سندرم یا بیماری ناویکوالر یک بیماری پیشرونده است که در اسبهای مسابقه در سنین حدود 7 الی 5 سالگی دیده میشود. به واسطه این سندرم تغییرات دژنراتیو در استخوان کنجدی پایینی در سطح بورسای آن )سطح کف دستی و کف پایی( بوجود میآید و به واسطه این تغییرات، ضایعات غیرقابل برگشت ایجاد میگردد که سبب از دست دادن توان بدنی و کاهش چشمگیر فعالیتهای ورزشی میگردد. در این مقاله به تفضیل درباره آناتومی ناحیه، چگونگی پدید آمدن بیماری، بررسی عوامل مستعد کننده و روشهای مقابله و پیشگیری از بیماری صحبت به میان خواهد آمد.

بررسی کالبدشناختی ناحیه

استخوان سزاموئید پایینی )کنجدی پایینی(، استخوانی قایقی شکل است که در حد فاصل بند دوم و بند سوم انگشتان در سطح کف دستی و کف پایی قرار دارد. این استخوان دارای دو سطح مفصلی که در ارتباط با بند سوم و بند دوم انگشتان است و در سطح کف دستی و کف پایی به واسطه عبور تاندون خم کننده از روی آن بورسایی تشکیل میدهد که واجد مایع سینوویال میباشد. استخوان ناویکوالر وظیفه محافظت از مفصل و تاندونها را در برابر فشار و صدمات فیزیکی سخت به عنوان یک دریچه برای جریان خون به استخوان بند سوم و کوریوم داخلی سم دارد.

تشخیص

تشخیص بیماری بر اساس تاریخچه و عالئم بالینی و رادیوگرافی میباشد. بر اساس تاریخچه، اسب لنگش متناوب نشان میدهد، بدین معنی که در ابتدای حرکت و همچنین حرکت یورتمه در بعضی از ایام هفته لنگش نشان میدهد و در بعضی مواقع لنگش نشان نمیدهد. همچنین میزان لنگش در دستها به مراتب بیشتر و مشهودتر از پاها است و اسب معموال حالت پنجه رو دارد و در هنگام حرکت تالش مینماید وزن بدن را به سمت جلو و بر روی پنجهها وارد نماید. در معاینه بالینی سایش نعل در ناحیه پنجه مشهود است و ناحیه پاشنه ها ضخیم میباشد. یکی دیگر از روشهای بالینی استفاده از تست الوار است.

درمان سندرم ناویکوالر اصول درمان بیماری ناویکوالر بر اساس نعلبندی طبی، درمان دارویی و درمان جراحی است که در صورت بکار بردن صحیح و به موقع هر کدام از موارد فوق یا همزمانی موارد نعلبندی طبی و درمان دارویی نقش بسزایی در متوقف نمودن سیر بیماری و بهبودی نسبی را در برخواهد داشت. نعلبندی طبی شامل اصالح زاویه سم به مفصل پسترن، کوتاه نمودن پنجه، اضافه نمودن پدهای پاشنهای، استفاده از نعل bar egg Wedged ،استفاده از نعل بزرگتر در نواحی جانبی سم و مالحظات دیگر است. درمان دارویی شامل تجویز داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، ایزوکسپرین کلراید و یا تجویز داخل موضعی داروهای ضد التهاب استروئیدی بلند مدت یا هیالورونیک اسید است که در بورسای ناویکوالر تزریق میگردد. 

مراقبت صحیح اندامهای حرکتی و سمها از مهمترین مسائل در پرورش و صنعت اسب بهویژه اسبهای ورزشی به شمار می- رود. امروزه اهمیت نعلبندی و قیار کردن سم در درمان بسیاری از مشکالت اندام حرکتی و محافظت از سم بیش از پیش مورد توجه دامپزشکان قرار گرفته است. بسیاری از دامپزشکان و نعلبندها ادعا میکنند که امروزه میتوان با نعلبندی ایدهآل بخش وسیعی از لنگشها را پیشگیری و درمان کرد تا نیاز به هزینههای گزاف تشخیصی و درمانی در عین افت عملکرد ایده- آل ورزشی رفع شود. سطح پشتی بخلق و سطح پشتی دیواره سم، که به محور بخلق-سم معروف است، باید موازی باشد و هر گونه تغییر در آن، ممکن است باعث لنگش شود. بدشکلی پیچشی نتیجه شکسته شدن این محور است که همراه با التهاب مزمن مفصل بین انگشتی پایینی است. نعلبند و دامپزشک میتوانند با تغییراتی در نوع نعلبندی آن را اصالح کنند. موقعیت استخوان نویکوالر باعث میشود این منطقه از اندام حرکتی در معرض سطح وسیعی از فشارها و حرکات بیومکانیک قرار گیرد؛ در این ارتباط، رایج ترین نعل در بیماریهای استخوان نویکوالر، نعل تخم مرغی است. یک نقص رایج دیگر در ساختار سم، پاشنه های کوتاه است که در اثر پیچش کپسول سم ایجاد شده و نتیجه آن جابجایی پیاز یک پاشنه نسبت به پیاز مجاور آن خواهد بود. چرخش نامناسب به سمت داخل یا خارج )باالنس نبودن( سطحی که بر روی زمین قرار میگیرد نیز یکی از مشکالت رایج دیگر در اندام حرکتی است. در اسب هایی با پاشنه های کبود، سخت شدگی المینا و پاشنههای کوتاه، بهخصوص اسبهایی با درد پاشنه، بهترین انتخاب برای رفع فشار وزن، نعل قلبی است. نعل حمایت کننده انگشتان اسب نوعی دیگر از نعل های باالنس طبیعی است. در این مقاله ضمن پرداختن به اهمیت ارتباط اجتنابناپذیر دامپزشک-نعلبند، انواع نعلهای طبی که برای بیماریها و ضایعات مختلف سم و اندام حرکتی مورد استفاده قرار میگیرد معرفی، مرور و بحث خواهد شد.