1 در مورد بعضي آنتي بيوتيك ها اثرات سوء رابطه كمي م ستقيمي با مقدار مصرف دارنـد : آمينوگليكوزيـدها باعـث سميت وابسته به دز كليه ميشوند . )2 برخي ديگر از داروها اثرات ايديوسنيكراتيك غير وابسته به دز و غير قابل پـيش بينـي دارنـد : ايجـاد واكنـشهاي ايديوسينكراتيك شامل سندرم چشم خشك، التهاب كبد، ديسكرازي خوني به واسطه ايمني توسط سولفوناميدها )3 به هم زدن فلور باكتريائي طبيعي بدن )4 بروز مقاومت باكتريايي به دنبال استفاده غيراختصاصي از آنتي ها بيوتيك و مشكلات بعدي در انسان و حيوان )5 باقي ماندن آنتي بيوتيكها در گوشت و محصولات حيوانات مولد غذا و ايجاد عارضه در انسان

گرم مثبت يا گرم منفي بودن باكتريها: )1 ناشي از اختلاف درتركيب ديواره سلولي است . )2 باكتريهـاي گـرم مثبـت داراي ديـوارة ضـخيم خـارجي متـشكل از تعـدادي لايـههـاي پپتيـدوگليكان هـستند. آنتي بيوتيكهائي كه با سنتز پپتيدوگليكان تداخل ميكنند در باكتريهاي گرم مثبت آسان تر به محل عمل خود ميرسند. )3 باكتريهاي گرم منفي داراي غشاء خارجي محلول در چربي هستند كه يك لايه نازك پپتيدوگليكان را محافظـت مي .كند )4 منافذ غـشايي در باكتريهـاي گـرم منفـي : بـه مولكولهـاي كوچـك آب دوسـت اجـازة عبـور مـي دهنـد . بعـضي آنتيبيوتيكهاي درشت مانند گليكوپپتيدها در بيرون باكتريهاي گرم منفي مي مانند و ن ميتوانند از آن منافذ عبور كنند. a .برخي باكتريها ي گرم منفي مثل پزودموناس به صورت ژنتيكي قطر منافذ را براي محـدود كـردن ورود آنتيبيوتيكها تغيير ميدهند .

هوازي و بيهوازي بودن باكتريها : )1 حساسيت آنتي بيوتيكي در باكتريهاي هوازي و بيهوازي متفاوت است . )2 ارگانيسمهاي هوازي آنزيمها و سمهاي متنوعي را ميسازند كه م يتواند باعث نكروز وسيع بافتي يا محدود كردن نفوذ باكتري به محل عفونت و يا غيرفعال كردن آنها بشود. ٤ )3 عملكرد برخي از آنتي بيوتيكها ممكن است وابسته به حضور اكسيژن باشد و به همين خاطر روي اجرام بيهـوازي بي تأثير باشند.

قابل پيش بيني بودن يا نبودن الگوي حساسيت: )1 باكتريهاي با الگوي حساسيت قابل پيش بيني بالا: a .مثال يك، پاستورلا ريكتزيا توانايي كمي در كسب مقاومت از خود نشان ميدهد. b .مثال دو: استافيلوكوكوس بتالاكتاماز + مقاومت پايدار ي از خود نشان ميدهد . )2 باكتريها با ي الگوي حساسيت غير قابل پيش بيني : در اكثريت هستند و براي اين پاتوژنها بسيار مهـم اسـت كـه نمونهاي براي كشت باكتريائي و آزمايش حساسيت آنتيبيوتيكي در محيط آزمايشگاهي بدست آورد. a .تست حساسيت آزمايشگاهي حداقل غلظت مهاري ( MIC (را مشخص ميكند كه حداقل غلظتي از يك آنتي بيوتيك است كه از رشد قابل رويت باكتري بعد از 18 ساعت انكوبه كردن جلوگيري مي .كند

1 عوارض نامطلوب آنتي بيوتيك به گروه هاي عمومي تري دسته بندي مي .شود a .3 گروه اول (يعني عوارض آلرژيك، سمي و ايديوسنكراتيك) در مورد داروهاي ديگر نيز عموميت دارند. b .تغيير در فلور نرمال بدن تنها در اثر مصرف آنتي بيوتيك ها ممكن است ايجاد شود.

2 واكنش هاي ايديوسنكراتيك : واكنش ها يي هستند كه ارتباطي به پاسخهاي ايمني و يـا خـصوصيات دارويـي شناخته شده ندارند. در انسان بهتر و بيشتر از حيوانات مطالعه شده است. a .مثال يك : هموليز متعاقب درمان با سولفوناميدها در بيمـاران انـساني دچـار كمبـود آنـزيم گلـوكز -6 (G-6-PD) دهيدروژناز فسفات b .مثال دو: نوروپايي محيطي پس از مصرف ايزونيازيد در بيماران انساني كه بصورت ژنتيكي استيلاسيون را به كندي انجام مي دهند

3 تغيير در فلور نر مال ب :دن معمولاً به تغييراتي كه در دستگاه گوارش رخ داده است اشاره دارد. a .بطور معمول روده ميزبان داراي باكتري هاي مفيدي است كه در هضم غـذايي كـه مـي خـورد كمـك مي كنند. اگر يك داروي آنتي ميكروبيال بصورت خوراكي تجويز شود، ممكن است اين بـاكتري هـاي مفيد را نيز از بين ببرد. b .در اين صورت باكتري هاي ديگري كه در برابر دارو مقاوم هستند رشد بيش از حدي داشته و در واقـع جمعيت باكتري هاي دستگاه گوارش را به نفع خود تغيير مي دهند. c .از چنين عفونت ثانويه اي گاهي اوقات با نام «عفونت اضافه شونده (» superinfection (ياد مي .شود i .مثال: شايعترين مورد رشـد بـيش از حـد بـاكتري كلـستريديوم ديفيـسيله ( Clostridium difficile (است. اين باكتري توكسيني توليد مي كند كه باعث ايجاد اختلالي مي گـردد كـه «التهاب كولون همراه با غشاي كاذب » ناميده مي شود. چنين اختلالـي در حيوانـاتي ماننـد اسب و خرگوش به دنبال مصرف تتراسايكلين امكان وقوع دارد

گاهي عليرغم اينكه آنتي بيوتيك انتخابي بر اساس تست حساسيت آزمايشگاهي مؤثر تشخيص داده شده ممكـن اسـت در درمان داروئي به نتيجه خوبي منجر نشود .

وجود سدهاي فيزيكي : )

1 يكي از دلايل احتمالي ناموفق بودن درمان، عدم توانايي عبور دارو از سدهاي فيزيكي و رسيدن به محـل عفونـت است . از سدهاي مهم ميتوان به سد خوني - مغزي و سد خوني - مايع مغزي نخاعي در درمان عفونتهـاي CNS اشاره كرد. a .آنتي بيوتيك با حلاليت بالا در چربي و ميـزان كـم يو نيزاسـيون م( اننـد كلرامفنيكـل، مترونيـداز ول و كليندامايسين از ) سد خوني - مغزي به خوبي نفوذ ميكنند. b .ديگر داروها (مثل پني و ها سيلين ) ها سفالوسپورين زماني ميتوانند وارد CNS شوند كه سـلامت سـد از بين رفته باشد.

2 ديگر سدهاي مه : م سد خوني - شبكيهاي، سد خوني- آبي در چشم، كپسول فيبري كم عروق ها در اطراف آبسه

غير فعال شدن دارو در محل عفونت: )

1 از ديگر دلايل براي نارسائي آنتيبيوتيك محسوب ميشود . a .مثال يك: سولفاناميدها در حضور چرك غيرفعال ميشوند. b .مثال دو: آمينوگليكوزيدها در بافتهاي نكروتيك غيرفعال هستند .

رژيم درماني نامناسب : )1 درمان آنتي بيوتيكي شايد به خاطر دز نامناسب دارو يا طول دورة نامناسب درمان ناكارآمد باشد . )2 استفاده از راه تجويز نامناسب ، اهتمام براي درمان يك بيماري ويروسي با يك داروي ضد باكتري و مـواردي از اين دست ممكن است به بي نتيجه شدن درمان منجر گردد .

پاسخ ايمني نامناسب : )1 درمان آنتي بيوتيكي غير موفق شايد ناشي از پاسخ ايمني نامناسب و ناكافي ميزبان باشد . )2 اگر در يك حيوان مبتلا به نقص ايمني به جاي يك باكتريسيد از يك داروي باكتريوستات استفاده شـود ممكـن است بيمار بطور مناسب و كافي درمان نشود .

بروز مقاومت : ممكن است عليرغم حساسيت اوليه باكتري ، در مقابل آنتي بيوتيك مقاومت كسب كرده، در برابـر درمـان ايـستايي نـشان دهد