آغاز زندگی جنسی، بلوغ ناميده میشود، حيوانی را که فع است و منجر به توليد اسپرماتوزوآ (در حيوان نر) و تخمک (در حيوان ماده) شود، حيوان بالغ گويند. در مرحله بلوغ، عوامل ّ مؤثر در توليد مثل، اثرات خود را ظاهر ساخته، موجب تغييراتی در شکل ّه جنسی ناميده میشود. ظاهری حيوان میشوند. ٔ مجموعه اين تغييرات، صفات ثانوي ّه جنسی، به وسيله هورمونهای غدد جنسی صورت میگيرد. غدد بهوجود آمدن صفات ثانوي جنسی در حيوانات نر و ماده، دارای دو وظيفه هستند، که يکی توليد سلولهای جنسی نر و ديگری ّه جنسی در بين حيوانات نر و ماده، متفاوت است. ّه جنسی میباشد. صفات ثانوي ايجاد صفات ثانوي ٔ چربی، برآمدگی شبيه کوهان پيدا میکند، ً مثلا در گاو نر، عضلات گردن رشد بيشتری کرده، با ذخيره اين برآمدگی در حيوان ماده ديده نمی شود. در حيوانات ماده، حجم لگن خاصره بيشتر از حيوان نرمیباشد. در خروس رشدتاج و آوازخوانی نيز از صفات ثانويه جنسی است. ٔ عواملی که سبب بلوغ جنسی میشوند، ّ ترشحات ناگهانی غدد هيپوفيز و تيروئيد است. ّغده ٔ تيروئيد با ّاليت غدد جنسی میشود. ّغده هيپوفيز با ّ ترشح زياد هورمونهای گونادوتروپين، باعث فع ترشح تيروکسين، سبب رشد سريع بدن حيوان میگردد.