بیرون زدگی مقعد یا " پروالپس " وضعیتی است که در مرغان تخمگذار دیده می شود بدین صورت که بعد از خروج تخم قسمتی از اویدوکت یا مجراي تخم در بیرون مقعد باقی می ماند. " پروالپس" اغلب با بیرون کشیدگی مقعد بصورت توأم دیده می شود. این وضعیت بسیار متداول تر از بیرون زدگی واقعی مقعد بوده و در بیشتر موارد، در نتیجه نوك زدن پرندگان دیگر به قسمت بیرون زده اویدوکت، بالفاصلهبعد از تخمگذاري ایجاد می گردد. حمالت مداوم و بعدي ساختمان اویدوکت را تخریب نموده در نتیجه عضو مذکور به طرف داخل جمع نشده و ممکن است پرنده تلف گردد .این دو وضعیت ) بیرون زدگی و بیرون کشیدگی مقعد( از جمله مهمترین علل تلفات در سیستم نگهداري و پرورش مرغان در قفس در تمام دنیا می باشد به طوري که میزان مرگ و میر ممکن است به بیش از یک درصد در هفته برسد . گزارشهایی نیز مبنی بر وقوع این حالت در شرایط مختلف جغرافیایی و محیطی وجود دارد. پی بردن به علل و عوامل مولد بیرون زدگی و بیرون کشیدگی مقعد در سیستم پرورش مرغان در قفس چندان ساده نمی باشد و علیرغم تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته به علت حضور عوامل گوناگون و تداخل میان بعضی از عوامل اختصاصی، نمی توان علل مولده را دقیقاً مستقل از یکدیگر دانست. برروي عوامل انفرادي مؤثر نیز بررسی انجامگرفتهبا این وجود انطباق و بکارگیري یافتههاي تحقیقاتی با وضعیت هاي موجود، در عمل همیشه میسر نخواهد بود .به منظور بررسی وضعیت بروز این عارضه در واحدهاي تولیدي، نمی توان یک علت واحد و اختصاصی را در نظر گرفت بلکه در این میان عوامل مؤثر گوناگونی باید مورد نظر قرار گیرد.

در زیر توصیه هاي عملی که می توانند جهت کاهش وقوع بیرون زدگی و بیرون کشیدگی مقعد مؤثر واقع شوند عنوان گردیده اند:

1 -انجام صحیح نوك چینی در سن 01-5 روزگی و سپس کنترل تمام پولت ها در طی دوران پرورش و در صورت لزوم نوك چینی مجدد آنها.

2 -استفاده از شدت کم نور در سالن هاي تخمگذاري، مرغان تخمگذار به شدت نور بیش از 2/0 واحد فوت کندل 5 احتیاج ندارد . بنابراین باید شدت نور را کنترل نموده و آن را بنحوي تنظیم کرد که شدت آن در فاصله بین دو المپ و در قفس هاي طبقه پایین 2/1 واحد فوت کندل باشد.

3 -به ازاء هر مرغ حداقل 54 اینچ مربع =5/333 سانتیمتر مربع) فضا در قفس( در نظر بگیرید .همچنین اختصاص 01 سانتیمتر فضا جهت دسترسی به دانخوري مناسب می باشد . جدال بر سر غذا ممکن است نقطه شروعی براي بروز عصبانیت در گله باشد.

4 -از تغییرات ناگهانی درجه حرارت و شدت نور پرهیز کرده و از قطع آب نیز جلوگیري کنید.

5 -تهویه سالن به شکل مناسب انجام پذیرد.

6 -مطمئن شوید که گله شما در معرض جانوران مذي، مگس و انگلها قرار ندارد.

7 -مصرف غذا را باید بطور روزانه کنترل نمود و در صورت لزوم ترام و قوام آن را جهت تأمین نیاز روزانه پولت ها به اجزاء غذایی اساسی تنظیم کرد .این تنظیم نه فقط براساس درصد تولید بلکه برحسب مجموع وزن تخم مرغهاي تولید شده صورت می گیرد.

8 -در پرورش پولت ها تنها دستیابی به یک وزن مشخص در سن معین نباید مورد نظر باشد بلکه در طی این دوره گله باید از یکنواختی کامل نیز برخوردار باشد.

9 -کافی بودن تحریک نوري از مهمترین عوامل مولد بیرون زدگی مقعد بوده، بنابراین هنگامیکه پرندگان از قسمت پرورش به سالنهاي تخمگذاري منتقل می شوند، طول ساعات روشنایی که پرنده در معرض آن قرار می گرد نباید بیش از 2 ساعت افزایش یابد.

10 -در نهایت باید تالش نمود تا گله حتی االمکان در آرامش پرورش یابد . در هنگام مشاهده آغاز عالئم عصبی در گله و یا مشاهده پرریزي در گردن . اجزاي غذا را کنترل و اقدامات ضروري از قبیل استفاده از ترکیبات ضد استرس شامل ویتامین ها، عناصر معدنی کمیاب )mineral Trace )و اسیدهاي آمینه را بصورت محلول در آب آشامیدنی انجام دهید