عامل بيماری هاری يک ويروس بنام رابـدوويروس مـی- باشد. هاری يک بيماری واگيردار ويروسی است کـه تمـامی حيوانات خونگرم میتوانند به آن مبتلا شوند. اين بيماري فاقد محدوديت سنی اسـت و بوسـيله گـاز گرفتن توسط حيوانات هار انتقال مـیيابـد. حتـی آلـوده شدن زخمهای پوستی بوسيله بزاق تازه حيـوان بيمـار هـم مي تواند باعث بروز بيماری هاری شود. حيوانات عفونی چند روز قبل از نمايـان شـدن علائـم بيماری تا زمان مرگـشان، ويـروس را مـیتواننـد توسـط بزاقشان منتقل کنند. از مهمترين مشخصههـای ايـن بيمـاری تحريـک دسـتگاه حرکتی و جنون و تمايـل حيـوان بـه حملـه بـه ديگـران و بالاخره فلج و زمينگيری و سپس مرگ است. معولاд دوره کمـون بيمـاری در مـوارد گـاز گرفتگـی ناحيه سر کوتاهتر از گازگرفتگی قسمتهای انتـهايی بـدن است.

علائم بيماری: علائــم بيمــاری عبــارت اســت از تلــو تلــو خــوردن اندامهای خلفی در هنگام راه رفتن ـ شل شدن دم و تمايـل آن به يک سمت ـ کاهش حساسيت حيوان (که در پاهـا بيـشتر محسوس میباشد)،زور پيچ توام با فلـج مقعـد (کـه باعـث مکيده شدن هوا به داخل روده و يبوست شـديد مـیشـود)، ريزش بزاق از دهان و حمله به سـاير حيوانـات و اشـياء بیجان و نعره کشيدن. پس از مدتی حيوان به زمـين مـیافتـد و قـادر بـه برخاستن نمیباشد که اين مرحله در حيـوان نـر همـراه بـا فلج قضيب است. معمولاд مرگ ۴٨ ساعت پس از زمينگيـر شـدن دام بـه وقوع میپيوندد. تحريکات جنسی بـسيار ايجـاد مـیشـود و گاو نر حتی روی اشياء بیجان هم میپرد. بـه طـور کلـی هاری دارای دو مرحله است: هاری خشمگين و هاری خاموش

تشخيص: جهت تشخيص میتوان حيوان مظنون به هاری را به مدت ده روز از شروع علائم از گله جدا کرد کـه پـس از ايـن مدت اگر دام زنـده بـود، يعنـی اينکـه بيمـاری هـاری نبوده است. آزمايش وجود سرب در ادرار و يا در خـون و مـدفوع برای اطمينان از عدم ابتلا به مسمومـست بـا سـرب مـی- تواند در تشخيص کمک کند. تشخيص قطعی بوسيله آزمايش برروی مغز حيوان تـازه مرده انجام میگيرد. *بيماری هاری را بايد از عوارض زيرا تفريق داد. ١(مسموميت با سرب در هر دوی اين بيماریها نعـره کـشيدن و زور پـيچ شکم و يبوسـت و انقبـاض عـضلات ديـده مـیشـود ولـی در مسموميت با سرب بیحسی و ريزش بزاق وجود ندارد. ٢(آنسفالومالاسی در آسنفالومالاسي ريزش بزاق، نعره زدن، بـیحـسی و زورپيچ وجود ندارد. ٢(ليستريوز ٣ (هاری کاذب در هر دو بيماری هاری و هاری کاذب؛ نعره کشيدن ـ رفتار جنون آميز و ترشح بزاق از دهان و ريـزش وجـود دارد ولی هاری کاذب همراه با خارش است.