اروا ويروس سگها اولين بار در سال 1978 به عنوان يك ويـروس عفـوني جديـد در سـگها شـناخته شـد و در گاسترو آنتريت هاي هموراژيك سگها كه از ميزان كشندگي بالايي برخوردارند، ديده مي شود . حـدود سـه سـال پس از كشف ويروس واكسن آن تهيه و مورد استفاده قرار گرفت. معمول ترين فرم اين ويروس التهاب و عفونت روده كوچك است كه با نـاراحتي ، افـسردگي ، اسـتفراغ و كـم شدن آب بدن حيوان همراه است. برخي توله ها به محض بروز اسهال مي ميرنـد و برخـي ديگـر بـين 4-6 روز مقاومت مي كنند. آنهايي كه تا 8 روز دوام بياورند معمولاً زنده مي مانند. از بين رفـتن سـلولهاي خـوني و زخـم شدن روده حيوان باعث بوجود آمدن عفونت هاي باكتريايي ثانوي مي شود. بايد توجه داشت كه بسياري ديگر از باكتريها و ويروسها مي توانند موجب اسهال خوني شـوند و حتمـاً هـر اسـهال خـوني مبنـي بـر ويـروس پـاروا نمي باشد.

علائم ويروس پاروا: جالب توجه است كه اين ويروس مي تواند كاملاً مخفي باشد و يا با علائم كشنده همراه باشد كه اين نشانه ها به چهار عامل بستگي دارد: 1 (سن سگ مبتلا 2 (جثه حيوان 3(وجود پادتن در بدن حيوان 4 (نژاد حيوان درگير

عامل بيماري: پاروا ويروس سگها يك ويروس كوچك حاوي DNA و فاقد پوشش ليپوپروتئيني مي باشد. اين ويروس متعلـق به خانواده ي پاروا ويريده بوده و با ويروس هاي پان لوكوپني گربه و آنتريت سمور قرابت آنتي ژنيكي دارد. پاروا ويروس سگها از مقاوم ترين ويروس هايي است كه تا بحال شناخته شده اند . ايـن ويـروس ماههـا و حتـي سالها در محيط خارج قادر به ادامه ي حيات بوده و بسياري از مواد ضدعفوني كننده كه بـه صـورت تجـارتي دردسترس هستند بر روي آن بي تأثير است. هيپوكلريت سديم تنها ماده ي ضدعفوني كننده اي است كه بـر روي ويروس تأثير مي گذارد. اين ويروس از طريق مدفوع وارد محيط خارج مي شود و با ورود به بدن سگ هـاي حـساس از راه دهـان آن را بيمار مي سازد. ويروس ابتدا در بافت لنفاوي تكثير يافته و سپس خود را از طريق جريان خون بـه كريپـت هـاي روده ي كوچك مي رساند. و از نظر آنتي ژنتيكي فقط يك سويه بيماريزا از آن وجود دارد.

همه گير شناسي (اپيدميولوژي): سگها توسط بلع يا استنشاق ويروس از راه دهاني، حلقي، به بيماري مبتلا مي گردند. ويروس در لوزه هـاي غـدد لنفاوي موضعي و بافت هاي لنفاوي روده ها مستقر و تكثير مي شوند و سپس از تكثير در بافت لنفاوي ، ويرمـي بروز مي كند و متعاقب آن ويروس خود را به كريپت هاي موجود در روده كوچك كه به عنوان اندام هدف جهت تكثير ثانويه ي ويروس به شمار مي رود رسانده و شروع به توليد مي كند. در سلول كريپت ها تغييرات پاتولوژيك رخ مي دهند كه از نظر باليني منجـر بـه پيـشرفت بيمـاري و در نتيجـه كلاپس مخاط مي گردند. ويروس در سلول هاي ساير اندامهاي بدن قادر بـه تكثيـر و تزايـد مـي گـردد .از نظـر باليني عفونت ناشي از ويروس در سگها بسيار متنوع بوده و از عفونت هاي پنهاني تا بيماري حاد و كشنده متغيـر است. اكثر سگها به فرم پنهاني بيماري مبتلا مي گردند. عواملي از قبيل: سن، استرس، ژنتيك و همزمان شـدن بيماري با عفونت انگلي روده اي، زمينه ي بيماري را براي حالت حاد و مساعد مي نمايند .در برخي از نژاد سـگها مثل روت وايلر و دابرمن پينچر نسبت به ساير نژادها حساس تر بوده و به عفونـت هـاي شـديدي مبـتلا مـي گردد. لازم به ذكر است نژاد لابرادور سياه بيشتر از ساير نژادها به فرم شديد بيماري گرفتار مي شوند.در شـرايط تجربي همزمان شدن عفونت با انگل هاي روده اي يا سويه هايي از ويروس ديستمپر كه قـدرت بيمـاري زايـي خفيفي دارند سبب تشديد بيماري مي گردند.

علائم باليني: اغلب عفونت هاي حاصل از ويروس از نظر باليني به فرم پنهاني بروز مي كنند و در سگهايي كه به شكل باليني بيماري مبتلا مي گردند استفراغ و اسهال از اولين علائمي هستند كه ديده مي شوند، اصولاً خموده، خواب آلود و افسرده به نظر مـي رسـد. تـب در آنهـا متغيـر اسـت امـا لوكـوپني از يافتـه هـاي ثابـت ايـن بيمـاري بـشمار مي رود.سگهايي كه به فرم خفيف بيماري دچار مي گردند، معمـولاً پـس از يـك تـا دو روز خـود بخـود بهبـود مي يابند. در سگهايي كه به فرم شديدتر بيماري مبتلا مي گردند ممكن است درمان علامتي و تقويتي ضـروري باشد. اما اغلب پس از يك دوره ي سه تا 5 روزه بهبود مي يابند. در صورتي كه استفراغ ادامـه داشـته و اسـهال هموراژيك شديد بروز نمايد پيش آگهي بيماري چندان رضايت بخش نبوده و چنين سگهايي ممكن اسـت تلـف شوند، برخي از سگها ممكن است تا 24 ساعت پس از شروع علائم باليني دچار مرگ ناگهاني گردند . فرم كشنده و حاد بيماري در توله هاي جوان بروز مي كند و اگر ابتلا در سنين قبل از 8 هفتگي صورت گيـرد، برخـي دچـار ميوكارديت مي شوند.

درمان و پيشگيري: درمان گاسترو آنتريت هاي حاصل از ويروس شامل درمان هاي علامتي و تقويتي است . مايعات الكتروليت بايـد بر اساس ارزيابي وضعيت باليني دام تجويز گردد. و براي حفاظت دام در مقابل عفونت ثانويه باكتريـايي از آنتـي بيوتيك هاي وسيع الطيف بهره مي گيرند. اگر در سگها نشانه هـاي اسـتفراغ وجـود نداشـته باشـد جهـت كـاهش فلـورميكروبـي روده هـا مـي تـوان از آمينوگليكوزيدها استفاده نمود. در صورتي كه كولي فرم هاي طبيعي روده افزايش يـا سـاير انـدام بـدن را مـورد تهاجم قرار داده و منجر به بروز شوك آندوتوكسيك مي گردند . اگر شواهدي دال بر سپتي سـمي وجـود داشـته باشد بايد آمينوگليكوزيدها مانند جنتامايسين و كانامايسين و استرپتومايسين را به همـراه دز بـالايي از مـشتقات پني سيلين بصورت داخل وريدي تجويز نمود. در صورتي كه استفراغ براي مدت طولاني ادامه داشته باشد . بايد از داروي ضد استفراغ اسـتفاده نمـود و تجـويز داروي ضد اسهال بايد با احتياط صورت پذيرد. در سگهايي كه مقدار زيادي از پروتئين سـرم توسـط روده هـا از دست رفته و حجم خون آن كاهش يافته ممكن است انتقال پلاسما يا خون كامل ضروري باشد. واكسن هايي كه امروزه براي ويروس مورد استفاده قرار مي گيرد مطمئن و مؤثر هستند . چهار تا شش روز پـس از تزريق برخي واكسن ها يك لنفوپني زودگذر بروز مي كند. ويروس موجود در برخي از واكسن ها در روده ها تكثير يافته و از طريق مدفوع به خارج دفع مي گردد. ظهور عفونت حاصل از ويروس بدنبال تجويز واكسن توسط مطالعات تجربي كنترل شده به اثبات رسـيده اسـت . سن ايجاد مصونيت در توله ها به تيتر آنتي بادي مادري و مقدار آنتي بادي كه توسط آغـوز منتقـل شـده اسـت بستگي دارد. بدون كسب اطلاع از وضعيت آنتي بادي توله ها به سختي مـي تـوان يـك برنامـه واكـسيناسيون عملي ارائه نمود كه تقريباً در تمام توله ها مصونيت ايجاد نمايد . مشكل ديگري نيز وجود دارد و آن عبارتـست از اينكه: توله ها دو تا سه هفته قبل از اينكه قادر به كسب مصونيت گردند نسبت به عفونت هاي حاصل از سـويه بيماريزاي ويروس حساس شده و هيچ واكنشي نيز وجود ندارد كه اين حساسيت را به طـور كامـل از بـين ببـرد . دستيابي به حداكثر مصونيت در تولـه هـايي كـه اطلاعـي از وضـعيت ايمنـي آن در دسـت نيـست بهتـر اسـت واكسيناسيون در سنين 6 ،9 ،12 ،15 و 18 هفتگي انجام گرفته و پس از آن هر سال يكبار تكرار گردد. دو تا سه هفته قبل از آنكه توله ها قادر به كسب مصونيت باشـند نـسبت بـه عفونـت هـاي حاصـل از ويـروس حساس مي شوند و در طول اين مدت صرف نظر از اينكه چه برنامه اي به منظور واكـسيناسيون مـورد اسـتفاده قرار ميگيرد توله ها همواره در معرض خطر ابتلا به بيماري قرار دارند. به دنبال استفاده از واكسن حاوي ويروس كه امروزه در دسترس مي باشند مصونيتي ايجاد مي شود كه بـه مـدت يك تا سه سال ادامه خواهد داشت و تكرار سالانه ي واكسن كافي مي باشد. سگهايي كـه از عفونـت حاصـل از سويه هاي بيماريزاي ويروس بهبود مي يابند براي تمام عمر مصون باقي ميمانند.