عامل بيماری بروسلوز در گـاوان يـک بـاکتری بنـام بروسلا آبورتوس و در گوسفند باکتری بنـام بروسـلا ملـی تنيس مي باشد. آلودگی در هر سـنی مـیتوانـد اتفـاق بيفتـد ولـی حساسيت دامها در سن بلوغ جنسی افزايش میيابد. بروسلا آبورتوس به رحم آبستن، پـستان، بيـضه و غـذد جنـسی و غدههای لنفاوی تمايل دارد. در ماده گاوان بالغ غير آبستن، ميکروب در پـستان جايگزين میشود و پس از آبستنی، رحم و جفت را آلـوده میکند. در گوسالهها به علت عدم بلوغ جنسی در اکثر موارد بروسلا پس از مدت کوتاهی بدن را ترک میکند ولی عفونت در گاوان بالغ دوام دارد. طرز انتقال: منشا اصلی عفونت، ترشحات رحمی و اندمهای جنين سقط شده است آه دو هفته پس از سقط جنـين دفـع بـاکتری از مهبل کم و سپس قطع میشود ولی ناقل باقی میمانند. راه ديگر دفع باکتری از طريق شير مي باشد کـه در اواخر دوره شيرواری دفع ميکروب بيشتر است. مهمترين راه دخول ميکروب به بدن، دستگاه گوارشـی است اما ميکروب میتواند از راه مخاطات بويژه مخاط چشم و خراش پوست و حتی پوست سالم، وارد بدن شود. دم ماده گاو که به ترشحات رحمی آلوده باشـد، اگـر به چشم يا پوست گاوهای سالم تماس يابـد، باعـث سـرايت بيماری میشود. همچنين اين بيماری مـیتوانـد از طريـق ماشينهای شيردوشی و از راه اسـپرم و جفـتگيـری نيـز منتقل شود. علائم بيماری: سقط جنين از ماه پنجم به بعد، نـشانه اصـلی ايـن بيماری است. سپس تاخير در باروری و گـاهی نـازائی و تورم رحم که از عوارض عادی سقط است. جفت خيزدار است و کوريون ضخيم و حاوی لکههای چرم مانند است و در کوتيلودوا آثار نکروز ديده میشود. پيشگيری : اصول پيشگيری از بيماری بروسـلوز عبـارت اسـت از شناسايی دامهای آلوده و خـارج سـاختن آـا از گلـه و ايجاد مقاومت در دامها بوسيله واکسيناسيون. معمولاд ًتليسهها را در سن ٣ تا ٨ ماهگی مايه کـوبی میکنند ولی گوسالههای نر را واکسن نمیزنند. بيماری بروسلوز شديداً زئونوز میباشد و انسان با مصرف شير آلوده يا در اثر تماس با حيوانات عفـونی در هنگام زايمان آلوده میشوند. علائم آن در انسان عبارت است از تب متناوب، عـرق کردن شبانه و دردهای مفصلی. تشخيص بيماری بروسلوز: تشخيص بيماری از طريق آزمايش خـون بـرروی گـاوان ماده و جنين سـقط شـده آـا و آزمـايش حلقـه(test Ring( برروی مخلوط شير گاوداری(حداقل به تعداد ١٢ تست حلقه در سال است . test Ring :يک ميلی ليتر شير چربی نگرفته را در لوله باريکي ريخته و يک قطره پادگن رنگـی (بروسـلای کـشته همراه با رنگ هماتوکسيلين) بـه آن مـیافزاينـد و خـوب مخلوط میکنند و پـس از يـک سـاعت در گرمـای ٣٧ درجـه سانتیگراد قرار میدهند. در صورتيکه پـادتن در شـير وجـود داشـته باشـد، باکتریهای رنگين را جمع میکند و همراه چربی شير به سطح میآيد و حلق رنگينی در سطح ايجاد میشود. اين آزمايش را با مخلوط شير گاواداری انجام مـیدهنـد و در صـورت آلوده بودن، به آزمايش انفردای گاوان میپردازند.