مرده زايي به عنوان مرگ گوساله اندکی قبل از زايش، در حين زايش يا ظرف مدت 24 تا 48 ساعت پس از زايش تعريف می شود. دليل اصلی مرگ گوساله در طی اين فاصله زمانی ناشناخته است. هدف از اين تحقيق بررسی عوامل موثر بر مرده زايي و نيز برآورد برخی از فراسنجه هاي ژنتيكي آن در گاوهاي شيري هلشتاين ايران مي باشد. داده های زايش های اول و دوم که از سال 1376 تا 1385 جمع آوری شده بود به صورت جداگانه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و از مدل آستانه ای نيز جهت تجزيه و تحليل داده های هر زايش استفاده شد. تأثير عواملی نظير ميزان شیر 2x ،سن در زمان زايش، اثر گله - سال- فصل زايش و نيز جنس گوساله بر نرخ مرده زايي معني دار بود. گوساله هاي نر به طور معني داري نرخ مرده زايي بيشتري نسبت به گوساله هاي ماده نشان دادند. وراثت پذيري مرده زايي نيز در دام هاي زايش اول 025/0 و دام هاي زايش 01/0 برآورد گرديد. پس از کالسه بندی دام های زايش اول و دوم بر اساس سطح توليد شير و سن در زمان زايش مالحظه گرديد که نرخ مرده زايي در دام هاي جوان تر و نيز دام هايي با توان توليد شير باالتر بيشتر است

علت دقيق نواقص مادرزادی قلب کاملا مشخص نيست. از جمله عوامل بوجود آورنده آن ميتوان به عوامل ژنتيکـی، عفونتــهای مــادر در دوران حــاملگی، ســن مــادر، نحــوه تغذيه، آنوکسی جنين، عفونت جنين، اخـتلالات متـابوليکی و... اشاره نمود. در دامهـای بــزرگ بيــشترين نـواقص مــادرزادی قلــب عبارتند از: :

1-(Ventricular Septal Defect) VSD  در اين نقيصه ارتباطی که در بين دو قلـب راسـت و چپ وجود دارد و خود به خود بسته ميشود، باز ميماند. بروز علائم بالينی بسته بـه محـل روزنـه و قطـر آن دارد و اگر به همراه ساير نواقص مادرزادی باشـد علائـم ديگری نيز ميتواند مشاهده شود. به علت اينکه ماهيچه بطن چپ قویتر از بطـن راسـت ميباشد، يک جريان خون از بطن چپ به راسـت وجـود دارد که منجر به بروز يک Murmur Holosystolic Loud مـيشـود کـه تمامی زمان سيستول را ميپوشاند. به علت وجود اين جريان يک لرزش قلبـی وجـود دارد که با گذاشتن کف دسـت روی قفـسه صـدری مـيتـوان آنـرا احساس نمود که اصطلاحا به آن Thrill قلبی ميگويند. به دنبال اين بيماری ميتواند تورم دريچههای قلـب يا آندوکارديت بوجـود آيـد کـه در ادامـه تبـديل بـه آريتمی دهليزی- بطنی ميشود.

درمان: تنها راه درمان جراحی و مسدود نمودن روزنه ميباشد که در دامهای بزرگ معمولا انجام نمیشود.

2-:(Patent Ductus Arteriosus) PDA ـ در زمان جنينی به علت عدم فعاليت ريـه، ارتبـاطی بـــين ســـرخرگ شـــشی و آئـــورت وجـــود دارد کـــه در نشخوارکنندگان بلافاصله پس از تولد ايـن ارتبـاط قطـع ميشود. در هنگام گوش کردن به صـدای قلبـی در ناحيـه Base قلب، Murmur Machinery شنيده ميشود ولی اگـر قطـر ايـن ارتباط زياد باشد هيچ صدايی به گوش نمیرسد.