برونشیت عفونی طیور )IB )به وسیله کروناویروس ها ایجاد میشود. برونشیت یکی از عوامل مهم خسارت اقتصادی در طیور بوده که سبب درگیر شدن بیماریهای تنفسی، نفریت و کاهش تولید و کیفیت تخم مرغ میشود. ویروس برونشیت دارای سروتیپهای متعددی بوده که ایمنی متقاطع در مقابل همدیگر ایجاد نمیکنند. هدف از این مطالعه ردیابی سروتیپهای ویروس برونشیت عفونی طیور در فارمهای گوشتی استان گیالن دارای عالئم تنفسی بوده است. در مطالعه حاضر به طور تصادفی نمونههای نای و ریه 28 گله گوشتی که دارای عالئم تنفسی بودند جمعآوری شد. آزمایش PCR- RT بعد از استخراج RNA ویروس از نمونهها جهت تشخیص برونشیت عفونی انجام شد. 20 گله )70درصد( از تعدادکل 28 گله گوشتی از نظر برونشیت عفونی تأيید شد. آزمایش PCR Nested جهت شناسائی سروتیپهای درگیر با استفاده از پرایمرهای اختصاصی سه سروتیپ Mass ،B /۷۹۳ و D274 انجام شد. نتایج نشان داد که 13 نمونه )65درصد( متعلق به سروتیپ Mass ،7 نمونه )35 درصد( به سروتیپ B /۷۹۳ و در 2 نمونه )10درصد( هر دو سروتیپ Mass و B /۷۹۳ به طور توأمان ردیابی گرديد امادر هیچ یک از نمونهها سروتیپ D274 شناسائی نشد. نتیجه اینکه به منظور وضعیت ایمنی بر علیه برونشیت در گلههای گوشتی استان گیالن، استفاده دو سروتیپ ماساچوست و B /۷۹۳ در برنامه واکسیناسیون و امنیت زیستی توصیه میشود.بيماری برونشيت عفونی در حال حاضر يكی از بيماری های اصلی گلههای طيور در سراسر دنيا مي باشد. وجود سروتيپهای مختلفی كه عليه يكديگر ايمني كاملي ايجاد نمي كنند و همچنين ظهور مداوم واريانت های جديد، مشكل عمده ايجاد ايمني عليه ويروس برونشيت عفونی مي باشد. شيوع متعدد بيماری برونشيت عفونی اغلب در نتيجه عفونت با سويه هایي است كه از نظر سرولوژی با سويه های واكسن متفاوت هستند )3 .)بنابر اين شناسائی ويروسهای در حال چرخش در كشور و تعيين هويت مولكولی آنها ضروری بوده تا بر اساس آن مناسب ترين برنامه واكسيناسيون جهت كنترل بيماری اتخاذ شود. در ايران وجود ويروس برونشيت عفونی نخستين بار در سال 1994 توسط آقاخان و همكاران تأييد شد و سروتيپ ماساچوست به عنوان سروتيپ اصلی ويروس در حال چرخش در كشور گزارش گرديد )1 .)با توجه به اینکه تا چند سال قبل جدایههای بدست آمده از فیلد تنها وجود سروتیپ ماساچوست را به عنوان سروتیپ ایران ردیابی نموده اما در سالهای اخير با مشاهده مشكالت تنفسی مشابه در گلههای گوشتی دارای سابقه واكسيناسيون با سويه واكسينال H120 این احتمال تقویت گردید که ممكن است سروتیپهای جدید این ویروس باعث وقوع بیماری شوند. بيماری برونشيت از نظر عالئم كلینيكی و كالبدگشائی قابل تفريق از ساير بيماریها نيست و معموال با عواملي نظير نيوكاسل، آنفلوآنزای H۹N۲ ،مايكوپالسموز و كلی باسيلوز به طور همزمان بروز میكند كه تفكيك آنها به سادگي قابل انجام نيست و نمیتوان تمام ضايعات تنفسی را به يك عامل اختصاص داد. از آنجائي كه عمدتاً گزارش بيماری بر اساس عالئم بالينی و ضايعات كالبدگشائی و پيشگيری از آن از طريق واكسيناسيون انجام میگيرد با تأييد تشخيص بيماری به روش مولكولی و همچنين مشخص نمودن سروتيپهای درگير در گلههای گوشتی منطقه، میتوان راهكار مناسبي جهت پيشگيری و كنترل بهينه بيماری ارائه نمود. هدف از اجرای طرح تحقیقاتی حاضر نیز شناسایی سروتیپهای ویروس برونشیت عفونی طیور دارای عالئم تنفسی در گلههای گوشتی استان گیالن بوده است.