کمبود يد باعث گواتر در حيوانات میشود. مهمترين تظاهرات بالينی کمبـود يـد، مـرگ و ميـر نوزادان همراه با موريختگی و بزرگ شدن تيروئيـد مـی- باشد. کمبود اوليه به علت کمبود يد در جيره و کمبـود ثانويه به علت بالا بودن ميزان کلـسيم جيـره، تغذيـه طولانی با شلغم و کلم و سويای خام بوجود میآيد. اين گياهان دارای سيانيد هستند کـه در کبـد بـه سولفوسيانات و تيوسيانات تبديل میشود. اين ترکيبـات باعث کاهش جذب يد توسط تيروئيد میگردند.

علائم بالينی: اگر گوساله تازه بدنيا آمده و مو ندارد ممکن است مبتلا به کمبود يد باشد که در اين حالـت اکثـراً غـده تيروئيد آهنا هم بزرگ است. در گاوهای بالغ ميل جنسی کم میشـود. در دامهـای نر تمايل به جفت گيـری و در دامهـای مـاده اخـتلال در نشان دادن فحلی، افزايش سقط جنـين و مـردهزايـی يـا توليد گوسالههای ضعيف ديده میشود.

درمان: به علت خطر مـسموميت از روش کـنترل بيمـاری جهـت درمان استفاده میشود. دز مورد استفاده در گاوان شيرده و آبستن 1ـ8/0 ميلی- گرم به ازای هر کيلوگرم وزن بدن و برای گوسالهها و گاوان غير شيروار 3/0 ـ 1/0 ميلیگرم به ازای هر کيلوگرم وزن بدن میباشد.

کمبود کبالت بيشتر در سيـستم چـرا آزاد(گاهـا در سيستمهای بسته و بصورت کم و انفرادی) ديده میشـود و باعث بیاشتهای و لاغری در دام میگردد. حساسيت گوسفند از گاو و دامهای جوان نـسبت بـه بالغين بيشتر است.

پاتوژنز: کبالت در شکمبه تحت تـاثير ميکروارگانيـسمها بـه سيانوکوبالامين (B12 (تبديل میشـود کـه در متابوليـسم اسيد پروپيونيـک شـرکت مـیکنـد. بنـابراين در زمـان کمبـود کبالـت، اختلالـی در متابوليـسم کربوهيـدراتها ايجاد میشود که منجر به بیاشتهايی و لاغـری دام مـی- گردد. در حالت طبيعی در شکمبه نشخوارکنندگان ويتامين B12 توسط ميکروارگانيسمها سـاخته مـیشـود. بنـابراين نشخوارکنندگان نيازی به تامين B12 در جيـره ندارنـد. ولی در تک سمیها بايد B12 در جيره غذايی تامين گردد. اما وقتی نشخوارکننده دچار کمبود کبالت میشـود، B12 توليد نميگردد و متابوليسم اسيد پروپيونيـک دچـار اختلال شده و حيوان دچار کمبود انرژی میگردد.

علائم بالينی: چنانچه از چشم گاو اشک يا ترشحات چرکی بريـزد و با وجود گنده خـواری (Pica ،(کـمخـونی، کـمرنـگ بـودن مخاطات، خشکی و شکنندگی موهـا، کـاهش شـير و لاغـری و عدم باروری وجود داشته باشد به کمبود کبالـت مـشكوك ميشويم.

درمان: بهترين درمان تزريق ويتامين B12 است که در بـرههـا 300 ـ 100 ميلیگرم يک هفته در ميان میباشد. راه ديگر درمان، خوراندن کبالت مـیباشـد. بـرای گوسفند روزانه 1 گـرم و بـرای گـاو 10 گـرم بـه روش خوراکی انجام میشود. تزريق کبالت در درمان اين بيماری موثر نمیباشد.

عامل اين بيماری ويروسی از خانواده پستی ويروسها است. گـاو حـساسترين ميزبـان بيمـاری MD – BVD اسـت و گاوان گوشتی داری حساسيت بيشتری هـستند. ايـن بيمـاری بيشتر در گاوهای 3 ماهه تا 3 ساله اتفاق میافتد. طرز انتقال: ويروس MD – BVD بوسيله تماس مستقيم (انتقال افقی) ويا از طريق جفت (انتقال عمودی) منتقل ميشود. بلع يا استنشاق مواد آلـوده بـا ترشـحات چـشم و بينی و بزاق، ادرار و مـدفوع و شـير از جملـه راههـای انتقال بيماری در روش مستقيم هستند. دامهای دارای عفونـت پايـدار، اصـلیتـرين منـابع انتقال و انتشار ويروس در ميان گله گـاوان محـسوب مـي شوند. در بسياری از موارد عفونـت در يـک گلـه در اثـر ورود تليسهای که دارای عفونت پايدار است ايجـاد شـده که جنين آهنا نيز دارای اين عفونت میباشد که حتما می- بايست آهنا را حذف نمود زيـرا مـادران دارای عفونتـهای پايدار، ايجاد جنينهايی با عفونتهای پايدار میکنند. گاوهای نر با عفونت پايدار هم دائماً ويروس را از طريق اسپرم دفع میکنند. يکی از مهمترين راههای انتقال بيماری بـه گـاوان، نگهداری توام گاو و گوسفندان در يک محل میباشد. راه ديگر انتقـال، اسـتفاده از سـوزهنای آلـوده و مصرف واکسنهای BVD در دوران آبستنی گاوان است.

علائم بالينی: علائم اين بيماري مربوط به اسهال ويروسی است. اين علائم عبارتنداز اسهال، زخـم در سـطح مخاطـات قسمتهای مختلف بدن (مانند طاعون)، تب بالا، قرحـه مخـاط دهان و بينی و پوزه، قطـع نـشخوار، ترشـحات زيـاد از بينی (که ابتدا شفاف و سپس چرکی ميشود) و گـاهی سـقط جنين. در نوع بيماری مخاطی، تب بالا ـ بیاشتهايی ـ اسهال ـ هموراژيهای دستگاه گوارشـي ـ اسـهال حـاوی موکـوس و خون ـ دهيدراتاسيون و مرگ ديده میشود. هرگاه تعداد مبتلايان کم ولـی نـسبت تلفـات زيـاد باشد، حالـت MD و هرگـاه مبتلايـان زيـاد ولـی نـسبت تلفات کم باشد حالت BVD است.

آثار کالبدگشايی: در کالبد گشايی، جراحات بيماری يکنواخت و اکثـرا محدود به دستگاه گوارش است. همچـنين جراحـات کـمعمـق در دهان و روی پوزه (با لبههای متورم و وسط قرمز) اغلـب وجود دارد.

تشخيص: وجود جراحات دهانی، تشخيص تقريبی را ممکن میسـازد ولی به علت شباهت بيماری با طاعون گاوی بايد بوسـيله روشهای آزمايشگاهی تشخيص را تاييد کرد. نمونــههــايی کــه بــه منظــور جداســاختن ويــروس بــه آزمايشگاه ارسال میشود، عبارتند از: مدفوع ـ ترشـحات بينی ـ خون و جنين سقط شده. بيماری را بايد از بيماری طاعون تفريق دارد.

پيشگيری: در حال خاضر روشهای پيشگيری در برابر اين بيماری رضايت بخش نيستند. بهترين روش، شناسايی دامهای ناقل و خارج نمودن آهنا از گله میباشد. همچنين هيچگـاه نبايـد گوسـفندان و گـاوان را در کنار هم نگه داشت. يکی از نکان مهم، استفاده محـدودتر از واکـسنهای موجود در بازار میباشـد زيـرا ايـن واکـسنها زنـده و تخفيف حدت يافته هستند که میتواننـد خـود باعـث بـروز بيماری شوند.

درمان: استراتژدی درمان در بيماری MD – BVD به شـرح زيـر است: 1ـ سرم تراپی 2ـ آنتی بيوتيک تراپی 3ـ استفاده از ضدالتهابهـای غيراسـتروتيدی ماننـد فنيل بوتازون 4ـ استفاده از ويتامينها مانند AD3E 5ـ در گوساله خوراندن گلستروم مادرانی که به خوبی در برابر اين بيماری ايمن شده اند.

میکروبی است گرم منفی، میلھ ای خمیده یا فنری شکل بھ طول تا ٠/۵ ۵ میکرومتر و عرض ٠/٢ تا ٠/۵ میکرومتر، متحرک است و توسط یک تاژک قطبی حركت مي كند، قادر بھ رشد در زیر ٢۵ درجھ نبوده و رشد آن در ۴٢ درجھ بھتر از ٣۵ درجھ انجام می گیرد . قادر بھ تخمیر یا اکسید کردن ھیچ کدام از کربوھیدراتھا ھم نیست . اکسید از مثبت مي باشد و احیاء کننده نیترات است . باکتری سالھا بھ عنوان یک میکروب بیماریزای مھم در دامھا شناختھ شده بود . یکی از عوامل مھم نازایی و سقط جنین در گاو، گوسفند و خوک محسوب می - شود. تنھا در ١۵ سال گذشتھ بھ عنوان یکی از عوامل بیماریزای انسانی شناختھ شده است. گونھ وم سوم بود و عامل سقط جنین در ٣ کھ قبلا بھ نام ویبریوفتوس ٢ کمپیلوباکترججونایگوسفند می باشد . ابداع روشھای جدید جداسازی و شناسایي گونھ ھاي باکتری سبب شد كھ این گونھ ھا بھ چندین جنس و خانواده تقسیم شوند. گونھ ھاي کمپیلوباکترججونای و كھ از نمونھ ھای مدفوع جدا شده اند در جنس كمپیلوباكتر و خانواده اي بھ این نام ١ پیلوری جا دارد و عامل مھم گاستروآنتریت در انسان شناختھ شده ا .ند گونھ مھم دیگر این میکروب کمپیلوباکترکولای می باشد کھ بھ ھمراه کمپیلوباکترججونای عامل اصلی آنتریت باکتریائی انسان در تمام دنیا مي باشد . از خانواده ھلیكوباكتر بھ عنوان یکی ٢ گونھ دیگر این میکروب بھ نام ھلیکوباکتر پیلوری از عوامل مھم زخم معده و زخمھای پیلوریک انسان شناختھ شده است. و ٨ )١٠ و ١۵ ( کمپیلوباکتر از جملھ عوامل پاتوژن در انسان است کھ بعنوان یکی از علل شایع و بیماری ھای روده ای اسھال بخصوص در كودكان كمتر از ۵ سال است . گونھ ھ یا ی از این باكتري مانند کمپیلوباکترججونای احتمالا" در التھاب مفاصل و پانکراتیس نقش دارد. نیز باشد. ٣ ممکن است کمپیلوباکترججونای از جملھ فاکتورھای مستعدکننده پلی نوروپاتی کمپیلوباکتر در طبیعت بطور گسترده ای وجود دارد و ھمچنین در لولھ گوارش خیلی از حیوانات ازجملھ گاو و طیور یافت مي شود. اعتقاد براین است کھ یکی از راھھای آلودگی انسان مصرف محصولات ماکیان آلوده می باشد. تنھا در ایالات متحده سالانھ دو میلیون مورد کمپیلوباکتریوزیس بھ بیمارستان ھا مراجعھ كرده و درمان مي شوند .

میزان ساخت و یا به عبارت دیگر میزان تولید شیر بوسیله چندین فاکتورکنترل میشود. اینها شامل، جیره غذایی و فاکتورهایی که بر روی دریافت غذا موثرند، هورمونها مثل هورمون پرولاکتین و هورمون رشد و یا )somatotrophin bovine )BST و همچنین تعداد دفعات خروج شیر از پستان و یا دفعات دوشش. ولی جیره و فاکتورهای مدیریتی موثر بر مصرف غذا به طور وضوح بر میزان مواد مغذی ورودی به پستان برای سنتز شیر موثر هستند و اینها مهمترین عوامل تعیین کننده تولید شیر میباشند. بحث در مورد این فاکتورها خارج از حیطه این کتاب است. در بیشتر پستانداران، شروع شیردهی و ادامه تولید شیر توسط هورمون پروالکتین کنترل میشود. اما الزم به ذکر است در گاو ادامه ترشح شیر، تحت تاثیر متقابل استروئیدها، هورمون تیروئید و هورمون رشد است )در گاو هورمون رشد را سوماتوتروپین گاوی و یا)BST (somatotrophin bovine میگویند(. BST یک هورمون طبیعی است که بوسیله غده هیپوفیز )غده کوچکی در قاعده مغز( سنتز میشود. گاوهای پر تولید دارای میزان بیشتری از هورمون BST در جریان خون نسبت به گاوهای کم تولید هستند. همچنین مقدار هورمون BST در خون گاوهایی که در اوج تولید خود هستند، نسبت به گاوهایی که در اواخر تولید خود میباشند بیشتر است. هم اکنونBST را میتوان به صورت سنتزی تولید کرد و تزریق این هورمون به میزان مشخص شده، باعث افزایش 10 تا 20 درصدی )حدود 4 تا 6 لیتر( شیر تولیدی در روز میشود. BST باعث تغییر متابولیسم بدن گاو شده، لذا به نسبت غذای مصرفی تولید شیر بیشتری را خواهد داشت. به عبارت دیگر ضریب تبدیل و یا راندمان تولید شیر افزایش مییابد. البته 4 تا 6 هفته بعد از شروع تزریق این هورمون و بعد از مراحل اولیه افزایش تولید شیر، یک افزایشی در مصرف غذا و اشتهای گاو بوجود میآید. در بسیاری از کشورها استفاده ازBST به دلیل فشار مصرف کنندگان و بحث امنیت غذایی ممنوع میباشد.

یکی از رو شهای افزایش بازده تولید مثل گوسفند و بز، مشخص بودن نمره وضعیت بدن دام قبل از آبستنی است، زیرا اگر حیوان خیلی لاغر یا بیش از اندازه چاق باشد، دچار یک سری مشکلات م یشود. مثاً چاقی بیش از حد سبب سخ تزایی و لاغری موجب مشکلاتی مانند آبستن نشدن، کاهش تولید شیر و مستعد بودن در برابر انواع بیمار یها م یشود. برای رفع این مشکلات باید وضعیت تغذی های دام بررسی شده و با برنام هریزی مناسب تغذی های، وزن گله را کنترل کنیم. در این دستورالعمل شما با این برنام هریزی آشنا خواهید شدیکی از ابزارهای مدیریتی بسیار مهم در پرورش گوسفند و بز، کنترل نمره وضعیت بدن BCS) ) است. منظور از نمره وضعیت بدن، امتیاز دادن به میزان چاقی یا لاغری میش یا ماد هبز است.ماد هبز و نربز بسیار لاغر را نمره 1 و حیوان بسیار چاق را نمره 5 م یدهیم و سایر نمرات نیز ب هترتیب میانگین آنها خواهند بود. در ادامه، ساد هترین روش موجود برای نمر هدهی آموزش داده م یشود؛ ولی این کار چه فاید های دارد؟ نمره وضعیت بدن نشا ندهنده میزان ذخایر چربی و گوشت و وضعیت سلامتی و متابولیک بدن دام است. حال چاقی یا لاغری چه اهمیتی در رابطه با تولیدمثل حیوان دارد؟ در هر مرحله از تولید مثل، باید نمره وضعیت بدن خاصی وجود داشته باشد،
برای مثال: در زمان جف تدهی اگر دام خیلی چاق باشد، چربی اطراف تخمدان و رحم را فرا گرفته و مانع از انجام وظیفه صحیح این اندا مها م یشود. حتماً مشاهده کرد هاید که بسیاری از می شهای خیلی چاق، معمولاً قصر م یمانند. از طرف دیگر اگر دام خیلی لاغر باشد، فاقد ذخیره چربی در بدن خواهد بود و از آنجایی که بافت چربی بدن مانند یک غده عمل کرده و هورمون بسیار مهمی ب هنام لپتین را تولید م یکند که نقش بسیار مهمی در فعالی تهای تولیدمثلی دارد، بنابراین نبود یا کمبود آن، تولید مثل حیوان را مختل م یکند. حتماً دید هاید که می شها و ماد هبزهای بسیار لاغر نیز معمولاً قصر م یمانند.

بهتر است در جیره اواخر آبستنی از داروهای ضد کوکسیدیوز استفاده شود؛ چراکه تخم کوکسیدیا از طریق مدفوع مادر در آغل ریخته م یشود و بعد از تولد، احتمال ابت الی نوزادبه کوکسیدیوز بیشتر م یشود. بنابراین بهتر است برای کاهش تخم کوکسیدیا در محیط، از داروهای ضدکوکسیدیوز در جیره مادر استفاده شود؛ اما نباید داروی ضدکوکسیدیوز در تمام طول سال به جیره میش و ماد هبز اضافه شود )فقط در اواخر آبستنی کفایت م یکند(. همچنین کوکسیدیواستا تها ب هخصوص رومنسین ) Rumensin ( از سقط جنین ناشی از نوعی کوکسیدیا که ناقل آن گربه است، پیشگیری م یکند

گونه های این جنس تنها جرب های حفار استیگماتای پرندگان هستند. این جرب در سیستم های جدید پرورش طیور نادر است و 23 در ماکیانی که به صورت سنتی پرورش داده میشوند مشکل جدی میباشد. جایگاه: پا، منقار و پرهای اطراف مخرج پرندگان میزبان: پرندگان سیر تکاملی سیر تکاملی مانند سایر جرب های سارکوپتیده است.

جایگاه: پوست پاهای پرندگان این جرب در پوست پای پرندگان تونل حفر می کند و سبب التهاب و ضخیم شدن پوست میشود و حالتی تحت عنوان leg scaly( پا فلسی( ایجاد می کند. در حالت پیشرفته باعث افتادن ناخن ها، تغییر شکل پا و لنگش میشود. به دلیل درگیری پاها پرنده روی سینه می نشیند و در نتیجه سینه به صورت مکانیکی زخم می شود. به دلیل تیمار تاج توسط پاها، ممکن است این ناحیه نیز درگیر شود.

جایگاه: پشت سر و گردن تا اطراف مخرج عامل ریزش خارش دار پر itch Depluming در پرندگان است. انگل با نفوذ در پوست و در زیر ساقه پر موجب خارش و التهاب این نواحی شده و پرها دچار شکستگی شده و توسط پرنده کنده میشوند. آلودگی شدید با تحریک و کاهش کارایی گله های مبتال توام است. تشخیص بر اساس بدشکلی مشخص در پاها و نیز منقار و مشاهده جرب در تراشه های پوستی و قاعده پرها صورت میگیرد. بدین منظور میتوان چند پر را از لبه ضایعات جدا کرده و جربها را جستجو کرد. درمان پرندگان مبتال باید جدا شده و در یک اکاریسید غوطه ور شوند. سالن و یا محل زندگی نیز باید ضدعفونی شوند.

مهم ترین گونه این جنس کوریوپتس بوویس است. این انگل از سایر حیوانات هم گزارش شده است که با توجه به نوع میزبان نامگذاری شده اند، گرچه امروزه معتقد هستند که گونه های مختلف این انگل مترادف کوریوپتس بوویس هستند. آلودگی به این انگل بیشتر در فصل زمستان اتفاق می افتد.میزبان: گوسفند و بز ، گاو ، شتر، اسب و خرگوش جایگاه: در گاو عمدتا در اطراف و زیر دم و پا، در گوسفند و بز و نیز اسب روی پاها مستقر می شود. در بز بخصوص روی تاج سم مستقر شده که به تدریج روی قسمت های باالیی پا و حتی تا ناحیه اسکروتوم، در شتر نیز بیشتر بر روی پا، قاعده دم و سطح فوقانی پستان گسترش می یابد. سیر تکاملی این جرب ها در الیه های سطحی پوست زندگی می کند. سیر تکاملی انگل مانند جرب پسوروپتس است و طول چرخه این انگل حدود سه هفته است. انتقال آلودگی از طریق تماس مستقیم صورت میگیرد. انگل سبب ضخیم شدن پوست و تشکیل کبره های ضخیم بر روی پوست می شود. کنترل کنترل با درمان موضعی با ترکیبات ارگانوفسفره به فواصل دو هفته نتیجه بخش است.

کيــستهای تخمــدانی، تــشکيلات غيــر طبيعــی تخمــدانی ميباشند و بيشتر در گاوهای ماده پر شير بروز مينمايند که باعث عدم بـاروری و افـزايش زمـان interval Calving و عدم فحلی ميشود. کيستهای تخمدانی در اولين سيکلهای پـس از زايمـان بيشتر رخ ميدهد که معمولاд خود به خـود بهبـود يافتـه و ايجاد بيماری نمی کنند.

انواع کيستهای تخمدانی:

١ (کيستهای فوليکولار: کيستهای فوليکـولار، پاتولوژيـک هـستند و بيـشترين فرم کيستهای تخمدانی را تشکيل ميدهند. قطـر فوليکـول به ۵/٢سانتی متر و يا بيشتر ميرسد و حـداقل تـا ١٠روز باقی ميمانند. از جملــه علائــم آن مــيتــوان بــه عــدم فحلــی و نيمفومانيا اشاره نمود.

٢ (کيستهای لوتئال: کيستهای لوتئال، پاتولوژيـک هـستند و وقـوع آـا کمتراز فرم کيستهای فوليکولار است. در اين حالـت قطـر فوليکول به ۵-۵/٢سانتی متر ميرسد. علت اصلی کيستهای فوليکولار و لوتئال، اخـتلال يـا وقفه در ترشح LH ميباشد و درآا تخمگـذاری انجـام نمـی شود.

تفاوت کيستهای فوليکولار با کيستهای لوتئال: کيستهای فوليکولار نوک تيز ميباشـند و مـيتواننـد يک طرفه ويا دوطرفه باشند ولی کيستهای لوتئال مـدور ويک طرفه ميباشند. همچنين کيستهای لـوتئينی دارای جـدار کلفـت تـر و سخت تری نسبت به فرم فوليکولار ميباشند.

٣ (جسم زرد کيستيک: جسم زرد کيستيک ،غير پاتولوژيک مـيباشـند و بعـد از تخمگذاری صورت ميگيرند و دارای سايزهای مختلفی مـي باشند و بين ٨-١سانتی متر متغير هستند.

عملکرد نهایی جوجه گوشتی و سودآوری آن وابسته به توجه جزئیاتی است که در خلال دوره تولید باید در نظر گرفت. این جزئیات خود شامل مدیریت عالی سلامت گله والد، هچ شدن تخمها با نهایت دقت و تحویل جوجه هایی است که از لحاظ یکنواختی و کیفیت در سطح بالایی به سر میبرند. کیفیت جوجه ممکن است هر مرحله از مراحل رشد را تحت تاثیر قرار دهد

دی اکسید کربن )Co2 )65 درصد - متان )CH4 )27 درصد - ازت 7 درصد - اکسیژن 6/0 درصد - هیدروژن 2/0 درصد درصد 0/01 H2S - موضوع گازهای گلخانهای )دی اکسید کربن و متان( از دو منظر زیست محیطی و گرم شدن زمین و تغذیه دام دارای اهمیت است که در زیر به تفکیک بیان گردیده است )2011.,al et Alemu.) متان از نظر اهمیت در میان گازهای گلخانهای پس از دیاکسید کربن و آب قرار دارد ) ,Johnson and Johnson 1995 .)بعالوه دفع آمونیاک، اکسید نیتروس )N2O )و متان از کود و ادرار نشخوارکنندگان به محیط موثر بر کیفیت آب 1 و سالمت انسان و همچنین همراه با تاثیر گازهای گلخانهای است. لذا یک عزم جهانی جهت کاهش متان در دامپروری و کاهش ازت دفعی در کود و ادرار تولیدی دام وجود دارد. گازهای گلخانهای مانند متان، دی اکسیدکربن و اکسید نیتروژن سبب افزایش دمای زمین از طریق جذب انعکاسهای با طول موج بلند میشوند. گزارش مکگین و 2 همکاران )2004 )بیان میکند که متان دفع شده از نشخوارکنندگان در حدود 38 درصد گازهای گلخانهای است. لذا تغییرات جیرهای میتواند سبب بهبود کاهش دفع متان درگاوها و کاهش گازهای گلخانهای و در نهایت تعدیل دمای .)Benchaar et al., 2011( گردد زمین یکی از دستاوردهای منفی فرایند تخمیر در شکمبه تولید گاز متان )CH4 )است )2002,Russell .)در شکمبه یک گاو به طور متوسط در هر روز از طریق آروغ در حدود 26 گالن )100 لیتر( گاز متان خارج میشود. یکی از اثرات منفی تولید متان در شکمبه، هدر رفت انرژی خام )GE )مواد غذایی از طریق آروغ میباشد )2010., al et Martin .)برآوردها از این میزان هدر روی انرژی خام جیره به صورت متان، بین 2 تا 12 درصد میباشد که در گرم شدن زمین نیز موثر است (2009., al et Agarwal; 1995, Johnson and Johnson .(کاهش متان دفعی سبب افزایش راندمان تولید دام و همچنین محافظت از محیط زیست میگردد )2010., al et Martin 

1 -نژاد هرفورد Hereford

موطن اصلی آن کشور انگلستان است و در سال 9897 وارد کشور آمریکا شده است. از لحاظ قابلیت تولید گوشت در سراسر جهان مشهورترین است. گاوهایی مقاوم به شرایط محیطی هستند. توان چرای بسیار خوب دارند. این نژاد داری رنگ قرمز تیره با رنگ سفید صورت، غبغب و زیر شکم می باشد. این فنوتیپ در آنها صفتی غالب است. بسیاری از گاوهای ماده این نژاد دارای این توانایی هستند که تا 97 سالگی تولید گوساله داشته باشند. متوسط افزایش وزن روزانه این گاو 897/9 کیلوگرم است. ضریب تبدیل خوراک به گوشت این نژاد 11/6 کیلوگرم است.

2 -نژاد براهما Brahma

گاوهای کوهاندار هندوستان هستند که در آمریکا به این نام خوانده میشوند. در سال 9870 گاو زیبو هندوستان به امریکا منتقل و در پی تالقی چهار نژاد، براهمن به دست آمده است. بیشتر این گاوها؛ خاکستری هستند. توان بسیار خوبی برای شرایط بسیار گرم دارند. از ویژگیهای بارز این نژاد وجود یک کوهان بزرگ در ناحیه شانه گاو است. گاو براهمان دارای یک پوست خیلی شل است که سبب شده این نژاد توانایی تحمل شرایط آب و هوایی بسیار گرم را داشته باشد. این نژاد دارای رنگهای متنوع از خاکستری روشن تا قرمز متمایل به تیره است. عمده رنگ این نژاد خاکستری روشن است

3 -نژاد برانگوس Brahma

گاوهای این نژاد از آمیخته گری بین دو نژاد براهمن و آنگوس )برا+نگوس= برانگوس( به دست آمده است. 9 این نژاد از سال 9931 در ایاالت متحده مورد مطالعه و اصالح قرار گرفته است. این نژاد در شرایط چرا در مراتع و پروار بندی دارای عملکرد باالست. ثابت شده است که در شرایط آب و هوایی گرم و با رطوبت باال دارای مقاومت باالیی است. گاوهای ماده این نژاد مادرهای خوبی هستند. گاوهای بدون شاخ و بدون کوهان هستند. گاوهای برانگوس به رنگ مشکی و قرمز با یک پوشش براق هستند.

4 -نژاد سیمنتال

دره سیم در کشور سوئیس موطن این نژاد است. در حال حاضر در حدود 04 میلیون راس در اروپا وجود دارد. نوع آلمانی آنرا فلک فی گویند. 7 درصد گاوها سوییس را تشکیل میدهد. سر، پاها و دم سفید رنگ است. توانایی تولید شیر خوبی دارند. نژادی گوشتی و شیری است.

5 -نژاد لیموزین Limousin

موطن این نژاد کشور فرانسه است. در سال 9979 وارد آمریکا شده است. این نژاد یکی از از بهترین نژادهای گوشتی فرانسه بوده و جزو بهترین گاوهای گوشتی دنیا نیز به شمار میرود. مقاوم به شرایط محیطی فقیر میباشد. توانایی تحمل هوای بسیار سرد تا بسیار گرم را دارند. گاوهای مادر این نژاد دارای باروری باال، شیردهی خوب و زایش راحت است . رنگ این گاوها قرمز طالیی ویا خرمایی بوده و قد بلند دارد. مرغوبیت گوشت این گاوها از این جهت است که چربی در داخل عضالت و ما بین الیاف جمع و ذخیره میگردد یا به نوعی ماربلینگ خوبی دارد. از ویژگیهای برجسته پرواری برخوردار است و برعکس نژاد شاروله استخوان بندی ظریفی دارد و به همین علت درصد گوشت به استخوان در این نژادبیشتر از نژاد شاروله است. وزن ماده ها 774 تا 644 کیلوگرم و وزن گاو تخمی این نژاد 844کیلوگرم و وزن اخته آن به 9444 کیلوگرم میرسد. این نژادکمتر از شاروله به تغیرشرایط اقلیمی عادت میکند. نژادی است زودرس ومخصوص پرواری به طور کلی بازده گوشت آن بین 64 تا 61 درصد است 

6-نژاد گالووی

جنوبی غربی اسکاتلند منشاء این نژاد است. با هیچ نژادی آمیخته نشده است. قدیمیترین نژاد گوشتی بریتانیا بوده و با شرایط محیطی بسیار سخت، بسیار مقاوم است. قابلیت چرا بسیار خوب دارند

7-نژاد آنگوس

 این نژاد در طی سال 9873 از اسکاتلند وارد آمریکا شده و از آن تاریخ مورد اصالح نژاد قرار گرفته است. این نژاد نیاز نگهداری 1 کمی داشته و زایمان راحت دارد. دارای خصوصیات مادری خوبی است. گوشت آن دارای ماربلینگ )پراکندگی چربی در بافت عضالنی گوشت که به گوشت ظاهری لکه لکه یا رگهدار میدهد( طبیعی و تردد است. سازگاری خوبی با شرایط محیطی دارند. تولید گوشت خوب دارند. بی شاخ هستند. صفت بی شاخی غالب است. این نژاد در دو رنگ سیاه یک دست و قرمز یک دست یافت می شود در حالیکه گله با رنگ سیاه آن غالب است

8 -شاروله منشاءاصلی فرانسه است. این نژاد در سال 9936 وارد کشور آمریکا شده است. در استرالیا وانگلستان و بعضی دیگر از کشورها نیز پرورش داده میشود. به صورت خالص و دورگه با نژادهای بومی میباشد این نژاد یکی از بهترین نژادگاوهای گوشتی دنیا محصوب میشود. دارای اندامی پر گوشت وکامالا عضالنی میباشد. رنگ سفید شیری با موهای مجعد وجه تمایزاین نژاد با سایر نژادها ست. دارای استخوان بندی قوی ؛ بدنی کشیده و طوالنی بوده و مادر آنها تولید شیر خیلی خوبی دارند. مادران آنها زایش راحتی دارند. این نژاد مناسب برای تالقیگری است. وزن زنده آن در سه سالگی بین 844 تا 9974 کیلوگرم است. باشرایط اقلیمی هر منطقه سازگاری دارد و به همین علت در کشورهای گرمسیر وسردسیر پرورش داده میشود و از سوی دیگر در انتقال صفات وخصوصیات ژنی وارثی توانایی زیادی دارد بازدهی گوشت آن حدود 87 درصد است واضافه وزن روزانه گوسالههای این نژاد حدودااتا 917/9 کیلوگرم است. ضریب تبدیل 49/6 کیلوگرم برای هر کیلوگرم گوشت دارند.

عمده نژادهای مطرح این نوع گاوها عبارتند از:
-1 شاروله Charolais
-2 آنگوس Angus
-3 هرفورد Hereford
-4 سیمنتال Simmenthal
-5 برانگوس Brangus
-6 براهما Brahma
-7 گالووی Galloway
-8 لیموزین Limousine
-9 شورت هورن گوشتی Shorthorn

1 -سینوس وریدی خون بدون اکسیژن را از سرتاسر بدن دریافت کرده و از طریق دریچه دهلیزی-بطنی به دهلیز میفرستد. 2 -دهلیز پس از دریافت خون بدون اکسیژن آنرا از طریق دریچه دهلیزی-بطنی به دورن بطن پمپ میکند. 3 -بطن که بزرگترین حفره قلب است و کامالً عضالنی است با ایجاد انقباض خون را بدرون پیاز شریانی یا مخروط شریانی تخلیه میکند. 4 -پیاز یا مخروط شریانی خون را به آئورت شکمی و سپس از طریق سرخرگهای آوران آبششی به آبششها میفرستد.5 -خون وارد شبکه مویرگی شده و تبادل گازی در تیغههای آبششی ثانویه انجام میشود. 6 -در نهایت خون پر اکسیژن از طریق سرخرگ وابران آبششی و آئورت پشتی به اندامها، بافتها و سلولهای سرتاسر بدن فرستاده میشود

گردش خون در ماهیان ششدار 1 .خون اکسیژن دار ورید ریوی وارد سمت چپ دهلیز و سپس سمت چپ بطن شده و در نهایت به سمت چپ مخروط شریانی را مییابد. خون سمت چپ قلب به اولین و دومین کمان آبششی رفته و پس از تبادل گازی، خون پر اکسیژن از طریق آئورت پشتی به اندامها، بافتها و سلولهای سرتاسر بدن فرستاده میشود. 2 .خون سیاهرگی بدون اکسیژن وارد سینوس وریدی شده و به سمت راست دهلیز و آنگاه سمت راست بطن و سمت راست مخروط شریانی میرود. سپس خون سیاهرگی بدون اکسیژن وارد سایر کمان های آبششی شده و پس از تبادل گازی خونی که اندکی اکسیژن دار است به ششها رفته و پس از خروج از ششها مجدداً به قلب باز میگردد. اما اینار خون وارد سمت چپ قلب شده و چرخه خون به صورت مرحله یک تکرار میشود

گرههاي لنفاوي، اعضايي هستند كه در آنها شاهد شكل گيري پاسخهاي دفاعي اختصاصي بر عليه عوامل محرك يا . بدين خاطر به عنوان مهمترين عضو جهت 34 آنتيژنهاي موجود در لنف هستيم چرا كه داراي رگهاي لنفاوي آوران هستند شكلگيري پاسخهاي اختصاصي عليه آنتيژنهاي وارد شده به بافتهاي بدن به حساب ميآيد. گرههاي لنفاوي مشتمل بر تجمعات كوچك كروي يا لوبيايي شكل و غني از لنفوسيتها هستند كه در طول رگهاي لنفاوي سراسر بدن واقع شدهاند. اندازة آنها از چند ميليمتر تا بيش از دوسانتي متر متغير است. يا 35 يك گره لنفاوي را ميتوان به سه بخش مختلف تقسيم كرد كه عبارتند از قسمت قشري يا كورتكس، قسمت پاراكورتكس قسمت عمقي كورتكس و قسمت مركزي يا مدالا. اين سه قسمت از لحاظ جمعيتهاي سلولي با يكديگر تفاوت دارند، بطوريكه در خارجيترين قسمت كه همان قسمت قشري ياكورتكس است، عمدتا” به لنفوسيتهاي B ، ماكروفاژها و سلولهاي دندريتيك فوليكولي برخورد ميشود كه فوليكولهاي لنفاوي را تشكيل دادهاند كه برحسب سابقة برخورد آنتيژنيك، بعضي از فوليكولها اوليه و برخي ديگر ثانويه (داراي مركز زايا) هستند. در قسمت پاراكورتكس كه در زير ناحية كورتكس قرارگرفته، عمدتا” به لنفوسيتهاي T و همچنين به سلولهاي دندريتيك معمولي برخورد ميشود. در موشهاي فاقد تيموس قسمت پاراكورتكس دچار تحليل شده است. عمقيترين ناحيه، مدالا ميباشد كه شامل جمعيت پراكندهاي از لنفوسيتها و به ويژه، پلاسماسلهايي كه در حال توليد آنتيبادي ميباشند (شكل 5 .( هر گره لنفاوي، توسط كپسولي از جنس بافت همبندي غني از كلاژن احاطه شده كه توسط تعداد زيادي از رگهاي لنفاوي آوران، در نقاط مختلف سوراخ ميگردد. رگهاي لنفاوي، لنف را بداخل فضاي موجود در زير كپسول ، تخليه مينمايند. لنف از ترك 37 گره لنفاوي و از طريق رگهاي لنفاوي وابران 36 طريق كورتكس، وارد قسمت مدالا شده و گره لنفاوي را در قسمت ناف مينمايد. جريان خون، توسط يك شريان از قسمت ناف وارد گره لنفاوي ميشود. اين شريان در ناحية كورتكس، انشعاب يافته و مويرگها را تشكيل ميدهد. مويرگها به ونولها ختم شده و در نهايت، از طريق وريدي كه از ناف گره خارج ميشود، گره لنفاوي را ترك ميكند. 

شکل داروئی: پودر 17%
مکانیسم عمل: این دارو یک آنتیبیوتیک متوقف کننده رشد قارچ بوده که از نوعی قارچ به نام پنیسیلیومگریزوفولوم بدست می آید.. این دارو به طور فعال توسط قارچهای در حال رشد مصرف میشود و با استقرار درمیکروتوبولها سبب مهار تشکیل دوک تقسیم در مرحله میتوز شده رشد قارچ را متوقف میکند. مرحله توقف رشدقارج و بهبودی به کندی بعد از مصرف این دارو بروز میکند که دلیل آن ازبین رفتن سلولهای آلوده به قارچ وجایگزینی آنها توسط سلولهای تازه هاست.فارماکوکینتیک: گریوفولوین در آب نامحلول بوده جذب گوارشی آن وابسته به اندازه ذرات دارو دارد به طوریکه بهکوچک شدن ذرات دارو میتواند تا 100 % جذب اتفاق افتد. غذای چرب نیز میتواند جذب آنرا افزایش دهد ایندارو در سلولهای پیشساز کراتین پوست، مو و ناخن پخش شده و اثرات آن ایجاد میشود. این دارو در کبدمتابولیزه شده و بصورت گلوکرونیده از ادرار دفع میشودموارد مصرف: گریزوفولوین بر ضد قارچهای تریکوفیتون، اپیدرموفیتون و میکروسپوروم که همگی درماتوفیتTinea هستند و سبب عفونت لایه های سطحی پوست و موی حیوان میشوند و اصطلاحا به آنها رینگ ورممیگویند موثر است.
موارد منع مصرف: این دارو در گربه و احتمالاً اسب تراتوژن بوده و در اسبهای آبستن یا آنهایی که برای تولید نسلنگهداری میشوند قابل استفاده نیست

ا همه پيشرفتهايي كه امروزه در تكنولوژي علم دامپزشكي بوجود آمده, هنوز پروســه ترميـم زخـم بـر مبنـاي همـان فرآيندهاي بيولوژيكي شناخته شده اي است كه با دخالت يا بدون دخالت انسانها صورت مي گيرد, ما مــي توانيـم بـا فراهم نمودن محيطي مناسب براي حيات بافتها پروسه ترميم را ياري نماييم, ولي ما قــادر نيسـتيم مكانيسـمي بـهتر و مطلوب تر از روند طبيعي ترميم زخم ارائه دهيم . سرعت بهبودي زخم بستگي به عواملي مــانند سـن, گونـه, تغذيـه, وجود عفونت, ميزان آسيب و نكروز بافتي, نوع بافت آسيب ديده, محل آن و ميزان جريان خـون بـافت آسـيب ديـده دارد. برهمين اساس روشهاي مختلفي براي درمان زخم هاي گوناگون وجود دارد, امــا اصـول كلـي درمـان زخـم در درمان كليه زخمها يكي مي باشد. يك راس نريان ٣ ساله از نژاد عرب (خرسان) در تاريخ ٢/٢/٨١ با يك زخم نســبتاً عميـق در ناحيـه سـينه در پشـت مفصل آرنج راست بشكل تقريباً بيضي با قطرههاي ٢٥ و ١٥ ميليمتر از اداره دامپزشكي شهرستان رامهرمز به بيمارستان دامپزشكي دانشكده دامپزشكي اهواز ارجاع شد. پس از اخذ تاريخچه و انجام معاينات باليني اوليه, معلوم شد كه زمان وقوع زخم يك هفته قبل توسط سيم خاردار و ميله آهني بوده, عمق و وسعت زخم, وجود تــورم منتشـر در بافتـهاي مجاور و ترشحات فيبريني چركي حكايت از زخم آلوده كثيف را داشت . پـس از آرام بخشـي عمومـي و بـي حسـي موضعي, اقدام به خارج كردن اجسام خارجي و شستشوي دقيق با آب خنك شد. به منظــور نـرم شـدن و رهـا شـدن كثافات موجود از سالين ٥/٠ درصد ولرم براي زدودن دلمه و اكسودا از محلول بي كربنات ١٠ %استفاده شد. به جهت خارج نمودن آب از موضع, الكل ٧٠ %بكار گرفته شد و از محلول ١٠ %پوويدين يدين جهت از بين بـردن باكتريـهاي موضع استفاده گرديد . براي جلوگيري از مزاحمت حشرات و گردوغبار موضع زخم با پارچه اي تميز پوشانده شد. با ادامه درمان و اعمال مديريت زخم روند ترميم و اجراي پروسه ترميم به شكل ثانويه به گونه اي مطلوب پيش رفت. اين روش درمان زخم باز كثيف آلوده نتايج شگفتي را در بر داشت به نحوي كه پس از تقريباً دو ماه اجــراي عمليـات درماني و مراقبت از زخم, موضع زخم بطور كامل ترميم يافت . روشهاي درماني متفاوتي براي زخمـها پيشـنهاد شـده است كه هر كدام در شرايط خاص موفق بوده اند از جمله شستشو با آب, شستشو با محلول بتادين رقيق, شستشـو بـا آب اكسيژنه ٣ %و استفاده از آنتي بيوتيك عمومي و موضعي توام و يا موضعي به تنهايي . مورد اخير با انجام روشهاي درماني و درمانهاي دارويي فوق الذكر مورد مراقبت قرار گرفته و پس از گذشت ٦٠ روز با بهبودي كامل از بيمارستان مرخص گرديد.