زبان خود را انتخاب کنید

pdf بيماريهاي ناشي از انگل هاي ديژن در ايران محبوب

توسط در مقالات حوزه دام و طیور و کشاورزی Tagged in انگلهای_رده_دیژنه, بیماریهای_ناشی_انگلهای_دیژن, دیپلوستومیازیس, کرمهای_پهن 1152 دانلود

دانلود (pdf, 286 KB)

انگلهاي_سخت_پوستان_مهم_ماهيان_پرورشي (8).pdf

انگلهاي رده ديژنـه آ جـزو كرمهـاي پهـن بـوده و هـم اكنـون جـز و شـايع تـرين بيماريهـاي ايـران بـه شـمار مـي آينـد . اين انگلها به دو شكل ماهيان را آلوده مي سازند : الــف) شــكل بــالغ انگــل كــه در دســتگاه گــوارش مــاهي بــه مرحلــه بلــوغ مــي رســد از قبيــل جــنس اســكر يابينوپـــسولوس در روده ماهيـــان خاويـــاري, بونوكوتيـــل ســـينگولاتا در روده اســـبله ماهيـــان مـــرداب انزلـــي, آســيمفيلودو راكوبــانيكوم در روده مــاهي ســفيد و گونــه اي ديگــر از ايــن جــنس از روده مــاهي بنــي, آلوكراديــوم ايزوپوروم در روده عروس ماهي زاينده رود و بسياري گونه هاي ديگرب) اشـــكال لاروي انگـــل در اعـــضاي مختلـــف بـــدن از قبيـــل ديپلوســـتومم , پوستوديپلوســـتومم، كلينوســـتوموم كـامپلا تـوم كـه از پوسـت و عـضلات مـاهي شـاه كـولي و سـياه كـولي آبهـاي تهـران و شـيررود مازنـدران (ملـك, 1371 (و اپيستوركيس فلينئوس كه از باله ماهي بني تالاب هورالعظيم جدا سازي شده اند

ديپلوستوميازيس : در ايـران ايـن بيمـاري بـه وسـيله دو گونـه ديپلوسـتومم اسپاتاسـئوم و ديپلوسـتومم هـارنس ايجـاد مـي شـوند كـه بـه دليل اهميت تنها مورد اول بحث مي شود. -1 معرفــي بيمــاري: متاســركر انگــل ديپلوســتومم اسپاتاســئوم باعــث كــوري انگلــي شــده و انــدازه آن ppm 0/4-0/5 بــوده و برگــي شــكل مــي باشــد. انگــل بــالغ در روده پرنــدگان مــاهيخوار ماننــد مــرغ نــوروزي (از آذربايجــان غربــي توســط محمــدي و همكــاران گــزارش گرديــده), بــا كــلان, حواصــيل, اگــرت و پليكــان زيــست مـي كنـد. تخـم انگـل بـا مـدفوع وارد آب شـده و بـه ميراسـيديا تبـديل مـي شـود. ايـن عامـل بـه طـور آزاد در آب شــنا و وارد حلــزون هــاي واســط خــانواده ليمنئيــده شــده و پــس از , از دســت دادن مــژه هــاي خــود تبــديل بــه اسپوروسيــست مــي شــود. ســپس در كبــد حلــزون نــسل اسپوروسيــست يــك و دو و ردي توليــد مــي شــود. ايــن ســركر هــا كبــد را تــرك و وارد آب شــده و بــا يــافتن مــاهي (ميزبــان واســط دوم) وارد بــدن ( آن شــده از طريــق برانـشي و پوسـت) و بـا از دسـت دادن دم خـود تبـديل بـه متاسـركرمـي شـود كـه از طريـق خـون وارد چـشم مـاهي شده و از لنز تغذيه مي نمايند. 2 -وضـعيت بيمـاري در ايـران : اغلـب ماهيـان آب شـيرين ايـران در نقـاط مختلـف كـشور نظيـرتـالاب هـامون , آبگيرهــاي گــيلان و مازنــدران, درياچــه هــاي مركــزي و غربــي, آذربايجــان و خوزســتان بــه ايــن انگــل آلــوده انــد. در اســتخرهاي پرورشــي ماهيــان ســردآبي در اســتان آذربايجــان غربــي ايــن بيمــاري رو بــه گــسترش بــوده و آلـودگي تـا 100 درصــد در برخـي از مــزارع آن ديـده شــده اسـت (عبـدي, اطلاعــات منتـشرنــشده). ايـن بيمــاري از چــشم اكثــرماهيــان پرورشــي كــشور ماننــد كپــور معمــولي, آمــور, كپــور نقــره اي و كــاراس و نيــز گونــه هــاي شـيزوتوراكس هــامون (روحـاني, 1374 ,(قــزل آلاي رودخانـه بــا رانـدوز آذربايجــان غربـي، ســياه ماهيـان رودخانــه هــاي آذربايجــان, مهابــاد و زرينــه رود (عبــدي, 1375 ,(ماهيــان كپــور و بيــاح تــالاب هــورالعظيم (مغينمــي,1374 ( گــزارش شــده اســت. شــدت آلــودگي لاي ماهيــان تــالاب انزلــي 3/1 ) درصــد مخيــر و همكــاران, 1379 (گــزارش شده است. 3 -بيمــاريزايي: بــا تغذيــه انگــل از لنزهــا در صــورت آلــودگي شــديد چــشم بــه طــور كامــل ســفيد مــي شــود . گـاهي مواقـع چـشمها دچـار اگزوفتـالمي شـده و حتـي بـه بيـرون ريختـه و عفونتهـاي قـارچي آنهـا را فـرا مـي گيرنـد. ماهيـان بـه علـت كـوري بـه غـذا دســت نيافتـه و رشـد شـان بـه تعويـق مـي افتـد و يـا مـرده و يـا بـه وسـي له مرغـان ماهيخوار صيد مي شوند.

 پيـــشگيري: حـــذف حلزونهـــا بـــا ا ســـتفاده از مـــواد شـــيميايي از قبيـــل ســـولفات مـــس بـــا غلظـــت ppm 3/5 , اصــلاح شــرايط محيطــي ماننــد جلــوگيري از رويــش گياهــان, كنتــرل زيــستي ماننــد اســتفاده از لاي ماهي و ماهي همي كروميس بينا كروميس بيناكولاتوس و كپور سياه.

ذرمـــان : بهتــرين تركيــب پــرازي كوانتــل يــا درونــ يس ت مــي باشــد. در ماهيــان گرمــابي مــي تــوان از غلظت ppm 1 آن به مدت 24 ساعت به صورت حمام استفاده كرد.

ساير ديژنهاي موجود در ايران : از جــنس پوستوديپلوســتومم گونــه كوتيكــولا از عــضلات مــاهي ســفيد رود جداســازي شــده اســت. متاســركر پوستوديپلوســتومم در پوســت و بالــه هــاي ماهيــان آلــوده ايجــاد كيــست هــاي ســياه رنگــي مــي كنــد (بيمــاري لكــه سـياه). از جـنس بونوكوتيـل گونـه سـينگولاتا از روده اسـبله مـاهي مـرداب انزلـي و سـياهي مـاهي رودخانـه تجـن و سـه گونـه كيلكـاي دريـاي خـزر گـزارش شـده اسـت. از راسـته فاسـيولاتا گونـه اپيـستوركيس فلينئـوس از نـواحي مختلــف بــدن مــاهي شــلج, گطــان و حمــري و بــسياري از ماهيــان ديگــر گــزارش شــده اســت (مغنينمــي, 1374 .( كـرم بـالغ ايـن انگـل در مجـاري صـفراوي و بنـدرت پـانكراس انـسان، گربـه, روبـاه و سـايرپـستانداران وجـود دارد. ميزبــان واســط اول آن عمــدتاً حلــزون leachi Bithynia مــي باشــد كــه ســركرها پــس از آزاد شــدن از حلــزون وارد بــدن گونــه هــاي مختلــف كپــور ماهيــان شــده و در عــضلات و يــا ســاير انــدامهاي داخلــي آنهــا تبــديل بــه متاسركر مي شود. ميزبان قطعي با خوردن ماهي خام يا نيم پز به آن آلوده مي شود. از خــانواده كلينوســتوماتيده نيــز گونــه كلينوســتوموم كمپلانــاتوم بــه صــورت متاســركر از عــضلات مــاهي شــاه كــولي، كــولي, عــروس مــاهي و ســياه مــاهي رودخانــه شــير رود (ملــك, 1371 (و آفــانيوس از آبگيرهــاي جنــوب تهــران (حــسيني, 1366 (و عــضلات و روده مــاهي شــلج و عــضلات مــاهي قمــري در هــورالعظيم گــزارش شــده اســت (مغنينمــي , 1374 .(در چرخــه زنــدگي ايــن انگــل حلــزون ميزبــان واســط اول , مــاهي ميزبــان واســط دوم و حواصـيل سـفيد معمـولي ميزبـان قطعـي مـي باشـد. همچنـين گونـه هـايي از آلوكرئـاديوم ايزوپـوروم از روده مـاهي خياطـــه گرگـــان رود و روده عـــروس مـــاهي زاينـــده رود, يـــك جـــنس از خـــانواده هاپلوپوريـــده از ماهيـــان آب شـيرين ايـران، يـك گونـه از جـنس سـاكوكوئليوم اُبـسوم از روده مـاهي كفـال دريـاي خـزر, از جـنس آسـيمفيلودو را گونـــه هـــاي كوبـــانيكوم و ماكراســـتابلوم از روده مـــاهي ســـفيد دريـــاي خـــزر و روده ماهيـــان شـــيربت و بنـــي جداسازي شده اند.