سندرم یا بیماری ناویکوالر یک بیماری پیشرونده است که در اسبهای مسابقه در سنین حدود 7 الی 5 سالگی دیده میشود. به واسطه این سندرم تغییرات دژنراتیو در استخوان کنجدی پایینی در سطح بورسای آن )سطح کف دستی و کف پایی( بوجود میآید و به واسطه این تغییرات، ضایعات غیرقابل برگشت ایجاد میگردد که سبب از دست دادن توان بدنی و کاهش چشمگیر فعالیتهای ورزشی میگردد. در این مقاله به تفضیل درباره آناتومی ناحیه، چگونگی پدید آمدن بیماری، بررسی عوامل مستعد کننده و روشهای مقابله و پیشگیری از بیماری صحبت به میان خواهد آمد.

بررسی کالبدشناختی ناحیه

استخوان سزاموئید پایینی )کنجدی پایینی(، استخوانی قایقی شکل است که در حد فاصل بند دوم و بند سوم انگشتان در سطح کف دستی و کف پایی قرار دارد. این استخوان دارای دو سطح مفصلی که در ارتباط با بند سوم و بند دوم انگشتان است و در سطح کف دستی و کف پایی به واسطه عبور تاندون خم کننده از روی آن بورسایی تشکیل میدهد که واجد مایع سینوویال میباشد. استخوان ناویکوالر وظیفه محافظت از مفصل و تاندونها را در برابر فشار و صدمات فیزیکی سخت به عنوان یک دریچه برای جریان خون به استخوان بند سوم و کوریوم داخلی سم دارد.

تشخیص

تشخیص بیماری بر اساس تاریخچه و عالئم بالینی و رادیوگرافی میباشد. بر اساس تاریخچه، اسب لنگش متناوب نشان میدهد، بدین معنی که در ابتدای حرکت و همچنین حرکت یورتمه در بعضی از ایام هفته لنگش نشان میدهد و در بعضی مواقع لنگش نشان نمیدهد. همچنین میزان لنگش در دستها به مراتب بیشتر و مشهودتر از پاها است و اسب معموال حالت پنجه رو دارد و در هنگام حرکت تالش مینماید وزن بدن را به سمت جلو و بر روی پنجهها وارد نماید. در معاینه بالینی سایش نعل در ناحیه پنجه مشهود است و ناحیه پاشنه ها ضخیم میباشد. یکی دیگر از روشهای بالینی استفاده از تست الوار است.

درمان سندرم ناویکوالر اصول درمان بیماری ناویکوالر بر اساس نعلبندی طبی، درمان دارویی و درمان جراحی است که در صورت بکار بردن صحیح و به موقع هر کدام از موارد فوق یا همزمانی موارد نعلبندی طبی و درمان دارویی نقش بسزایی در متوقف نمودن سیر بیماری و بهبودی نسبی را در برخواهد داشت. نعلبندی طبی شامل اصالح زاویه سم به مفصل پسترن، کوتاه نمودن پنجه، اضافه نمودن پدهای پاشنهای، استفاده از نعل bar egg Wedged ،استفاده از نعل بزرگتر در نواحی جانبی سم و مالحظات دیگر است. درمان دارویی شامل تجویز داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی، ایزوکسپرین کلراید و یا تجویز داخل موضعی داروهای ضد التهاب استروئیدی بلند مدت یا هیالورونیک اسید است که در بورسای ناویکوالر تزریق میگردد. 

معرفــي و بيمــاريزايي: انگــل تراكيلياســتس (Tracheliastes (متعلــق بــه خــانواده لونئوپوديــده بــوده و انگــل ماهيــان آب شــيرين و شــور مــي باشــد. داراي رشــد و نمــو جنينــي از نــوع آنــامورفوز بــوده و تخمهــا پــس از هـيچ شـدن تبـديل بـه لاروي بـه نـام نـائوپيلوس مـي شـوند كـه پـس از چنـد بـار متـامورفوز بـالغ شـده و خـود را بـه مــاهي مــي چــسبانند. ايــن انگــل غــذاي خــود را از طريــق مكيــدن خــون بــه دســت مــي آورد. در اثــر خونخــواري باعــث تخريــب پوســت و فلــس شــده و نقــاط خــونريزي بــر روي پوســت ايجــاد كــرده و باعــث بــي ارزش شــدن مـاهي از نظـراقتـصادي مـي شـوند. بـراسـاس بررسـيهاي بـه عمــل آمـده در ايـران (عبـدي و همكـاران, 1374 (در محل نفوذ انگـل بـه پوسـت تخريـب شـديد بـافتي ايجـاد شـده و لكـه هـاي خـوني بـزرگ ديـده مـي شـوند , همچنـين موكـوس فراوانـي توليـد مـي شـود كـه حتـي قـسمت سـرانگـل را مـي پوشـاند. ماهيـان آلـوده در آكواريـوم داراي حركات غيـرعـادي بـوده و خـود را بـه شـدت بـه ديـواره و كـف سـنگي آكواريـوم مـي مالنـد بـه طـوري كـه تمـامي سنگريزه هاي آكواريوم را در گوشه اي جمع مي كنند.

درمــان و كنتــرل بيمــاري: بعيـد بـه نظـرمـي رسـد كـه هـيچ اقـدام اساسـي بـراي يـافتن مقـادير اختـصاصي داروهــا بــراي تراكيلياســتس انجــام شــده باشــد. گــرفتن و حــذف دائمــي ماهيــان آلــوده جمعيــت انگــل را كــاهش مــي دهــد. در صــورت بــروز بيمــاري در مــزارع پرورشــي از دســتور العمــل هــاي مربوطــه بــه لرنئــازيس مــي تــوان استفاده كرد. الف) فرمالين : ppm 500 0/5 به مدت ساعت به صورت حمام ب) تري كلروفن : ppm 25 0 /به صورت حمام دائمي و تكرار به فاصله يك هفته ج) نمك طعام : غلظت 3-5 % به صورت حمام

تراکم ايدهآلی که طيور گوشتی طی دورهی رشد در آن قرار گيرند، يک بحث ادامه دار است. هيچ پاسخ مشخصی به اين پرسش وجود ندارد. اين يک امر طبيعی است که تصور کنيم هنگامی که پرندهها فضای بيشتری در اختيار دارند، عملکرد بهتری نيز خواهند داشت. اگرچه اين فضای بيشتر نيست بلکه درواقع بهبود محيط است که فضای بيشتری را فراهم میکند و مهم است. سالنهای مدرن طيور گوشتی پرورشدهندگان را قادر میسازد تا کنترل بهتری را بر محيط سالن داشته باشند. بههمان اندازه که محيط مناسبتر برای پرندهها فراهم باشد)دما، رطوبت و تهويه( پرندهها میتوانند با تراکم بالاتر در سالن باشند. فاکتورهايی هنگام تعيين تراکم گله مورد ملاحظه قرار میگيرند که تنها به اندازهی پرنده، فضای دانخوری، فضای آبخوری، راحتی پرنده، تغذيه، نژاد، عملکرد، ابعاد سالن و برگشت سرمايه است. هدف نهايی حداکثر کردن وزن جوجهی توليدی به ازای هر فوت مربع است در عين حال که از ايجاد تلفات بهواسطهی ازدحام بيش از حد بپرهيزيم. در بسياری از موارد توليدکنندگان بايستی کاهشی جزيی در عملکرد را تعيين کنند تا به برگشت رضايتبخشی از سرمايه برسند. نگرانی ديگر با افزايش تراکم گله راحتی طيور گوشتی است. گروههای طرفدار حيوان درخواست میکنند که به طيور گوشتی طی دورهی رشد فضای بيشتری داده شود و استرسهای فيزيولوژيکی و رفتاری بهعنوان نتيجه ذکر شود.

تراکم ايدهآلی که طيور گوشتی طی دورهی رشد در آن قرار گيرند، يک بحث ادامه دار است. هيچ پاسخ مشخصی به اين پرسش وجود ندارد. اين يک امر طبيعی است که تصور کنيم هنگامی که پرندهها فضای بيشتری در اختيار دارند، عملکرد بهتری نيز خواهند داشت. اگرچه اين فضای بيشتر نيست بلکه درواقع بهبود محيط است که فضای بيشتری را فراهم میکند و مهم است. سالنهای مدرن طيور گوشتی پرورشدهندگان را قادر میسازد تا کنترل بهتری را بر محيط سالن داشته باشند. بههمان اندازه که محيط مناسبتر برای پرندهها فراهم باشد)دما، رطوبت و تهويه( پرندهها میتوانند با تراکم بالاتر در سالن باشند. فاکتورهايی هنگام تعيين تراکم گله مورد ملاحظه قرار میگيرند که تنها به اندازهی پرنده، فضای دانخوری، فضای آبخوری، راحتی پرنده، تغذيه، نژاد، عملکرد، ابعاد سالن و برگشت سرمايه است. هدف نهايی حداکثر کردن وزن جوجهی توليدی به ازای هر فوت مربع است در عين حال که از ايجاد تلفات بهواسطهی ازدحام بيش از حد بپرهيزيم. در بسياری از موارد توليدکنندگان بايستی کاهشی جزيی در عملکرد را تعيين کنند تا به برگشت رضايتبخشی از سرمايه برسند. نگرانی ديگر با افزايش تراکم گله راحتی طيور گوشتی است. گروههای طرفدار حيوان درخواست میکنند که به طيور گوشتی طی دورهی رشد فضای بيشتری داده شود و استرسهای فيزيولوژيکی و رفتاری به عنوان نتيجه ذکر شود.

اين عارضـه بيـشتر در گاوهـای بـالاي يکـسال بـروز مينمايد که با مقـدار زيـادی کنـسانتره در حـال تغذيـه هستند. به علت تغذيه با کنسانتره، توليد اسيد لاکتيـک در شکمبه بالا مي رود، در نتيجه به تدريج ديـواره شـکمبه دچار پاراکراتوز و التهاب ميشود. در هنايت مخاط شـکمبه آسيب ميبيند. به دنبال اين آسـيب، باکتريهـايی ماننـد Coli.E ،استرهپا، استافها و... وارد خون شده و از طريـق جريان خون به کبد مـيرسـند و ايجـاد آبـسههـای کبـدی ميکند. آبسههای کبدی مجاور C.V Posterior ايجاد ترومبـوس در اين رگ ميکند که از طريق خون به قلب و در هنايت باعـث جايگزين شدن آمبولیها در ريه مـيشـود کـه ريـه دچـار .ميشود Metastatic Pneumonia اگر اين آبسهها در مجاورت ديواره خونی باشند باعث آنوريسم رگها يا آسـيب ديـدن ديـواره رگهـا و ايجـاد خونريزی ميشود که به علت وارد شدن بـه مجـاری هـوايی، دام دچــار Hemoptysis يــا خــونريزی از بينــی و دهــان ميشود. اگر خونريزی حاصـله، بـه مجـاری هـوايی راه پيـدا نکنند، در بافت بينابينی ايجاد هماتوم ميکنند. در فرم کلاسيک تاکی کاردی، افـزايش تعـداد تـنفس، ديـسپينيا در بـازدم و نالـه و سـرفه و رنـگ پريـدگی مخاطات، صدای ويزز، خون دماغ شـدن، خـونريزی از ريـه، Murmur Hemic ،دپريشن، بـی اشـتهايی، از کـار افتـادن حرکات شکمبه، کاهش توليد شير و مـدفوغ چـسبناک ديـده ميشود. درمان: پيش بينی اين بيماری خوب نيست و بايد دام را بـه کشتارگاه فرستاد. ولی ميتوان از آنتی بيوتيکها ماننـد پنـی سـيلين نيز استفاده نمود. جهت پيشگيری ميبايست دام را آرام آرام به خـوردن کنسانتره عادت داد و در جيره غذايی آهنا به ميـزان 5/1 درصد از جوش شيرين استفاده آرد.

این جرب با اسامی مختلف از جمله mite Chigger ،mite Harvest و Red spider شناخته می شود. این جرب از اهمیت زئونوتیک برخوردارند 31 و فقط در مرحله نوزادی انگل هستند. تنوع گونهای در این جنس بسیار زیاد است. میزبان: میزبان طبیعی جوندگان کوچک هستند، اما نوزاد این جرب ها میزبان اختصاصی نداشته و به هر میزبانی از جمله انسان حمله می کنند. جایگاه: پوست سیر تکاملی جرب ماده تخم های خود را در خاک های مرطوب می گذارد. از تخم ها نوزاد شش پا خارج شده و بر روی علوفه منتظر میزبان خود می ماند. نوزادان توسط مجرای دهانی به نام استیلوستوم Stylostome پوست میزبان را سوراخ کرده و از مایع میان بافتی تغذیه می کنند. پس از چندین روز تغذیه به زمین افتاده و به نوچه و بالغ تبدیل می شوند. سیر تکاملی انگل 70-50 روز طول می کشد. آسیب شناسی آسیب های وارده به بدن میزبان اغلب به دلیل واکنش های ازدیاد حساسیت نسبت به بزاق انگل می باشد و با خارش، قرمزی، پاپول، ریزش مو و تب همراه است. کنترل درمان موضعی با ترکیبات ارگانوفسفره و درمان کمکی با تجویز کورتیکواستروئیدها صورت می گیرد. جرب های راسته مزواستیگماتا در این راسته جرب های جنس درمانیسوس و اورنیتونیسوس حائز اهمیت هستند.

معرفـــي بيمـــاري: خــانواده تريكودينيــده داراي 5 جــنس مختلــف اســت كــه جــنس هــاي تريكودينــا (Trichodina (و تريكودينلا (Trichodinella (در ايران وجود دارند. جـــنس تريكـــو دينـــا مـــژه داري اســـت كـــه بـــر روي بـــدن جـــانوران آبـــزي از اســـفنجها گرفتـــه تـــا دوزيـــستان زيـــست مـــي كنـــد ولـــي ماهيـــان عمـــده تـــرين ميزبانـــان آن مـــي باشـــند. ايـــن انگـــل دامنـــه ميزبـــاني وســـيعي دارد. انگــل بــه روش مــستقيم دوتــايي تكثيــرمــي يابــد. ايــن انگــل هــا بــر روي ســطح بــدن, آبــشش هــا, محوطـــه آبشـــشي يـــا درون بينـــي ماهيـــان و حتـــي مجـــاري ادراري زيـــست مـــي كننـــد .جـــنس تريكـــودينلا فقط در برانشي ماهيان زيست كرده و هردو گروه ماهيان آب شيرين و شور را آلوده مي كند

پيشگيري و كنترل بيماري : الـف) اعمـال مـديريت بهداشـتي : ضـد عفـوني اسـتخرها قبـل از مـاهي دار كـردن آنهـا, معاينـه ماهيـان قبـل از خريـد و در صورت لزوم درمان آنها, نصب فيلتردر ورودي آب ب) مــــديريت مناســــب در مزرعــــه : كــــاهش تــــراكم, تهيــــه آب مناســــب وتمييــــز, جلــــوگيري از آلــــوده شدن آب به مواد آلي

درما : ن الف) نمك طعام : ppm 25000 3 به مدت ساعت و تكرار تا 3 روز متوالي ب) فرمالين : Ppm 250-150 به صورت حمام يك ساعته ج) سولفات مس : ppm 0/2-2 با توجه به سختي آب د) اسيد استيك : حمام با ppm 1500-1000 دارو به مدت 60 ثانيه هــ) مالاشـيت گـرين : ppm 15 0/1-0 /بـه مـدت طـولاني يـا ppm 1-2 بـه مـدت يـك سـاعت بـه صـورت حمـام در جريان آب و) مالاشــيت + فرمــالين : ppm 0/1 مالاشــيت ســبز را بــا ppm 25 فرمــالين بــه مــدت 24 ســاعت بــه كــار بــرده و تكرار آن 3 نوبت در هفته موفقيت آميزاست

جهت تشخيص آبستنی ميتوان از سه روش زير اسـتفاده نمود: 1ـ آزمايشات سرولوژيکی: در ايـن روش مـيتـوان در همان روزهای اول به آبستنی پی برد. 2ـ سونوگرافی: ايـن روش در دو هفتـه اول کـاربرد دارد. 3ـ روش لمس از طريق رکتال: کاربردیترين روش تشخيص آبستنی روش رکتال است که معمولاً از 6 هفتگی بـه بعـد قابل استفاده ميباشد. ـ به طور کلـی جهـت تـشخيص آبـستنی بـه دو گونـه تغييرات در دام بايد توجه داشت: 1ـ مشاهده علائم خارجی آبستنی: (Sign External:( اين علائم عبارتند از عدم فحلی گاو پـس از 21 روز ـ رشد پستان ـ افزايش قطر عروق تغذيه کننده پستان ـ افزايش وزن بدن گاو و فرورفتگـی اطـراف دم بـه علـت فعاليت هورمون Relaxin بر روی ليگامنتهای ناحيـه لگـن که به اين حالت King Sin نيز ميگويند. 2ـ مشاهده علائم داخلی آبستنی (Sign Internal:( برای مشاهده علائم داخلی ميبايست از روشی موسـوم به توشه رکتال استفاده نمود.

كاتاراكت کامي تواند مادرزادي باشد و يا (Retinal Detachment) ميتواند يك طرفي يا دو طرفي باشد. جدا شدن شبكيه اينكه بطور ثانويه بدنبال تروما، التهاب، نئوپلازي يا افزايش فشار خون ايجاد شود. اولتراسونوگرافي چشم در موارديكه ايجاد اپاسيتي در قرنيه، اطاقك قدامي چشم، عدسي و زجاجيه و نيز تورم شديد پلك و خونريزي داخل چشمي يا توده هاي اطراف چشم مانع از معاينه كامل چشم شوند بهترين روش تشخيص مي باشد. با علائم اضطراب و احتمال كوري بدليل برخورد با موانع و German Warm Blood ماديان ٤ ساله اي از نژاد اشيا در حين راه رفتن به كلينيك جراحي اسب دانشگاه مونيخ مراجعه داده شد. مردمك هر دو چشم متسع بوده و پاسخ به نور نيز منفي بود. استفاده از افتالموسكوپ حضور كاتاراكت وسيع را در هر دو چشم نشان داد. به واسطه حضور كاتاراكت، بررسي قسمتهاي خلفي تر چشم امكانپذير نبود. به همين منظور اولتراسونوگرافي چشم بعمل آمد. و سيستم بهنگام انجام گرفت. اين كار با تكنيك B-Mode اولتراسونوگرافي با پروب خطي ٨ مگاهرتز و با روش
با مفروش نمودن پلك بالا با ژل اولتراسونوگرافي و قرار دادن پروب بر روي پلك بالا از طريق Transpalpebral تهيه تصاوير طولي و عرضي صورت پذيرفت. در تصاوير تهيه شده حواشي قدامي و خلفي عدسي بصورت كاملااكوژن ديده مي شد كه مويد حضور كاتاراكت بوده و ضمنا ساختارهاي خطي اكوژن بصورت شناور در اطاقك خلفي مشاهده گرديد كه اتصال خود را به حفره چشم در ناحيه عصب بينايي و جسم مژگاني حفظ كرده و منظره قيفي شكلدر هر دو چشم ايجاد نموده بود كه از علائم اولتراسونوگرافي جدا شدگي شبكيه مي باشد. درمان (Funnel-shape) موثري براي اين عارضه وجود ندارد.
در چشم، چهار اكوي صوتي مهم ديده مي شود: قرنيه بصورت محدب، كپسول قدامي و خلفي عدسي كه معمولا در نواحي كه پرتو صوتي عمود بر لنز است بصورت اكوي باريك با اكوژنسيته جزيي قابل رويت مي باشند، جسم مژگاني و عنبيه در هر دو طرف عدسي و مجموعه شبكيه- مشيميه- صلبيه بصورت هيپر اكوئيك. ضمنا ديسك بينايي بصورت هيپر اكو در خلف كره چشم و بدنبال آن عصب بينايي بصورت هيپو اكوئيك مي باشد. اطاقك قدامي،با تصاوير دو بعدي و بهنگام، B-Mode كورتكس عدسي، عدسي و زجاجيه فاقد اكو مي باشند. اولتراسونوگرافي معمولترين شيوه بررسي عوارض چشم اسب مي باشد كه به واسطه بي خطر بودن و عدم ايجاد درد، روش مناسبي براي بررسي ساختارهاي داخل و خارج حفره چشمي در حيوان هوشيار مي باشد. در بيمار مورد بحث، علت جدا شدگي دو طرفي شبكيه مشخص نگرديد.

در موارد حاد و فوق حاد بیماری ، تشخیص اولیه با مشاهده و دقت در علایم بالینی و آثار کالبد گشایی امکان پذیراست. اما در اشکال خفیف نمی توان با تکیه بر این عوامل به وجود بیماری پی برد و تشخیص قطعی بیماری نیازمند تشخیص آزمایشگاهی می باشد. تشخیص آزمایشگاهی با جداسازی ویروس و سپس انجام آزمایش های سرم شناسی صورت می گیرد. مهم ترین محل جهت جداسازی ویروس ، نای و کلوآک پرنده می باشد. البته در موارد آنفلوآنزای فوق حاد طیور به علت ویرمی شدید ، جداسازی ویروس از هر بافت و اندامی امکان پذیر است. ابتدا بافت های حاصله له شده ، به صورت تعلیق ) Suspension) 10 درصد در آمده سپس سانتریفوژ با دور پایین جهت جداسازی رسوبات صورت می گیرد. معمول ترین محیط جهت جداسازی ویروس ، تخم مرغ جنین دار 11 تا 11 روزه می باشد. روش کار بدین 1 سانتی متر مکعب نمونه را در حفره آلانتوییک ) جهت اطمینان هم در حفره / 1 تا 2 / صورت است که 1 آلانتوییک و هم در حفره آمنیوتیک ( تزریق کرده در دمای 37 تا 35 درجه سانتی گراد به مدت 3 تا 1 روزقرار می دهیم. پس از برداشتن تخم مرغ ها از انکوباتور ، آنها را در دمای 1 درجه سانتی گراد به مدت 6 تا 12 ساعت قرار می دهیم. مایع آلانتوییک ، 18 تا 52 ساعت پس از مرگ جنین ها برداشت می شود. توسط آزمایش های سرم شناسی زیر حضور ویروس آنفلوآنزای طیور تأیید می شود. 1 آزمایش الایزا ) - ELISA ) 2 آزمایش ایمونودیفیوژن ژل آگارز ) - AGID ) 3 آزمایش ممانعت از ماگلوتیناسیون ) - HI )1 آزمایش ایمونوفلورسانس ) - IF ) 7 روش - RT-PCR

در مقاله زیر، علامت های مشاهده شده در مرغ و کالبد آن را بررسی می کنیم و از نشانه های آن، احتماالت علت و یا بیماری های ممکن را تشخیص می دهیم. مقاله زیر یکی از مقاله های کاربردی است که می تواند مورد استفاده هر مرغداری در هر فارم پرورشی قرار گیرد.

تاج وریش :

تاج بی رنگ و چروکیده ) آلودگی انگلی – بیماری های مزمن – تغذیه بد ( تاج سفید و پوسته پوسته و پودری ) قارچ تریکوفیتون گالینه ( طاول و زگیل بروی تاج ) آبله ( زخم بروی تاج ) در اثر نوک زدن در جنگ خروس ها – کانی بالیسم ( وجود آماس و ضخیم شدن ریش ) وبا – یکطرفه حاد و دو طرفه مزمن ( ورم ادماتوزی ریش ) آنفلوآنزای فوق حاد و تماس با آهک ( تاج رنگ پریده ) معموال در مرغ هایی که تازه به تخم آمده اند – خونریزی داخلی – کوکسیدیوز حاد ( تاج سیاه ) سرمازدگی – گرما زدگی –پاستورلوز- آنفلوآنزای فوق حاد 

پاها :

پای رنگ پریده سوء تغذیه – کمبود ویتامین A – سن باال ( پای بد شکل ) LEG SCALY در اثر جرب کنمیدوکوپتنس موتانس ( پای سیاه ) آنفلوآنزای فوق حاد ( پای کلفت شده ) استئو پتروزیس ( انحراف پا و خمیدگی ها ) پروزیس – ریکتز – RIKETS FIELD - LEG SPALY - واروس – والگوس 

چشم ها و سینوس ها :

پوسته پوسته شدن پلک چشم ) کمبود اسید پانتوتنیک ( زخم در پلک چشم ) جنگ خروس ها ( کراتئوکونژیوکتیویت ) گاز آمونیاک ( پالک ها بطانه ای در پشت پلک سوم ) کمبود ویتامین A ) کاتارکت و کدورت قرنیه ) بدنبال آنسفالو میلیت در زمان جوجگی ( قرنیه غیر یکنواخت یا عنبیه بی رنگ ) مارک چشمی ( تورم بافت اطراف چشم ) کوریزا – مایکوپالسموز ( آماس سینوس ها و ترشحات بینی ) کوریزا – مایکو پالسموز 

مفاصل

سینویت عفونی ویروسی  رئو ویروس ها حاوی اگزودای کاهی رنگ ( کلی باسیلوزی سالمونالیی ) عموما یکطرفه با ایجاد بافت فیبروزه در مفصل ( استافیلوکوکی ) محتویات مفصل سفت و چرکی و داغ ( مایکوپالسمایی همراه آبسه سینه ای)حاد شیری ، مزمن کازئوزی زرد ( شبه سل سینویت غیر عفونی نقرس پروزیس کمبود منگنز و نیاسین ازدیاد کلسیم دان کمبود ویتامین B12 و کولین و اسید پانتوتنیک ازدیاد پروتئین گیاهی بدون وجود پروتئین حیوانی پارگی وتر آشیل در مرغان تخمگذار و سنگین تغییررنگ متمایل به سبزبا خونریزی درزیرجلدی با ورم باالی مفصل خرگوشی : پارگی زردپی بطنی

عضلات :

کم رنگی عضالت ) خونریزی داخلی – انگل های خارجی یا داخلی ( صورتی بودن عضالت ) مسمومیت با منو کسید کربن ( ادم عمومی عضالت ) مسومیت با نمک – بی آبی ( آبسه سینه ای ) تورم مفصل عفونی – گامبورو ( خونریزی درعضالت)گامبورو– تورم ویروسی کبد– سندرم هموراژیک– کلی باسیلوز– ضربه – کمبود ویتامین K ) تومور ) مارک ( دانه های سفید در روی عضالت ) مایت زیر جلدی المینو زیوتیس سیستیکاله 

کیسه های هوایی :

کیسه های هوایی پر از چرکهای پنیری ) CRD ) کیسه های هوایی حاوی دانه های ریز ) آسپرژیلوزیس ( کیسه های هوایی کدر ) برونشیت عفونی – نیوکاسل ( کیسه های هوایی ضخیم شده ) عفونت های ثانویه باکتریایی ( دانه های ندول مانند در کیسه های هوایی ) مایت سیستودتیس نودوس

کبد :

بیرنگی کبد ) خونریزی داخلی و خارجی و آلودگی به انگلهای داخلی و خارجی ( کبد زرد چرب ) مسمومیت با سموم فسفره – دژنرسانس چربی ( کبد قرمز روشن ) اریترولکوز – مسمومیت با گاز منوکسید کربن ( رسوب اورات روی کبد) نقرس احشایی– زیادی صدف جیره – کم آبی – پروتئین باال- کمبود VITA ) اگزودای فیبرینی بروی کبد) کلی باسیلوز ( بزرگ شدن زیاد از حد کبد ) لکوز لمفویید یا میلویید – مارک ( کبد بزرگ وپرخون و شکننده ) سپتی سمی - اسپیروکتوز – بیماری مرغان جوان ( نقاط خونریزی در لبه های کبد و دو رنگ شدن کبد ) مسمومیت ها ( نکروز نردبانی بروی کبد ) گامبورو ( نقاط نکروز کوچک متمایل به رنگ صفرا و شکننده بودن کبد ) اسبیروکتوز ( نقاط نکروزه خیلی کوچک بروی کبد ) وبا ( نکروز بزرگتر ) شبه سل ( کبد ترد و شکننده با دانه های خونریزی و نکروتیک ) تورم کبد ویبریونی ( نقاط نکروزه و ندول خیلی بزرگ بروی کبد ) سل و کلی گرانولوما ( آبسه بروی کبد ) بولوروم ( جراحات نکروزه دایره ای ) تورم روده و کبد عفونی سر سیاه ( لخته خون بروی کبد ) همانژیوما ( پارگی کبد ) ضربه چربی زیاد کبد ( فیبروز کبد و سیروز ) مایکوتوکسیکوز – مسمومیت های مزمن – عفونت های باکتریایی مزمن 

محوطه صفاقی :

تورم موضعی صفاق ) بارگی سنگدان در اثر جسم خارجی - پیچ خوردگی روده – بدنبال کوکسیدیوز – اواخر کلی باسیلوز – شکستگی تخم – کانی بالیسم – وبا – سالمونلوز – تورم روده و کبد ( تورم صفاق در جوجه های جوان ) عفونت کیسه زرده – کلی باسیلوز – تورم کلیه یا نفریت ( لخته خونی در صفاق ) پارگی کبد و طحال – بد سکسینگ کردن جوجه ها ( وجود موارد زیاد مواد زرده ای در حفره بطنی ) پارگی فولیکول زرده – اسپیروکتوز – نیوکاسل – آنفلوآنزای فوق حاد – نفروز عمومی 

قلب و پرده قلب:

وجود مایع در پرده قلب ) مسمومیت با نمک – تورم ویروسی کبدی – مسمومیت با جوش شیرین – سیروز کبدی – آنگارا ( مواد فیبرینی در پرده قلب ) کلی باسیلوز( اورات در پرده قلب ) نقرس احشایی ( تحلیل قلب ) ضعف و آلودگی انگلی ( شل شدن و انبساط قلب ) سیروزکبد – مسمومیت با نمک ( نقاط خونریزی در عضالت قلب و چربی های اطراف ) نیوکاسل ( لکه های بزرگ خونریزی روی قلب ) وبای حاد – تورم ویروسی کبد – تیفوئید ( آبسه در عضله قلب ) پولوروم ( تورم عضله همراه درجات مختلف نکروز ) پولوروم مزمن – لیستریوز – بعضی حاالت تیفوئید و سالمونلوز ( تومور در عضله فلب ) مارک و لکوز

کیسه صفرا و کبد:

پر و منبسط بودن کیسه صفرا در جوجه ها ) سرما خوردگی – مسافرت طوالنی – غذا نخوردن – کمبود ویتامین A– تورم روده ها – پولوروم ( پر و منبسط بودن کیسه صفرا در بالغین ) تورم کبد ویبریونی – تیفویید ( مرمری شدن طحال ) اسپیروکتوز ( تورم و پرخونی طحال ) مسمومیت با فورازولیدون ( توموری شدن طحال ) لکوز و مارک ( وجود دانه های کازئوزی در طحال ) سل ( خونریزی و نقاط خونریزی در طحال ) نیوکاسل – آنفلوآنزای فوق حاد – سندرم خونریزی ( طحال به رنگ گیالس ) تیفوئید 

پیش معده و سنگدان :

بزرگ شدن پیش معده ) انسداد با پر و مواد بستر ( کلفت شدن جدار پیش معده ) مارک آلودگی های کرمی ( خونریزی در محل اتصال پیش معده به سنگدان ) اول و آخر و بروی غدد = نیوکاسل – مارک ( خونریزی در انتهای پیش معده ) گامبورو ( خونریزی بروی سطح پیش معده ) جسم خارجی – مسمومیت – سندرم خونریزی ( بزرگ شدن سنگدان ) انسداد ( تحلیل سنگدان ) تورم کلیه مزمن – بیماری میکروبی یا انگلی مزمن ( نکروز موضعی با تورم صفاق ناحیه ای ) پارگی در اثر جسم خارجی ( نقاط خونریزی روی دیواره و چربی های اطراف سنگدان ) نیوکاسل ( ضخیم شدن عضالت سنگدان ) پولورو مزمن ( نازک شدن عضالت سنگدان ) مارک و انباشتگی مزمن

روده ها :

روده های شل و وارفته ) کرم ها – کوکسیدیوز تحت حاد و مزمن ( نقاط خونریزی در روده ها ) سندرم خونریزی – نیوکاسل – مسمومیت ها – آنتریت نکروتیک – کوکسیدیوز ( دانه های کازئوزی در روده ها ) کلی گرانولوما – سل ( دانه های کوچک در روده ها ) عفونت های استافیلوکوکی – تنیا ( ورم در روده کور ) کوکسیدیوز – بیماری سر سیاه – سالمونلوز ( محتویات سفت ورقه ورقه همراه لکه های نکروزه ) سر سیاه – تورم روده و کبد عفونی ( وجود مواد پنیری در روده ) سالمونلوز و در جوجه های جوان پلوروم ( بزرگ شدن فولیکول های لمفاوی در روده کور ) تورم روده و عفونت های عمومی (

تخمدان و مجرای تخم و بیضه ها:

استحاله و پرخونی شدید تخمدان ) نیوکاسل – تیفوئید – استرس های شدید – کمبود آب ( استحاله مزمن تخمدان ) تیفوئید – سالمونلوز ( یا توموری شدن تخمدان ) مارک – آدنو کارسینوما ( نقاط خونریزی در زرده همراه شکستگی تخم ) نیوکاسل – تیفوئید – وبا ( انسدادمجرای تخم با مواد سفید ضخیم کرمی ) ضربه – صدمه حین تعیین جنسیت ( بیرون زدگی مجرای تخم ) تخم مرغ های بزرگ در سنین پیری ( تورم بیضه ) بیماریهای تب دار – بدی تغذیه – کمبود ویتامین ها – ازدحام 

کلیه ها و بورس فابریسیوس :

تورم کلیه ها و وجود اورات ) کمبود ویتامین A – بدی مدیریت ( تورم و بیرنگی متمایل به زرد با نقاط خونریزی در زیر کپسول ) سندرم کبد و کلیه چرب ( تورم و پر خونی کلیه ها ) بیماری های تب دار ( تورم ورنگ صورتی متمایل به خاکستری با انبساط لوله های اداری ) نفروز عمومی ( وجود اورات در سطح کلیه ) نقرس ( تومور کلیه ها ) لکوز و مارک ( بزرگی غدد فوق کلیوی ) استرس ها ( مواد پنیری در کیسه فابریسیوس ) کمبود ویتامین A ) بزرگ شدن بورس ) گامبورو ( تحلیل بورس ) تورم ویروسی کبد – آخر گامبورو – مایکوتوکسیکوز

دهان ، حلق ، مری ، چینه دان :

طاول های سفید نکروزه بصورت لکه های سفید و منظم ) کمبود ویتامین A) نکروز منتشر غیر یکنواخت و طاول در دهان و حلق و حنجره ) آبله ( مناطق نکروز وسیع در مری ) خوردن آهک خوردن – خوردن کات کبود ( وجود چرک در شکاف زیر بینی در دهان ) باستورال – کوریزا – مایکوبالسموز ( انسدادچینه دان ) بستر خوری – ازبین رفتن فعالیت عضالت در چینه دان در مارک ( محتویات خونی در چینه دان ) نوک چینی غلط - آلودگی با مایت – بارگی کیست خونی – کانی بالیسم ( مخاط حوله ای چینه دان ) کاندیدیازیس – مونیلیازیس ( ضخیم شدن و تظاهر خشن در سطح داخلی چینه دان ) کرم کابیالریا آنوالتا

حنجره و نای :

صفحات چرکی کازئوزی در حنجره و قسمت فوقانی نای ) وبا- نیوکاسل تحت حاد – آبله مخاطی – الرنگوتراکئیت ( تورم نای ) در تمام بیماریهای تنفسی تورم نای همراه خونریزی ) آنفلوآنزا – برونشیت – نیوکاسل ( تورم حنجره و نای همراه غشا های کاذب ) الرنگوتراکئیت عفونی ( تورم نای موکوئیدی با موکوس فراوان ) برونشیت – آنفلو آنزا ( موکوس زیاد در نای ) مایکوبالسموز ( کرم در نای ) سینگاموس تراکئا 

ریه ها :

ادم و کمی بر خونی ) در طیوری که مدت کمی از مرگ آنها می گذرد ( ادم مشخص و بر خونی ) خفگی ( تغییر رنگ ریه متمایل به سبز یا قهوه ای محتوی مایع خون آلود ) تیفوئید ( ذات الریه وسیع همراه یا بدون کبدی شدن ) وبای حاد ( کبدی شدن ریه ها ) باستورال بزودو توبرکلوزیس ( آبسه در ریه ) بولوروم – آسبرژیلوس ریوی 

اعصاب:

از بین رفتن خطوط عرضی اعصاب و قطور شدن غیر یکنواخت آنها ) مارک ( تورم یکنواخت اعصاب اصلی درجوجه های 2 تا 6هفته با تغییر رنگ متمایل به زرد)کمبود VITB2 )

استخوان ها :

خم شدگی استخوانها ) ریکتز دربرندگان جوان –بروزیس در بالغین ( استخوان به سادگی وبا صدای ترد میشکند وخم نمی شود) استئوبروز– خستگی مرغان تخمی درقفس ( ضخیم شدن استخوان ها با مجرای مغز استخوان باریک ) استئوبتروزیس ( رنگ مغز استخوان قرمز گیالسی ) اریترولکوز ( رنگ مغز استخوان صورتی روشن ) مسمومیت با گاز منو کسید کربن ( مغز استخوان بی رنگ ) سندرم خونریزی – آلودگی شدید با کنه و مایت – تورم ویروسی کبد ( توده های سلولی بی رنگ در مغز استخوان ) لکوز میلویید ( دانه های کازئوزی در مغز استخوان ) سل 

مغز :

ادم و خونریزی در مخچه ) آنسفالو ماالسی کمبود ویتامین E – گرمازدگی 

کلید تشخیص سقط، مشخص کردن علت آن و جلوگیري از سقط هاي بعدي است. با این وجود میزان موفقیت در تشخیص دقیق علت سقط گاو تنها 25 تا 35 درصد است. چرا میزان موفقیت تشخیص سقط جنین کم است؟ 1 -حادثه، روزها، هفته ها یا حتی ماه ها قبل رخ داده و علت آن در زمان سقط، غیر قابل تشخیص است. 2 -علائم بالینی کم بوده یا به هیچ وجه قبل از سقط در مادران وجود ندارد. 3 -به طور معمول جراحت هاي ماکروسکوپیک در فتوس وجود ندارد. 4 -اتولیز، اغلب جراحت هاي فتوس را می پوشاند و نتایج آزمایش را مشکل می توان تفسیر کرد. 5 -پرده هاي جفت اغلب در ابتدا درگیر شده و به طور معمول در دسترس نیستند. 6 -روش هاي هیستولوژي، سرولوژي، پاتولوژي و سایر روش ها تنها کمک هاي حاشیه اي می کنند. 7 -سیستم ایمنی فتوس ممکن است عکس العملی متفاوت از بالغ ها نشان دهد ( نتایج کشت فتوس همیشه مشابه بالغ ها نیست). 8 -نمونه هاي ارسالی نا صحیح هستند.

تشخیص سمی بودن مار کار خیلی دشواري نیست موارد زیرروش تشخیص سمی بودن مار را به شما آموزش می دهند : سرمارهاي سمی مثلثی شکل و بیرون زده از راستاي بدن است در حالی که مارهاي غیر سمی سري معمولا گرد و مدورو در راستاي بدن دارند . در مارهاي سمی دندانهاي نیش از سایر دندانها بزرگترند در نتیجه در نقطه گزش معمولا جاي دو دندان به خوبی قابل تشخیص است در حالی که در مارهاي غیر سمی دندانه یک اندازه هستند و در نقطه گزش جاي دو سري دندان موازي دیده می شود . مارهاي سمی دارا مردمک چشم بیضی شکل هستند در حالی که مارهاي غیر سمی مردمکی گرد دارند ( مار مرجانی که از مارهاي منلطق کویري وبسیار خطرناك است داراي مردمک گرد است ولی حلقه هاي رنگین موجود در پوست آن را مشخص می کند ) مارهاي سمی داراي پوستی رنگین و پر خط و خال هستند در حالی که مارهاي غیر سمی پوستی ساده دارند مارهاي سمی داراي فرورفتگی در بین دو چشم هستند در حالی که مارهاي غیر سمی فروررفتگی در بین دو چشم ندارند . مارهاي کوچک اکثرا سمی هستند و مارهاي بزرگ اکثرا غیر سمی هستند .

١ــ تشريح دستگاهعصبی بدن دام را توضيح دهد. ٔعمل (فيزيولوژی) دستگاهعصبی بدن دام را بيان کند.

٢ــ نحوه ٔ ايجاد و هدايت پيامهای عصبی در بدن را توضيح دهد.

٣ــ نحوه

٤ــ قسمتهای مختلف دستگاهعصبی مرکزی را شرح دهد. ٔ آن را توضيح دهد.

٥ ــ دستگاهعصبی محيطی و وظيفه

٦ ــ تشريح دستگاهعصبی ماهی را توضيح دهد.

دستگاهعصبی درتمام فعاليتهای حياتی بدن موجودات زنده دخالت دارد. اين دستگاه تحريکاتعصبیراازسطحبدنبهمراکزدرونیوبالعکسمیرساندونقشکنترلکننده،تشديدکننده و يا بازدارنده را در َاعمال مختلف موجود زنده، بازی میکند. در واقع، دستگاهعصبی مسئول برقراریو حفظارتباطاتداخلی و خارجی ونيز سازشموجودزنده با محيطاست.

توليدمثل در ماهيان به سه شکل صورت میگيرد: ٔ بالغ، در فصول ١ــ دوجنسی: اغلب ماهيان به اين طريق توليدمثل میکنند. ماهيان نر و ماده تخمريزی، اسپرماتوزوآ و اوول (تخمک) خود را در مجاورت هم در آب میريزند و عمل لقاح در خارج از بدن حيوان انجام میگيرد. ٢ــ هرمافروديت: در اين شکل از توليد مثل، هر دو اندام توليدمثلی نر و ماده در يک فرد وجود دارد. دراين نوع ماهيان، اسپرماتوزوآواوول به طورهمزمان برای لقاح آماده میشوند. ازنظر تکاملی اين نوع توليدمثل مفيدترين شکل توليدمثل است. ٣ــ بکرزايی: دراين روش، توليدمثل در جنسماده بدون دخالت جنس نرصورت میگيرد. بچه ماهيان حاصل از بکرزايی بدون داشتن هيچ اثری از اختصاصات پدری، هميشه دارای صفات ٔ اين مبحث، از توليدمثل دوجنسی صحبت ١ .در ادامه جنسی ماده هستند، مثل ماهی آمازون مولی به ميان آورده میشود.دستگاه توليدمثل الف) دستگاه توليدمثلی ماهی نر: اين دستگاه، شامل بيضهها (گنادها) ومجاری آنها،غدد ضميمه و در بعضی از انواع ماهيان آلت تناسلی میباشد. بيضهها: در ماهيان، بيضهها به دو صورت ديده میشوند: ١ــ بيضههايی که از تعدادی لوبول تشکيل شدهاندو اسپرماتوزوآ توليدمیکنند. ٢ــ بيضههايی که لولهای هستند و اسپرماتوزوآ در اين ماهیها در ته لوله ساخته میشوند، و سپس رها میگردند. : در بعضی از ماهيان، اسپرماتوزوآهای توليدی در اپيديديم جمع شده، سپس ١ مجرای تخمبر به ساير قسمتهای دستگاه توليدمثل، هدايت میشوند. در بعضی ديگر، مجرای منی بر، قسمتی از ٔ اسپرم در بعضی از ماهيان، مجرای ّصل میگردد. کيسه ٔ اسپرم مت کليه را نيز شامل میشود و به کيسه ّايی دارد و به خارج از بدن هدايت میشود. در حالی که اغلب ماهيان، مجرای تخمبر از طريق مجز ٔ ادراری به خارج از بدن هدايت میشود. مخرج و حفره آلتتناسلی: ماهيان، اغلبفاقداندامهای تناسلی خارجی میباشند. فقطدربعضی ازماهيان غضروفی و ماهيان استخوانی، بالههای شکمی و مخرجی به صورت اندامهای تناسلی خارجی تغيير شکل داده،عمل میکنند. غدد ضميمه: غدد ضميمه، در دستگاه توليدمثلی ماهی نر با ّ ترشحات خود مايع منی را ّال است

دستگاه ادراری، شامل دو کليه، دو ميزنای (حالبها)، مثانه و ميزراه میباشد (شکل ١ــ٩ .( ّی از ّ سم دستگاه ادراری وظايف مهمی از قبيل تشکيل و دفع ادرار، تعادل اسيد و باز بدن، دفع مواد بدن و ترشح بعضی از هورمونها را بهعهده دارد. کليهها، مسئول ترشح ادرار میباشند. ميزنایها، ادرار ترشح شده را به مثانه منتقل میکنند. ّع ادرار است. ميزراه، ادرار جمع شده در مثانه را به خارج از بدن هدايت میکند.

ادامه و بقای حيات موجودات زنده، بستگی کامل به هوا دارد. چون فع زيستی مانند انقباض و انبساط ماهيچهها، توليد حرارت و ترميم بافتهای از دست رفته، مستلزم ّ غذايی بهدست میآيد که طی انرژی است. بيشتر انرژی مورد نياز حيوانات، از ترکيب اکسيژن و مواد ّ قابل مصرف غذايی مانند قندهای ساده را اکسيده ّولهای بدن، مواد اکسيداسيون آزاد میشود. سل میکنند و انرژی موجود در پيوندهای شيميايی آن را آزاد میسازند. طی اين عمل، سلولها اکسيژن ٔ را از محيط اطراف خود گرفته، پس از اکسيداسيون، دیاکسيدکربن را آزاد میکنند. عمل مبادله گازهای تنفسی در سطح سلول، «تنفس سلولی»، ناميده میشود. C٦H١٢O٦ + ٦O٢ → ٦CO٢ + ٦H٢O + انرژی) ATP) در موجودات تک سلولی، تنفس، ساده است. اين موجودات اکسيژن را از محيط مرطوب، جذب و دیاکسيدکربن را به محيط پس میدهند. درموجودات پرسلولی،دستگاهی به نام «دستگاه تنفس» اين عمل را بهعهدهدارد. اين دستگاه، ٔ طی عمل دم، هوای خارج را از طريق دستگاه گردش خون در مجاورت سلولها قرار داده، بهوسيله عمل بازدم، CO٢ حاصل از سوخت و ساز سلولهای بدن را از خون خارج میکند.

قای نسل موجودات زنده، به يک عامل حياتی و مهم به نام «توليدمثل» بستگی دارد. اگر موجودی قادر به توليدمثل نباشد، نسل آن موجود، روبه انقراض و نابودی خواهدرفت. توليدمثل در حيوانات تکسلولی (تکياختهای) با حيوانات پرسلولی يا موجودات عالی تفاوت دارد. موجودات تک سلولی، به طريق ساده يا تقسيم مستقيم (غيرجنسی) توليدمثل میکنند ولی در موجودات پرسلولی،عمل توليدمثل بهروش جنسی انجام میگيرد. دراين موجودات، افراد نرو ماده بهطور جداگانه در دستگاه توليد مثلی خود سلولهايی به نام سلول جنسی توليد میکنند. از ترکيب دوسلول جنسی نر و ماده، در اثرعمل جفتگيری موجودات نر و ماده، سلول تخم بهوجود میآيد. سلول تخم، در پستانداران، برخلاف سلول تخم پرندگان به منظور رشد و تکامل، نياز به ميزبان ِحم مادر) نيازمند است. تا در آن محيط، طی َ دارد. به عبارت ديگر سلول تخم، به محيط مناسبی (ر ١٤٦ مراحل تقسيم و تکامل، تبديل به موجودی شبيه والدين شده و قادر به زندگی در محيط بيرون باشد. جنين تکامل يافته سپس بدن مادر را به صورت نوزاد ترک میکند. نوزاد دارای صفاتی است که از سلول جنسی نر و ماده (پدر و مادر) دريافت کرده است. اين صفات، همان اثرات ژنهای موجود در سلولهای جنسی نر و ّ ماده است که با هم ترکيب شدهاند. در ٔ توليدمثلی، نتيجه نوزادهر موجودی تبديل بههمان موجودمیشود. بهمنظورآگاهی از چگونگی پديده در اين فصل بهطور خلاصه، اندامشناسی (آناتومی) و شرح وظايف (فيزيولوژی) دستگاه توليد مثلی حيوانات نر و ماده مورد بررسی قرار میگيرد.

دستگاهگوارش، بهصورتلولهايستکه ازدهان شروع وبهراسترودهومقعد، ختممیشود. ٔ اصلی) و رودهها اين دستگاه، شامل دهان، حلق، مری، معده (در نشخوارکنندگان، پيش معده و معده ٔ ّخاصی را ٔ فراخ) میباشد. هريک از بخشهای مختلف دستگاه گوارش، وظيفه ٔ باريک و روده (روده ٔ اين دستگاه در بدن حيوان، شامل: گرفتن، خرد کردن، در رابطه با تغذيه حيوان انجام میدهد. وظيفه ّغذايی و دفع مواد  ، هضم و جذب موادزايدوغيرقابل هضم میباشد.

تشخيص آبستني ماديان در مراحل ابتدايي آن يعني قبل از تشكيل فرورفتگي هاي آندومتر بسيار مهم است. مخصوصًا اگر روش بكار گرفته دقيق و قابل اعتماد باشد.معاينه بعد از آن معمولا براي تاييد آبستني و ارزيابي سلامت جنين ضرورت دارد. اين مقاله تصاوير اولتراسونيك رويان ماديان را براي اهداف تشخيص آبستني و تخمين سن رويان در مراحل ابتدايي آن توصيف مي كند. تعداد ٢ سر ماديان موجود در درمانگاه تخصصي دانشكده دامپزشكي اروميه جهت تشخيص آبستني و تكامل رويان با ترانسديوسر ميله اي ( Pie Medical , Scanner 100 LC ) در مراحل ابتدايي آبستني بوسيله اولتراسونوگراف راست رودهاي نوع خطي و با فركانس ٨ مگاهرتز معاينه شدند روز تخمك گذاري يا آخرين روز جفتگيري بعنوان روز صفر در معاينات روزانه تلقي گرديد. وزيكول روياني اسب اولين بار روز ١١ بعد از تخمك گذاري به شكل ساختاري پر از مايع ، غير اكوژن وگرد با قطر ٠سانتيمتر مشاهده گرديد كه دو ناحيه هيپراكوئيك در سطح پشتي و شكمي آن وجود داشت. قطر وزيكول روياني /٥٥
٢ سانتيمتر بود. در اين روزها رويان متحرك در شاخهاي / ١ و ٣٧ /٥٣، ١/٣٨، ٠/ ١٤ و ١٥ بترتيب ٨٢ ، ١٣، روزهاي ١٢ ٣ سانتيمتر در قاعده يكي از شاخهاي رحم / رحم يا بدنه رحم مشاهده گرديد. وزيكول روياني در روز ١٧ با قطر ٤٦ تثبيت شده بود. پس از آن با پيشرفت آبستني اندازه وزيكول روياني افزايش يافت و شكل آن نامنظم گرديد. رويان اولين بار روز ٢٠ چسبيده به سطح شكمي وزيكول روياني روئيت گرديد. ضربان قلب رويان روز ٢٢ ثبت شد. كيسه آلانتوئيك روز ٢٤ بصورت ساختاري غير اكوژن در سطح شكمي رويان ظاهر شد و كيسه زرده سطح پشتي رويان قرار داشت. با كنار هم قرار گرفتن اين دو كيسه يك خط يا غشاء اكوژنيك مشاهده گرديد كه رويان به شكل تودهء گره مانند در مركز اين غشاها قرار داشت. از آن به بعد در حاليكه حجم آلانتوئيك افزايش مي يافت بر عكس كيسه
زرده بتدريج تحليل مي رفت بطوريكه در روز ٢٨ آلانتوئيس ٥٠ % حجم وزيكول روياني را اشغال كرد. با اتساع مداوم كيسه آلانتوئيك و كاهش كيسه زرده ، رويان و غشاها از موقعيت شكمي بتدريج بالا آمدند و در روز ٣٨ در سطح پشتي وزيكول روياني قرار گرفتند. سرانجام با ناپديد شدن كيسه زرده و بهم رسيدن غشاها در روز ٤٠ بند ناف بصورت پيچاپيچ و چسبيده به قطب پشتي وزيكول روياني مشاهده گرديد. با شروع طويل شدن بندناف، رويان كمكم به سوي كف آلانتوئيس پايين رفت بطوريكه روز ٥٠ در تماس با قطب شكمي وزيكول قرار داشت. در همين روز حركات رويان درمايعات مشاهده گرديد.اندامهاي رويان از قبيل آمنيون، سر، چشم ها، جوانه هاي اندامهاي حركتي و ،٣٠،٢٨ ،٢٦ ، ٤٠،٣٦ و ٤٨ مشاهده شدند. طول بدن رويان روزهاي ٢٤ ،٣٣ ، مهره ها اولين بار بترتيب روزهاي ٣٠
٤ سانتيمتر بود. براي / ٤ و ٦٦ /١٨ ،٣/٦٣ ،٢/٦٦ ،٢/٢٥ ،١/٦٣ ،١/٣٩ ،١/١١ ،١ ،٠/ ٤٨ و ٥٠ بترتيب ٧٩ ،٤٥ ،٤٢ ،٤٠،٣٥ تشخيص آبستني ، تخمين سن رويان و سلامت آن در مراحل ابتدايي آبستني بايد از پديدههاي تحرك وتثبيت رويان، اندازه و شكل وزيكول روياني، حجم كيسه زرده نسبت به مايعات آلانتوئيك، موقعيت رويان در وزيكول، مشاهده اندامهاي رويان و طول بدن آن آگاه بود