عامل اين بيماری ويروسی از خانواده پستی ويروسها است. گـاو حـساسترين ميزبـان بيمـاری MD – BVD اسـت و گاوان گوشتی داری حساسيت بيشتری هـستند. ايـن بيمـاری بيشتر در گاوهای 3 ماهه تا 3 ساله اتفاق میافتد. طرز انتقال: ويروس MD – BVD بوسيله تماس مستقيم (انتقال افقی) ويا از طريق جفت (انتقال عمودی) منتقل ميشود. بلع يا استنشاق مواد آلـوده بـا ترشـحات چـشم و بينی و بزاق، ادرار و مـدفوع و شـير از جملـه راههـای انتقال بيماری در روش مستقيم هستند. دامهای دارای عفونـت پايـدار، اصـلیتـرين منـابع انتقال و انتشار ويروس در ميان گله گـاوان محـسوب مـي شوند. در بسياری از موارد عفونـت در يـک گلـه در اثـر ورود تليسهای که دارای عفونت پايدار است ايجـاد شـده که جنين آهنا نيز دارای اين عفونت میباشد که حتما می- بايست آهنا را حذف نمود زيـرا مـادران دارای عفونتـهای پايدار، ايجاد جنينهايی با عفونتهای پايدار میکنند. گاوهای نر با عفونت پايدار هم دائماً ويروس را از طريق اسپرم دفع میکنند. يکی از مهمترين راههای انتقال بيماری بـه گـاوان، نگهداری توام گاو و گوسفندان در يک محل میباشد. راه ديگر انتقـال، اسـتفاده از سـوزهنای آلـوده و مصرف واکسنهای BVD در دوران آبستنی گاوان است.

علائم بالينی: علائم اين بيماري مربوط به اسهال ويروسی است. اين علائم عبارتنداز اسهال، زخـم در سـطح مخاطـات قسمتهای مختلف بدن (مانند طاعون)، تب بالا، قرحـه مخـاط دهان و بينی و پوزه، قطـع نـشخوار، ترشـحات زيـاد از بينی (که ابتدا شفاف و سپس چرکی ميشود) و گـاهی سـقط جنين. در نوع بيماری مخاطی، تب بالا ـ بیاشتهايی ـ اسهال ـ هموراژيهای دستگاه گوارشـي ـ اسـهال حـاوی موکـوس و خون ـ دهيدراتاسيون و مرگ ديده میشود. هرگاه تعداد مبتلايان کم ولـی نـسبت تلفـات زيـاد باشد، حالـت MD و هرگـاه مبتلايـان زيـاد ولـی نـسبت تلفات کم باشد حالت BVD است.

آثار کالبدگشايی: در کالبد گشايی، جراحات بيماری يکنواخت و اکثـرا محدود به دستگاه گوارش است. همچـنين جراحـات کـمعمـق در دهان و روی پوزه (با لبههای متورم و وسط قرمز) اغلـب وجود دارد.

تشخيص: وجود جراحات دهانی، تشخيص تقريبی را ممکن میسـازد ولی به علت شباهت بيماری با طاعون گاوی بايد بوسـيله روشهای آزمايشگاهی تشخيص را تاييد کرد. نمونــههــايی کــه بــه منظــور جداســاختن ويــروس بــه آزمايشگاه ارسال میشود، عبارتند از: مدفوع ـ ترشـحات بينی ـ خون و جنين سقط شده. بيماری را بايد از بيماری طاعون تفريق دارد.

پيشگيری: در حال خاضر روشهای پيشگيری در برابر اين بيماری رضايت بخش نيستند. بهترين روش، شناسايی دامهای ناقل و خارج نمودن آهنا از گله میباشد. همچنين هيچگـاه نبايـد گوسـفندان و گـاوان را در کنار هم نگه داشت. يکی از نکان مهم، استفاده محـدودتر از واکـسنهای موجود در بازار میباشـد زيـرا ايـن واکـسنها زنـده و تخفيف حدت يافته هستند که میتواننـد خـود باعـث بـروز بيماری شوند.

درمان: استراتژدی درمان در بيماری MD – BVD به شـرح زيـر است: 1ـ سرم تراپی 2ـ آنتی بيوتيک تراپی 3ـ استفاده از ضدالتهابهـای غيراسـتروتيدی ماننـد فنيل بوتازون 4ـ استفاده از ويتامينها مانند AD3E 5ـ در گوساله خوراندن گلستروم مادرانی که به خوبی در برابر اين بيماری ايمن شده اند.