از عوامل مهم ّی که تحت تأثير سيستم عصبی مرکزی و سيستم هيپوتالاموس ــ هيپوفيز، در توليد هورمونهای مهم مثل دخالت دارند، به شرح زير میباشد. هورمونهايی که از غده هيپوفيز ترشح می شوند، از دو بخش هيپوفيز پيشين و پسين، آزاد میشوند. الف) هورمونهايی که از ّغدۀ هيپوفيز پسين (خلقی)، آزاد میشوند،عبارتنداز: ١ــ اکسیتوسين: اين هورمون برای انقباضات ماهيچه صاف رحم در هنگام زايمان و تحريک پستان و ّ ترشح شير، بسيار مؤثر میباشد. ٢ــ هورمون آنتیديورتيک (ADH :(بر روی واحدهای نفرونی در کليه اثر کرده و سبب بازجذب بيشتر آب و در نتيجه کاهش حجم ادرار میشود. اين هورمون در توليدمثل هيچگونه دخالتی ندارد. ب) هورمونهای ّ مترشحه ازهيپوفيز پيشين عبارتنداز: ٔ رشد فوليکول، که باعث رسيدن و : يا هورمون تحريک کننده ١ F.S.H هورمون ــ١ آمادهشدن فوليکول در دام ماده و در دام نر، سبب توليد اسپرماتوزوآ می شود. : اين هورمون سبب آزاد شدن تخمک از فوليکول گراف روی تخمدان ٢ L.H هورمون ــ٢ میشود. همچنين سبب تحريک فوليکول گراف برای ّ ترشح استروژن دردام مادهو ترشح تستوسترون در دام نر میشود. ٣ــ هورمون لاکتوژن: که باعث آماده کردن پستان حيوان برای توليد شير می شود. اين هورمون همچنين سبب تحريک جسم زرد به منظور ترشح پروژسترون میشود. ج) هورمونهای ّ مترشحه از تخمدانها: تخمدانها، علاوه بر توليد تخمک، هورمونهای ّخاصی به شرح زير ّ ترشح میکنند: ٔ رحم، مهبل ولولههای رحمی ونيز بروزعلائم ١ــاستروژن: اين هورمون سببرشدديواره فحلی در دام ماده میشود. ٢ــ پروژسترون: رحم را برای رشدو نگهداری جنين، آماده میسازد. ٣ــريلاکسين: اين هورمون، در موقع زايش سبب شل شدن ليگمان دو استخوان لگن و در نتيجه گشاد شدن لگن خاصره میشود. ١ :اين هورمون از هيپوتالاموس ترشح شده و به قسمت هيپوفيز پيشين د) هورمون آزادکننده آمده و موجب ترشح FSH و LH میگردد. هـ) هورمونهای مترشحه از بيضه: بيضهها، علاوه بر توليد اسپرماتوزوآ، موجب ّ ترشح هورمونهايی مثل تستوسترون میشوند. اين هورمون سبب بروز رفتارهای جنسی در حيوان نر میشود.