعاليـت تيروئيد افزايش میيابد.

9 (جايگاه هاي بدون سرپناه در هوای سرد و مرطوب و طوفانی از عوامل مهم در کمبود منيـزيم میباشند. اين عامل به دليل دفـع زيـاد ادرار و مــصرف نکــردن غــذا و آزاد شــدن هورمــون اســترس (آدرنالين) باعث کاهش منيزيم میشود.

10 (افــزايش آلمينيــوم جيــره مــانع از جــذب منيزيم میشود.

بدن گاو دارای ذخايری از منيـزيم اسـت کـه قـسمت عمده آن در استخواهنای دنده و مهرهها نگهداری میشود. در مواقعی کـه در دامهـای جـوان، کمبـود منيـزيم اتفاق میافتد، به ميزان زيادی مـیتواننـد از ذخيـره منيزيم استخواهنايشان استفاده کنند. ولی دامهای بالغ به علت عدم توانايي از ذخاير منيزيمـي در اثـر بـروز Tetany تلف میشوند. بنابراين تـامين منيـزيم از طريـق جيره غذايی در نشخوار کنندگان امری حياتی است. منيزيم از طريق ادرار، مدفوع و شير دفع میشـود و تنظيم بين منيزيم سرم خـون (بـدن) و منيـزيم را کـه حيوان روزانه از دست میدهد از طريق جـذب منيـزيم از دستگاه کوارش صورت میگيرد. بنابراين تـامين منيـزيم در جيره غذای نشخوارکنندگان ضروری است. در گوسالهها تاسن 1 مـاهگی، منيـزيم هـم از روده کوچک و هم از روده بزرگ جذب(انتشار ساده) مـیشـود. با افزايش سن دام و فعال شدن شکمبه، منيزيم از طريق شکمبه (انتقال فعال) جذب میشود. علت متداول بودن کمبود منيزيم در دامهای مسنتـر، متراکم بودن ساختمان استخوان آهنـا مـیباشـد. ولـی در گاوهای جوان شبکه استخوانی باز است و ذخيره منيـزيم به سهولت در دسترس میباشد. هيپومنيزيمی در گوسالههايی که عمدتاً از شير مادر تغذيه میآنند و غالباً مکمل به آهنا داده نمیشود بيـشتر از گوسالههای همسنی هستند که علاوه بـر شـير از غـذای مکمل هم استفاده میکنند. زيـرا ميـزان منيـزيم شـير بسيار ناچيز است.

ميزان منيزيم شير زياد نيست ولـی بـه علـت بـالا بودن قدرت جذب منيزيم، توسـط گوسـالههـای شـيرخوار، کمبود منيزيم در ابتدا ظاهر نمیشود. ولی بـا افـزايش سن گوسالهها که توام با افزايش نياز به منيزيم است، منيزيم شير کفاف نيازهـای گوسـاله را نمـیدهـد و دام دچار کمبود منيزيم میشود.

گوساله هايی که به کمبود منيزيم حساسترند، عبارتند از:

1 (گوسالههای که فقط از شير اسـتفاده مـی- کنند.

2 (گوسالههايی که سرعت رشد بيستری دارند و وزن آهنا بيشتر است.

3 (گوسالههايی که شير بيشتری میخورند

4 (گوسالههايی که بيـشتر دچـار اسـهال مـی- شوند.

5 (گوسالههايی کـه در زمـستان بـدنيا مـی- آيند.

6 (گوسالههايی که غذای خوبی به آهنـا داده نمیشود.

7 (گوسالههای 2 تا 4 ماهه

8 (گوسالههايی که مرتباً مواد فيبروزی بـستر خـود را مـیجونـد، بـه علـت بـروز ترشـح بـزاق (Salivation (و دفــع منيــزيم از طريــق مــدفوع بــه بيماری حساسترند.