در گوساله ها امکان حذف شاخ، به محض لمس جوانه شاخی، وجود دارد. بطور کلی قبل از عمل در همه روشها، باید اقدام به تراشیدن موهاي موضع نمود.بهترین زمان حذف شاخ در گوساله ها، 3-1 هفتگی پس از تولد است که به دو دلیلمی باشد: 1 (انرژي صرف رشد شاخ نخواهد شد. 2 (کار راحت تر صورت می گیرد چون حتی تا 2 ماهگی جوانه شاخی به استخوان جمجمه اتصال ندارد و برداشت آن راحت تر می باشد.

الف) برداشت شاخ به روش شیمیایی براي گوساله هاي جوان، مناسب است. 1 – 2 سانتی متري نوك جوانه شاخی،باید با اسکالپل برداشته شود، سپس پماد شاخ سوز دور جوانه شاخی می مالیم. ترکیبات مورد استفاده عبارتند از: - قلم هاي سوزاننده: یک قطره آب روي نوك قلم ریخته، با فشار روي موضع بصورت نیم دایره، شاخ از بین می رود. به عبارت دیگر سلول هاي زایاي جوانه شاخی را نکروز می کند.

گفته شد كه جهشهاي سوماتيك كه باعث افزايش قدرت اتصال ميشوند، جهشهايي هستند كه در ژنهاي كد كنندة بخش V زنجيرهها رخ ميدهند و ميدانيم كه بخش متغير زنجيره سبك محصول دو ژن V و J ناحيه متغير زنجيره سنگين محصول سه ژن :V ، D و J است . جهشهاي سوماتيك بيشتر در ژن D و به ميزان كمتري در ژنهاي V و J رخ ميدهد. چند نكته در مورد جهشهاي سوماتيك: 1 .تعداد جهشهاي سوماتيك با گذشت زمان افزايش مييابد ( در ايمونيزاسيون سوم بيشتر از دوم و در دوم بيشتر از اول است . 2 .جهشهاي نقطهاي تمايل به تجمع در اگزونهاي V) بويژه ناحيه HV يا بسيار متغير) دارد و در هر دو زنجيره H و L رخ ميدهد. موضعي بودن جهشهاي سوماتيك را ميتوان به علت وجود نواحي حساس به جهش در ژن دانست. البته اين جهشها ممكن است به طور تصادفي در هر نقطه از ژنهاي V رخ دهد ولي تنها جهشهايي قادرند موجب افزايش قدرت اتصال شوند كه در نواحي پاراتوپ رخ داده باشد. 3 .مراكز زايگر فوليكولهاي لنفاوي در نسوج لنفاوي محيطي جايگاه اصلي وقوع جهشهاي سوماتيك در ژنهاي سازنده بخش متغير ايمونوگلوبولينها هستند. 4 .از آنجايي كه جهش پس از تحريك آنتيژني رخ ميدهد ميتوان انتظار داشت كه تعداد جهشها در Ab هاي حاصل از سلولهاي B خاطره بيشتر باشند بنابراين قدرت اتصال آنتيباديهاي حاصل از سلولهاي خاطره بيش از Ab هاي حاصل از سلولهاي B دست نخورده (naïve (است كه براي بار اول با آنتيژن برخورد پيدا ميكند. 5 .گاهي با جهش هاي سوماتيك، Ab توليد شده ويژگي خود را براي Ag مربوط از دست ميدهد و ويژگي جديدي براي يك Ag ديگر كسب مينمايد اين امر يك مكانيسم بالقوه براي افزايش تنوع Ab محسوب ميشود. 6 .گاهي جهشهاي سوماتيك باعث ميشوند قدرت اتصال Ab حاصله كاهش يابد يا از بين برود كه در اين صورت سلول دچار اپوپتوز ميشود. برابر جهش هاي خودبخودي در ساير ژنهاي پستانداران است و 4 تا 10 3 7 .ميزان جهش سوماتيك در cell B ها 10 بهمين دليل جهش در اين ژنها (hypermutation (ناميده مي شود.

عامل اصلی حساس شدن مادران Rh منفی بـه آنتـی ژن D و دیگـر آنتـی ژنهاي Rh مثبت این است که این مادران هنگام وضع حمل در معرض گلبولهـاي قرمز حاوي آنتی ژن D فرزند خود قرار میگیرند. لذا بـراي جلـوگیري از ایجـاد پاسخ ایمنی در مادر علیه آنتی ژن D فرزند خود، ضروري است قبل از اینکه این آنتی ژن بتواند سیستم ایمنی مادر را تحریک کند، از گـردش خـون مـادر حـذف شود. بنابراین بعد از زایمان حداکثر تا 72 ساعت، آنتی بادي ضد Rh)ضـد D (ره مادر تزریق میکنند. روگام از جمله آنتی بادیهاي ضدآنتی ژن Rh و از کـلاس IgG است که به مادران تزریق میشود. این آنتی بادي به آنتـی ژن D موجـود در سطح گلبول قرمز جنین کـه وارد خـون مـادر شـده متصـل و باعـث حـذف آن میشود. لذا، قبل از اینکه گلبول قرمز فرزند سیستم ایمنی مادر را تحریک کند، از گردش خون مادر، با پدیده بیگانه خواري و یا روش دیگر حذف میشود. 

جفت راه ارتباطی مادر و جنین است تا جنین بتواند مواد غذایی و اکسیژن مورد نیاز خود را از مادر بگیرد و مواد زایدو دی اکسید کربن را به خون مادر بفرستد. اما پس از زایش دیگر نیازی به این اندام نیست و جفت باید بسرعت ازرحم خارج شود. جفتماندگی به سلامت گاوهای شیری آسیب میرساند و بازده تولیدمثل آنها را کاهش میدهد. دراغلب گاوها بفاصله 6 ساعت پس از زایش جفت از رحم خارج میشود. اما، چنانچه بفاصله 8 تا 12 ساعت پس از زایشجفت خارج نشود، جفتماندگی اتفاق افتاده است. برخی متخصصان نیز خارج نشدن جفت بفاصله 12 تا 24 ساعتپس از زایش را جفتماندگی میدانند. جفتماندگی در گاوهای شیری آثار زیانباری دارد که مهمترین آنها عبارتند از:تاخیر در برگشت رحم افزایشزمان رسیدن به اولین تلقیح افزایشدفعات تلقیح بازای آبستنی کاهش نرخ آبستنی و افزایشروزهای بازجفتماندگی توان گلبولهای سفید برای از بین بردن باکتریها را کاهش میدهد. بنابراین جفتماندگی با بروزاندومتریت، متریت و ورم پستان نیز ارتباط دارد و این ناهنجاریها موجب کاهش بازده تولیدمثل گله میشوند. نتایجیک متاآنالیز در سال 2000 نشان داد که در صورت بروز جفتماندگی، فاصله زایش تا اولین تلقیح 2 تا 3 روز بیشترمیشود و نرخ گیرایی در اولین تلقیح 4 تا 10 درصد کاهش مییابد که نتیجه آن افزایش روزهای باز به مدت 6 تا 12روز است. در این مقاله تلاش شده است که بطور خلاصه فیزیولوژی جدا شدن جفت از رحم، فاکتورهای موثر بر جفت-ماندگی و راهکارهای عملی پیشگیری و رفع این مشکل مورد بررسی قرار گیرد

سومين مرحله در زايمان طبيعى گاو و يا تليسه خروججفت مى باشد. بنابراين زمانى كه جفت دفع نمى شودهميشه دليلى براى آن وجود دارد. چنانچه به هر دليلىجفت 12 ساعت پس از زايمان خارج نشود به اين موردجفت ماندگى مى گويند.از جمله علل جفت ماندگى در گاو آبستن مى توانضعف و خستگى دام، بزرگى گوساله و مداخلاتپيش از موعد و يا نابجا در امر زايمان، سقط جنينواگيردار قارچى لپتوسپورايى و يا سالمونلائى، آلودگىبه ويبريوفتوس، كمبود كلسيم و منيزيم و نيز توكسمى ياسپتى سمى را نام برد

سومين مرحله در زايمان طبيعى گاو و يا تليسه خروج جفت مىباشــد. بنابراين زمانى كه جفت دفع نمىشود هميشــه دليلى براى آن وجود دارد. چنانچه به هر دليلى جفت 12 ساعت پس از زايمان خارج نشود به اين مورد جفت ماندگى مىگويند. از جمله علل جفت ماندگى در گاو آبســتن مىتوان ضعــف و خســتگى دام، بزرگى گوســاله و مداخلات پيــش از موعد و يــا نابجا در امر زايمان، ســقط جنين واگيردار قارچى لپتوســپورايى و يا سالمونلائى، آلودگى به ويبريوفتوس، كمبود كلسيم و منيزيم و نيز توكسمى يا سپتى سمى را نام برد. توجه به اين نكته مهم اســت كــه در حين زايمان به خصوص در خلال مرحله اول و هنگامى كه گردن رحم با فشار متناوب كيســه آب باز مىشود هرگونه مداخله باعث تأخير در پيشــرفت طبيعى زايمان خواهد شــد و گاهى منجر به آسيبهاى جدى به دام مىشود. هرگونه دســتكارى در اين مرحله از زايمان منجر به پارگى پيش از موعد كيســه آب گرديده و اين پارگى باعث كاهش فشار داخل رحمى مىشــود، كه به دنبال آن عدم اتساع گردن رحم و در نتيجه تأخير روند زايمان رخ مىدهد. توجه داشــته باشــيد هنگامى كه گوساله در وضعيتخود قرار دارد و انتهاى دستهاى گوسالهدر داخل كانال زايمان و يا حتى بينى آن نمايان مىباشد به ندرت گردن رحم بيش از 4/3 اتســاع يافته اســت و كشش نابهنگام گوســاله با پاره كردن زود هنگام كيســه آب باعث گير افتادن گوساله در گردن رحم مىشود. لازم به ذكر است كه گردن رحم از يك ســرى عضلات حلقوى تشــكيل شده و قرارگرفتن گوساله در گردن رحم انقباض مداوم اين عضــلات را به دنبال دارد و ديگرى اتســاع گردن رحم كه تداوم آن تا حد بســيار زيادى به فشار متناوب سر گوساله به قســمت فوقانى گردن رحم بستگى دارد. در اين هنگام كشــش بيش از حــد باعث پارگى گردن رحــم و در نتيجه مرگ حيوان شــده حتى الامكان بايد از دســتكارى دام در مرحله عبور ســر گوساله از گردن رحم خوددارى نموده گاهى اوقات عدم تولد گوســاله و مــرگ آن در داخل كانال تولد منجــر به امبريوتومى جنين (قطعه قطعه كردن جنين در داخل رحم) و بعضى اوقات سزارين دام مىگردد. توجه داشته باشيد در موارد بسيار نادرى، از جمله بزرگى بيش از حد جنين و يا پيچ خوردگى غير قابل اصلاح گوســاله، دام مورد ســزارين قرار مىگيرد. دقت كنيد كه حتى زمانى كه انتهاى دست هاى گوسالهز لبه فرج نمايان مىشود نيز هرگونه اقدام عجولانه خطر آفرين اســت چرا كه گردن رحم هنوز َ كاملا باز نشده و هرگونه كشــش توأم با زور يا فشار در اين مرحله باعث پارگــى گردن رحم و فرج و مهبــل گرديده كه خطراتى مانند خونريزى كشــنده و يا عفونــت ثانويه را به همراه خواهد داشت. سعى شــود تا زمانى كه گوســاله در وضعيت صحيح خود قرار دارد از دستكارى بىمورد پرهيز شود. همانطور كه مىدانيد تا لحظهاى كه گوساله در رحم مادر قرار دارد اكسيژن و غذاى خود را از طريق بند ناف تأمين مىنمايد، پاره شــدن زود هنگام بند ناف باعث مىشود تا گوساله از ريههاى خود براى اكســيژن گيرى استفاده نمايد. حال چنانچــه با يك اقدام نابجا باعث پاره شــدن زود هنگام بند ناف شــويم به دليل اينكه بند ناف ديگر جهت تأمين اكسيژن نخواهد بود مرگ گوساله روى مىدهد. رعايت نكات فوق در صورتى كه گوســاله در حالت خلفى قرار دارد، نيز ضرورى مىباشد و زمانى كه انتهاى پاهاى گوساله از فرج نمايان است گردن رحم تنها كمى بيشــتر از نيمه باز بوده و كشــش بيش از حد پاها باعث پارگى رحم و برخى موارد مرگ حيوان مىگردد. چنانچهدر مرحلهدوم زايمان باگذشت دوره انقباضات شــديد كه حدوداَ درگاو 2 ساعت و در تليسه 4 ساعت به طول مىانجامد، اعضاى جنين مشــاهده نگرديد نحوه قرارگيرى گوســاله را در رحم مادر بررسى نمائيد. براىاين كار در ابتدا دســتها و بازوهاى خود را َ كاملا شسته و با يك مــاده ضد عفونى كننده قوى و غير محرك ضد عفونى نمائيد، ســپس ناحيه فرج و پرنيه دام را شسته و آن را نيــز ضد عفونى كرده بعد به آرامى دســت را وارد واژن كرده به نحوى كه ضربهاى به كيسه آب وارد نگردد. چنانچه در لمس انتهاى دســتها و سر حس نگرديد از دكتر دامپزشك كمك خواسته و اگر سر و دستهاى گوساله در كانال زايمان قرار دارد خونسردى خود را حفظ نمائيد و بــه دام فرصت كافى دهيد. َ حتما براى دام يك جايگاه انفرادى در نظر داشته و يا آن را از ساير دامهاى گله جدا كرده تا در هنگام دراز كشــيدن از لگد شدن توسط ساير دامها و مزاحمت آنها درامان باشد. توجه داشته باشــيد كه تنها ريختن كاه و كلش جهت بستر كافى نمىباشد. بهتر است كف جايگاه را در ابتدا با لايهاى از ماســه يا شن پوشانده و سپس بستر را روى آن ريختهتا آسيب يا شكستگى لگن يا دررفتگى مفصل لگنى رانى، كه در اثر ليز خوردن دام به هنگام زايمان اســت را نداشته باشيم. ذكر اين نكته ضرورى است كه ليز خوردن بيــش از حد پاها كه اغلب در جهت جلو و زير شــكم گاو يا تليســه حادث شــده، در اثر وجود بستر نامناسب يا وارد كردن اســترس به دام بوده و باعث آســيبهاى جدى به اعصاب سدادى و ركبى شده و درجات مختلفى از آســيب اين اعضاء را در بــردارد و اغلب با يك دوره طولانــى بيمارى دام و يا پايان حيات اقتصادى آن همراهمىباشد. در پارهاى از موارد، تأخير در مرحله دوم زايمان ناشى از كمبود كلسيم مىباشــد آگاهى از اين امر بسيار مهم بــوده چرا كه هرگونه تلاش جهت بيرون كشــيدن گوســاله مىتواند منجر به بيرون زدگى رحم و مرگ گاو يا تليسه شود. در ابتدا از قرارگيرى صحيح گوســاله مطمئن شــويد چنانچه گوســاله در وضعيت صحيح خود قرار داشــت زايمان روند طبيعى خــود را طى خواهد نمود و در اين حالت تزريق حدود 450 گرم بوروگلوكونات كلسيم در زير پوســت َ تقريبا يك وجب پشت لبه مركزى استخوان كتف و مالش دادن محل تزريق به منظور جذب ســريع آن امرى ضرورى و اساســى است. َ تقريبا 2 دقيقه بعد از تزريق، گاو يا تليســه با قــدرت طبيعى وارد مرحله دوم زايمان شــده و اغلب بدون كمك زايمان مىكند. كمبود كلســيم باعث عدم كنترل عضلانى در گردن رحم شده و در نتيجه مداخله غير منطقى براى خروج گوساله مىتواند باعث پرولاپس يا بيرون زدگى رحم و عواقب بعد از آن شود. كمــك نمودن به دام و مداخله در امر زايمان در موارد زير امرى ضرورى مىباشد: 1 (زمانى كه بينى گوساله مدتى است نمايان شده و سر و زبان آن َ كاملا متورم و كبود شده 2 (ظاهراً لگن گوساله در لگن مادر گير افتاده 3 (ابتدا بخشهاى انتهايى پاهاى گوساله خارج شده 4 (در موارد امبريوتومى، در مواردى كه گوســاله بيش از حد بزرگ باشــد كه بايستى توسط دامپزشك سزارين انجام شود. 5 (درصورت مرگ گوســاله در داخــل كانال تولد كه بايستى توسط دامپزشك امبريوتومى شود. 6 (ناهنجارىهاى ساده در وضعيت قرارگيرى جنين كه شــامل برگشتى كه سر به عقب برمى گردد، خروج سر و برگشت دست به عقب يا خروج سر به تنهايى، برگشتن مستقيم ســر به عقب، خم شدن ســر به داخل رحم كه در نتيجه آن بالاترين قســمت ســر گوساله در گردن آن به داخل بدنه رحــم فرورفته ودر نهايت حالت كپلى كه انتهاى دمى جنين از گردن رحــم نمايان يا در داخل آندر اغلب موارد تنها يك نفر براى كشــش گوساله در صورت بستن طناب كافى مىباشــد و هرگز نبايد فشار بيش از حد به دام وارد شــود. توجه داشــته باشــيد كه كشــيدن گوساله جهت خروج آن بايستى همزمان با زور زدن دام باشــد. از طرفــى تنها زمانى كــه با مرگ داخل رحمى گوساله يا فســاد آن در رحم مواجه هستيد مجاز به كشش بيش از حد بوده چرا كه گوساله فاسد در رحم مادر باد كرده و باعث فشــار به رحم و پاره شدن رحم، مهبل و فرج خواهد شــد. در تمام حالات فوق آگاهى از چگونگى يارى رســاندن به دام امرى ضرورى به شمار مىآيد. به اين نكته توجه داشته باشــيد كه چنانچه گوساله با پا متولد شــود گاو و يا تليســه براى خارج كردن بخش انتهائى پاها نســبت به حالت عادى به زمان بيشترى نياز دارد و به نظر مىرسد كه شدت زورهاى زايمانى به هيچ وجه به اندازه زمانى نبوده كه گوساله در وضعيت صحيح خود قرار دارد و هرگز اقدام به كشش زود هنگام گوساله نكــرده چرا كه اين امر منجر به قطع زود هنگام بند ناف، قطع ارتباط خونى گوســاله و مــادر و در نتيجه خفگى گوســاله در كانال زايمانى به دليل عدم رســيدن اكسيژن به گوساله شده پس به دام فرصت دهيد تا به طور عادى مراحل زايمانى خود را سپرى نمايد. 

1) 1-3 ماهگی:

مهمترين علامت در اين فاصله زمانی، عدم تقارن شـاخ رحم ميباشد. در اين حالت رحم به شکل يک بادکنک اسـت و حاوی مايعی مي باشد که زير دست لمـس مـيشـود. ايـن برجستگی در سطح پشتی شاخ رحم بسيار واضح ميباشد کـه به آن Baldge Dorsal ميگويند. همچنين لمس پردههای جنينی بين دو انگـشت دسـت يکـی ديگر از معيارهای مهم تشخيص آبستنی ميباشد. در ايـن زمان Vesicle Amniotic مدور و به اندازه زرده يک تخم مـرغ ميباشد.

2)2/5-3 ماهگی:

علامت مشخص ديگر Ballot کردن جنين از 5/2 ماهگی بـه بعد ميباشد که عبارت است از زدن ضربه آرام به ناحيه پشتی رحم دارای تونيـسيته و حـس کـردن جـسم سـخت در ديواره داخلی رحم.

3)5-6 ماهگی:

در اين زمان ديگر نمیتوان رحم را لمس نمود زيرا رحم به داخل محوطه شکمی ميرود و تنها ميتوان ابتدای رحـم و دهانه آن را لمس آرد. در نتيجه مهمترين علامت تـشخيص در 6 – 5 ماهگی تغيير موقعيت محـل رحـم بـا توجـه بـه تاريخ تلقيح ميباشد. در اين زمان از لمس تريل يا whirring کـه همـان لمـس عبور جريان خون از رگ افزايش حجم پيدا شده اسـت(آـه به اين حالت فش فش کردن هم ميگوينـد)نيـز مـي تـوان استفاده نمود. همچنين ميتوان جهت تـشخيص آبـستنی از لمـس placentum نيز استفاده نمود: ـ در 5 ماهگی در حدود 5 – 5/4 سانتی متر ميباشد. ـ در 6 ماهگی در حدود 6 سانتی متر ميباشد. ـ در 7 ماهگی در حدود 9-8 سانتی متر ميباشد. ـ جهت تعيين سن جنين تـا 6 مـاهگی فرمـولی وجـود دارد که عبارتست از: سن جنينی بر حسب ماه = 2× R.C R.C) Ramp Crown (عبارت است از طول جنين از جلوی سر تا آخر بدن بر حسب اينچ

4)7-9 ماهگی:

در ايــن زمــان بهتريــن وســيله تــشخيص گــرفتن و لمــس اندامهای جنين مانند سر و دست حيوان ميباشد.

در بسیاری از مواقع این انگل غیر بیماری زا بوده و به صورت همسفره در پوست میزبان زندگی می کند. میزبان:جرب های جنس دمودکس تنوع گونه ای زیادی دارند. از انسان در و D. caprae بز ، D. bovis گاو ،D. cati گربه ، D. canis سگ .شدهاند گزارش D. brevis و D. follicorum جایگاه: غدد چربی و فولیکولهای مو جرب دمودکس سیر تکاملی تمامی مراحل سیر تکاملی انگل در فولیکول های مو و غدد سباسه سپری می شود. سیر تکاملی انگل 24-18 روز طول میکشد. انتقال جرب ها در مراحل اولیه تولد توله ها و در زمان شیر مکیدن از پستان مادر صورت می گیرد. آسیب شناسی دمودکوزیس در بز، سگ و گاهی گاو به صورت حاد دیده می شود و در سایر حیوانات شکل حاد بیماری معموال دیده نمی شود. در سگ ها عوامل مختلفی از جمله سن زیاد، تغذیه نامناسب، نقایص ژنتیکی، ضعف سیستم ایمنی، عوامل عفونی مثل ویروس ها و استفاده بیش از حد از صابون های قلیایی سبب تشدید بیماری زایی این جرب می شونددمودکوزیس به دو شکل خشک و مرطوب دیده می شود. در شکل خشک form Squamous جرب در ابتدا پاپول و ندول های کوچک ایجاد میکند، بافت شاخی پوست افزایش یافته و به صورت پوسته هایی از سطح پوست کنده می شود. رنگدانه های پوست افزایش یافته، پوست ضخیم شده و موهای حیوان می ریزد. در شکل مرطوب یا فولیکوالر form Pustular با تهاجم باکتری ها )به خصوص گونه های استافیلوکوک( به درم دیده می شود و آبسه های پوستی شکل می گیرد. این شکل از بیماری متعاقب فرم پوستی اتفاق میافتد. در گاو ضایعات در سر و کانال گوش، و در اسب به صورت موریختگی هایی در سر، گردن پشت و اندام های حرکتی جلویی دیده می شود. تشخیص یکی از روش های تشخیص برداشتن تراشههای پوستی و مشاهده انگل است. اما با توجه به اینکه سگ محل ضایعه را مرتبا میلیسد می توان تخم جرب را در آزمایش مدفوع نیز مشاهده کرد. کنترل درمان اگر در مراحل ابتدایی بیماری صورت پذیرد با موفقیت همراه است. برای درمان می توان از سموم ارگانوفسفره استفاده نمود.

میکرو ارگانیسمها به صورت مستقیم یا غیر مستقیم روی تولید مثل و باروری در مادیانها اثر گذار هستند. قارچها بر روی مخاطات دســتگاه تولید مثل حیوانات خون گرم حضور دارند. هدف: جداســازی و شناسایی قارچهای رشتهای قسمت خارجی دستگاه تولید مثل )وســتیبول، کلیتورال فوســا و واژن( مادیانها میباشــد. روش کار: در باشگاههای ســوار کاری و مزارع پرورش اسب نمونهبرداری توسط سواب پنبه اســتریل از نواحی وستیبول، کلیتورال فوسا و واژن دستگاه تناســلی مادیانها، از خرداد ماه تا دی ماه 1393 انجام شد. از 151 رأس مادیان نمونهبرداری به عمل آمد. نمونهها در کنار کیسه یخ به آزمایشگاه قارچ شناسی منتقل شدند. هر نمونه سوآب در محیط سابورو دکستروز آگار حاوی 30o به مدت 15-10 روز قرار گرفتند. تعداد کلنیها، شمارش و تشخیص قارچها براساس مشخصات 005/0 ٪کلرامفنیکل کشت و در انکوباتور ماکروسکوپی، میکروسکوپی صورت پذیرفت. تجزیه و تحلیل آماری دادهها توسط نرم افزار SPSS نسخه 20 انجام شد. نتایج: کلیه کلنیهای مشــاهده شــده، 666 مورد و حداکثر کلنی شمارش شده برای هر ناحیه 20 و برای هر رأس اسب، 37 کلنی بود. از 453 ناحیه نمونهبرداری شده تولید مثل مادیان، 219 ناحیه )3/48 )٪ عوامل قارچی جداسازی شد. از 123( 5/81 )٪مادیان قارچ جدا شد. عمده قارچ ً های جدا شده غالبا شامل: آسپرژیلوس )35/54 ،)٪اسکوپوالریوپسیس )96/13 ،)٪کالدوسپوریوم )25/5 ،)٪پنی سیلیوم )65/4 ،)٪آلترناریا )90/3 )٪و فوزاریوم )03/3 )٪بودند. بیشتر کلنیها مربوط به گونههای مختلف آسپرژیلوس با 362 کلنی و در بین آنها آسپرژیلوس فومیگاتوس با 156 کلنی جداسازی شد. پس از آسپرژیلوس ، اسکوپوالریوپسیس با 93 ،کالدوسپوریوم 35 و پنی سیلیوم 31 کلنی قرار داشتند. قارچهای رشتهای به عنوان مایکوفلور مقیم دستگاه تولید مثل اسب بیشترین مورد را شامل شدند. آسپرژیلوس فومیگاتوس دارای اختالف معنیدار نسبت به دیگر قارچها بود. نتیجهگیرینهایی: قارچهای رشتهای میتوانند به عنوان فلور قسمت خارجی سیستم تولید مثل مادیان باشند. این قارچهای ساپروفیت فرصت طلب در صورت بروز شرایط مستعد، قادرند در بروز بیماریهای تولید مثلی همانند آندومتریت و ناباروری نقش داشته باشند.

زمينه و هدف؛ بروسلوزيس يك عامل عمده زئونوز بوده و استان كردستان در ايران يكي از مناطق اندميك براي شيوع اين بيماري است .هدف از اين مطالعه جداسازي بروسلا از بيماران بروسلوزيس و تعيين گونه هاي اين باكتري به منظور بررسي شيوع اين سويه ها در استان كردستان مي باشد. روش بررسي : از 60 بيمار بروسلوز داراي علايم مراجعه كننده به بيمارستان توحيد سنندج نمونه گيري از خون انجام گرفت .هر نمونه در محيط كشت خون (BACTEC (تلقيح شده و در شرايط دمايي C◦37 به مدت 5 روز قرار گرفت .پس از اين مدت، نمونه ها روي محيط بروسلا آگار به مدت 3 روز كشت داده شد سپس براي تشخيص باكتري هاي رشد كرده، روش PCR و كاتالاز، اكسيداز، H2S تست هاي اوره آز، توليد رنگ آميزي گرم و رشد روي محيط هاي داراي رقت هاي مختلف از رنگهاي تايونين و فوشين انجام شد .همچنين از روش آگلوتيناسيون اختصاصي براي تعيين گونه اين باكتريها نيزاستفاده گرديد. يافته ها : از 60 نمونه خون گرفته شده از بيماران بروسلوزي، 18 سوش بروسلا جداسازي شد .پس از انجام تستهاي بيوشيميايي، كل باكتريهاي جدا شده به عنوان بروسلا ملي تنسيس با بيووار يك تا سه شناخته شد . نتايج آگلوتيناسيون نشان داد كه 14 سوش جزوبيوار 1 بروسلا ملي تن سيس و 4 سوش جزو بيوار 3 مي باشند. نتيجه گيري : اين مطالعه نشان مي دهد كه شيوع بروسلوز با عامل بروسلا ملي تن سيس در استان كردستان بالا بوده و تلاش براي ريشه كن سازي اين باكتري در اين منطقه بايد اختصاصي براي اين باكتري باشد

محلي را كه كبك ها در آن پرورش مي يابند اصطالحاً جايگاه مي گويند. جايگاه پرورش كبك مي بايستي از نوع پرورش تبعيت كند بدين معني كه جايگاه پرورش كبك گوشتي باجايگاه پرورش كبك تخم گذار و سالن هايي كه به صورت قفسي تجهيز شده اند تفاوت محسوسي دارد كه در جاي خود تشريح خواهند شد ولي قبل از هر چيز اشاره و تاكيد بر چند نكته ضروري است. اول اينكه كبك ها پرندگاني عادت پذير هستند و خود را با شرايط مختلف وفق مي دهند ولي با اين حال مي بايستي حداقل امكانات را براي آنها فراهم نمود. دوم اينكه قبل از ساخت جايگاه براي كبك مي بايست ضوابط نظام دامپروري كشور كه حدود ، فواصل و شرايط سالن هاي پرورش ماكيان را مشخص مي كند در نظر گرفت. بدين معني كه مي بايستي از سازمان جهاد كشاورزي استان مربوطه پروانه تاسيس اخذ نمود. بنابراين قبل از تهيه زمين براي ايجاد مزرعه پرورش كبك، بهتر است به واحد صدور پروانه معاونت امور دام سازمان جهاد كشاورزي استان مراجعه نموده و با كارشناسان آن واحد مذاكره و محل و موقعيت زمين را به اطالع آنها برسانيد تا با در نظر گرفتن ضوابط نظام دامپروري كشور، اقدامات الزم انجام شود.ضمن آنكه بعد از دريافت موافقت اصولي؛ ادارات دامپزشكي، محيط زيست، ميراث فرهنگي، امور اراضي و ... مي بايستي درخصوص بالمانع بودن ايجاد واحد پرورشي كبك اعالم نظر نمايند. در هر صورت براي ايجاد يك مزرعه پرورش كبك توجه به موارد زير ضروري است: 1 -زمين محل احداث جايگاه پرورش كبك مي بايستي حداقل 1888 متر با مزارع پرورش ماكيان در اطراف، فاصله داشته و از مناطق مسكوني دور بوده و جاده هاي ارتباطي كوتاه و مناسبي داشته باشد. 4 -بهتر است زمين مزبور در جهت دريافت باد از سمت مزارع ديگر پرورش طيور و كارخانه هاي آالينده نباشد. 3 -بهتر است زمين محل احداث جايگاه در مناطق پست و در معرض سيل و طوفان و بادهاي تند نباشد. 0 -آب مورد استفاده مي بايستي از نقطه نظر شوري و امالح مورد توجه قرار گرفته و هم چنين موانع غير بهداشتي نيز نداشته باشد. 5 -كف سالن هاي محل پرورش مي بايستي حداقل 08 تا 58 سانتيمتر بلندتر از سطح زمين اطراف بوده و شيب مناسب)حداقل 3 درصد( داشته باشد تا در صورت شستشو، آب هاي آلوده امكان خروج از سالن را داشته باشند. 0 -ديوارها و كف سالن به صورت اصولي عايق كاري شوند تا امكان تبادالت گرما و سرماي ناخواسته در فصول مختلف سال از بين برود. 1 -سالن ها شرقي غربي ساخته شوند بدين معني كه يك طول سالن به سمت جنوب و طول ديگر به سمت شمال باشد تا امكان دريافت نور خورشيد با هدف از بين بردن ميكروب هاي احتمالي را داشته باشد. يك روش قديمي با هدف پرورش كبك مولد، نگه داري اين پرنده در سالن هايي است كه متصل به اتاق پرواز با كف توري)سيمي( هستند. در اين روش، كبك ها به بيماريهاي سر سياه، كوكسيديوز، كرم هاي چينه دان و روده آلوده نمي شوند .اتاق هاي پرواز مي تواند از بعد از جوجه كشي مورد استفاده قرار گيرند. در واقع جوجه ها از دو هفتگي در اتاق هاي پرواز قرارمي گيرند. اندازه اتاق هاي پرواز را مي توان تغيير داد اما بايد به اندازه كافي بزرگ باشد و امكان پرواز در آن وجود داشته باشد. اندازه اتاق پرواز مي تواند به عرض حدود 5.3 و طول 40 متر باشد. چشمه هاي توري كف معموالً حدود 5.4 سانتيمتر است. هر كبك 50 سانتيمتر مربع فضا در اتاق پرواز نياز دارد. پرورش كبك در قفس هاي ثابت نيز محقق مي شود. بدين منظور قفس هايي با اندازه هر قفس 5.1 در 1.8 متر و با ارتفاع حدود 0.8 متر پيشنهاد شده است. تقريباً 45 پرنده در هر واحد تا سن 10 هفتگي نگه داري مي شوند. شيب كف هر واحد 18 درصد در نظر گرفته مي شود. يك منبع آب اتوماتيك در بيرون قفس نصب مي شود و آب تازه و خنك براي پرندگان مهيا مي گردد. سيني هاي فلزي زير توري كف قفس را مي توان به راحتي تميز كرد.

پرندگان از مهرهداران خونگرم هستند كه در سير تكامل از خزندگان منشا گرفتهاند. اگر چه تشابهات زيادي بين خزندگان و پرندگان وجود دارد، مانند اينكه هر دو گروه تخمگذارند و زرده هر دو چند لايه است و تخمهاي آنها خارج از بدن رشد ميكند، نرها در هر دو گروه هموگامت و م ادهها هتروگامت هستند. با اينحال تفاوتهاي آنها نيز بسيار زياد است، از قبيل اينكه خزندگان از مهرهداران خونسرد هستند، يعني درجه حرارت بدن آنها تنظيم نميشود و معمولاً بستگي به درجه حرارت محيط دارد، خزنده ماده تخمهاي خود را روي ماسه و خاك ميگذارد و حرارت محيط براي نمو جنين داخل تخم كافي است در صورتيكه رشد طبيعي جنين داخل تخممرغ وقتي رخ ميدهد كه مرغ در كنار تخممرغ باشد و حرارت بدنش را در تمام دوران جنيني به تخم مرغ منتقل نمايد. همچنين پوشش بدن طيور از پر، پوست و يك بافت پوششي فلسي شكل كه تكامل يافتهتر از پوست خزندگان است، تشكيل شده است

ابجايي شيردان به چپ (Abomasum of Displacement Left (ياLDA درگاوهاي بــالغ شـيري ،بخوبـي توصيـف ومواردمتعـددي ازآن گـزارش شـده اسـت ،امـاگـزارش هـاي نسـبتاًكمي ازبـروزآن درگوسـاله هـاي جـوان وجــود دارد.دراينجا،موردي از بروزLDA دريك رأس گوساله ماده گزارش مي شود. درخردادماه ١٣٨١ گوساله ماده ده ماهه اي ازنژاد هولشتاين ـ فرژين به درمانگــاه دامپزشـكي مزرعـه ٧٠٠رأسـي گـاو شيري واقع درشمال غرب كرمانشاه ارجاع داده شد.اين گوساله با سابقه چندين بارابتلاي به ذات الريه در سنين پــايين ،ازرشدبدني بسياركمتري نسبت به تليسه هاي همسن برخورداربود.بيمار،درمـدت چـهار روز قبـل از مراجعـه،تحـت درمان هاي دارويي روتين براي برطرف كردن نفخ،بدون هيچ پيشرفتي قرارگرفتـه بـود.دام ازمصـرف كنسـانتره امتنـاع ميكرد،ولي اشتهاي كمي نسبت به علوفه خشك داشت،وعلائم درددرمحوطه شكمي را نشان مي داد.دماي بدن،وميزان ضربان قلب و تنفس،دردامنه نرمال بود.در ناحيه تهيگاه چپ ،يك ارگان كيسه اي متسع قابل رؤيت ولمس بود.دردقــه كردن تهيگاه چپ،صداي زنگي و با حركت دادن نيمه پايين شكم،sound splashing بوضوح شنيده مي شد.براسـاس علائم درمانگاهي ،LDA به عنوان تشخيص اوليه درنظرگرفته شد. غلت دادن(rolling (گوساله به عنوان يك روش درماني انجام شد.پس ازغلت دادن،ناحيه تهيگاه راست بشدت متســع وصداي زنگي وsound splashing دراين ناحيه بوضوح شنيده شد.حيوان علائم دردراباشدت بيشتري نشـان داد.پـس ازآماده سازي ،دروضعيت ايستاده وتحت بيحسي موضعي،عمل لاپاراتومي در ناحيه مياني تهيگاه (flank-mid( راست انجام شد.پس از تخليه گازهاي شيردان باسرسوزن نمره ١٦ وقراردادن شيردان درموقعيت طبيعـي،طبـق روش تعريـف شده ،عمل اومنتوپكسي به ناحيه برش تهيگاه راست (omentopexy flank right (انجــام وبـرش لاپـاراتومي بخيه شد.از ٦ ساعت پس از عمل،اشتهاي دام به مصرف علوفه وكنسانتره،بـه تدريـج بـه وضعيـت طبيعـي بـازگشـت وبهبودي كامل حاصل شد. دراين گزارش،ضمن تحليل علل احتمالي بروزLDA درگوساله ها،جزئيـات شـيوه درمـان انجـام شـده، مـورد بحـث وبررسي قرار مي گيرد.

هر چند به نظر میرسد که آنتی بادیها و لنفوسیتهـاي T، تواماً در ایجاد بیماري نقش داشته باشند، ولی علت و منشأ آن دقیق شناخته نشده است. در این بیماري علیه چندین آنتی ژن خودي نظیـر تیروگلوبـولین(هورمـون اصلی مترشـحه تیروییـد) و انتـی ژنهـاي میکـروزوم(روي سـلولهاي اپـی تلیـال تیرویید) پاسخ ایمنی ایجاد میشود. در بیماران مبـتلا بـه تیروییـدیت هاشـیموتو، اتوآنتی بادي علیه تیروگلوبولین و آنتی ژن میکروزوم یافت شـده اسـت. مطالعـه هیستولوژي بافت تیرویید این بیماران مؤید شـرکت لنفوسـیتهـاي T در پاسـخ ایمنی علیه خودي را نشان میدهد. سلولهاي تک هسـتهاي بـه فولیکولهـاي غـده تیرویید هجوم میآورند. هجوم سلولهاي تـک هسـته در ایـن بیمـاري نیـز دلیـل واکنش ازدیاد حاسیت دیررس است. در میان سلولهاي ارتشاح یافته تک هستهاي علاوه بر ماکروفاژها و لنفوسیتهاي T ،لنفوسیتهاي B نیز وجود دارند. در اثـر واکنش اتوآنتی بادیها و لنفوسیتهاي T ،فولیکولهاي غده تیرویید تخریـب و غـده دچار کم کاري میشود. براي جبران تخریـب حاصـل، غـده تیروییـد شـروع بـه 211 دوباره سازي کرده کـه تـلاش آن منجـر بـه بزرگـی غـده مـیشـود. بـا تخریـب فولیکولهاي غده و کاهش تولید هورمونهاي مربوطه، علایم کم کاري عضو نظیـر، خشکی پوست، ورم صورت، شکنندگی ناخن و مو احساس سرماي دایمی بـروز پیدا میکند.

تيموس، محل تكامل لنفوسيتهاي T است. اين عضو در ناحية پشت و فوقاني استخوان جناغ در طول زندگي متغير ميباشد، به طوري كه در زمان تولد، حدود 15-10 گرم وزن داشته و حداكثر وزن را درهنگام بلوغ دارد ( حدود 40-30 گرم). البته اگر نسبت وزن تيموس به وزن بدن در نظر گرفته شود، بايد عنوان كرد كه بالاترين رقم اين نسبت، به هنگام تولد است، پس از بلوغ، تيموس دچار تحليل تدريجي ميگردد، به طوري كه به تدريج توسط بافت چربي جايگزين ميشود و در يك فرد ميانسال ، وزن آن به حدود 10 گرم ميرسد. تحليل تيموس تحت كنترل هورمونهاي استروئيدي است (هم هورمونهاي جنسي و هم كورتيزول). در مورد ساير بافتهاي لنفاوي نيز به تحليل تدريجي آنها برخورد ميشود، اما اين امر در مورد تيموس ، قابل توجهتر از ساير بافتها و اعضاست. راست و چپ است كه توسط بافت همبندي به يكديگر متصل شدهاند. اطراف تيموس را كپسول 18 تيموس، واجد دو لوب متعددي جدا شده و به درون تيموس امتداد مييابند، هر لوب، به 19 ظريفي از بافت همبندي احاطه كرده كه از اين كپسول، تيغههاي متعددي تقسيم ميشود كه هر لبول، قطري بين 5/0 تا 2 ميليمتر داشته و مشتمل بر 20 وسيلة اين تيغههاي فيبروزه، به لبولهاي ميباشد. قسمت قشري يا كورتكس، واجد مجموعة 22 و يك قسمت مركزي يا دروني به نام مدالا 21 يك قسمت قشري يا كورتكس متراكمي از لنفوسيتهاي T است ، در حالي كه در قسمت مدالا، تعداد كمتري از لنفوسيتها حضور دارند. در سرتاسر تيموس، به سلولهاي اپيتليال نيز برخورد ميشود كه در توليد هورمونهاي تيموسي نقش مهمي دارند. در قسمت مدالا، ساختمانهايي به نام وجود دارند كه مشتمل بر حلقههاي فشرده از سلولهاي اپيتليال بوده كه احتمالاً در حال مرگ هستند. 23 جسم هاسل شايان ذكر است كه تيغهها فقط تا انتهاي ناحية كورتكس امتداد يافتهاند، بنابراين لبولها، فقط از ناحية كورتكس از يكديگر مجزا ميباشند و قسمت مدالا ايا مركزي آنها به يكديگر پيوسته استتيموس از لحاظ جريان خون، غني بوده، همچنين داراي عروق لنفاوي وابران نيز ميباشد كه لنف تيموس را به داخل گرههاي حمل مينمايند. محل ورود و خروج عروق از طريق تيغههاست. 24 لنفاوي مدياستن همانطور كه در ابتدا اشاره شد، تيموس محل تكامل لنفوسيتهاي T است كه سلولهاي اصلي جهت ايجاد پاسخهاي ايمني سلولي به حساب ميآيند. منشأ سلولهايي كه قرار است تا در تيموس به صورت لنفوسيتهاي T تكامل پيدا كنند، از مغز استخوان است. اين سلولهاي اجدادي، از طريق كورتكس وارد تيموس ميشوند. در آنجا، دستخوش تقسيم شده و از بين سلولهاي تكثير يافته، تنها درصد كمي از آنها (حدود 30-10 درصد) به صورت لنفوسيتهاي T بالغ، تيموس را ترك ميكنند، گاه از ياد ميشود. جهت خروج از تيموس، از طريق مدالا وارد جريان خون شده 25 لنفوسيتهايT موجود در تيموس، به عنوان تيموسيت وسپس به سمت اعضاي لنفاوي ثانويه يا محيطي مهاجرت مينمايند. شايان ذكر است كه در خلال تكامل لنفوسيتهاي T در كورتكس، در ابتدا، لنفوسيتهاي T ياد ميگيرند تا در آينده، آنتيژن (مجموعة اصلي سازگاري بافتي) شناسايي كنند. سپس آندسته از لنفوسيتهايي كه قويا” آنتيژنهاي 26 را در كنار مولكول MHC خودي را شناسايي ميكند، توسط ماكروفاژهاي قسمت كورتكس حذف ميشوند تا در آينده ، خطري متوجه فرد نگردد. لنفوسيتهاي T ،ضمن تكامل خود در تيموس، مولكولهاي لازم جهت فعاليتهاي آتي خود (نظير CD3 ،CD4 يا CD8 ( را نيز كسب مينمايند تا به شكلي كاملا” تكامل يافته ، تيموس را ترك كنند.

عامل اين بيماری تک ياختهای کوچک به نام تيلرا ميباشد که دارای دو گونه تيلريا پاروا و تيلريا آنولاتا است. حيوانات حساس نشخوار کنندگان ميباشند و دامهای اصيل معمولا حساسترند. تيلريوز مهمترين بيماری انگلی خونی است و توسط کنه- های سخت منتقل ميشود. اين بيماری جزء بيماریهای مشترک بين انسان و دام نمی باشد.

پاتوژنوز: از طريق گزش کنهها، تيلرياها وارد لنفوسيتها ميشوند و درون آهنا تکثير مييابند و سپس وارد جريان خون شده و RBC ها را درگير و متلاشی ميکنند. اگر از غدد لنفاوی نمونه گيری شده و به روش متيلن بلو رنگ آميزی شود، اجسام کخ را مشاهده ميکنيم که همان شيزونتها ميباشند.

علائم بالينی و کالبدگشايی: تب شديد (42 ـ 40 درجه) ـ دپريشن ـ ضعف ـ بی اشتهايی ـ عدم نشخوار ـ کاهش توليد شير ـ بزرگ شدن عقدههای لنفاوی Prescapular - افزايش ضربان قلب (140 ـ 80 بار در دقيقه) ـ کم خونی ـ پتشی در مخاطات (بدليل توکسمی) از جمله علائم اين آلودگی ميباشند. در آغاز تب ، مدفوع دام سفت است و يکهفته پس از آن گاو به اسهال مبتلا ميشود که اکثرا مخلوط با خون و بلغم است. دوره کمون به طور متوسط 13 روز مي باشد. در کالبدگشايی خونريزی و پتشی در مخاطات دهان و چشم و اندامهای داخلی مانند کليه ـ کبد ـ قلب و چادرينه مشاهده ميشود. غدد لنفاوی پيش کتفی بزرگ شده است و زخمهايی شبيه به کوه آتشفشان در شيردان مشاهده ميشود.

طرز تشخيص: 1ـ سابقه بيماری بسيار مهم است. 2ـ تهيه گسترش خونی از حيوانات مشکوک 3ـ تهيه نمونه از غدد لنفاوی متورم و رنگ آميزی نمونه- ها به روش متيلن بلو و مشاهده اجسام آبی کخ

تفاوت بابزيا و تيلريا: 1ـ بابزياها فقط گويچههای قرمز را مورد حمله قرار ميدهند و در آهنا ازدياد مييابند و سپس وارد جريان خون ميشوند و دوباره گويچههای قرمز را مبتلا و متلاشی ميکنند. ولی تيلرياها لنفوسيت ها را مبتلا ميکنند و درون آهنا ازدياد مييابند و سپس وارد جريان خون شده و بعد گويچههای قرمز را مبتلا و متلاشی ميکنند. 2ـ بابزيا در کنهها دارای انتقال عمودی است يعنی از نسلی به نسل ديگر (در کنهها) انتقال مييابد ولی تيلريا در کنهها فقط دارای انتقال افقی مي باشد.

پيشگيری: اصول پيشگيری شامل موارد زير ميباشد: 1ـ جلوگيری از ورود دامهای آلوده 2ـ بيماری يابی و درمان دامهای آلوده 3ـ مبارزه با ناقل (کنهها) بوسيله سموم و حمامهای متوالی 4ـ استفاده از واکسن

درمان: 1ـ استفاده از داروهای ضد تيلريوز: الف) بوپارواکن (Buparvaqune ،(1 ميلی ليتر به ازای هر 20 کيلوگرم وزن بدن فقط يکبار به صورت داخل عضلانی در ناحيه گردن که اين مقدار را به دو قسم، تقسيم کرده و در دو طرف گردن تزريق ميشود. در صورت لزوم ميتوان 48 ساعت بعد تکرار کرد. ب) Parvaqune يا Clexon ،1 ميلی ليتر به ازای هر 5/7 کيلوگرم وزن بدن فقط يکبار به صورت داخل عضلانی که در صورت لزوم ميتوان 48 ساعت بعد تکرار آرد. 2ـ آنتی بيوتيک تراپی مانند استفاده از اکسی تتراسيکلين 10% 3ـ تجويز آهن به همراه ويتامين B12 4ـ استفاده از سموم وحمام دادن دامها

ديورتيـك هـاي تيازيـدي (شـامل هيدروكروتيازيـد، كلروتيازيـد، تـري كلرومتيازيـد ) جملگـي مـشتقات سولفاناميدي هستند كه توسط مهار باز جذب سديم در لولهيها ديستال عمل مي كنند (تـصوير را نگـاه كنيد . ) آنها به عنوان ديورتيك هاي ضعيف در نظر گرفته مي شوند، از آنجائيكه قسمت اصلي سديم فيلتـر شده قبل از زمانيكه به لولة ديستال برسد باز جذب شده است . ديورتيكهاي تيازيدي باعث افزايش بـاز جذب كلسيم و كاهش جذب پتاسيم و منيزيوم در لوله هاي ديستال مي شوند آنها بيشتر بـراي كنتـرل ادم همراه با CHF) نارسائي احتقاني قلب )به صورت ملايم يا متوسط ، يا براي كنترل افـزايش فـشار خـون سسيستميك، درمان ادم غده پستاني در گاوها در بعد از زايمان استفاده مي شود آنها همچنين مي توانند در كنترل بيماراني كه سنگها اگزالات كلسيم در كليه شان دارندو همچنين دچار افزايش دفـع كلـسيم از ادرار هستند استفاده شوند داروهاي اين دسته به شكل خـوراكي در د سترسـند . باندشدنـشان بـا پـروتئين هـاي پلاسما به ميزان زيادي مي باشد و قسمت اعظم آنها به شكل تغييرنيافته توسط ترشح توبولي در ادرار دفع ميشوند. اثرات جانبي آنها شامل كاهش پتاسيم خـون، آلكـالوز متابوليـك هيپوكلرميـك، كـاهش سـديم خون، كاهش منيزيم خون، افزايش گلوكز خون ( همراه با كاهش ترشح ثانويه انـسولين بـه علـت كـاهش پتاسيم خون و همچين افزايش گليكوژنوليز كبدي ) ميباشد. از اين اثر آنها روي هموستاز گلـوكز بـراي درمان تومورهاي مترشحه انسولين استفاده ميشود

نگهداري از پرندگان زينتي، بخصوص طوطي سانان، در دنيا و كشورمان روبه افزايش بوده و تقاضا براي تشخيص و درمان بيماريهاي آنان باعث استفاده از روشهاي تشخيصي جديد شده است. طوطي طوقي دم دراز (طوطي ملنگو) يكي از طوطي ساناني است كه گفته شده در مناطقي از ايران بطور طبيعي زندگي مي كند. هدف از انجام اين تحقيق ارائه تصاوير مقاطع عرضي توموگرافي كامپيوتري (سيتي) احشاء حفره سينهاي- شكمي اين پرنده مي باشد. كه ميتوانند به عنوان مقاطع مرجع براي متخصصين راديولوژي، آناتومي، دامپزشكان طيور و دانشجويان استفاده شود. تاكنون گزارشهاي كمي در خصوص سي تي پرندگان در دنيا منتشر شده است. در اين تحقيق از دوازده قطعه طوطي كه برطبق معاينات معمول و راديوگرافي سالم بودند، استفاده شد. هر پرنده به مدت ٢ ساعت قطع غذا شده و با تزريق عضلاني كتامين و زايلازين توام بي هوش شدند. پس از حالت گماري بر تخت سي تي ، تصوير مرجع براي تنظيم خطوط راهنما و محدوده برشها تهيه و با فواصل ١ يا ٢ ميليمتر پيوسته، سي تي اسكن انجام گرفت. از يك قطعه از طوطي ها نيز، سي تي با ماده حاجب خوراكي تهيه شد. جهت شناسايي و مقايسه مقاطع سي تي، دو قطعه از طوطي ها پس از مرگ بي درد و قرار دادن آنها در سردخانه، برشهاي آناتومي همسان با سي تي با فواصل ٥ ميليمتر تهيه و يك قطعه از طوطي ها، طبق روشهاي معمول تشريح شد. تصاوير سي تي عرضي حفره سلومي، به گونه اي نمايش داده شده اند كه ناحيه دورسال پرنده بالا و سمت چپ آن سمت راست بيننده قرار دارند. ناي، سيرينكس ، ريهها، كيسههاي هوايي، قلب، آئورت ، عروق ريوي، چينه دان، مري، پيش معده ، سنگدان ، روده ها، كلوآك، كبد ، طحال، كليهها، تخمدان و بيضه ها در تصاوير بخوبي مشاهده ميشوند، پانكراس و آدرنال ديده نشدند. در منابع تاكنون گزارش راجع به آناتومي سي تي اين پرنده منتشر نشده است. نتايج حاصل از برشهاي آناتومي يا تصاوير سي تي مطابقت دارند و از تصاوير بدست آمده ميتوان به عنوان مقاطع سي تي مرجع استفاده نمود.

در صورتي كه آميلوبالستهاي دنداني دچار تومور گردند آن Amyloblastomaگفته ميشود كه در تمامي سنين و به ويژه در دندانهاي فك پائين اسب و گاو و سگ و گربه ديده ميشود. )اين ضايعه را بايستي بتوان از اپوليس تفريق داد( تومور ديگري نيز كه ادونتوبالستها را درگير ميسازد در اصطالح odentoblastoma گفته ميشود اين نوع تومور، جزء تومورهاي نادر بوده و بيشتر فك پائين گاو اسب را درگير ميسازد. سومين نوع تومو نيز مربوط به كارسينوم بدخيم سلولهاي خاردار بافت لثه است كه به دليل مجاور بودن با دندانها، جزء ضايعات دنداني طبقه بندي ميشود كه عمدتاً در گربهها و سگها مشاهده ميگردد

غلب مارها بوسیله تخمگذاري تولید مثل میکنند. تخم مارها بسیار سفت می باشد و حالت چرم مانند دارد بگونه اي که در برخی موارد نوزادان بدون کمک مادر نمی توانند از تخم بیرون بیایند. دلیل نرم بودن پوسته تخم آن است که مارهاي ماده براي حفاظت از تخم ها اغلب آنها را در بدن خود تا هنگام تولد نوزادان نگاه می دارند. جالب است بدانید که اغلب بچه مارها در قسمت جلوي سر خود به هنگام بیرون آمدن ازتخم دندان خاصی دارند که به Tooth Egg معروف است و توسط آن قاعدتا باید بتوانند پوسته تخم را پاره کنند.