سالمونلا يک باکتری گرم منفی رودهای اسـت کـه انگـل اختياری داخل سلولی مي باشد. تيپهای مختلف سـالمونلا، انـسان و انـواع حيوانـات اهلی را آلوده ميکنند. ـ انساهنا ممکـن اسـت بـه وسـيله حيوانـات آلـوده گردند. ـ حيوانات نيز همديگر را آلوده ميکنند ولی برخـی از سالمونلاها بـرای بعـضی از دامهـا دارای ويژگيهـايی ميباشند. گاوها به سالمونلا تيفی موريوم و سـالمونلا دابلـين حساسند و گوسفندان سالمونلا آبورتـوس اوويـس و سـالمونلا آريزونا حساسند. علائم بالينی: متداولترين علائمی که مشاهده ميشود عبـارت اسـت از تب و اسهال به دنبال يک دوره کمون 1 تا 4 روزه پس از در معرض عفونت بودن يا فعال شـدن شـکل ناقـل بيمـاری است. بيماری در همه سنينی ميتواند اتفاق بيافتد. شکل اسهال از آبکی تا موکوسی همـراه بـا فيـبرين و خون متنوع است. لايههای فيبرينی ممکن اسـت در ظـاهر بـه صورت مخاط کنده شده باشند. مدفوع به علت حضور پروتئينهای پلاسما (آه به علـت روند آماسی شديد روده ميباشـد)، غالبـاً بـوی تعفـن و گنديدگی دارد. گـاهی اوقـات ممکـن اسـت بـاکتری درخـون وارد شـود (باکتريمی) که در نوزادان ايجاد سپتی سمی فوق حـاد تـا حاد مي کند. که در اين حالـت در گوسـالههـای 1 تـا 2 ماهه علائـم عبارتنـد از ديـسپنه، علائـم تنفـسی، مـرگ ناگهانی و اسهال شـديد کـه در 6 هفتگـی بـه اوج خـود ميرسد. در گاوهای بالغ سالمونلا ميتواند باعـث سـقط جنـين شود.

علائم کالبدگشايی: در شکل رودهای، گوسالهها دچار لاغری مفرط ناشی از آتروفی سروزی چربی ميباشـند. مخـاط ايلئـوم و سـکوم و کولون ممکن است ضخيم و دچار خونريزی همراه بـا پلاکهـای چسبنده فيبرينونکروتيک باشند. فيبرين ممکن است به صـورت لايه يافت شود که در نواحی پلاکها، برجسته است. شيردان معمولا حاوی مايع متعفن قهـوهای مـيباشـد. عقدههای لنفاوی مزانتريک غالباً بزرگ و تيره است. در شــکل ســپتی سمــی ضــايعات ماکروســکوپيک عفونــت باکتريمی سالمونلا حـاد و معمـولا نـاچيز اسـت و بـر روی بافتهای سروزی و زير جلدی، پتشی گستردهای وجود دارد. طحال معمولا بزرگ است و ريهها ادماتوز مي باشند. ديواره کيسه صفرا ضخيم شده و ممکن است دارای خـونريزی باشند.

پيشگيری و کنترل: پيشگيری از سالمونلاها عبارت است از درمان بيماران مبتلا و همزمان اقدامات بهداشتی جدی. در بعضی موارد، ميتوان گوسالهها و يـا گاوهـا را واکــسينه کــرد کــه کــاملا ايجــاد ايمنــی نمــیکنــد. واکسيناسيون شامل دو تزريق به فاصـله 15 روز تـا يـک ماه مي باشد که گاهی ممکن است پس از تزريق ايجاد شـوک نمايد که در اين حالت بايد از کورتيکوئيـدها اسـتفاده نمود. اقدامات بهداشـتی عبـارت اسـت از کـنترل کيفيـت آب آشاميدنی، کـنترل بـستر و ضـد عفـونی کـردن جايگاههـا، باکسها و زايشگاهها.

درمان: استراتژی درمان در بيماری سالمونلوز عبارت است از: 1ـ سرم تراپی: 2ـ آنتی بيوتيک تراپی: استفاده از آنتی بيوتيکهايی که بـروی بـاکتریهـای گرم منفی موثرند مانند: a (آليستين هر ساشه 5 گرمی بـرای 500 کيلـوگرم بـه مدت 5 روز b (جنتامايـسين بـا دز 5 ميلـی گـرم بـه ازای هـر کيلوگرم وزن بدن c (تری متوپريم ـ سولفوتاميد با دز 30 ميلـی گـرم به ازای هر کيلوگرم وزن بدن d (کلرامفنيکل به صورت وريدي هر 6 ساعت 3ـ استفاده از داروهای ضد التهاب غير استروئيدی