اراتورمون یک هورمون پپتیدي ساده با وزن مولکولی 9500 است که از 84 اسید آمینه تشکیل شده و اسید آمینه هاي 34- 1 از جهت N –انتهایی در خواص و فعالیتهاي بیولوژیک این هورمون موثراند.پایین بودن سطح کلسیم سرم محرك ترشح این هورمون است وسبب افزایش پاراتورمون میشود و احتمالا این کار را از طریق افزایش تولید RNA ي پیامبر و کاهش تخریب داخل سلولی این هورمون انجام میدهد.در این بخش به برخی از اثرات بیولوژیکی این هورمون میپردازیم که در بالانس کلسیم بدن موثرند: الف) اثر مستقیم بر روي بافت استخوانی که باعث تخریب استخوان و آزادشدن کلسیم میشود،این وسیعترین عمل پاراتورمون در ارتباط با هموستاز کلسیم است. این چنین به نظر میرسد که این هورمون با افزایش حلالیت بخش معدنی استخوان (هیدروکسی آپاتیت) اثر خود را روي استخوان اعمال میکند و این عمل احتمالا با افزایش غلظت اسیدسیتریک و اسید لاکتیک دربافت استخوانی انجام میگیرد. همچنین براساس یکسري بررسی هاي انجام شدهظاهرا هورمون پاراتورمون قسمتی از نقش خود را از طریق عمل یک پروتئین واسط انجام میدهد. ب) اثر مستقیم بر روي کلیه ها که سریعترین عمل پاراتورمون بوده وبا افزایش بازجذب کلسیم از دفع آن جلوگیري میکند. اثر روي کلیه ها سبب افزایش دفع ادراري فسفر (فسفاتوري) از طریق کاهش جذب مجدد فسفات تصفیه شده گلومرولی در لوله هاي پروگزیمال میباشد،در نتیجه باعث کاهش سریع عیار سرمی فسفر و غیراشباع شدن مایعات سرمی بدن از فسفات کلسیم میشود که در این شرایط این ملح از استخوانها آزاد میگردد. علاوه براین با تاثیر بر روي لوله هاي دیستال باعث بازجذب 10 الی 20 درصدي کلسیم تصفیه شده گشته و لذا با کاهش دفع ادراري کلسیم سبب افزایش عیارسرمی آن می- شود.فعالیت این هورمون بر روي استخوان و کلیه وابسته به فعالیت آدنیل سیکلاز است. پ) اثر غیرمستقیم بر جذب کلسیم از روده توسط تحریک به افزایش سنتز کلسی تریول درکلیه ها که افزایش یافتن آن باعث بالا رفتن میزان جذب روده اي کلسیم میشود.این هورمونچون در تبدیل25- هیدروکسی ویتامین D به 25,1 دي هیدروکسی ویتامین D نقش دارد در نتیجه در جذب کلسیم از روده هم دخیل است اما اثرش را به علت فوق بشکل غیرمستقیم میگذارد. ویتامین D3 نیز با تاثیر روي گیرنده هاي روده اي خود موجب سنتز پروتئین ناقل کلسیم و درنتیجه جذب فعال و غیرفعال کلسیم از روده میشود و در استخوان هم تحریک فراوانی در تشکیل پروتئین توسط ویتامین Dمورد نیاز است. پروتئین وابسته به هورمون پاراتیروئید (rp PTH (نیز یک آمینواسید است که به مقادیر زیادي در غدد پستانی تولید و همراه شیردفع میشود و غلظت آن درشیر بسیار بالاتر از سرم است. در یک بررسی انجام شده بر روي ارتباط بین غلظت این آمینواسید در شیر و کلسیم تام شیرگاوها، محققین به این نتیجه رسیدند که rp PTH میتواند در انتقال کلسیم ازخون به داخل شیر دخیل باشد اما این یافته در سایر مطالعات روي گوسفند،گاو و موش تایید نشد. در بزها نیز تزریق PTH rp در ورید وداج منجربه تحریک ترشح کلسیم،فسفر و منیزیم به داخل شیر شد. در جفت هم کلسیم بطور فعال توسط ATPase پاسخ دهنده به rp PTH انتقال داده میشود. هیپوکلسمی هاي طولانی مدت منتج به هیپرتروفی غدد پاراتیروئید میشود اما غلظت منیزیوم نیز در ترشح پاراتورمون دخیل است و غلظت بسیار پایین این عنصر به مهار ترشح پاراتورمون می- انجامد ولی سنتزش ربطی به منیزیوم سرم ندارد.