دستگاه عصبی محيطی، شامل اعصاب مغزی، اعصاب نخاعی و دستگاه عصبی خودمختار است.

الف) اعصاب مغزی: دوازده جفت عصب، ازنواحی مختلف مغز، سرچشمه میگيرندکه در اصطلاح به آنها «اعصاب مغزی» گويند. اين اعصاب برحسب وظيفهای که انجام میدهند، نامگذاری میشوندوعبارتنداز: ١ــعصب بويايی: درعمل بويايی دخالت دارد.

٢ــعصب بينايی: درعمل ديدن (بينايی) دخالت دارد.

٣ــ عصب حرکتی چشم (اکولوموتور): در زمان تابيدن نور به چشم، باعث تنگشدن مردمک چشم میشود.

٤ــ عصب اشتياقی يا قرقرهای (تروخلئار): باعث ثابتماندن کره میشود. ّ ی صورت را تأمين میکند. انشعابات ّ ی اين عصب، الياف حس ٔ حس

٥ ــعصب سهقلو: رشته رشته حرکتی اين عصب، بهعضلات جوشی صورت،عصب میدهند. ٔ چشم در َده): اين عصب، باعث میشود که چشمها در کره

٦ ــ عصب دورکننده (مبع ّت مناسبی قرار گيرند. موقعي

٧ــ عصب صورت: انشعابات اين عصب، رشتههای حرکتی عضلات صورت و گوشها را تأمين میکنند.

٨ ــعصب شنوايی: درعمل شنوايی و تعادل بدن دخالت دارد. ّاليت حرکتی حلق و حنجره میشود.

٩ــعصب زبانی ــ حلقی: اين عصب، موجب فع

١٠ــعصب واگ: انشعابات اين عصب به حلق، حنجره و دستگاه گوارش میروند. ٔ سر، انشعاب میدهد.

١١ــعصب شوکی: اين عصب بهعضلات نگهدارنده

١٢ــعصب زيرزبانی: اين عصب، رشتههای حرکتی زبان را تأمين میکند.

ب )اعصاب نخاعی: اين اعصاب از قسمتهای مختلف نخاع، سرچشمه گرفته، به اعضای بدن وارد میشوند.