در مقاله زیر، علامت های مشاهده شده در مرغ و کالبد آن را بررسی می کنیم و از نشانه های آن، احتماالت علت و یا بیماری های ممکن را تشخیص می دهیم. مقاله زیر یکی از مقاله های کاربردی است که می تواند مورد استفاده هر مرغداری در هر فارم پرورشی قرار گیرد.

تاج وریش :

تاج بی رنگ و چروکیده ) آلودگی انگلی – بیماری های مزمن – تغذیه بد ( تاج سفید و پوسته پوسته و پودری ) قارچ تریکوفیتون گالینه ( طاول و زگیل بروی تاج ) آبله ( زخم بروی تاج ) در اثر نوک زدن در جنگ خروس ها – کانی بالیسم ( وجود آماس و ضخیم شدن ریش ) وبا – یکطرفه حاد و دو طرفه مزمن ( ورم ادماتوزی ریش ) آنفلوآنزای فوق حاد و تماس با آهک ( تاج رنگ پریده ) معموال در مرغ هایی که تازه به تخم آمده اند – خونریزی داخلی – کوکسیدیوز حاد ( تاج سیاه ) سرمازدگی – گرما زدگی –پاستورلوز- آنفلوآنزای فوق حاد 

پاها :

پای رنگ پریده سوء تغذیه – کمبود ویتامین A – سن باال ( پای بد شکل ) LEG SCALY در اثر جرب کنمیدوکوپتنس موتانس ( پای سیاه ) آنفلوآنزای فوق حاد ( پای کلفت شده ) استئو پتروزیس ( انحراف پا و خمیدگی ها ) پروزیس – ریکتز – RIKETS FIELD - LEG SPALY - واروس – والگوس 

چشم ها و سینوس ها :

پوسته پوسته شدن پلک چشم ) کمبود اسید پانتوتنیک ( زخم در پلک چشم ) جنگ خروس ها ( کراتئوکونژیوکتیویت ) گاز آمونیاک ( پالک ها بطانه ای در پشت پلک سوم ) کمبود ویتامین A ) کاتارکت و کدورت قرنیه ) بدنبال آنسفالو میلیت در زمان جوجگی ( قرنیه غیر یکنواخت یا عنبیه بی رنگ ) مارک چشمی ( تورم بافت اطراف چشم ) کوریزا – مایکوپالسموز ( آماس سینوس ها و ترشحات بینی ) کوریزا – مایکو پالسموز 

مفاصل

سینویت عفونی ویروسی  رئو ویروس ها حاوی اگزودای کاهی رنگ ( کلی باسیلوزی سالمونالیی ) عموما یکطرفه با ایجاد بافت فیبروزه در مفصل ( استافیلوکوکی ) محتویات مفصل سفت و چرکی و داغ ( مایکوپالسمایی همراه آبسه سینه ای)حاد شیری ، مزمن کازئوزی زرد ( شبه سل سینویت غیر عفونی نقرس پروزیس کمبود منگنز و نیاسین ازدیاد کلسیم دان کمبود ویتامین B12 و کولین و اسید پانتوتنیک ازدیاد پروتئین گیاهی بدون وجود پروتئین حیوانی پارگی وتر آشیل در مرغان تخمگذار و سنگین تغییررنگ متمایل به سبزبا خونریزی درزیرجلدی با ورم باالی مفصل خرگوشی : پارگی زردپی بطنی

عضلات :

کم رنگی عضالت ) خونریزی داخلی – انگل های خارجی یا داخلی ( صورتی بودن عضالت ) مسمومیت با منو کسید کربن ( ادم عمومی عضالت ) مسومیت با نمک – بی آبی ( آبسه سینه ای ) تورم مفصل عفونی – گامبورو ( خونریزی درعضالت)گامبورو– تورم ویروسی کبد– سندرم هموراژیک– کلی باسیلوز– ضربه – کمبود ویتامین K ) تومور ) مارک ( دانه های سفید در روی عضالت ) مایت زیر جلدی المینو زیوتیس سیستیکاله 

کیسه های هوایی :

کیسه های هوایی پر از چرکهای پنیری ) CRD ) کیسه های هوایی حاوی دانه های ریز ) آسپرژیلوزیس ( کیسه های هوایی کدر ) برونشیت عفونی – نیوکاسل ( کیسه های هوایی ضخیم شده ) عفونت های ثانویه باکتریایی ( دانه های ندول مانند در کیسه های هوایی ) مایت سیستودتیس نودوس

کبد :

بیرنگی کبد ) خونریزی داخلی و خارجی و آلودگی به انگلهای داخلی و خارجی ( کبد زرد چرب ) مسمومیت با سموم فسفره – دژنرسانس چربی ( کبد قرمز روشن ) اریترولکوز – مسمومیت با گاز منوکسید کربن ( رسوب اورات روی کبد) نقرس احشایی– زیادی صدف جیره – کم آبی – پروتئین باال- کمبود VITA ) اگزودای فیبرینی بروی کبد) کلی باسیلوز ( بزرگ شدن زیاد از حد کبد ) لکوز لمفویید یا میلویید – مارک ( کبد بزرگ وپرخون و شکننده ) سپتی سمی - اسپیروکتوز – بیماری مرغان جوان ( نقاط خونریزی در لبه های کبد و دو رنگ شدن کبد ) مسمومیت ها ( نکروز نردبانی بروی کبد ) گامبورو ( نقاط نکروز کوچک متمایل به رنگ صفرا و شکننده بودن کبد ) اسبیروکتوز ( نقاط نکروزه خیلی کوچک بروی کبد ) وبا ( نکروز بزرگتر ) شبه سل ( کبد ترد و شکننده با دانه های خونریزی و نکروتیک ) تورم کبد ویبریونی ( نقاط نکروزه و ندول خیلی بزرگ بروی کبد ) سل و کلی گرانولوما ( آبسه بروی کبد ) بولوروم ( جراحات نکروزه دایره ای ) تورم روده و کبد عفونی سر سیاه ( لخته خون بروی کبد ) همانژیوما ( پارگی کبد ) ضربه چربی زیاد کبد ( فیبروز کبد و سیروز ) مایکوتوکسیکوز – مسمومیت های مزمن – عفونت های باکتریایی مزمن 

محوطه صفاقی :

تورم موضعی صفاق ) بارگی سنگدان در اثر جسم خارجی - پیچ خوردگی روده – بدنبال کوکسیدیوز – اواخر کلی باسیلوز – شکستگی تخم – کانی بالیسم – وبا – سالمونلوز – تورم روده و کبد ( تورم صفاق در جوجه های جوان ) عفونت کیسه زرده – کلی باسیلوز – تورم کلیه یا نفریت ( لخته خونی در صفاق ) پارگی کبد و طحال – بد سکسینگ کردن جوجه ها ( وجود موارد زیاد مواد زرده ای در حفره بطنی ) پارگی فولیکول زرده – اسپیروکتوز – نیوکاسل – آنفلوآنزای فوق حاد – نفروز عمومی 

قلب و پرده قلب:

وجود مایع در پرده قلب ) مسمومیت با نمک – تورم ویروسی کبدی – مسمومیت با جوش شیرین – سیروز کبدی – آنگارا ( مواد فیبرینی در پرده قلب ) کلی باسیلوز( اورات در پرده قلب ) نقرس احشایی ( تحلیل قلب ) ضعف و آلودگی انگلی ( شل شدن و انبساط قلب ) سیروزکبد – مسمومیت با نمک ( نقاط خونریزی در عضالت قلب و چربی های اطراف ) نیوکاسل ( لکه های بزرگ خونریزی روی قلب ) وبای حاد – تورم ویروسی کبد – تیفوئید ( آبسه در عضله قلب ) پولوروم ( تورم عضله همراه درجات مختلف نکروز ) پولوروم مزمن – لیستریوز – بعضی حاالت تیفوئید و سالمونلوز ( تومور در عضله فلب ) مارک و لکوز

کیسه صفرا و کبد:

پر و منبسط بودن کیسه صفرا در جوجه ها ) سرما خوردگی – مسافرت طوالنی – غذا نخوردن – کمبود ویتامین A– تورم روده ها – پولوروم ( پر و منبسط بودن کیسه صفرا در بالغین ) تورم کبد ویبریونی – تیفویید ( مرمری شدن طحال ) اسپیروکتوز ( تورم و پرخونی طحال ) مسمومیت با فورازولیدون ( توموری شدن طحال ) لکوز و مارک ( وجود دانه های کازئوزی در طحال ) سل ( خونریزی و نقاط خونریزی در طحال ) نیوکاسل – آنفلوآنزای فوق حاد – سندرم خونریزی ( طحال به رنگ گیالس ) تیفوئید 

پیش معده و سنگدان :

بزرگ شدن پیش معده ) انسداد با پر و مواد بستر ( کلفت شدن جدار پیش معده ) مارک آلودگی های کرمی ( خونریزی در محل اتصال پیش معده به سنگدان ) اول و آخر و بروی غدد = نیوکاسل – مارک ( خونریزی در انتهای پیش معده ) گامبورو ( خونریزی بروی سطح پیش معده ) جسم خارجی – مسمومیت – سندرم خونریزی ( بزرگ شدن سنگدان ) انسداد ( تحلیل سنگدان ) تورم کلیه مزمن – بیماری میکروبی یا انگلی مزمن ( نکروز موضعی با تورم صفاق ناحیه ای ) پارگی در اثر جسم خارجی ( نقاط خونریزی روی دیواره و چربی های اطراف سنگدان ) نیوکاسل ( ضخیم شدن عضالت سنگدان ) پولورو مزمن ( نازک شدن عضالت سنگدان ) مارک و انباشتگی مزمن

روده ها :

روده های شل و وارفته ) کرم ها – کوکسیدیوز تحت حاد و مزمن ( نقاط خونریزی در روده ها ) سندرم خونریزی – نیوکاسل – مسمومیت ها – آنتریت نکروتیک – کوکسیدیوز ( دانه های کازئوزی در روده ها ) کلی گرانولوما – سل ( دانه های کوچک در روده ها ) عفونت های استافیلوکوکی – تنیا ( ورم در روده کور ) کوکسیدیوز – بیماری سر سیاه – سالمونلوز ( محتویات سفت ورقه ورقه همراه لکه های نکروزه ) سر سیاه – تورم روده و کبد عفونی ( وجود مواد پنیری در روده ) سالمونلوز و در جوجه های جوان پلوروم ( بزرگ شدن فولیکول های لمفاوی در روده کور ) تورم روده و عفونت های عمومی (

تخمدان و مجرای تخم و بیضه ها:

استحاله و پرخونی شدید تخمدان ) نیوکاسل – تیفوئید – استرس های شدید – کمبود آب ( استحاله مزمن تخمدان ) تیفوئید – سالمونلوز ( یا توموری شدن تخمدان ) مارک – آدنو کارسینوما ( نقاط خونریزی در زرده همراه شکستگی تخم ) نیوکاسل – تیفوئید – وبا ( انسدادمجرای تخم با مواد سفید ضخیم کرمی ) ضربه – صدمه حین تعیین جنسیت ( بیرون زدگی مجرای تخم ) تخم مرغ های بزرگ در سنین پیری ( تورم بیضه ) بیماریهای تب دار – بدی تغذیه – کمبود ویتامین ها – ازدحام 

کلیه ها و بورس فابریسیوس :

تورم کلیه ها و وجود اورات ) کمبود ویتامین A – بدی مدیریت ( تورم و بیرنگی متمایل به زرد با نقاط خونریزی در زیر کپسول ) سندرم کبد و کلیه چرب ( تورم و پر خونی کلیه ها ) بیماری های تب دار ( تورم ورنگ صورتی متمایل به خاکستری با انبساط لوله های اداری ) نفروز عمومی ( وجود اورات در سطح کلیه ) نقرس ( تومور کلیه ها ) لکوز و مارک ( بزرگی غدد فوق کلیوی ) استرس ها ( مواد پنیری در کیسه فابریسیوس ) کمبود ویتامین A ) بزرگ شدن بورس ) گامبورو ( تحلیل بورس ) تورم ویروسی کبد – آخر گامبورو – مایکوتوکسیکوز

دهان ، حلق ، مری ، چینه دان :

طاول های سفید نکروزه بصورت لکه های سفید و منظم ) کمبود ویتامین A) نکروز منتشر غیر یکنواخت و طاول در دهان و حلق و حنجره ) آبله ( مناطق نکروز وسیع در مری ) خوردن آهک خوردن – خوردن کات کبود ( وجود چرک در شکاف زیر بینی در دهان ) باستورال – کوریزا – مایکوبالسموز ( انسدادچینه دان ) بستر خوری – ازبین رفتن فعالیت عضالت در چینه دان در مارک ( محتویات خونی در چینه دان ) نوک چینی غلط - آلودگی با مایت – بارگی کیست خونی – کانی بالیسم ( مخاط حوله ای چینه دان ) کاندیدیازیس – مونیلیازیس ( ضخیم شدن و تظاهر خشن در سطح داخلی چینه دان ) کرم کابیالریا آنوالتا

حنجره و نای :

صفحات چرکی کازئوزی در حنجره و قسمت فوقانی نای ) وبا- نیوکاسل تحت حاد – آبله مخاطی – الرنگوتراکئیت ( تورم نای ) در تمام بیماریهای تنفسی تورم نای همراه خونریزی ) آنفلوآنزا – برونشیت – نیوکاسل ( تورم حنجره و نای همراه غشا های کاذب ) الرنگوتراکئیت عفونی ( تورم نای موکوئیدی با موکوس فراوان ) برونشیت – آنفلو آنزا ( موکوس زیاد در نای ) مایکوبالسموز ( کرم در نای ) سینگاموس تراکئا 

ریه ها :

ادم و کمی بر خونی ) در طیوری که مدت کمی از مرگ آنها می گذرد ( ادم مشخص و بر خونی ) خفگی ( تغییر رنگ ریه متمایل به سبز یا قهوه ای محتوی مایع خون آلود ) تیفوئید ( ذات الریه وسیع همراه یا بدون کبدی شدن ) وبای حاد ( کبدی شدن ریه ها ) باستورال بزودو توبرکلوزیس ( آبسه در ریه ) بولوروم – آسبرژیلوس ریوی 

اعصاب:

از بین رفتن خطوط عرضی اعصاب و قطور شدن غیر یکنواخت آنها ) مارک ( تورم یکنواخت اعصاب اصلی درجوجه های 2 تا 6هفته با تغییر رنگ متمایل به زرد)کمبود VITB2 )

استخوان ها :

خم شدگی استخوانها ) ریکتز دربرندگان جوان –بروزیس در بالغین ( استخوان به سادگی وبا صدای ترد میشکند وخم نمی شود) استئوبروز– خستگی مرغان تخمی درقفس ( ضخیم شدن استخوان ها با مجرای مغز استخوان باریک ) استئوبتروزیس ( رنگ مغز استخوان قرمز گیالسی ) اریترولکوز ( رنگ مغز استخوان صورتی روشن ) مسمومیت با گاز منو کسید کربن ( مغز استخوان بی رنگ ) سندرم خونریزی – آلودگی شدید با کنه و مایت – تورم ویروسی کبد ( توده های سلولی بی رنگ در مغز استخوان ) لکوز میلویید ( دانه های کازئوزی در مغز استخوان ) سل 

مغز :

ادم و خونریزی در مخچه ) آنسفالو ماالسی کمبود ویتامین E – گرمازدگی