هیپوولمی به کاهش خون در گردش و دهیدراتاسیون به از دست دادن آب بافتی گفته میشود.تاکیکاردی در اسبهای بالغ بهنگام کولیک وهیپوولمی رخ میدهد در صورتیکه در کره ها این ارتباط دیده نمیشود بطوریکه در آن ها درخیلی از دهیدراتاسیونها ضربان قلب عادی است.

تشخیص هیپوولمی • در هیپوولمی PCVو پروتئین تام سرم و وزن مخصوص ادرار افزایش میابد. 50< PCVنشاندهنده هیپوولمی است.وزن مخصوص ادرار باالی 1040نیز مبین هیپوولمی است .درصورتیکه پس از مایع درمانی مقدار آن کاهش نیابد میتواند بواسطه ناکافی بودن مایع دریافتی باشد. کریتنین سرم یا پالسما در تعین درجه هیپوولمی دخیل است.میزان5/1تا8/1 میلیگرم در دسی لیتر هیپوولمی خفیف،5/3میلیگرم در دسی لیتر متوسط وباالی5میلیگرم مبین هیپوولمی شدید است.اگر پس از مایع درمانی کریتینین پائین نیاید نشاندهنده نارسائی کلیوی است.

راه های مایع درمانی • 1.راه خوراکی.درموارد دهیدراتاسیون های بین 5تا7درصد میتوان هر 30تا60 دقیقه 10تا12 لیتر را از طریق سوند معدی به حیوان خورانید. حجم معده یک اسب متوسط الجثه 8تا12 لیتر میباشد و مایعات سریع معده را ترک مینمایند.یک اسب نرمال و یا مبتال به ایمپکشن قولون میتواند 10 لیتر آب و الکترولیت را هر 30 دقیقه ) یا40 میلی لیتر پار کیلو در ساعت برای یک اسب 500 کیلوئی( در یافت نماید.جهت جلوگیری از اتساع معده میتوان درمان را با میزان کمتری از آب و الکترولیت آغاز نمود و بعد بر میزان آن افزودود.بخصوص در هوای سرد حرارت مایع خوراکی بهتر است حدود 38 درجه سانتیگراد باشد درصورتیکه در گرما ویا پس از کورس میتوان مایعات را با حرارت کمتر خورانید.2.در دهیدراتاسیونهای بین 7تا15درصد باید مایعات از راه وریدی تامین شوند. • اسب ها بهنگام دهیدراتاسیون به 3 نوع مایع احتیاج دارند: • 1لف.مایع تخمینی برای رفع دهیدراتاسیون.ب.مایع نگاه دارنده)برابر50 میلی لیترپار کیلو در 24ساعت در کره ها مایع نگاه دارنده 100 میلی لیتر پارکیلو در24 ساعت است.(و ج.مایعی که در حال از دست دادن است(2لیتر در ساعت)

• برای آگاهی از مایع مورد احتیاج 4 اصل ذیل باید در نظر گرفته شود: • 1.نوع محلول 2.میزان مورد احتیاج 3.منظور از درمان و4.محدودیتها • 1.نوع محلول. از 3 نوع محلول بر اساس بیماری حیوان میتوان استفاده نمود: • الف.محلولهای کریستالوئیدی ایزوتونیک ب.محلولها کریستالوئیدی هیپرتونیک ج.محلولهای کلوئیدی • محلولهای هیپوتونیک نظیر 45./درصد کلرورسدیم/دکستروز 5/2درصد و دکستروز 5درصد را گاهی میتوان استفاده نمود.این محلولها را نمیتوان بعنوان جانشین شونده )replacement)استفاده نمود ولی در عوض محلولهائی هستند که بعنوان نگاه دارنده ) maintenance (میتوانند مورد استفاده قرار گیرند.این محلولها را نباید سریع تزریق کرد زیرا ادم سلولی میدهند. • محلولهای ایزوتونیک.کلرور سدیم 9./درصد یا سرم فیزیولوژی فقط حاوی کلر و سدیم میباشد که باالتر از میزان سدیم و کلر مایع خارج سلولی میباشد.در سرم فیزیولوژی مقدار کلر و سدیم برابر 150 میلی اکی واالنت در لیتر میباشد و مقدار کلر وسدیم خون اسب بترتیب 90تا102 و 130تا140 میلی اکیواالنت در لیتر است.بنابراین سرم فیزیولوژی پس از مصرف مقدار کلر را بیشتر از سدیم در خون باال میبرد و یک هیپرکلرومی و اسیدوز خفیف ایجاد میکند. اسیدوز هیپرکلرومیک دارای مضرات زیادی از جمله قبض موئینه های کلیوی،نواقص انعقادی)coagulopathies،)آزاد شدن سایتوکینهای التهابی ومتعاقبا بدکاری سایر اعضاء.یکی از مزایای مهم سرم فیزیولوژی فقدان پتاسیم در آن است.از سرم فیزیولوژی در آلکالوزهای هیپوکلرومیک هم میتوان استفاده نمود.  • 2.محلول رینگرالکتات.ترکیبی شبه پالسما داشته و کلر آن از سرم فیزیولوژی کمتر است ولی هنوز نسبت به پالسمای اسب کمی هیپرکلرومیک است)مقدار کلر رینگر الکتات 109 و پالسمای اسب 102تا90 )در صورت مصرف حجم زیاد ممکن است هیپرکلرومی ایجاد گردد.رینگر الکتات حاوی 28میلی اکی واالنت ال-الکتات در لیتر مییباشد که از راه گلوکونئوژنز به گلوکوز واز طریق اکسیداسیون به آب+CO2 تبدیل میشود.