مقاله مروری کوتاه در مورد گاو میش اهلی(قسمت اول)

مروری کوتاه در مورد گاو میش اهلی(قسمت اول)

گاومیش اهلی (Bubalus bubalis)، همچنین به عنوان گاومیش آبی یا گاومیش آسیایی شناخته می شود تا با گاومیش کوهان دار آمریکایی (Bison bison) که به اشتباه گاومیش در آمریکای شمالی نامیده می شود مجزا شود.

گاومیش آبی (Bubalus bubalis)

گاومیش آبی شامل دو زیرگونه است:

• گاومیش رودخانه ای ( bubalis bubalis)
• گاومیش مردابی ( bubalis kerbau )

که از نظر ژنتیکی با تعداد کروموزوم های مختلف (به ترتیب ۵۰ و ۴۸) ومتمایز هستند و دارایی و فیزیولوژی و عملکردهای تولیدی متفاوت هستند . فرزندان حاصل از این دو زیر گونه دارای ۴۹ کروموزوم وعقیم هستند.

• گاومیش رودخانه ای ( bubalis bubalis)

گاومیش های رودخانه ای معمولاً بزرگتر از گاومیش های باتلاقی هستند و بین ۴۵۰ تا ۱۰۰۰ کیلوگرم وزن دارند. بیشتر نژادها شاخ های فر دارند و عمدتاً در هند، پاکستان و برخی کشورهای اروپایی، آسیای غربی و آمریکا یافت می شوند. گاومیش رودخانه ای عمدتاً برای تولید شیر، به ویژه در آسیا و اروپا پرورش می یابد، همچنین برای تولید گوشت یا به عنوان یک حیوان دو منظوره به منظور حمل باراستفاده می شود.

• گاومیش مردابی ( bubalis kerbau )

گاومیش‌های باتلاقی کوچک‌تر و سبک‌تر از گاومیش‌های رودخانه‌ای هستند و معمولاً بین ۳۲۵ تا ۴۵۰ کیلوگرم وزن دارند. عمدتاً برای حمل بار پرورش می یابند. آنها می توانند (تا ۶۰۰ کیلوگرم شیر در سال) تولید کنند. و در آسیای جنوب شرقی و استرالیا غالب هستند . تعداد کمی از حیوانات نیز در ایالات شمال شرقی هند یافت می شود گاومیش‌ها می توانند تحت تأثیر بیماری ها و انگل های مشابه گاو قرار گیرند. میزان تأثیر آنها بسته به کشور، منطقه و سیستم تولید به شدت متفاوت است. نژادهای گاومیش درجات مختلفی از مقاومت به کنه دارند. با این حال، گاومیش ها توسط شپش Haematopinus tuberculatus که مخصوص آنهاست آلوده می شوند. بروسلوز، سل، لپتوسپیروز، اسهال ویروسی گاوی، فاسیولوز، بیماری تب برفکی و عفونت های تک یاخته ای اثرات اقتصادی مهمی بر صنعت گاومیش آبی دارند. از نظر بهداشت عمومی، گاومیش های آبی در انتقال شیستوزومیازیس به انسان نقش دارند. گزارش اخیر نشان داد که گاومیش ها ممکن است نقشی در اپیدمیولوژی تب کیو داشته باشند، زیرا کوکسیلا بورنتی در شیر گاومیش شناسایی شد .

گاومیش دارای ظرفیت بالاتری برای تبدیل خوراک با ارزش غذایی ضعیف و ظرفیت بالایی برای سازگاری و بقا در محیط های مختلف با توپوگرافی، آب و هوا و پوشش گیاهی متمایز است. گاومیش آبی به دلیل قدرتی که دارد به عنوان حیوان کشنده در آسیا استفاده می شود. گاومیش های آبی به شدت با دشت های سیلابی گرم و مرطوب سازگاری دارند و نقش مهمی در اقتصاد بسیاری از کشورهای گرمسیری و نیمه گرمسیری ایفا می کنند، زیرا از آنها برای تولید گوشت و شیر و به عنوان حیوانات بارکش استفاده می شود. گاومیش‌های آبی به دلیل رنگ پوشش تیره و غدد عرق ناکافی پراکنده‌شان، تحمل حرارت نسبتاً پایین‌تری نسبت به سایر گونه‌های دام دارند .مطالعات نشان داده است که نژادهای گاومیش که به طور تاریخی در آب و هوای گرم پرورش یافته اند، ممکن است تحمل گرما بیشتری داشته باشند. گاومیش ها طول عمر بیشتری نسبت به گاو دارند (طول عمرآن به ۳۰ سال هم می رسد ، در حالی که ظرفیت تولیدمثلی خود را تا سن ۱۸ تا ۲۵ سالگی حفظ می کنند). عمده دلیل پرورش تولید گوشت با کیفیت خوب و شیر پرچرب می باشد بهترین برآورد این است که ۲۰۸,۰۹۸,۷۵۹ راس گاومیش در ۷۷ کشور در پنج قاره توزیع شده است.

یک مطالعه بزرگ با ۴۶ گله گاومیش در هفت کشور آسیایی، تنوع ژنتیکی فراوان و ساختار فیزیولوژیکی واضحی را در گله های گاومیش‌های مرداب نشان داد.

• پرورش گاو میش در ایران

گاومیش خوزستانی نژادی بالغ بر صدها هزار راس است که در عراق و ایران پرورش یافته است. آنها حیوانات بزرگی هستند، احتمالاً بزرگترین نژاد گاومیش در خاور میانه، با شاخ های کوتاه به سمت بالا و تشکیل یک حلقه در انتهای آن ، متوسط تولید شیر این حیوانات که بیشتر برای مصارف شیر پرورش می‌یابد، ۱۹۵۰ کیلوگرم شیر طی ۲۱۰ تا ۲۴۰ روز پس از شیردهی است، با میانگین گزارش شده ۸.۶ کیلوگرم برای هر راس در روز برای گاومیش‌های خوزستان.

گاومیش‌های آذربایجانی و خوزستانی، رایج‌ترین نژادهای بومی ایران، دارای مناطق ژنومی مرتبط با سازگاری با محیط‌های مختلف هستند در ایران نیز نژاد مازندرانی وجود دارد که عمدتاً در استان مازندران (منطقه شمال شهرستان) با ۴۰۰۰ راس پرورش یافته است .

• اطلاعات و آمار فائو درمورد گاومیش

قوی ترین اطلاعات در مورد جمعیت  گاومیش ها توسط فائو در دسترس است و منحصراً از سوابق رسمی نهادهای دولتی جمع آوری شده است. در صورت عدم وجود سوابق رسمی، آمار فائو گله‌های گاومیش را در آن کشور محاسبه نمی‌کند، که این امر باعث کمبود اطلاعات تلفیقی در مورد تعداد کشورهای دارای گاومیش و تعداد گله‌های بوفالو در سراسر جهان می‌شود.

جمعیت گاومیش آبی در سراسر جهان که توسط فائو در سال ۲۰۱۷ گزارش شد، ۲۰۱ میلیون راس با افزایش به ۲۰۶.۶ میلیون در سال ۲۰۱۸ بود که نشان دهنده افزایش ۲.۸ درصدی در یک سال است. داده های فائو شامل ۴۳ کشور با جمعیت گاومیش است

با یک کتاب شجره نامه ای که در سال ۱۹۸۰ تأسیس شد انجمن ملی پرورش دهندگان بوفالو (ANASB )در سال ۱۹۷۹ تأسیس شد.

بر اساس گزارش سازمان غذا و کشاورزی (فائو) مبتنی بر داده های ارائه شده توسط کشورها ،از۱۲۳ نژاد گاومیش، ۹۰ نژاد تنها در آسیا وجود دارد که بسیاری از آنها نژادهای محلی هستند و تنها ۱۵ نژاد به عنوان غیر بومی گزارش شده اند. تنوع زیادی در ساختار شاخ وجود دارد. در بسیاری از موارد یکی از شاخص های درجه خلوص در نژادهای مختلف است.

نکته قابل توجه، عدم وجود اطلاعات رسمی در مورد گله های گاومیش در بیشتر کشورها می باشد حتی کشورهای توسعه یافته مانند کانادا یا نیوزلند طبق گفته وزارت کشاورزی مربوطه خود هیچ اطلاعاتی در مورد جمعیت بوفالوهای خود ندارند. علیرغم عدم وجود اطلاعات رسمی، امکان بازیابی اطلاعات مربوط به پراکنش جهانی و تعداد راس گاومیش ها با درجه ای از اطمینان وجود داشت که عمدتاً به دلیل اخذ اطلاعات از  انجمن های پرورش دهندگان و با دانشمندان دیگر در سراسر جهان بود.

• نژاد یا جمعیت شناخته شده گاومیش آبی در سراسر جهان: