 انواع میکروبهای موجود در آب:

• غیربیماریزاها: استافیلوکوکها، استرپتوکوکها، کلی باسیل ها، پروتئوس ها، انواع قارچ ها و کپک ها

• بیماریزاها: باسیل حصبه، عامل اسهال خونی، ویبریون وبا، عامل شاربون، عامل بیماری مشمشه، باکتری اشیریشیاکلای، عامل لپتوسپیروز، عامل فاسیولا هپاتیکا، کیست آمیب دیسانتری (تک یاخته)، کیست هیداتید (تنیا اکینوکوکوس)، آسکاریس

 علل آلوده شدن میکروبی آب

• ریختن فضولات، مدفوع و ادرار

• دفع غیربهداشتی اجساد دامهای بیمار

• فاضلاب کارخانه ها

• غیر بیماریزاها: 

یکسری از میکرو ارگانیسم ها به خوراک اضافه می شوند مثل لاکتوباسیلوس ها تا کیفیت سیلو را افزایش دهند، مخمرها (پروبیوتیک ها) سبب رقابت با میکروارگانیسم های مضر موجود در دستگاه گوارش می شوندتا تعادل میکروبی برقرار و عملکرد گوارش بهتر شود

• بیماریزاها: کلستریدیاها باسیلوس آنتراتیس سالمونلا مایکوباکتریوم توکسوپلاسما قارچ ها پریون ها (عامل بیماری جنون گاوی)

نژادهاي اهلی در ایران

1-نژادبغدادي به کبوترهاي این نژاد کبوترنامه رسان ، کبوتر نامه بر ، کبوتر قاصد و کبوتر پیک گفته می شود . این کبوتر بدنی کشیده و دراز گردنی دراز ، صورتی کشیده و نوکی بلند و روي دماغ خود زائده اي دارند . سرعتشان در پرواز زیاد است و به طور مستقیم پرواز می کنند .

2 -نژاد شامی کبوتري بسیار زیباست.و قدرت پرواز خوبی هم داره.این کبوتران هیکل ظریف و نوك کوچکی دارند.انتهاي دو بال خود و همچنین در انتهاي پر بالها و دم خود سیاه دارند.دور چشم این کبوتران تقریبا سیاه و هم خاکستریست.یک نمونه ي دیگه هم وجود داره که در دو بال خود دو خط سیاه رو ندارند.ما به انها شامی ابري میگوییم نژاد کبوتران شامی و مصري و طاووسی وابسته به گروه کبوتران فرم است(PIGEONS FORM (می باشد و زیستگاه اصلی آنها در انگلیس و قسمتهایی از اروپا است.این کبوتران در زیستگاههاي اصلی خود توسط انسان اصلاح نژاد گردیده اند اما اصلیت این پرنده مربوط به کشور هایی مثل سوریه و مصر و... نمی باشد

3 -نژاد کاشی این نژاد منسوب به شهر کاشان است . کاکولی و چشم زرد است و قدرت پرواز خوبی دارد و می تواند 9 تا 10 ساعت پرواز کند .

4 -نژاد تهرانی اصیل قدرت پرواز خوبی دارد و می تواند 9 تا 10 ساعت پرواز کند معمولا کبوتر ماده زرد رنگ و کبوتر نر سرور است.

5 –نژاد چتري به کبوترهاي این نژاد گردن شکسته نیز گفته می شود و از کبوترهاي زینتی به شمار می آید . حالت دم در این کبوتر ایستاده و گشوده است .

6 -نژاد تلسکوپی نژاد بسیار کوچکی است . چشم ها برآمده و بزرگ است بالاي چشم ها به طور طبیعی یک برآمدگی وجود دارد. سر و پاها نیز کوچک است . معمولا شعبده بازها از این نژاد براي چشم بندي و تردستی استفاده می کنند .

7 -نژاد یاهو کبوتر یاهو کبوتري است که صداي یاهو می دهد . این کبوترها کوچک بوده و به کلی سفید رنگ می باشند و پنجه هایشان پوشیده از پر است .

نژادهاي اهلی خارجی (King Pigeon)

شاهی نژاد- 1 نژادي آمریکایی است که از آن گونههایی به رنگهاي سفید، نقرهاي، آبی تیره، سرخ وزرد وجود دارد. معمولترین آنها گونه سفید است. گونه سفید در آمریکا از تلاقی سفید رومی، سفید مالت Maltese وسفید دوشس Duches به وجود آمدهاست. گونه نقرهاي نیز از تلاقی دوشس وموندین به وجود آمده وجثهاي بزرگ تر وحالتی آرام تر از سفید دارد. وزن کبوتر نر بالغ در حدود 900 گرم وکبوتر ماده بالغ در حدود 750 گرم ووزن هر جفت جوجه بین 900 تا 1350 گرم است. این نژاده سالیانه 8 تا 15 جفت جوجه میدهد. کبوترهاي این نژاد از کالبدي کشیدهومستقیم ودم افقی برخوردارند. استحکام بالها بسیار زیاد است واندام محکم بوده، سینه عریض میباشد، گردن ستبر وشکیل بوده، جمجمه گرد وبزرگ میباشد وسر به رنگ سفید ومخطط است. در سال 1940 در آمریکا گونهاي از این نژاد به نام کبوتر « شاهی شناسا» پرورش داده شد. از محسنات این گونه توانایی شناختن دو جنس نر وماده آن از یکدیگر میباشد، که به علت تفاوت رنگ پرها در دو جنس امکان پذیر میگردد.

2 -نژاد گاینت هومر نژاد از بهترین نژادهاي گوشتی کبوتر است. وزن کبوتر نر بالغ در حدود 900 گرم و کبوتر ماده بالغ تقریباً 700 گرم و وزن هر جفت جوجه 400 تا 600 گرم است.این نژاد سالی 8 تا 12 جفت جوجه میدهد.تنوع رنگ زیادي دارد و متداولترین رنگ مربوط به گونهاي است که رنگ سر، دم ودو طرف بالها آبی تیره وباقی اجزاي بدن، سفید است، این نژاد خیلی به نژاد چاهی شبیهاست، سرش بدون پر وپاهایش نیز بدون پر است.این نژاد دو خاصیت ممتاز دارد : یکی آن که از جمله بارورترین و پر نسلترین کبوترها به شمار میرود و دیگر این که براي تغذیه انسان گوشت مناسب ولذیذي دارد. کبوتر هومر ( کله اسبی ، کله گاوي )کبوتري بسیار باهوش و باوفا بوده و در میان کبوتران مسافتی از جایگاهی بسیار والا برخوردار است . این کبوتر را اغلب با نام کله اسبی می شناسند و داراي گوناگونی نژادي کمی می باشد .تنوع رنگ در این نژاد مانند همه نژاد هاي دیگر بوده اما رنگ هائی مثل دوکت ، سینه دمی و رنگ هاي خاص در این گونه بسیار کمتر مشاهده شده است

3 -نژاد رنت این نژاد سنگین ترین کبوتر است وزن پرنده بالغ در حدود 5/1 کیلوگرم است و رنگ هاي متفاوتی دارد بیشتر به رنگ سفید است این نژاد از بدنی کشیده و سینه اي عمیق برخوردارمی باشد .

4 -نژاد کارنیه این نژاد داراي دو رنگ سرخ و سفید است که نوع سرخ آن فراوانی بیشتري دارد . سر پرنده و پاهایش بدون پر است این نژاد از لحاظ جثه به طور مخصوصی از نژاد شاهی کوچکتر است . 5 -نژاد موندن این نژاد داراي دو تیره است : تیره سوئیسی که سفید رنگ و با سري بدون پر است و تیره فرانسوي با رنگ هاي مختلف نظیر سرخ و سفید و زرد و سیاه و نقره هاي که با وجود کاکلی بر روي سر مشخص می شود . پاهاي این نژاد پرهاي انبوهی دارد این نژاد تنومند بود و دم پرنده پایین افتاده و معمولا به رنگ سفید می باشد

6 -کبوتر جاکبین یا هیپی کبوتر بسیار زیبایی است که به رنگهاي مختلف دیده میشود ودورتا دور سر آن را پرهاي انبوهی فرا میگیرد که از پس سر کبوتر شروع شده وبه جلوي گردن آن ادامه مییابد. از عیوب این نژاد عدم نگهداري از تخم وعدم پرستاري از جوجهها است. میزان پرهاي نرم اطراف سر وگردن پرنده گاهی آن قدر زیاد وانبوهاست که چیزي از سر پرنده، چشمها ومنقار آن دیده نمیشود در نژاد اصیل پرهاي دور گردن مانند طوقی انبوه دورتادور گردن را فرا میگیرد. معمولاً پرهاي دم وبالها سفید رنگ بوده وباقی اجزاي بدن به رنگهاي متفاوتی نظیر: سرخ وسیاه وزرد وسرمهاي میباشد. آخرین پر بال بلند وطولانی است به طوري تا دم رسیده وگاهی ازآن نیز فراتر میرود. منشأ این نژاد هندوستان است.

7 -کبوتر چین دار شرقی یا ساتن مهم ترین مشخصه این نژاد منقار کوتاه آن است که به آن شکلی زیبا میدهد ودر انواع اصیل معمولاً منقار پرنده کوتاه وپهن است. منشاء این نژاد سرزمین خاورمیانه ومخصوصاً مصر میباشد. نژاد اصیل آن چشمهاي درشت با پلکی سفید رنگ دارد وبر روي سینه کاکلی نیم دایرهاي به صورت کروات دارد وبر روي پاها پرهاي کوچکی دارد واگر از گوشه به آن نگاه شود، چشمها وپاها در یک راستا دیده میشوند. شکل سرپرنده، چیزي بین کروي وبیضی شکل است ورنگ حدقه چشم آن پرتقالی است که این حالت در پرندگانی که سر سفید دارند، تیره رنگ میباشد. این پرنده به شدت با ادمی انس والفت میگیرد واز او نمیترسد. با غرور میایستد وتحمل خوبی دارد واز جهت پرواز وحرکت نیرومند است وبه خوبی زاد وولد میکند وبرخی از این نژاد در ایران و در بین عوام با نام هایی چون :بلژیکی ، مینیاتوري و یا طاووسی شناخته می شود .از دیگر مشخصه هاي این گونه وجود فر در سینه (زیر نوك شبه به کراوات) و وجود پر درپاها می باشند . رنگ هاي این نوع کبوتر بسیار متنوع است . بعضی از انواع این نژاد داراي سرهاي درشت تر بوده که به سه کله معروفند .

8-یهودي در نوع اصیل این کبوتر باید اندامی لاغر ، با گردن و پاهایی دراز داشته باشد . همچنین منقار آن باید دراز و کمی خمیده و به رنگ قرمز باشد. رنگ چشمان باید به رنگ سفید و پاها به رنگ قرمز باشد . در نوع اصیل آن نمی تواند کاکل یا پاپر داشته باشد . در صورت مشاهده آن به علت تداخل با نژادهاي دیگر (مثلا جفت کردن با طوقی)این اتفاق افتاده است. این کبوتر باید سر تا روي کمر و دمش همرنگ بوده و طوق زیر سینه مناسب و پشت آن حالت هفتی داشته باشد.یهودي ها کبوتري زرنگ وباهوش می باشند و براي پراندن بسیار مناسب می باشد. این نژاد بیشتر به رنگهایی نظیر زرد،سرخ،سیاه و سبز دیده می شود. در حال حاضر نوع اصیل این نژاد بیشتر در مجارستان وجود دارد.

9 -کبوتر بخارا (جارچی) کبوتر بخارا (جارچی:Trumpeter)این نژاد از زیباترین انواع کبوتر بوده کبوتر بخارا پرهاي انبوهی دارد که در همه جهت پر پشت میباشند و گونههاي خالص آن حجیم با پرهاي انبوهی بر روي سرها و پا میباشند. زاد و ولد چندانی ندارد و توجه کافی به جوجههاي خود مبذول نمیکند و پرورش دهندگان با چیدن پرهاي اطراف چشم وقسمتی از پرهاي پا و اطراف مخرج پرنده، تلاش میکنند تا میزان نرینه گی کبوترهاي نر را افزایش دهند، اما با این همه بهتر است که تخمهاي بارور این پرنده را در زیر پرندگان دیگري که به نگهداري جوجهها اهمیت میدهند، گذاشت تا جوجهها قوي ونیرومند بار بیایند، بویژه این که جوجههاي این نژاد از کوچکی داراي پرهاي انبوه میباشند و بدیهی است که این میزان پر نیاز به خونرسانی و تغذیه مناسب دارد. گونههاي متفاوتی از این نژاد پدید آمده است به گونهاي که در برخیها کاکل رشد فراوانی یافته است ودر برخی دیگر نیز کاکل رشد چندانی ندارد وبرخی جثه متوسط و برخی جثه بزرگی دارند. اما آن چه کبوتر بخاراي اصیل را متمایز میسازد، این است که گردن آن به سوي جلو و پایین متمایل است و بر پس سر پرنده کاکل وجود دارد و پاها در مقایسه با سایر گونهها بزرگ تر اند. این پرنده میتواند پرهاي کاکل خود را سیخ نگه دارد. رنگهاي متفاوتی دارد و بیشتر به رنگ سیاه و سفید وسرخ وزرد دیده میشود

اين واكسنها از ويروس فيلد ناشي مي شودوبعلت بيماري زائي كم ايمني خوبي در گله بوجود مي آورند. سويه هاي هم استفاده مي شود. f وV ولاسوتا بطورگسترده دراين واكسنها استفاده مي شوند.هم چنين سويه 4 B1 اين واكسنها بصورت آشاميدني،قطره چشمي،فروبردن نوك درمحلول واكسن،اسپري وائوروسل استفاده مي شوند. ائوروسل درنواحي كه بيماري بصورت همه گيري وجودداردكاربردپيدامي كند. دراين روش واكسيناسيون مي توان بسرعت تعداد زيادي از پرندگان واكسينه كرد وايمني سريعي بوجود بياوريم . درهر صورت درروش اسپري و ائوروسل خصوصا ائوروسل با ذرات كوچك باعث ايجادواكنش شديد دردستگاه تنفس مي شود.استفاده از واكسن لاسوتا به روش ائوروسل باعث ايجادمرگ ومير مي شود.همچنين سويه لاسوتا نيز بخصوص به منظور انجام واكسيناسيون يادآور(بوستر)بعنوان سويه قدرتمند مورداستفاده قرارمي گيرد.(جردن) جزء واكسنهاي لنتوژنيك هستند. F(Asplin)،(VG/GA) لاسوتا،كلون،اوينيو ،B واكسنهاي سويه 1

به نظر می رسد ورم پستان نوع كلیفرمی در نشخواركنندگان كوچک در مقايسه با گاوها كمتر رايج است. ایكالی و كلبسیال رايجترين باكتریهای كلیفرمی دخیل در ايجاد ورم پستان میباشند. ورم پستان كلیفرمی بیشتر در دوره پس از زايمان رايج است و با بیماری شديد سیستمی همراه است. همچنین اين نوع ورم پستان میتواند بصورت عفونتی ماندگار و يا گذرا باشد.

عالئم درمانگاهي حیوانات مبتال ممكن است دارای تب، بی اشتهايی، افسردگی، بیحالی و افزايش ضربان قلب باشند. شیر به ماده كم حجم آبكی با حالت ترشح خونابهای تغییر حالت میدهد. هنگام لمس پستان: گرما، التهاب، ادم و درد نمايان میشود. اندوتوكسینها و التهاب میتواند باعث ايجاد ترومبوز عروقی و قانقاريا شود.

واکسن کشته آگالاکسی
این واکسن از مایکوپلاسماي کشته در فرمالدئید تهیه شده جهت ایمن سازي فعال علیه بیماري آگالاکسی در گوسفند و بز استفاده می شود .
دز و ن حوه م صرف :
دو تزریق زیر جلدي و هر تزریق به مقدار 1 میلی لیتر با فاصله 2 هفته ، گوسفند و بز را براي مدت تقریبا 6 ماه ایمن می سازد . براي کسب بهترین نتایج ، حیوانات باید از 3 ماهگی به بعد سالی دو بار واکسینه شوند . واکسیناسیون میش هاي آبستن 2 ماه پیش از بره زایی توصیه می شود . به هنگام واکسیناسیون شیشه محتوي واکسن باید بخوبی تکان داده شود . ویالهاي خالی یا ویالهایی که باز شده ولی بطور کامل خالی نشده اند را باید معدوم کرد .

واکسن آبله بزي
این واکسن جهت ایمن سازي فعال علیه بیماري آبله بزي در نژادهاي بومی ایران مصرف می شود . مصونیت این واکسن در صورت استفاده صحیح یک سال می باشد .
دز و ن حوه م صرف :
واکسن لیوفیلیزه را در 100 میلی لیتر حلال خنک (محلول نمک فیزیولوژیک ) حل کرده و بطري را بخوبی تکان 0 میلی لیتر آن را از راه زیر جلدي تزریق کنید . / داده و 5 حیوانات آبستن نباید در آخرین ماه آبستنی واکسن زده شوند . توصیه میشود واکسن در نژادهاي غیر بومی ایران مورد استفاده قرار نگیرد .

واکسن آبله گوسفندي36
این واکسن جهت ایمن سازي فعال علیه آبله گوسفندي مصرف می شود . مصونیت این واکسن در صورت استفاده صحیح یک سال می باشد .
دز و ن حوه م صرف :
0/ واکسن لیوفیلیزه را در 100 میلی لیتر حلال خنک ( محلول نمک ) حل کرده و بطري را بخوبی تکان داده و 5 میلی لیتر آن را به طریق زیر جلدي تزریق می کنند . حیوانات آبستن نباید در آخرین ماه آبستنی واکسن زده شوند .

واکسن زنده آنتراکس ( شاربن )
این واکسن محتوي اسپور باکتري باسیلوس آنتراسیس بوده و جهت ایمن سازي فعال علیه بیماري آنتراکس در گاو ، گاومیش ، گوسفند ، بز و دیگر حیوانات حساس به شاربن استفاده می شود .
دز و ن حوه م صرف :
0 میلی لیتر در گوسفند و بز در پشت ناحیه کتف ، این / تزریق زیر جلدي 2 میلی لیتر واکسن در حیوانات بزرگ 5 حیوانات را تقریبا به مدت یک سال در برابر بیماري مصون می سازد . واکسیناسیون سالیانه حیواناتی که بالاتر از 3 ماه سن دارند توصیه می شود . در مناطقی که درصد بروز بیماري بالاست ، دوبار واکسیناسیون در سال توصیه می شود . حیوانات آبستن نباید در ماه آخر آبستنی واکسن زده شوند . واکسن شاربن علامتی این واکسن جهت ایمن سازي فعال علیه بیماري شاربن علامتی در نشخوارکنندگان کوچک و بزرگ استفاده می شود
.
دز و ن حوه م صرف :
دو تزریق زیر جلدي ( 2 میلی لیتر براي گوساله و گوسفند و 3 میلی لیتر براي گاو ) به فاصله 2 هفته مصونیتی به مدت تقریبی 10 الی 12 ماه در این دام ها بوجود می آورد

واکسن مشترك شاربن علامتی – سپتی سمی هموراژیک
این واکسن جهت ایمن سازي فعال علیه شاربن علامتی و سپتی سمی هموراژیک استفاده می شود .
دز و نحوه مصرف :
تجویز واکسن با تزریق زیر جلدي در یک طرف گردن انجام می پذیرد . دز واکسن از 2 میلی لیتر براي گوساله ها تا 3 میلی لیتر براي گاوها و گاومیش ها متفاوت است . این واکسن مصونیت 6 ماهه می دهد .، در نتیجه دوبار واکسیناسیون در سال توصیه می شود . از واکسیناسیون حیوانات آبستن در آخرین ماه آبستنی خودداري شود

واکسن بروسلا آبورتوس سویه 19
سویه 19 می باشد و جهت ایمن سازي Brucella abortus این واکسن محتوي اجرام زنده و لیوفیلیزه باکتري فعال علیه بیماري بروسلوز در گوساله ها استفاده می شود .
دز و نحوه مصرف :
یک دز واکسن ( 5 میلی لیتر ) را در ناحیه پشت کتف تلیسه ها در سن 3 الی 6 ماهگی تزریق می شود . این واکسن 60 میلیارد جرم زنده موجود است - در تلیسه هاي جوان استفاده میشود . در یک دز کامل ( 5 میلی لیتر ) معادل 80 3 ماه انجام می گیرد و - که در زیر جلد ناحیه خلفی کتف گوساله تزریق می گردد . مایه کوبی در گوساله هاي 6 10 دز می باشد که باید بطور - یکبار تزریق براي طول دوره اقتصادي دام کافی می باشد . هر فلاکن محتوي 20 50 میلی لیتر مایع حلال مخلوط شود تا شیرابه یکنواختی بدست آید . در یک دز کاهیده ( 2 میلی - سترون با 100 لیتر براي دام بالغ ) معادل 300 میلیون تا 3 میلیارد جرم زنده موجود است که در زیر جلد ناحیه خلفی کتف دام تزریق می گردد . همچنین هر فلاکن واکسن دز کاهیده براي گاو بالغ محتوي 50 یا 100 دز بوده که باید بطور سترون با 100 یا 200 میلی لیتر مایع حلال مخلوط شود تا شیرابه یکنواختی بدست آید . این واکسن باید حداکثر تا دو ساعت پس از حل مورد استفاده قرار گیر

واکسن بروسلا آبورتوس سویه 19
سویه 19 می باشد و جهت ایمن سازي Brucella abortus این واکسن محتوي اجرام زنده و لیوفیلیزه باکتري فعال علیه بیماري بروسلوز در گاو ها استفاده می شود .
دز و ن حوه م صرف :
یک دز واکسن ( یک میلی لیتر ) در ناحیه پشت کتف تزریق به روش زیر جلدي تزریق می شود . توصیه می شود که گاوهاي آبستن پیش از پنجمین ماه آبستنی واکسینه شوند . در گوساله هاي کمتر از 6 ماه استفاده نشود . واکسن باید حداکثر ظرف 2 ساعت پس از حل شدن در حلال همراه به مصرف برسد . از آنجایی که واکسن محتوي ارگانیسم زنده است ، ویالهاي خالی و ویالهایی که درب آنها باز شده ولی محتویات آنها بطور کامل به مصرف نرسیده است را کاملا معدوم کنید .

واکسن بروسلا آبورتوس ایریبا براي گوساله(زنده – لیوفلیزه)
ترکیب :
-34× لین واکسن محتوي باکتري تخفیف حدت یافته بروسلا آبرتوس سویه آیربیا که هر دز واکسن داراي 109 10 جرم باکتري زنده میباشد. واکسن در شرایط خلأ لیوفلیزه شده است.
موارد مصرف:
تجویز زیر نظر دامپزشک و طبق دستورالعمل ذیل انجام گیرد: هر ویال حاوي 10 یا 20 دوز واکسن لیوفلیزه میباشد ( با توجه به برچسب سري تولید ) که باید به ترتیب در 50 یا 100 میلی لیتر مایع حلال استریل ( سرم فیزیولوژي یا آب مقطر ) کاملاً حل گردد تا شیرابه یکنواختی بدست اید . 4 ماهگی تزریق - واکسن به میزان 5 میلی لیتر بصورت زیر جلدي در ناحیه خلفی کتف گوساله ه ا در سنین 12
میگردد

واکسن بروسلوز گاو بالغ ایریبا
این واکسن محتوي باکتري تخفیف حدت یافته بروسلا آبورتوس سویه ایریبا بوده و جهت ایمن سازي فعال علیه بیماري بروسلوز در گاوهاي بالغ استفاده می شود .
44
شکل و نوع واکسن :
واکسن زنده تخفیف حدت یافته ، بصورت لیوفیلیزه و با دز کاهیده می باشد .
دز و ن حوه م صرف :
هر ویا ل واکسن 100 میلی لیتر مایع حلال استریل ( سرم فیزیولوژي یا آب مقطر ) کاملاً حل گردد تا شیرابه یکنواختی بدست اید . واکسن به میزان 2 میلی لیتر بصورت زیر جلدي در ناحیه خلفی کتف گاوهاي بالغ تزریق میگردد.

واکسن 51 شیشه حاوي 10 میلی لیتر واکسن می باشد. 2 درجه سانتیگراد - شرایط نگهداري: 8
دز و نحوه مصرف:
4 ماهگی تزریق - واکسن به میزان 5 میلی لیتر بصورت زیر جلدي در ناحیه خلفی کتف گوساله ها در سنین 12 میگردد. در هنگام کشیدن واکسن بداخل سرنگ تهیه سوسپانسیون و خارج کردن هواي مازاد واکسن احتیاط کامل بعمل آید که به سر و صورت نپاشد. در صورت وقوع فورا با مایع ضد عفونی کننده با آب و صابون شسته شود.

بیماري تریکومونیازیس در کلوتر و سایر پرندگان (از قبیل بوقلمون،قمري،شاهین،عقاب پرطلایی) ) از خانواده يGallinae Trichomonasیاخته اي به نام تریکوموناس گالینه( توسط تک ) ایجاد میشود این ارگانیسم داراي بدنی کشیده و تخم Trichomoadidaeتریکومونادیده ( مرغی شکل (گلابی شکل) به ابعاد 19-5 × 9-2 میکرومتر یک یا دو هسته ، 4تاژك قدامی منشا ) و یک تاژك ضمیمه اي هست. بیماري Blepharoplastگرفته از بلفاروپلاست ( فرونس و در پرندگان شکاري به نام (Canker(تریکومونیازیس در کبوتر به نام کانکر ایجاد ضایعاتی در قسمت هاي فوقانی شناخته شده است و در اکثر مواقع سبب(Frounce( انتقال آلودگی ازطریق شیره چینه دان، آب و غذاي آلوده و جفت گیري دستگاه گوارش می گردد و استحمام در آب هاي آلوده و همچنین به وسیله ي مصرف گوشت پرندگان آلوده توسط پرندگان شکاري امکان پذیر است. آلودگی هایی که انگل تریکوموناس ایجاد میکند می تواند داراي استرینهاي متفاوتی از تحت حاد تا فوق حاد باشد که بسته به حساسیت پرنده متفاوت از دست دادن است که معمولا در پرنده هاي حساس سبب ضعف و بی حالی می شود که بدبو از دهان، پاندولی بی اشتهایی، خروج ترشحات سبز مایل به زرد رنگ و بسیار شفافیت پرها، شدن چینه دان، لاغري و ضعف شدید ونهایتا مرگ از جمله علائم بالینی ناشی از تریکوموناس به مخاط دهان، سینوس ها، حلق، این انگل از طریق اتصال.گالینه درپرندگان و ماکیان می باشد با آزادسازي آنزیم هاي هیدرولیتیکی سبب از بین رفتن اتصالات مري و چینه دان پس از تکثیر ماکروسکوپیک اولیه در پرندگان جوان به سلولی و هجوم به عمق بافت ها می گردد جراحات می یابد که با گذر نکروتیک کوچک و سفید مایل به زرد در حفره دهان تظاهر صورت توده هاي دیفتریک تا مري، چینه دان و پیش صورت غشاهاي زمان تعداد و وسعت آنها افزایش یافته، به گسترش می یابند و گاهی ممکن است جراحات از بافت هاي اصلی بیماري به سمت کبد معده تریکومونیازیس در و قلب و سایر بافت هاي بدن افزایش یابد علی رغم اندمیک بودن بیماري خصوص بر روي کبوتر انجام گرفته است بنابراین ایران، مطالعات اندکی در رابطه با آن به پژوهش حاضر با هدف بررسی شیوع جراحات هیستوپاتولوژي بیماري تریکومونیازیس در کبوترهاي شهرستان گرگان صورت گرفته است

انگلهای خارجی گوسفند و بز فراوان هستند. با این حال مهمترین آ نها عبارتند از:کنه، جرب، شپش، کرم، مگس و حشرات. در این جا به تعدادی از این انگلها به طورمختصر اشاره شده است.
جرب جر ها موجودات بسیار ریزی هستند که فقط با میکروسکوپ مشاهده میشوند و عامل بیماری گال یا گری هستند

شپش 1 شپشها انگلهای دائمی حیوانات بوده و بی شتر در قسمتهای کم موی بدن مثل اطراف بیضه، کشاله ران و زیر شکم مشاهده م یشوند. وسایل آلوده مثل ماشین پشم چینم یتواند عامل انتقال از دامی به دام دیگر باشد

کنه

کنه ها مهمترین انگلهای خارجی گوسفند بوده و سبب بروز هزینه های سالیانه چشمگیری به گله داران می شوند. کنه ها در خیلی از مکانها بویژه دامداریها زندگی میکنند و از طریق چسبیدن به بدن دام سبب خسارت می شوند

اهميت اپيدميولوژيك كانون هاي بروسلوز ، تحت تاثير گونه هاي بروسلائي است كه به وسيله حيوانات هر منطقه، حمل مي گردد . به طوري كه كانون بروسلوز گوسفند و بز، خطرناكترين مخازن بيماري انسان را تشكيل ميدهد، زيرا بيماريزاترين تايپ هاي بروسلا مليتنسيس، نزد اين حيوانات، در چرخش و انتقال ميباشد . هدف هدف از انجام اين مطالعه بررسي ميزان اثربخشي واكسن FdRev1 در جمعيت گوسفند و بز استان سمنان مي باشد.روش كار اين مطالعه از نوع ميداني بوده كه در آن تاثير واكسن دردامها impact Vaccine بر روي 500 راس دام بره و بزغاله در سطح استان سمنان بررسي شده است. نمونه گيري بصورت رندوم از 10 گله در هر شهرستان و از هر گله 10 نمونه خون جهت انجام آزمايش رزبنگال اخذ گرديده است. نتيجه كنترل بروسلوز در دام ها از طريق واكسيناسيون فراگير، بدون مطالعه و اطلاع از تاثير واكسن در جمعيت هدف ممكن است با نتايج خوبي همراه نبوده و منجر به شكست برنامه هاي كنترلي گردد.

تنوع ژنتيكي درون يك گونه حيوان اهلي، منبعي براي اعمال تغييرات مورد نياز در
خصوصيات فتوتيپي جمعيت است . اين خصوصيات به صورت كلي مي توانند به صفات
توليدي (كمي و كيفي ) و صفات مربوط به شايستگي (سازگاري، تطبيق، باروري و مقاومت به
بيماري) دسته بندي شوند. تنوع ژنتيكي در صفات توليدي، مبناي انتخاب مصنوعي در
برنامه هاي اصلاح دام براي بهبود ژنتيكي جمعيت هاي آت ي است . تنوع ژنتيكي در صفات
شايستگي تحت تأثير انتخاب مصنوعي در برنامه هاي اصلاح دا م قرار مي گيرد . براي نمونه
انتخاب براي توليد شير، اثري منفي روي باروري گاو هاي شيري دارد . تنوع ژنتيكي هم مبناي
انتخاب طبيعي است كه سازگاري يك جمعيت با تغييرات محيطي را تسهيل م ي كند و هم
مبناي انتخاب مصنوعي در جمعي ت هاي تجاري . نژادها علاوه بر اين كه منبع تن وع ژنتيكي
هستند، مي توانند ارز ش هاي ديگري هم داشته باشند . اولين مورد حفظ فرصت هايي براي آينده
است. سه مورد هم مربوط به استفاده از اين نژادها در حال حاضر و در آينده است.

كي از بهترين راههاي دستيابي به پروتئين حيواني (گوشت مرغ و تخم مرغ) پرورش طيور ميباشد، چرا كه با رعايت اصول فني پرورش طيور، پروتئين با قيمت ارزان، كيفيت بالا و در زمان كوتاه توليد ميگردد. گوشت مرغ و تخم مرغ به عنوان منابع غني از پروتئين، در سالهاي اخير به طور وسيعي در تغذيه انسان در دنيا و در كشور ما مورد استفاده قرار گرفته است. به طوريكه بعضي از كشورها كه از نظر مراتع طبيعي در مضيقه هستند گوشت طيور به سرعت جانشين گوشت ساير دامها گرديده است. نكاتي كه سبب اين امر گرديده به شرح زير ميباشد؛

رزش غذايي گوشت مرغ منظور اصلي استفاده از گوشت در جيره غذايي انسان تامين پروتئين مورد نياز بدن است. گوشت مرغ از لحاظ ارزش پروتئين و تناسب اسيدهاي آمينه نسبت به گوشت قرمز برتري دارد، همچنين از نظر ارزش بيولوژيكي پروتئين مقام اول را تخم مرغ دارا است. در جدول 1-1 مقايسه تركيب شيميايي 100 گرم از گوشتهاي مختلف آمده است.

افت لاشه پس از كشتار افت لاشه پس از كشتار در گاو و گوسفند 50 %ميباشد، درصورتيكه اين رقم در طيور گوشتي20 -25 % وزن زنده است. افت استخوان نيز در گوشت آماده به طبخ در طيور به مراتب كمتر از گوشت دامهاي ديگر ميباشد (12 8 % -وزن بدن طيور را استخوان تشكيل ميدهد). بدين ترتيب از يك كيلوگرم وزن زنده مرغ، گوشت مرغ و در نتيجه پروتئين بيشتري به دست ميآيد

سلامت و بهداشتي بودن گوشت مرغ از گوشت گاو و گوسفند تعداد قابل توجهي بيماري ميكروبي و انگلي به انسان قابل سرايت است، در صورتيكه از مرغ بيماري خطرناكي به انسان منتقل نميشود. مهمترين بيماري قابل انتقال سالمونلا ميباشد، كه اغلب در مراحل آماده سازي، گوشت مرغ با آن آلوده ميگردد و از اينرو چنانچه پس از سر بريدن طيور، پركني و تهيه گوشت و ذخيره آن بصورت بهداشتي صورت گيرد، هيچگونه خطري از نظر انتقال بيماريهاي مشترك به انسان وجود ندارد.

قابليت هضم و جذب گوشت مرغ گوشت مرغ از نظر تركيب پروتئين و تناسب و تعادل اسيدهاي آمينه ضروري كمبودي نسبت به گوشت قرمز ندارد، علاوه بر اين ميزان كلسترول گوشت مرغ كمتر بوده و سهل الهضمتر از ساير گوشتها ميباشد. بعلت كم بودن وزن، فشار روي عضله كمتر است و نسوج آن نرمتر ميباشد.

برّه یا بزغاله ماده م یتواند در سن حدود هشت ماهگی به بلوغ جنسی برسد اما لازمه آن، دو شرط اساسی است: 1 1 در فصل تولی دمثل یعنی اواخر تابستان تا آخر پاییز )در نهایت اوایل زمستان(،
به سن حداقل هش ت ماهگی رسیده باشد. 652 2 درصد وزن بلوغ جسمی را کسب کرده باشد. در غیر ای نصورت، پاییز اول را از دست داده و تا فصل تولیدمثلی بعدی )شهریور سال بعد( یک سال آبستنی آن به تأخیر م یافتد. به همین دلیل در ایران اولین آبستنی معمولاً در سن 18 الی 24 ماهگی اتفاق م یافتد )چیزی شبیه به گاو( که اصلاً این موضوع اقتصادی نیست و موجب م یشود که سن غیرتولیدی حیوان یکسال اضافه شود. به عبارتییکسال بیشتر برای نگهداری حیوان هزینه م یشود، بدون اینکه تولیدی داشته باشد.

• سيستم ايمنی نوزاد ، در هنگام تولد آامل است .
• ولی، سيستم ايمنی نوزاد در هنگام تولد ، عملكردی نيست.
توسط سيستم ايمنی نوزاد، از ١٠ روزگی شروع ( Ig ) • توليد آنتی بادی
شده و در ٢ ماهگی، به سطح نرمال می رسد.
٦ لايه بافتی بين خون م ادر و جنين وجود دارد و بدين ترتيب، از انتقال •
آنتی بادی از مادر به جنين جلوگيری می کند .
• پس، گوساله به آنتی بادی های آلستروم ، تا بلوغ سيستم ايمنی ، نياز دارد .
• آغوز، از بروز انتريت، آرتريت و پنومونی ، پيشگيری می کند.
• آغوز، ايجاد ايمنی غيرفعال اختصاصی می نمايد .

اهمیت برگشت زود هنگام رحم و برقراری سیکل های تخمدانی در گاوهای شیری)یافته های نوین علوم دامی و دامپزشکی @AnimVet )در گاوهای شیری برقراری زود هنگام سیکل های تخمدانی موجب کاهش روزهای باز و افزایش بازده اقتصادی گله می شود.بلافاصله پس از زایش لایه ماهیچه ای رحم انقباضات تکرار شوند دارد که از جنبه های زیر دارای اهمیت است: خروج مایعات و ذرات جامد از رحم
 ایجاد فشار بر رگ های رحمی و کاهش خون ریزی کاهش اندازه رحمدر حیواناتی که نوزاد بطور مستقیم و چندین نوبت از پستان مادر شیر می خورد، چندین نوبت ترشح اکسی توسین نیز اتفاق
می افتد، اما در گاوهای شیری که روزانه 3 نوبت شیردوشی می شوند به دلیل کاهش ترشح اکسی توسین برگشت رحم به کندیصورت می گیرد. هرچند انقباضات رحمی موجب بیرون راندن لوشیا می شود، اما رشد باکتریها در رحم تا مدتی ادامه می یابد. درصورتی که زایش همراه با جفت ماندگی، سخت زایی و یا تاخیر در خروج لوشیا )به دلیل انقباضات ضعیف رحمی( باشد، هجومباکتری های بیشتر از ظرفیت فاگوسیتوزیس رحمی است و مشکلاتی برای گاوهای شیری ایجاد می شود که مهمترین آنها عبارتند از:
 طولانی شدن مدت برگشت رحم
 طولانی شدن دوره پس از زایش تا شروع دوباره سیکل های جنسی ) Puerperium )
 تاخیر در آبستنی بعدی )افزایش روزهای باز(
بررسی های نشان داده است که اینفیوژ کردن ترکیبات ضد باکتری به داخل رحم چندان کارساز نبوده و بهترین کار برقراریسیکل های تخمدانی و وادار کردن گاو به تخمک ریزی است. در حقیقت مهمترین اتفاق فیزیولوژیکی در مرحله پس از زایش،ریکاوری هیپوتالاموس و هیپوفیز از شرایط آبستنی قبلی و برقراری ترشح هورمون های FSH و LH است. همچنین باید امکان به سرژرسیدن LH نیز فراهم شود. اولین فولیکول غالب تشکیل شده پس از زایش به یکی از سه سرنوشت زیر دچار می شود: تخمک ریزی می کند آترزی شده و موج فولیکولی جدید برقرار می شود تبدیل به کیست تخمدانی می شودبخوبی مشخص شده است که ترشح بموقع و کافی LH برای رسیدن به یکی از سه حالت گفته شده نقش اساسی دارد.بطوریکه کم بودن تعداد پالسهای LH و به سرژ نرسیدن آن عامل مهمی برای تشکیل سیکل های تخمدانی است. از آنجا کهترشح LH توسط GnRH کنترل می شود و هورمون های اندوکرینی متابولیکی نیز تاثیر زیادی بر ترشح GnRH دارند، توجه بهسطح هورمون های انسولین، لپتین و IGF-1 در سرم خون گاوهای تازه زا اهمیت دارد. از سوی دیگر غلظت هورمون هایمتابولیکی به شرایط بالانس انرژی دام بستگی دارد. بررسی های نشان داده است که در شرایط بالانس منفی شدید انرژی، غلظتهورمون های متابولیکی )بویژه انسولین و IGF-1 ( کاهش یافته و ترشح GnRH کمتر می شود و حساسیت تخمدان ها به LH نیزکاهش می یابد. بدین ترتیب شانس ایجاد کسیت های تخمدانی و طولانی تر شدن روزهای باز بیشتر می شود.

لفات بسیار در اثر واگیریهای شدید در گذشته

• بیماری طاعون در گاو (گاومیری)

• بیماری مشمشه در اسب

 با پیشرفت های علمی بسیاری از بیماری های واگیردار و قابل انتقال تحت کنترل و پیشگیری در آمده اند (رابطه مستقیم با سطح بهداشت)

 تعریف بهداشت :حفظ سلامتی و پیشگیری از ابتلا به بیماری

رعایت اصول بهداشتی: • حفظ سلامتی و بقای تندرستی در جوامع دامی • مقابله با عوامل بیماریزا و جلوگیری از انتشار بیماری به دام های حساس رعایت اصول تغذیه به پرورش دام های نیرومند رعایت تقویم واکسیناسیون در زمان خود برای افزایش سیستم ایمنی ایجاد گله ای سالم، مقاوم و پر بازده تولید بیشتر فرآورده های سالم و رونق اقتصادی سلامتی انسان (تاثیر سلامت دام بر روی سلامت انسان)برای ارزیابی بهداشت در دامداری ها از شاخص های بهداشتی استفاده می شود

 شاخص های بهداشتی عبارتند از: • درصد مرگ و میر • وضعیت رشد دام ها • تعداد نوزاد متولد شده از هر دام • میزان گاز آمونیاک در محیط • میزان گاز کربنیک در محیط  برای هر شاخص یک استانداردی وجود دارد مثلا میزان گاز آمونیاک در محیط نباید بیشتر از PPM 50 باشد

 شاخص ها در همه کشورها یکسان است ولی استانداردها در کشورها و مناطق مختلف متفاوت است (چون وضعیت در مناطق مختلف متفاوت است)مسائل بهداشتی را باید از قبل از ساخت ساختمان دامداری توجه نمود • بهداشت هوا • بهداشت زمین (خاک) • بهداشت آب • بهداشت خوراک اگر هوا پاک نباشد و دارای ذرات مضر باشد بروز بیماری

 هوا ترکیبی از اکسیژن، دی اکسیدکربن، ازت، آرگن و ... و انواع میکروارگانیسم ها است • افزایش میزان CO2 افزایش تعداد تنفس و ضربان قلب

تمام پژوهشگران بر اين عقیده هستند که تغذيه مناسب با خوراکي با قابلیت هضم و جذب خوب در جوجه بلدرچین‌هايي که بالفاصله بعد از تفريخ سر از تخم بیرون مي‌آورند، مي‌تواند تاثیر زيادی بر سالمت دستگاه گوارش، عملكرد سیستم ايمني و در نهايت عملكردمفید گله در کل دوره پرورش داشته باشد. • جوجه بلدرچین‌های يک روزه، تولید پاياني صنعت هچری و يک نقطه آغاز و مهم برای يک پرورش هستند. موضوع اصلي برای سیستم‌های جوجه‌کشي دستیابي به بیشترين درصد جوجهدرآوری و در عین حال جوجههايي سالم برای دوره پرورش است، اين موضوع در حالي است که در اکثر مزارع پرورش بلدرچین خوشبختانه سیستم جوجه کشي و پروش توام هستند و جوجه های تولیدی با استرس کمتری به سالن‌های پرورش انتقال پیدا مي‌کنند. از طرف ديگر با توجه به ضعیف بودن جوجه‌های تازه تفريخ شده بايستي عالوه برکنترل فاکتورهای محیطي از جمله دما و رطوبت به تامین يک خوراك کامل با قابلیت هضم باال و در عین حال با غلظتي مناسب از پروتئین و اسیدهای آمینه و همچنین ويتامین‌ها و مواد معدني مي‌تواند در جذب سريع ترکیسه زرده و سالمت دستگاه گوارش پرنده بسیار اهمیت داشته باشد.

در صورت تغذیه دستی، پس از آبستنی شیش کها و گیس هها و نیز پس از زایش در طی دوره شیردهی، بهتر است آنها را جدا از می شها و ماد هبزها تغذیه کرد؛ چراکه شیش کها و گیس هها هنوز در حال رشد هستند و علاو هبر احتیاجات نگهداری و آبستنی یا شیردهی، باید احتیاجات غذایی رشد آنها نیز تأمین شود و اگر همراه با می شها و ماد هبزهای بزر گتر از خود تغذیه شوند، در رقابت با آنها شکست خورده و خوراک کمتری نصیبشان م یشود و در اینصورت، حتی اگر در زمان آبستنی 65 درصد وزن بلوغ جسمی را به دست آورده باشند، ولی به سبب تغذیه ناکافی در زمان آبستنی یا شیردهی یا هردو، رشدشان به تعویق افتاده،غر خواهند شد.

اين ماده با حدود 0033 انرژي و 8/8 % پروتئين خام عمده ترين غله موجود در جيهره ههاي وطیور می باشد. اسيدآمين ميتونين در ذرت بالا مي باشد وميزان ليزين آن كم است بهمين دليل در اغلب موارد هنگام استفاده از اين ماده ليزين ب جيره افزوده مي گردد ذرت حاوي رنگدان گزانتوفيل است ك وجود آن براي زردي رنگ پا ، پوست ، نوك مرغها و زرده تخم مرغ لازم مي باشد اين ماده درمواردي ك نيازب پلت كردن دان با.شد براحتي پلت نمي شودو براي اينرهار بايد از پلت چسبان استفاده كرد تا دان خميري نشود مايروتوكسين هاازمشکلات عمده غلات بخصوص ذرت مهي باشد كه اگرميزان آنها بحدي برسد،چون سمي است باعث مسموميت مي شود. رطوبت بالا )بالاتراز 11 %( ب همراه حرارت )بالاتراز 52 درج سانتي گراد(ب ر.د اين قارچهاي سمي كمک ميكند زيرا لنيون مايروتوكسين ديگري است كه درجيره به ويتامين D3 چسبيده و باعث خارج شدن ويتامين D3 از بدن مي گردد ك نهايتاً منجر ب بروز مشکلات اسکلتي و پوست تخم مرغ مي .هود در چنين مواقعي بايد توجه داشته باشیماگر شرايط كشت ، داشت و يا برداشت بدليل تغييرات آب و هوا از جمل تغيير دما يا باران .ديد و … تغيير كنه دانرژي ذرت نيز تغيير مي كندك با لمس كردن قابل تشخيص است در اينگون مواد ميزان تغييرپروتئين اندك بود
واسيدآمين ها نيز تقريباً ثابت مي مانند قدل از بردا.ت اگرذرت در.رايط گرما قراربگيرد چروكيده وكم وزن مي شودوانرژي آن بشدت پايين خواهد بود ذرت تازه رطوبت بالايي داردورطوبت بالا باعث خوشخوراكي آن مي گرددووطیور براحتي آنرا مهي خورند اگر بهردليلي بخواهيم از ذرت تازه استفاده كنيم بايد مواد مغذي آنرا براي ميزان رطوبت تصحيح كرد و بعد در جيرهنويسي شركت داد

دستیابى به حد اکثر بازده بیولوژیکى و تغذیه اى، از اهداف مهم پرورش حیوانات مزرعه اى به شمار مى رود، به نحوى که تلاش مى شود با مصرف مواد خوراکى (به خصوص موادى که قابل مصرف
مستقیم انسان نیست) در تغذیه حیوان بیشترین تولید ممکن به دست آید. شناخت خوراك ها و تامین احتیاجات غذایى حیوان به وسیله آن ها در راستاى تامین هدف مزبور بوده و از اصلى ترین فعالیت هاى دامپرورى محسوب مى شود. امروزه، کمبود منابع خوراکى (انرژى زا و پروتئینى) به عنوان مهمترین عامل محدود کننده در توسعه دامپرورى بسیارى از کشورها و از جمله ایران، به شمار مى رود اما اختلالات تغذیه اى و عدم تعادل بین مواد مغذى در خوراك مصرفى دام ها نیز نقش بسیار مهم و تعیین کننده اى دارد. نه تنها کمبود، بلکه بالا بودن یک یا چند عنصر در منابع علوفه اى یک منطقه ممکن است به میزان زیادى در پایین نگهداشتن تولید در دام ها دخیل باشد لیکن از کم و کیف آن اطلاعاتى در 1968 ). براى پى بردن به چنین پدیده هایى نیاز به شناخت ارزش غذایى و ، دسترس نباشد (هریس 4 ترکیبات مغذى انواع خوراك ها است، به نحوى که هر دو جنبه کیفى و کمى خوراك را شامل شود. لذا، ارزشیابى مواد خوراکى قابل استفاده در تغذیه حیوانى، به عنوان یک رشته اساسى، نقش بسیار
مهمى در توسعه دامپرورى دارد چرا که با وجود چنین اطلاعاتى، امکان تهیه و تنظیم جیره هاى غذایى مناسب تر و همچنین استفاده بهینه از منابع بالقوه و بقایاى کشاورزى در تغذیه دام فراهم خواهد شد
.( 1989 ، (برادفورد 5 خوراك هاى دام و طیور، از نظر کیفیت، ناهمگن ترین محصولات کشاورزى محسوب مى شود. گستردگى تنوع در این منابع خوراکى بر این ناهمگنى مى افزاید. قدر مسلم چنین تغییرات وسیعى در کیفیت و ترکیبات مغذى خوراك ها، شناسایى و ارزشیابى آنها را مشکل تر و پیچیده تر مى سازد. ازاهمیت شناسایى آنها به طور منطقه اى بیشتر خواهد بود (دیبرى 6 ارزش نهایى و واقعى یک ماده خوراکى یا یک جیره غذایى زمانى مشخص مى شود که نتیجه آن در تغذیه عملى بر روى حیوان آشکار شود ولى در عین حال، اندازه گیرى دقیق آن از طریق آزمایش هاى بیولوژیکى برروى حیوان در سطح وسیع امکان پذیر نخواهد بود بن ابر این در تهیه چنین اطلاعاتى نیاز .(NRC, به روش هاى ارزشیابى سریع تر و ارزان ترى است ( 1975 در این ارتباط با روش هاى حسى و تجربى از جمله : مرحله برداشت علوفه، بو، رنگ، خوش خوراکى و تمایل حیوان به خوردن، مقدار پس مانده خوراك در آخور تا حدودى مى توان اطلاعاتى را در امر کیفیت ماده خوراکى بدست آورد. ولى داشتن چنین اطلاعاتى به تنهایى نمى تواند ملاك ارزشیابى کامل خوراك باشد، زیرا مقادیر مواد مغذى مختلف را مشخص نخواهد کرد. لذا، براى شناخت و تعیین تراکم مواد مغذى، لازم است عملیات تجزیه شیمیایى برروى مواد خوراکى انجام بگیرد. بنابراین، با توجه به دامنه وسیع تغییرات در مواد مغذى خوراك ها، حتى در یک ماده خوراکى خاص از نقطه اى به نقطه دیگر بدون تجزیه و تعیین غلظت مواد مغذى در آنها امکان کاربرد دقیق و بازدهى غذایى مطلوب در .( 1987 ، تغذیه دام فراهم نخواهد بود 

دسـتیابی بـه حـد اکثـر بـازده بیولوژیکی و تغذیـه ای، از اهـداف مهم پـرورش حیوانات مزرعه ای به شـمار مـی رود، بـه نحـوی کـه تلاش مـی شـود بـا مصـرف مـواد خوراکـی )بـه خصـوص مـوادی کـه قابـل مصـرف مسـتقیم انسـان نیسـت( در تغذیـه حیـوان بیشـترین تولید ممکن به دسـت آید. شـناخت خوراک هـا و تامین احتیاجـات غذایـی حیـوان به وسـیله آنهـا در راسـتای تامین هدف مزبـور بـوده و از اصلی تریـن فعالیت های دامپـروری محسـوب میشـود. امروزه، کمبـود منابع خوراکـی )انـرژی زا و پروتئینی( به عنـوان مهمترین عامل محـدود کننـده در توسـعه دامپـروری بسـیاری از کشـورها و از جملـه ایـران، بـه شـمار مـی رود امـا اختالالت تغذیـه ای و عـدم تعـادل بیـن مـواد مغـذی در خـوراک مصرفـی دام ها نیـز نقش بسـیار مهم و تعییـن کننده ای دارد. نـه تنهـا کمبـود، بلکـه بـاال بـودن یـک یـا چنـد عنصـر در منابع علوفـه ای یـک منطقه ممکن اسـت بـه میـزان زیـادی در پاییـن نگهداشـتن تولیـد در دام هـا دخیـل باشـد لیکـن از کـم و کیـف آن اطالعاتـی در 4 ، 1968 .)بـرای پـی بـردن بـه چنین پدیـده هایی نیاز بـه شـناخت ارزش غذایی و دسـترس نباشـد )هریـس ترکیبـات مغـذی انـواع خـوراک هـا اسـت، بـه نحوی کـه هـر دو جنبه کیفـی و کمی خوراک را شـامل شـود. لـذا، ارزشـیابی مـواد خوراکـی قابـل اسـتفاده در تغذیـه حیوانـی، بـه عنـوان یـک رشـته اساسـی، نقش بسـیار مهمـی در توسـعه دامپـروری دارد چـرا کـه با وجـود چنین اطالعاتـی، امکان تهیـه و تنظیم جیره هـای غذایی مناسـب تـر و همچنیـن اسـتفاده بهینـه از منابـع بالقـوه و بقایـای کشـاورزی در تغذیـه دام فراهم خواهد شـد 5 ،1989.) )برادفـورد خـوراک هـای دام و طیـور، از نظـر کیفیـت، ناهمگـن تریـن محصـوالت کشـاورزی محسـوب میشـود. گسـتردگی تنـوع در ایـن منابـع خوراکـی بر ایـن ناهمگنی مـی افزاید. قدر مسـلم چنیـن تغییرات وسـیعی در کیفیـت و ترکیبـات مغـذی خـوراک هـا، شناسـایی و ارزشـیابی آنهـا را مشـکل تـر و پیچیـده تر می سـازد. ازسـوي، بـه دلیـل تاثیـر شـدید عوامـل محیطـی و اقلیمـی و مدیریتی بـر کیفیـت و ارزش غذایی مـواد خوراکی 7 1989.) 6 ،1988؛ جورگینـز اهمیـت شناسـایی آنهـا بـه طـور منطقه ای بیشـتر خواهـد بـود )دیبـری ارزش نهایـی و واقعـی یـک مـاده خوراکـی یا یـک جیره غذایی زمانی مشـخص می شـود که نتیجـه آن در تغذیـه عملـی بـر روی حیـوان آشـکار شـود ولـی در عین حـال، اندازه گیـری دقیـق آن از طریـق آزمایشهای بیولوژیکـی بـرروی حیـوان در سـطح وسـیع امـکان پذیـر نخواهد بـود بنابرایـن در تهیـه چنین اطالعاتـی نیاز بـه روش های ارزشـیابی سـریع تـر و ارزانتری اسـت )1975, NRC.) در ایـن ارتبـاط بـا روش هـای حسـی و تجربـی از جمله : مرحله برداشـت علوفـه، بو، رنگ، خـوش خوراکی و تمایـل حیـوان بـه خـوردن، مقـدار پـس مانـده خـوراک در آخـور تا حـدودی مـی تـوان اطالعاتـی را در امر کیفیـت مـاده خوراکی بدسـت آورد. ولی داشـتن چنیـن اطالعاتی به تنهایـی نمی تواند مالک ارزشـیابی کامل خـوراک باشـد، زیـرا مقادیـر مـواد مغـذی مختلف را مشـخص نخواهد کـرد. لذا، برای شـناخت و تعییـن تراکم مـواد مغـذی، الزم اسـت عملیـات تجزیـه شـیمیایی بـرروی مـواد خوراکـی انجـام بگیـرد. بنابراین، بـا توجه به دامنـه وسـیع تغییـرات در مـواد مغـذی خـوراک هـا، حتـی در یک مـاده خوراکـی خـاص از نقطه ای بـه نقطه دیگـر بـدون تجزیـه و تعییـن غلظـت مـواد مغـذی در آنهـا امـکان کاربرد دقیـق و بازدهـی غذایـی مطلوب در تغذیـه دام فراهـم نخواهـد بود

براساس نتایج پژوهشی که در مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام شد، راهنمای مدیریت پیشرفته ایجاد فحلی و آبستنی در میش، با استفاده از برنامه نوری مصنوعی )فتوپریود مصنوعی تسریع شده( تهیه شده است که در ادامه به آن پرداخته م یشود. با اجرای این دستورالعمل انتظار م یرود سالانه حداقل سه کیلوگرم برّه بیشتر به ازای هر رأس میش در معرض جف تگیری تولید شود که با توجه به هزینه بسیار کم آن، این روش م یتواند درآمد قابل توجهی برای دامداران ایجاد کند.با توجه به اینکه در این روش لازم است طی مدت 30 الی 50 روز، روزانه فقط هشت ساعت روشنایی برای دام وجود داشته باشد، در صورتی که تغذیه گله بر پایه چرا باشد و چراگاه به اندازه کافی غنی نباشد که ظرف هشت ساعت احتیاجات روزانه دام را تأمین کند، روش فتوپریود مستلزم هزین ههای اضافی برای
تغذیه دستی خواهد شد؛ زیرا كاهش طول مدت روشنايي، زمان تغذيه برروي مرتع را محدود كرده و درصورت فراه منشدن نيازهاي غذايي دام در مدت هشت ساعت، تغذيه دستي را ضروري م يسازد. همچنین هزینه کارگر برای انجام تغذیه دستی و بهداشت جایگاه نیز به سایر مخارج اضافه م یشود. بنابراین، اين روش براي سيست مهاي متمركز و نيمه متمركز که دارای جایگاه بسته و مراتع غنی در خارج از فصل تولیدمثل )در طول بهار( باشند، مناسب است و در گل ههایي كه فاقد جايگاه مناسب هستند به خصوص درگل ههاي كوچ رو امكا نپذير نبوده یا بسیار دشوار است.

ویتامین E یک آنتی اکسیدان محلول در چربی و بسیار مهم در تغذیه گاوهای شیری است. این ویتامین سلول های بدن را بسر علیسهرادیکال های آزاد حاصل از پراکسیداسیون چربی های محافظت می کند. ویتامین E بر خلاف ویتامین A در مقادیر زیاد برای هسرمدت در بدن حیوان ذخیره نمی شود. ویتامین E هم در منابع گیاهی و هم در منابع حیوانی یافت می شسود . ایسن ویتسامین بسه مقسدافراوانی در علوفه سبز و پر برگ، دانه های رونی و دانه غلات وجود دارد. اما علوفسه هسای ذخیسره شسده )علس خشسک، هسیلاژ و
سیلاژ( معمولا مقدار کمی ویتامین E دارند.گزارش شده است که غلظت پلاسمایی ویتامین E یا آلفا توکوفرول در گاوهای شیری تغذیه شده بسا علوفسه هسای ذخیسره ای
بطور قابل توجهی در دوره قبل از زایش کاهش می یابد. به عنوان مثال در یک مطالعه از یونجه خشک شده، سیلاژ ذرت به همسراهیونجه خشک و یا مخلوطی از سیلاژ ذرت و یونجه خشک و هیلاژ در تغذیه گاوها استفاده شد. مشاهده شد کسه در هسر سسه گسروهغلظت آلفاتوکوفرول پلاسما در فاصله زمانی بین 2 تا 1 هفته قبل از زایش کمترین بود. بنابراین توصیه می شود در صورت اسستف ادهاز علوفه های ذخیره ای در تغذیه گاوهای شیری، دوزهای نسبتا زیاد ویتامین E 0666 تا 0666 واحد در روز( مصرف گردد تسا از (
کاهش سطح آلفاتوکوفرول پلاسما در نزدیکی زایش جلوگیری شود. به عبارت دیگر معتقدند که گاوهای تغذیه شده با علوفه های2 واحد ویتامین / ذخیره ای به حدود 0 E بازای هر کیلوگر وزن بدن نیاز دارند تا سطح آلفاتوکوفرول پلاسمای آنها ) 0 میکروگربازای هر میلی لیتر پلاسما( برای حفظ سلامت و فعالیت مناسب سیستم ایمنی کافی باشد.

آرتريتها عبارتند از اورام دردناک مفاصل که باعث اختلالات عمومی مانند تب واز دست دادن اشتها میشوند. لنگش، بسيار برجسته و راه رفتن مشکل است. لاغری عضلانی اندامهای مبتلا سريع میباشند. آرترتيها میتواند دارای منشا ضربهای باشند (مانند زخم و گزش) و يا مربوط به عفونت ثانويه (در بيشتر موارد) باشد که چندين مفصل را درگير میکند. به اين حالت پلی آرتريت میگويند. در گوسالههاآرتريتها بيشتر متعاقب عفونت ناف و در بالغين به دنبال بيماریهای پا و تارسيتها و گاهی در اثر اورام پستانی و رحمی و عفونتهای ريوی (مخصوصا در اثر مايکوپلاسما) اتفاق میافتند. جهت درمان اورام مفصلی میتوان از آنتی بيوتيک تراپی مانند اکسیتتراسيکلين به صورت عضلانی به مدت 5 روز استفاده کرد.

انگل های خارجی و خونخوار پرندگان و جوندگان هستند. اورنیتونیسوس بورسا bursa Ornithonyssus به جرب گرمسیری و اورنیتونیسوس سیلویاروم sylviarum Ornithonyssus به جرب شمالی پرندگان معروف است. این جرب در طول روز و به تعداد زیاد بر روی بدن پرندگان قابل مشاهده است. میزبان: پرندگان و گاهی انسان جایگاه: پرها بخصوص پرهای ناحیه مخرج ناقل: آبله طیور، نیوکاسل و پاستورال سیر تکاملی تمام چرخه زندگی انگل بر روی بدن میزبان صورت می گیرد و مجموعه تخم های سفید رنگ انگل در قاعده پرها گذاشته میشود. طول چرخه زندگی انگل 5 -12 روز طول می کشد. 33 آسیب شناسی این انگل سبب کاهش وزن، کاهش تولید تخم مرغ، کم خونی و نهایتا مرگ در پرندگان مبتال می شود. کنترل درمان به شکل موضعی با استفاده از ترکیبات جرب کش مانند پیروتیروئیدها، ماالتیون و کارباریل صورت میگیرد. محل زندگی پرندگان نیز باید با استفاده از حشره کش ها تمییز و پاکسازی شود.

در گاوهاي شیري از روش اولترا سونوگرافی کبد جهت بررسی چربی کبدي می توان استفاده نمود. در گاو نرمال اولتراسونوگرافی کبد حاوي تعداد زیادي مناطق با اکوي ضعیف که به طور هموژن در تمام مناطق کبدي منتشر است دیده می شود. سیاهرگ باب و کبدي در داخل بافت نرمال به خوبی قابل تشخیص است. در کبد چرب کلیه این مناظر تغییر می نماید.

کالبدگشایی: در موارد شدید کشنده، کبد به طور کلی بزرگ شده، زرد کمرنگ بوده ترد و چرب است. در موارد متوسط و ملایم معمولا بیماري کشنده نیست مگر این که با بیماري کشنده دیگري مثل ماستیت فوق حاد کمپلیکه شده باشد. درجه لیپیدوز کبدي در این موارد کمتر می باشد. تغییرات هیستولوژیک شامل حضور کیست هاي چربی یا لیپوگرانولوماها، هپاتوسیت هاي بزرگ، تحت فشار قرار گرفتن سینوزوئیدهاي کبدي، کاهش حجم شبکه رتیکولوآندوپلاسمی خشن و حضور ضایعات میتوکندرایی است. دو تغییر انتهایی منجربه کاهش آلبومین و افزایش فعالیت سرمی آنزیم هاي کبدي می گردد. نسبت اسیدهاي چرب متفاوت در کبد به طور شدیدي تغییر می یابد. در گاوهاي مبتلا به کبد چرب میزان اسید پالمیتیک و اولئیک بیشتر از گاوهاي نرمال بوده در صورتی که میزان اسید استئاریک کمتر است.

درمان: در موارد شدید کبد چرب پیش آگهی بیماري خوب نیست و هیچ گونه درمان اختصاصی براي آن وجود ندارد. به طور کلی گاوهاي مبتلا به کبد چرب شدید که براي سه روز بی اشتها بوده اند علی رغم درمان هاي شدید خواهند مرد. پیش آگهی در موارد با علائم عصبی نیز ضعیف است. تامین آب کافی و دسترسی به مقدار زیاد و غیر محدود علوفه خوشمزه بایستی وجود داشته باشد. در مواردي که حیوان شروع به خوردن می نماید و اشتها روزانه بهتر می شود از درمان هاي حمایتی نیز می توان استفاده نمود.

درمان با مایعات و الکترولیت ها: درمان شامل انفوزیون دائمی IVگلوکز و محلول هاي الکترولیتی متعدد و نیز تجویز داخل شکمبه اي شیره شکمبه (10 -5 لیتر ) از یک گاو نرمال در جهت برگردانیدن اشتها در دام است. تجویز آب و محلول هاي الکترولیتی از طریق خوراکی (30- 10 لیتر ) نیز توصیه شده است.

اولسر تيپيک کف سم يا گيلاس (Cerise (به علت موضعی شدن اختصاصی اولسر در حد مابين کف سم و پاشنه انگشت خلفی خارجی (به اندازه 3 تا 6 ميلی متر) اتفاق می- افتد که معمولاً همراه با فوربور مزمن دوپای خلفی است. در وسط اولسر، جوانههای پودودرم به وجود میآيند که به آن گيلاس يا Cerise میگويند. اين ابتلا باعث لنگش متوسط به مدت 3 تا 4 هفته میشود که در صورت عدم درمان، ممکن است عوارض عفونی نکروز سومين بند انگشت به دنبال آن اتفاق بيافتد. جهت درمان میبايست جوانهها رابرداشت و قسمت شاخی اطراف اولسرها را تا حد امکان نازک کرد. در نتيجه بهترين کار اصلاح فونکسيونل سم است.

لع اجسام خارجي و انباشتگي پيش معده و سنگدان ناشي از آن يكي از مشكلات شايع در صنعت پرورش شتر مرغ بوده و اغلب منجر به مرگ ميگردد. در خصوص پيشگيري و درمان اين بيماري روشهاي مختلفي وجود دارد. در ميان روشهاي درماني، جراحي پروو نتريكولوتومي يكي از موثرترين طرق درماني است. تحقيق حاضر روي پنج قطعه جوجه سه ماهه صورت گرفته است. دراين جوجه ها علائم انباشتگي پيش معده عبارت بود از ، كاهش وزن تدريجي، دهيدراتاسيون، بي اشتهايي ، عدم تمايل به حركت ،با لهاي آويزان ، مدفــوع كـم حجـم وپلت شده حاوي رشته هاي فراوان فيبر، و از همه مهمتر سفت وانباشته بودن پيش معده در ملامسه، و به دليل عــدم پاسخ جوجه ها به درمان با مواد لاكساتيو و شستشوي پيش معده تصميم به جراحي پروونتريكولومي گرفتــه شـد. جهت بيهوشي از كتامين( IM kg/mg 15 ( و زايلازين ( IM kg/mg 3 ( به صورت مخلوط استفاده گرديد. پــس از القاء بيهوشي جوجه به پهلوي راست بر روي يك بستر گرم خوابانده شد . پرهاي ناحيه چپ شكم از جناغ تـا خلـف ران كنده شده و به صورت روتين ضد عفوني گرديــد. بـراي دسترسـي بـه پيـش معـده از رهيـافت oblique Left paramedian استفاده شد .با استفاده از تيغ اسكالپل شماره ١٠ يك برش مايل ٨ سانتي متري (در جهت قدامي خلفـي – مياني جانبي ) در پوست وعضله ركتوس ابدومينوس روي پيش معده متورم ايجاد شــد. سـپس برشـي بـه صـورت نيزهاي برروي پيش معده ايجاد شد و تا ٨ سانتي متر امتداد يافت. اجسام خارجي شامل حجم بالايي از كلـش و تكـه هاي چوب از پيش معده و سنگدان خارج شد. دسترسي به سنگدان از طريق مدخل پيش معده به ســنگدان صـورت گرفت. پس از لاواژ پيش معده و سنگدان ،ديواره پيش معده به صـورت دو لايـه اينـورت كننـده وعضلـه ركتـوس ابدومينوس با يك لايه سرتا سري ساده هر دو با نخ قابل جذب نمره صفر و پوست بصــورت تشـكي افقـي سـاده بـا سيلك نمره صفر بخيه گرديد ٠هنگام به هوش آمدن پرنده بايد مراقب سر و گردن پرنده بود. جــهت جلـوگـيري از عفونت ثانويه از پن استرپ١+١ ) IM day/kg/5ml ( تا پنج روز واسپري آنتي بيوتيك در موضــع عمـل اسـتفاده گرديد. چهار قطعه از جوجه ها پس از دو روز ، تغذيه و تحرك طبيعي را از سر گرفتند. ولي يك قطعه به دليل ضعف شديد پس از يك روز تلف شد. از اينرو تشخيص به موقع بيماري در پاسخ حيوان به درمان جراحي بسيار مهم است. جلو گيري از استرس ،ايجاد عادتهاي صحيح غذايي و عدم دسترسي پرنده ها به اجسام خارجي در كاهش مـوارد بيمـاري موثر است .

آرتريت روماتيسمي سگ بيماري التهابي پيشرونده غير عفوني مزمن مفصل است كه با تغييرات فرسايشي دو طرفي و قرينه در مفاصل مشخص مي گردد. علت اصلي ايجاد كننده آرتريت روماتيسمي مشخص نيست، اما مي توان ذكر كرد كه بيماري در واقع پلي آرتروپاتي در ارتباط با سيستم ايمني بوده كه تداخلات سلولي و ايمني (ازدياد حساسيت نوع در پاتوژنز التهاب و تخريب مفصل نقش دارند. ( II, III, IV در آبان ماه سال ١٣٨٠ يك قلاده سگ شيتزو، ٤ ساله، سفيد خاكستري، نر اخته شده وعفونت بعداز جراحي، با تاريخچه لنگش اندام حركتي خلفي، سفتي در قدم زدن به مدت ٤ ماه، عدم وزن گيري بر روي اندام حركتي خلفي و زمين گيري بدنبال تروماي خفيف روي يك پا به كلينيك حيوانات كوچك مراجعه نمود. پس از تروما، بيمار با داروي بطور عضلاني تحت درمان قرار گرفت. پس از Vit. D ٣٠ و 3 mg/kg متيل پردنيزولون سديم سوكسينات بادوز درمان، بيمار موقتا بهبود يافت، اما پس از ٤ماه مجددا لنگش وقدم زدن غير طبيعي شروع شد. سپس از داروي ٠ (با دوز باريك شونده) تحت درمان قرار گرفت، اما پاسخ مناسبي حاصل نگرديد. /٥ mg/kg پردنيزولون خوراكي با دوز در معاينه باليني، با خم كردن مفصل زانو لنگش شديد ايجاد مي گرديد. آزمايش هاي كشويي، انحراف به داخل،
انحراف به خارج مفصل مثبت بوده ومفصل كاملا بي ثبات بود. راديوگرافي نماي داخلي– خارجي، تورم و بيرون زدگي عناصر خلفي مفصل زانو را نشان داد. بالشتك چربي زير كشككي طبيعي بوده، و هيچگونه آب آوردگي در مفصل ديده نشد. در ناحيه اتصال ليگامان ضربدري قدامي و در ناحيه استخوان زير غضروف سطح مفصلي برروي صفحه استخوان درشت ني و كنديل خارجي ران تشكيلات شبيه
كيست ديده شد، همچنين اسكلروزيس زير سطح غضروفي و تشكيلات استئوفيت در نماي خلفي سطح بالايي استخوان درشت ني مشاهده گرديد. راديوگرافي قدامي- خلفي غير استرسي، افزايش فضاي مفصلي را در بخش مياني مفصل نشان داد. همچنين تشكيلات شبيه كيست در اين نما قابل رويت بودند. ارزيابي آزمايشگاهي لكوسيتوز را نشان داد. مايع سينوويالي مفصل زانو نسبتا كدر بوده و سلول هاي التهابي افزايش يافته بودند. هيچج ميكروارگانيسمي از كشت مايع سينوويالي جدا نشد. سي تي اسكن ضايعات التهابي مزمن را برروي نماي خلفي كنديل هاي راني با تغييرات آرتريت دژنراتيو نشان داد. در غضروف هاي مفصلي استخوان درشت ني وران فرسايش يافته و استخوان زير سطح غضروفي تخريب MRI گرديد. تشكيلات استئوفيتي در اطراف صفحه استخوان درشت ني مشاهده گرديد و ليگامان هاي مفصل زانو (ضربدري قدامي و خلفي، جانبي داخلي و خارجي) تخريب شده بودند در حاليكه مغز استخوان طبيعي بود. منفي بودند. بايد توجه داشت كه اين ( ANA) وآنتي بادي ضدهسته ( RF) رديابي فاكتورهاي روماتوئيدي حساس هستند، در صورتيكه كيت هاي حيواني بيشتر به IgM آزمايشها با كيتهاي انساني انجام شد كه بيشتر به حساس هستند. IgG ٢ به /٢ mg/kg ٦ به مدت سه روز وسپس با دوز /٦ mg/kg سرانجام بيمار با تركيب دارويي سيكلوفسفاميد بادوز ١ ( با دوز باريك شونده ) با كنترل شديد ومستمر تابلوي خوني از نظر mg/kg مدت دو ماه و پردنيزولون با دوز شمارش گلبولي، تحت درمان قرار گرفت. دوماه پس از درمان دارويي پاسخ مناسب حاصل گرديد و بيمار بطور اعجاب آميزي شروع به وزن گيري، حركت ودويدن بدون هيچگونه علامتي از درد ولنگش نمود.

معرفي بيماري: انگل ايكتيوفتيريوس تنها داراي يك گونه به نام مولتي فيلي ايس (multifiliis.I (مي باشـد كـه خطرناكترين انگل خارجي ماهيان آب شيرين به شمار مي آي د. مرحله عفوني زاي انگل ترونت (Theront (مي باشـد كه به صورت آزاد زيست كرده و به پوست يا برانشي ماهي چسبيده و پس از نفوذ به داخل اپيدرم رشـد كـرد , و حجـم آن به بيش از 3000 برابر حجم اوليه و اندازه آن به يك ميل متر مي رسد . در نهايت بـه تروفونـت كامـل بـ ا هـسته نعـل اسبي تبديل مي شود. اين تروفونت با حركت و تغذيه فضايي شبيه يك لكه سفيد به قطر تقريبي يـك ميلـي متـر ايجـادمي كند فلذا ب آن بيماري لكه سفيد نيز گفته مي شود . سپس تروفونت ميزبان را ترك و در كـف اسـتخر و يـا گياهـان درون آن تبديل به تومونت مي شود و تكثير مي يابد . در نهايت تروفونت ايجاد كيـست كـرده و در طبيعـت حفـظ مـي شود. بالاخره با پاره كردن كيست ترونت آزاد شده و وارد آب شده و ماهيان ديگر را آلوده مي سازد . آغـاز تقـسيم و توليد تومايت در داخل تومونت پس از ترشح كيست انجام مي شود كه به دمـاي آب بـستگي دارد . ميزبـان اصـلي ايـ ن انگل كپور معمولي مي باشد اما انگل قادر است كليه ماهيان آبهـاي شـيرين را در دامنـه حرارتـي مطلـوب انگـل آلـوده سازد. 

پيشگيري و كنترل بيماري : -1 جلوگيري از تماس مستقيم ميزبان و انگل -2 تشخيص سريع انگل در صورت بروز آلودگي -3 درمان ماهيان مبتلا و يا ايمن سازي آنها معرفـي ماهيـان جديـد بـه مزرعـه بايـستي بـا دقـت انجـام شـود. آزمـايش ماهيهـا قبـل از معرفـي و نگهـداري آنهـا در استخرهعاي قرنطينه و در صورت نياز اقدام به درمان آنها ضرورت كامل دارد.

درمان : هدف اصلي از درمان شكستن چرخه زندگي انگل مي باشد. الف) نمك طعام : غلظت 25000 قسمت در ميليون به مدت 15-10 . دقيقه ب ) ســــولفات مــــس : دوز مــــؤثردارو بــــستگي بــــه ســــختي آب دارد. معمــــولاً در آبهــــاي بــــا ســــختي ppm 200-100 بــا غلظــت ppm 500) يــك گــرم در دو ليتــر) بــه صــورت حمــام بــه مــدت يــك دقيقــه اســتفاده مي شود. ج) مالاشيت يرگ ن : در درجه حرارت C ˚8-9 حداقل غلظت كشنده براي انگل ppm 0/5 . مي باشد د) مالاشــيت + فرمــالين : بهتــرين تركيــب بــراي معالجــه ايكتيــو فتيريــوس مــي باشــد. ppm 1-2 مالاشــيت را بــا ppm 250-167 فرمــــالين مخلــــوط و بــــه مــــدت يــــك ســــاعت بــــه صــــورت حمــــام مــــي دهنــــد. 1-2 نوبت درمان به فاصله زماني 3-4 . روز كافي است هـ) تري كلروفن : كمتر از ppm 1 دوبار به فاصله يك هفته به صورت حمام دايمي مصرف مي شود. و) متيلن بلو : ppm 2 به صورت حمام دايمي, دو نوبت به فاصله يك هفته مصرف شود.

قدمه و هدف بيماريهاي مشترك بين انسان و حيوان بخش بزرگي از بيماريهاي موجود در جامعه انساني و دامي كشور ، استان و شهرستان است و بخش وسيعي از انرژي عوامل اجرايي ، بهداشتي درماني و آزمايشگاهي صرف پيشگيري ، درمان و تشخيص اين بيماري مي شود ، بيماري تب مالت ( بروسلوز) كه بوسيله باكتري هاي متعلق به جنس بروسلا ايجاد مي شود ، جزء اولويتهاي اول اين دسته از بيماريها مي باشد وبا توجه به خسارات سنگيني كه اين بيماري چه از لحاظ انساني وچه از لحاظ دامي در پي دارد و از سويي با توجه به طولاني بودن سير بيماري و درمان آن و عوارض ناشي از آن و همچنين خسارات سنگين اقتصادي كه بر سيستم اقتصادي به جاي مي گذارد و همچنين از كارافتادگي انساني آن نياز به توجه خاص دارد . بروسلوز يك بيماري مشترك بين انسان و دام است كه از حيوانات آلوده به انسان منتقل ميشود و خصوصيات باليني آن براي بيماران اختصاصي نيست. بروسلوز نامهاي مترادف بسياري دارد كه برگرفته از مناطق جغرافيايي است كه بيماري در آن رخ مي دهد . ( تب مديترانهاي، تب مالت، تب جبل الطارق، تب قبرس)؛ يا از ماهيت بالا و پايين آورنده تب آن مشتق ميشود مثل تب مواج، يا ناشي از تشابه آن با مالاريا و تيفوئيد است مثل تب تيفومالاريايي و تيفوئيد متناوب. علت نامگذاري بروسلوز و عوامل مولد آن به ديويد بروس برمي- گردد، وي يك پزشك اسكاتلندي بود كه در طي اقامت خود در مالت، در سال 1887 عامل بيماري را كشف نمود . هدف از اين مطالعه بررسي اپيدميولوژي بروسلوز در شهرستان تويسركان در سال 1386 -1383 ميباشد .مواد و روشها اين مطالعه يك مطالعه پژوهشي – توصيفي مي باشد كه اطلاعات مربوط ، به روش آزمايشگاهي و با جمع آوري داده ها و آمار اين بيماري از آزمايشگاههاي خصوصي و دولتي در سطح شهرستان و حذف موارد تكراري به تفكيك ماه در سالهاي 83 لغايت 86 گردآوري شده است . همچنين از كتب و مقالات خارجي ، اينترنت ، مطالعه كتابخانهاي، دستورالعملهاي وزارتخانه و استاني و ... نيز استفاده شده است . بحث ونتيجه گيري عوامل اتيولوژيك بروسلوز در انسان مي تواند به علت يكي از چهار گونه زير ناشي شود : 1 -بروسلا مليتنسيس، شايعترين و مهاجم ترين علت بروسلوز در سراسر جهان مي باشد كه عمدتا از بز، گوسفند و شتر ناشي مي- شود . 2 -بروسلا ابورتوس كه از گاو سرايت ميكند. 3 -بروسلا سوئيس كه از خوك منتقل ميشود. 4 -بروسلا كانيس كه از سگ انتقال مييابد . اين باسيل كوچك، گرم منفي، هوازي، انگل اختياري داخل سلولي، بدون هاگ، غير متحرك و بدون كپسول است كه باعث عفونت مادام العمر در حيوانات ميشود . بروسلا با جوشاندن، پاستوريزه كردن شير و فرآوردههاي لبني از بين ميرود . اين باكتري در پنير نرم سفيد و غير پاستوريزه حاصل از شير بز تا 8 هفته زنده ميماند و با يخ زدن از بين نميرود . اين ارگانيسم به مدت 40 روز در خاك خشك آلوده به ادرار، مدفوع، ترشحات واژينال و محصولات خانگي حيوانات عفوني زنده ميماند و حتي به مدت طولاني تر در خاك مرطوب زنده باقي ميماند