ديستمپر يكي از بيماري هاي تب دار و بسيار مسري سگها و ساير گوشتخواران سگ سـ ان بـوده كـه گـسترش جهاني دارد. ويروس ديستمپر در مقايسه با ساير ويروس هايي كه در سگها بيماري ايجاد مي كند، ابتلا و مـرگ و مير بيشتري را سبب مي گردد. بروز بيماري در سگهاي جوان 3 تا 6 ماهه كه ازايمني كامل و فعالي برخـوردار نمي باشند بيشتر مشاهده مي شود. تنها ويروس هاري در ميان ساير ويروس هـايي بيمـاري زا در سـگ ميـزان كشندگي بيشتري از ويروس ديستمپر دارد.

عامل بيماري: ويروس Distemper Canine به خانواده اي پاراميكزوويده تعلق داشته .روش هاي معمول و رايجـي كـه به منظور تميز و ضد عفوني كردن كلينيك دامپزشكي و لانه سگها مورد اسـتفاده قـرار مـي گيـرد، مـي تواننـد ويروس موجود در سطوح مختلف و اجسام بي جان را از بين ببرند . در آب و هواي گرم و در صـورتي كـه سـگ مبتلا از لانه خارج شود. ويروس قادر به ادامه حيات در لانه نمي باشد. در محيط سرد و در طول فصل زمـستان، ويروس براي مدت بيشتري زنده مي ماند. ويروس نسبت به اشعه ماوراء بـنفش حـساس اسـت . امـا اسـتفاده از لامپهاي جرم كش در بيمارستان هاي دامپزشكي و لانه سگها جهت كنترل انتشار از ارزش محـدودي برخـوردار است.

راه هاي انتقال و همه گيري شناسي (اپيدميولوژي): انتقال در اين بيماري غالباً توسط آئروسل و قطرات عفوني حاصل از ترشـحات حيـوان مبـتلا صـورت گرفتـه و بيماري به سرعت در ميان سگهاي جوان و حساس گسترش مي يابد . و پيشرفت آن در توله سگها سـبب بقـاي عفونت در جمعيت سگهاي جوان مي گردد. از نظر بيولـوژيكي در ديـستمپر سـويه هـاي بيمـاري زاي متعـددي شناخته شده است. بعضي از انواع آن قدرت بيماري زايي خفيف داشته و فرم پنهـان بيمـاري را ايجـادمي كنـد. و بعضي انواع ديگر نيز فرم حاد بيماري را پديد مي آورند كه با فراواني مرگ و مير بالا همراه اس ت. و سـاير انـواع آن ويروس به احشا تمايل بسياري داشته و بيماري ناتوان كننده را ايجاد مي كند كه با مرگ و مير زيادي همراه است. شايع ترين عوارض كه به عنوان وجه اشتراك تمامي سويه هاي ويروس ديده مـي شـود اثـرات تـضعيف كننده سيستم ايمني در سگها مي باشد كه به دنبـال تكث يـر ويـروس در غـدد لنفـاوي و در طـول دوره نهفتـه بيماري ايجاد مي شود و در اين سگها علائم حاد بيماري ديده مي شود .سگهايي كـه در مبـارزه بـين ويـروس و ميزبان پيروز مي شود. مصونيت يافته و به فرم پنهان بيماري مبتلا مي گردند و به جز مـوارد نـادري كـه دچـار آنسفاليت مي شوند، علائم فرم حاد بيماري را نشان نمي دهند.به علت ضعف سيستم ايمنـي ناشـي از ويـروس، عفونت ثانويه باكتريايي در ديستمپر بسيار شايع است و همواره نشانه باليني ديگري نيز بروز مي كند و منجر بـه افزايش ميزان مرگ و مير مي گردد. و مي تواند سبب تشديد عفونت هايي از قبيـل توكـسوپلاسموز، كوكـسيد يوز، آنتريت هاي ويروسي، و عفونت حاصل از مايكوپلاسماها شود.

علائم باليني: در فرم حاد بيماري ديستمپر، دوره ي نهفتگي معمولاً 14 تا 18 روز است در چهـارمين تـا هفتمـين روز بيمـاري بدون آنكه علامت آشكاري از بيماري ديده شود، لوكوپني و تب ناپايدار در حيوان بروز مي كنـد. درجـه حـرارت بدن براي مدت 7 تا 14 روز كاهش يافته و به حد طبيعي خود مي رسد اما پس از آن مجدداً افزايش يافتـه و بـا التهاب مخاط بيني و ملتحمه چشم همراه مي شود، سرفه، اسهال ، استفراغ، بي اشتهايي، كم آبي بدن و كـاهش وزن از نشانه هاي شايعي هستند كه در فرم حاد بيماري مشاهده مي شوند. در پوست بـويژه در ناحيـه ي شـكم راش هاي جلدي بروز مي كند كه ممكن است پيشرفت نموده و منجـر بـه ايجـاد پاسـتول گـردد . در فـرم حـاد ديستمپر علائم آنسفاليت حاد ممكن پوستول است به اشكال انقباض آرواره ها، آتاكسي، عـدم تعـادل، چـرخش، حساسيت شديد، سفتي و سختي عضلات، احساس ترس، ناله كردن و كوري كه علائم عصبي هـستند مـشاهده شود. لازم به ذكر است سگهايي كه نشانه هاي عصبي در آنها با تأخير بروز مـي كنـد غالبـاً مـصونيتي در برابـر ويروس كسب مي نمايند و بنظر مي رسد علت آن مهار شـدن ويـروس توسـط واكـنش هـاي ايم نـي و اثـرات حفاظتي سد خوني مغزي باشد. سگهايي كه از بيماري جان سالم بدر مي برند ممكـن اسـت ضـايعات عـصبي از قبيل اسپاسم عضلات جمع كننده و اختلالات بينايي و بويايي در آنها بـاقي بمانـد. در سـگهاي بـالغ عـلاوه بـر آنسفاليت حاد و تحت حاد، ويروس قادر به ايجاد دو فرم كاملاً متفاوت آنسفاليت مزمن نيز مـي باشـد. كـه يـك فرم آن در سگهاي 4 تا 8 ساله بروز مي كند، آنسفاليت چند كانوني ناميده مـي شـود و دوره بـاليني آن بـيش از يك سال است. و فرم ديگر آنسفاليت مزمن كه در ديستمپر بروز مي كند به نام آنسفاليت سگهاي مسن معـروف است. كه يك بيماري پيشرونده و نادر بوده و غالباً سگهايي را كه سن آن ها بيشتر از شش سـال اسـت، گرفتـار مي سازد.

درمان و پيشگيري: هيچگونه دارو يا تركيب شيميايي ضد ويروسي كه از ارزش عملي خاصي در درمـان ديـستمپر سـگها برخـوردار باشد وجود ندارد. به منظور كنترل عفونت ثانويه ي باكتريايي از آنتي بيوتيك هاي وسيع الطيف و جهـت درمـان تقويتي و محافظي از مايعات، الكتروليت ها، ويتامين خانواده B و مكمـل تغذيـه اي اسـتفاده مـي شـود . برخـي معتقدند كه ويتامين C و دي اتيل اتر در درمان ديستمپر مؤثر است. اما دلايل كـافي بـراي اثبـات ايـن ادعـا در دست نيست. و بنابر نظر محققين نيز اين داروها فاقد ارزش درماني هستند. دگزامتازون در درمان سگهايي كه به علت ابتلا به ديستمپر علائم عصبي از خود بروز ميدهند مفيد واقع مي گردد.