اين بيماری يک عفونت اختـصاصی دسـتگاه ادراری در گاوان است و عامل آن کورينه باکتريوم رناله ميباشد. در شرايط طبيعی بيـشتر گاوهـای مـاده (در هنگـام آبستنی و يا پس از زايش) به اين بيماری مبتلا ميشـوند که منجر به التـهاب چرکـی و مـزمن مثانـه و کليـههـا ميگردد. به نظر ميرسد يکی از مهمتريـن عوامـل مـستعدکننده پيلونفريت، احتباس ادراری ميباشد. بيماری معمولا به صورت انفرادی بروز مـيکنـد کـه اگر دام درمان نشود، تلف مي گردد. طرز انتقال و پاتوژنر بيماری: کورينه باکتريوم رناله، تمايـل بـه دسـتگاه ادراری دارد. انتقال بوسيله آلوده شدن مجرای تناسـلی دام سـالم توسط ادرار دامهای بيمـار يـا ناقـل صـورت مـيگيـرد. جفتگيری و استفاده از سوندهای آلـوده نيـز مـيتوانـد باعث انتقال عامل اين بيماری شود. پيلونفريت يک عفونت بالا رونده است که بـه ترتيـب مثانه ـ حالب و کليهها را درگير ميکند و باعـث تخريـب بافت کليه، انـسداد مجـاری ادراری، اورمـی و مـرگ دام ميشود. علائم بالينی: بروز آثار بيماری تدريجی است. اولين علامت، ادرار خونی ميباشد آه حـاوی چـرک و يا لختههای خون و سلولهای مرده است. اين دامها بی قرار بوده و به شکمشان لگد ميزنند زيرا به علت انسداد حالـب يـا مجـاری کليـوی (در اثـر چـرک) دچـار دل درد هـستند و دمـشان را مرتبـا تکـان ميدهند. درجه حرارت متغير است و دام کـم اشـتها و دچـار کاهش توليد و کاهش وزن ميشود. طرز تشخيص: می توان با کشت ادرار عامـل بيمـاری را شناسـايی کرد. اين بيمـاری را بايـد از بيمـاری حاصـل از سـرخس عقاب، تمام بيماریهايی که ايجاد ادرار خـونی ، دل درد و استاع شکم و احتباس ادراری ميکنند تفريق داد. پيشگيری: 1ـ بايد حيوانات مبتلا را جدا و يا حذف نمود و يـا تحت درمان قرار داد. 2ـ بستر آلوده سوزانده شود. 3ـ به جای گاو نر از تلقيح مصنوعی استفاده گردد. درمان: جهت درمان اين بيماری ميتوان از پنی سيلين G بـه ميزان 22000-11000 واحد به ازای هر کيلـوگرم وزن بـدن به مدت ده روز استفاده نمود. همچنين ميتوان از داروهايی کـه باعـث اسـيدی شـدن ادرار ميشوند (مانند فسفات سديم به ميزان 100 گرم به مدت چند روز به صورت خوراکی) استفاده آرد.

از مجموع 755 هزار تن گوشت قرمز تولیدی در سال 1392 ،گاو و گوساله با مجموع 389 هزار تن به مقدار 52/51 درصد گوشت قرمز کشور را تولید میکنند. نظز به سهم تولید گوشت قرمز توسط گاو و گوساله که نیمی از گوشت قرمز کشور را تولید می کنند، ضرورت دارد با رفع موانع تولید این دام زمینه ای گسترش و افزایش بهرهوری را در این صنعت فراهم کرد. مشکالت زیر مانع پیشرفت صنعت پرواربندی گوساله در ایران شده است. 1 -گوسالههای نر هلشتاین را به عنوان گوساله پرواری پرورش میدهند. چون هلشتاین یک نژاد شیری است، در مقایسه با نژاد های گوشتی مناسب پرورش با هدف تولید گوشت نمیباشد. 2 -نبود گوساله های نژاد گوشتی در کشور 3 -تعداد کم گوسالههای نر مناسب پرواربندی. 4 -باال بودن هزینه تولید یک کیلوگرم گوشت قرمز. 5 -عدم حمایت های مالی مناسب جهاد کشاورزی از تولید کنندگان گوشت قرمز. 6 -پایین بودن قیمت خریدگوشت زنده از دامداران. 7 -تعداد کم واحدهای پرواربندی گوساله در کشور. 8 -گوساله قطع شیر، تا وزن 100 ، قیمت هر کیلو زنده دو برابر قیمت رایج زنده روز است. مثال اگر قیمت زنده گوساله بالغ هر کیلو 11 هزار تومان است، قیمت تا 100 کیلو گرم هر گوساله کیلویی 21000 تمان و بیشتر از 100 کیلو گرم ، 11000 تومان محاسبه می شود. همین امر سبب شده که 100 کیلو گرم وزن اولیه دو برابر قیمت رایج باشد. 9 -رقابتی نبودن کشتارگاهها. در هر استان معموال یک کشتار گاه وجود داشته و آن هم متعلق به شهرداری هاست. همین امر سبب شده قصاب های مستقر در این کشتارگاهها خودسرانه از گوشت گوساله های ذبح شده مقادیری را بدون رضایت مالک بردارند. امکان تعویض کله و پاچه و جگر گوساله هم مکرر مشاهده شده است. لذا دامدران تمایل به ذبح در مکانی غیر از کشتارگاهها پیدا میکنند. ضرورت دارد تعداد قابل توجهی کشتارگاههای کوچک و خصوصی و زیر نظر دامپزشکی کشور احداث گردد تا رویه کامال رقابتی ایجاد گردد.

گویچههای سرخ ماهیان هسته دار و بیضی شکل هستند )در المپری کروی میباشند( که بزرگترین اندازه را در ماهیان ششدار دارند. اندازه آن در ماهیان غضروفی برابر با 20-27 میکرون و در ماهیان استخوانی برابر با 12-14 میکرون است. تعداد گلبول قرمز و هماتوکریت )ماهی استخوانی= 10-30 ،%االسموبرانش= 25 ) % بستگی به اندازه ماهی، فصل، دما، تغذیه و ... دارد. عموماً در کلیه و طحال )ماهیان استخوانی( ساخته میشود.

هاگ فیش: بافت مزودورم دستگاه گوارش

المپری: بافت چربی طناب پشتی

االسموبرانش: اندام لیدیک، اپیگونال، رأس کلیه و طحال

استخوانی: کلیه و طحال

خاویاری: کلیه، طحال، جمجه، بافت لنفوئیدی (تیموس)

رنگ قرمز اریتروسیتها بواسطه وجود همو گلوبین )haemoglobin )یا میوگلوبین )Myoglobin )در المپریها است. همگلوبین از یک بخش پروتیئنی گلوبین و هِم واجد رنگدانه قرمز )محتوی آهن( تشکیل شده است. هموگلوبین تترامر است، در حالیکه در المپری ها مونومر می باشد. هموگلوبین اکسیژن را بصورت ترکیب با آهن هم انتقال می دهد، این ترکیب برگشت پذیر بوده و بستگی به فشار نسبی اکسیژن دارد. برخی ماهیان قطب )Channichthyidae )و لپتوسفال ) Leptocephalus )مارماهی فاقد گلبول قرمز هستند و بنابراین خون این ماهیان بی رنگ است. 

گل محمدی از قدیمی ترین و مهم ترین رزهاست که در بیشتر نقاط ایران به منظور تولید عطر و گلاب و به عنوان گیاه تزیینی مورد توجه بسیار قرار داشته و کشت می شود. استخراج گلاب از گل محمدی یکی از تولیدات مهم اقتصادی کشور بوده، به طوری که هر ساله گلاب تولید شده و اسانس حاصل از آن ع الوه بر مصرف داخلی به خارج از کشور نیز صادر می شود. از آنجا که این گیاه دارای ارزش اقتصادی- دارویی است از یک طرف باید به شناسایی توسعه با عملکرد و پایداری بالای آن پرداخت و از سوی دیگر باید سطح زیر کشت این گیاه را در مناطق مختلف کشور گسترش داد. این امر جز با شناخت انواع مقاوم و سازگار این گیاه با مناطق مختلف که دارای آب و هوای متفاوت هستند مقدور نخواهد بود. مناطق مختلف، شرایط اکولوژیکی متفاوتی دارند. بنابراین باید ارقامی انتخاب و گزینش شوند که ع الوه بر پایداری، ثبات عملکرد، ترکیبات گیاه، مقاومت به آفات و بیماری ها و با شرایط محیطی سازگار باشند. از آنجایی که شرایط محیطی به ویژه خشکی مهم ترین عامل محدود کننده رشد و
عملکرد گیاهان است، مقاومت به خشکی همواره یکی از هدف های مهماص الح نباتات می باشد. وضعیت عملکرد نسبی ژنوتیپ ها تحت شرایط تنش خشکی و نیز در شرایط آبیاری به عنوان نقطه شروعی برای شناسایی صفات مرتبط با مقاومت خشکی و گزینش ژنوتیپ برای تحمل خشکی است. با توجه به دامنه گسترده و سابقه کشت و کار گل محمدی در مناطق با اقلیم ها و شرایط آب و هوایی مختلف، در صورت ارزیابی توانمندی های این گیاه در تحمل شرایط نامساعد و استفاده و به کارگیری تنوع ژنتیکی مناسب بین ارقام مختلف، امکان استفاده حداکثر از منابع آبی و خاکی کشور فراهم خواهد شد.

*ویتامین ھااجزای کلیدی وضروری متابولیسم ھستندکھ علاوه بر شرکت درفعالیت ھای مربوط بھ رشد وتولید مثل، حیات پرنده راحفظ مکنند *ویتامین ھا دربسیاری از واکنشھای بیوشیمیایی شرکت دارند ودر متابولیسم موادغذایی حاصل از ھضم پروتیین ھاوکربوھیدراتھا وچربیھانیز دخالت دارندووجود ویتامین برای کارکردھای سلولی لازم است ویک ویتامین ممکن است در چندین کارکرد فیزیولوژیک دخیل می باشد *ویتامینھا مواد مغذی وضروری در تغذیھ انسان ودام بشمار می روند'ھمانطوریکھ اشاره شد در وظایف حیاتی بدن از جملھ نگھداری، رشد،سلامت وتولید مثل نقش کلیدی دارند *ویتامینھا دو ویژگی مھم دارند: ١ (احتیاج روزانھ بھ ھر ویتامین ناچیز بوده واز این رو بامواد مغذی پر مصرف مثل پروتیینھا،چربیھاوکربوھیدراتھا متفاوت میباشند.ویتامینھا در فرایند ساخت وتجزیھ نقش واسطھ دارند بدون انکھ بعنوان ترکیب ساختاری عمل کنند ٢(ویتامینھا ترکیبات آلی بوده واز این نظر از موادمعدنی کم مصرف مثل آھن،منگنزو....کھ آنھا جز ترکیبات ضروری می باشند متمایز می گردنند....ھدف کلی صنعت طیور،دستیابی بھ بھترین سرعت رشد،ضریب تبدیل مناسب،کسب عملکرد مطلوب و سلامت گلھ می باشد.تمام مواد مغذی شامل پروتیینھا،کربوھیدراتھا،چربی ھا ومواد معدنی و اب برای اعمال حیاتی ضروری می باشند.اما ویتامینھا یک ویژگی اضافی دارند وآن اینکھ حیوان برای مصرف موثرسایر مواد مغذی دان،نیاز بھ مقدار کافی از ویتامینھا دارد.بنابراین تغذیھ بھینھ تنھا زمانی رخ میدھد کھ دانی کھ بھ پرنده میدھیم، مخلوطی مناسب ازموادمغذی کم مصرف و پرمصرف باشد بطوریکھ مواد مغذی آن بتواند بھ نحوه موثر برای رشد،سلامت وتولید مثل بھ مصرف برسد. امروزه بااعمال شیوه ھای نوین تولید در صنعت طیور، بھ گزینی ھای مستمر ژنتیکی وپیشرفتھای ژنتیکی در سویھ ھای تجارتی،اصلاحات تغذیھ ای وبھبود تجھیزات وبرنامھ ھای مدیریتی و.....جھت بدست آوردن عملکردمطلوب از گلھ ھا، نیاز بھ ویتامین ھا بھ میزان قابل توجھی افزایش یافتھ.علاوه براین پرورش متراکم، استرسھای متابولیکی ومحیطی،آلودگیھای دان با مایکوتوکسینھا،بیماریھاواستفاده ازداروھاو.....می تواندموجب محدودیت یا حتی ممانعت ازعمل بعضی از ویتامینھا شود. باتوجھ بھ اینکھ تھیھ ومصرف ویتامینھا ازمنابع طبیعی بخاطر اختلافات موجود درمقدارویتامینھا درعلوفھ ومواداولیھ دان(بستھ کھ احنیاجات ویتامین طیور از طریق مکمل ھای غذایی و...تامین بشھ. بھ شرایط کاشت،زمان برداشت،فرآوری، نقل وانتقال وذخیره و...) قابلیت دسترسی بھ ویتامینھا غیرقابل پیشبینی ھست.لذا بھتره (١(ویتامینھا محلول در چربی **ویتامینھا. براساس قابلیت حل در چربی یا آب بھ دو گروه تقسیم می شوند : K ,E ,D ,A ویتامینھا شامل ویتامینھا محلول درچربی دارای کربن، ھیدروژن واکسیژن می باشند وبرای متابولیز شدن بھ مقداری چربی نیاز دارند.این ویتامینھا معمولا بصورت پروویتامین درگیاه وجوددارند کھ دربدن طیوربھ سرعت تبدیل بھ ویتامین حقیقی می شوند. درچربی موجب ذخیره سازی در کبد و بھ مقدار کمتر در سایر بافتھای بدن می شود. این ویتامینھا درسلولھای چربی پرنده ذ خیره میشوندواضافی ازطریق مدفوع دفع میگردد ومصرف بیش از نیاز ویتامینھا محلول از بین ویتامینھا محلول درچربی، ویتامین K در دستگاه گوارش(سکوم وروده بزرگ) بوسیلھ میکروامرگانیسم ساختھ می شود ویتامینھا محلول درچربی، در متابولیسم اجزای ساختاری بدن نقش دارند.مثلا ویتامین A در حفظ ونگھداری یافتھای اپیتلیوم وچشم،ویتامین D در متابولیسم استخوان،وینامین E در نگھداری بافتھای پیوندی و ویتامین K در انعقاد خون نقش دارد. (٢ (ویتامینھا محلول درآب شامل ویتامینھا گروه B: تیامین( ١B،(ریبوفلاوین(٢B،(اسیدپانتوتنیک،پیریدوکسین(۶B ،(نیاسین، اسید فولیک، بیوتین، کوبالامین (١٢B،(ویتامین C و کولین ویتامینھا محلول درآب دارای کربن، ھیدروژن، اکسیژن بھ اضافھ نیتروژن و کبالت یاگوگرد ھستند.وبرای انتقال انرژی مورد نیاز میباشند. ویتامینھا محلول درآب دربافت بدن ذخیره نمی شوند(بجز ویتامین ١٢B (بنابراین باید از طریق جیره بطور روزانھ تامین شوند. ویتامینھا محلول درآب جزو کوآنزیم ھای دخیل در متابولیسم مواد مغذی ھستند وباتوجھ بھ نقش اساسی آنھا در متابولیسم انرژی وپروتیین، نیاز بھ آنھا بطور مستقیم تحت تاثیر مصرف انرژی وپروتیین است.. "روشھای مصرف ویتامینھا درگلھ ھا مرغ مادر!" میشود. اصولا ویتامینھا بصورت مکمل ھای ویتامینھ وپرمیکسھا دردان ویا بشکل محلول در آب بھ روش آشامیدنی برای گلھ ھا مصرف روشی کھ خودم فعلادر گلھ ھای مرغ مادر گوشتی انجام میدھم بدین ترتیب است کھ: در دوره پر ورش تا ھفتھ ۶ از مکمل دوره پرورش براساس نیازمندی سویھ مربوطھ بادوز ۴.Kg۵/tوادامھ تا ھفتھ ١۵ بھ میزان kg۵/t واز ھفتھ ١۶ بھ بعد از مکمل دوره تولید براساس نیازمندی سویھ مربوطھ تاھفتھ ٢١ میزان مصرف kg۵/t واز ھفتھ ٢٢الی حدودا ھفتھ ٣٧_ ۴٠ مقدار ۴.kg۵/t وادامھ آن با دوز kg۵ تا۴.kg۵/t می باشد

کلیه این فرآورده ها ترکیبی از ASA-5) مزالامین) و گروهی حامل هستند که در اثر فعالیت باکتریهاي روده به ASA-5 و گروه حامل به صورت مجزا تبدیل می شوند. این گروه حامل در سولفاسالازین، سولفاپیریدین و در بالسالازاید، 4 – آمینوبنزوئیل – بتا – آلانین است. * تفاوت مهم فرآورده هاي

موارد منع مصرف : سابقه حساسیت به سالیسیلات ها یا اجزاي تشکیل دهنده فرآورده D

عوارض جانبی : عوارض جانبی مزالامین نسبت به سولفاسالازین که پرودراگ آن می باشد کمتر است. برخی عوارض سولفاسالازین ناشی از سولفاپیریدین (شامل عوارض خونی، عصبی، تب، واکنش هاي حساسیت مفرط، عقیمی مردان) در مورد مزالامین کمتر رخ می دهند. عوارض به صورت کلی عبارتند از : سردرد، ضعف، گیجی، درد شکم، نفخ، تهوع، یبوست، اسهال، بزرگ شدن شکم، تشدید کولیت، خارش، عدم تحمل دارو، راش، سمیت کلیوي، ادم محیطی، ریزش مو، و در مورد فرم شیاف و انما درد مقعد، هموروئید و سوزش نیز به عوارض فوق افزوده می شوند. 36 D

نکات : دارو – داروساز 1 -ترکیبات 5ASA در IBD) شامل بیماري کرون و کولیت اولسراتیو) کاربرد دارند. 2 -فرآورده هاي مختلف مزالامین بر حسب نوع فرمولاسیون و روکش دهی آن ها در محلهاي مختلفی از دستگاه گوارش باز شده و دارو را آزاد می کنند. در ذیل به برخی از این موارد اشاره شده است :فوق در محل آزاد سازي داروست. براي توضیحات بیشتر به قسمت نکات دارو داروساز رجوع کنید3 -مزالازین نام دیگر مزالامین (5ASA (است.(قرص ژنریک ایرانی با نام مزالازین شناخته شده است) 4 -ترکیبات 5ASA بیشتر اثرات موضعی دارند تا اثرات سیستمیک و با مهار سیکلو اکسیژناز باعث مهار تولید پروستاگلاندینهاي التهابی در سایت اثر خود می شوند. 5 -براي معادل سازي می توان به صورت تقریبی گفت 400 میلی گرم مزالامین = 1 گرم سولفاسالازین . دارو - بیمار 1 -قرصهاي آهسته رهش نباید جویده شوند و ترجیحا بلافاصله بعد از غذا مصرف شوند. 2 -اشکال شیاف و انما بهتر است بعد از تخلیه روده بکار روند. 3 -نحوه مصرف انما را براي بیمار شرح دهید : -گرم کردن محلول انما (قرار دادن محلول حاوي انما در آب گرم) -خوابیدن به پهلوي چپ. -دراز کردن پاي چپ، خم کردن پاي راست به جلو براي حفظ تعادل. -داخل کردن سراپلیکاتور در مقعد و فشار دادن بدنه ظرف محتوي دارو در مدت چند دقیقه. -دراز کشیدن به مدت حداقل یک ربع و تا زمانیکه حس دفع محلو انما شده برطرف شود. 4 -گاها قرص آساکول به صورت کامل دفع می شود. در این حالت دارو آزاد شده اما ماتریکس قرص دفع می شود و نگرانی خاصی وجود ندارد ولی پزشک مطلع شود. 

در این روش پرند گان در فضایی ازاد یا در محوطه فنس نگهداری می شوند. برای هر پرنده رعایت بهداشت بسیار مهم است زیرا منشاء بیشتر بیماریهای طیور عدم رسیدگی به بهداشت محیط است.در نگهداری بصورت سنتی پرنده از مقاومت بیشتری برخوردار میشود. تاثیر نور خورشید در زیر پوست پرند گان کمک به تولید ویتامین D3 می باشد .نقش این ویتامین در تنظیم متابولیسم و فسفر و کلسیم می باشد. به همین علت پرندگانی که در معرض افتاب هستند از استخوان بندی محکم تری بر خوردارند.مرغ های شاخدار نیمه وحشی هستند مانند کبک پرواز می کنند اما بر خالف کبک به محیط عادت می کنند و در محیط ازاد صبح زود به دنبال غذا می روند و معموال از مقر خود زیاد دور نمی شوند و باتاریک شدن هوا بر می گردند.حیوانات وحشی قادر به گرفتن انها نیستند وقتی با انها روبرو می شوند دسته جمعی با سر و صدای زیاد بسوی دشمن حرکت میکنند که موجب وحشت دشمن شده و فرار می کنند. باغ ها، زمینهای کشاورزی , محیط های باز , خانه ها با محوطه بزرگ , بهترین مکان ها برای نگهداری این مرغ است.مرغ شاخدار را می توان در کنار مرغ خانگی بوقلمون و ...نگه داری کرد.مرغ شاخدار به ندرت کرچ می شود.به همین دلیل در طول بهار و تابستان حدود۵۱۱الی ۵۱۱عدد تخم می گذارد .در سال های اول من از مرغ و بوقلمون برای جوجه کشی استفاده می کردم. تعداد ۵۱عدد زیر پای مرغ و تعداد ۲۲عدد زیر بوقلمون کافیست .به دلیل طبیعی بودن در صد جوجه در اوری بسیار باالست و مادر میتواند براحتی جوجه ها را بزرگ کند .بهتر است مادر و جوجه ها را تا ۲۱روزگی در محیطی به مساحت ۵مترمربع نگهداری کرد و بعد از ان بیرون اورده و به محیط عادت دهید.در طول این مدت ازغذای کرامبل که بصورت پودر است استفاده کنید.جوجه های مرغ شاخدار بسیار ترسو و وحش هستند.اگر بتوانید در چند روز اول تخم مرغ اب پز در کنار دانه به جوجه ها بدهید تمام ویتامین های بدن انها را تامین میکند. مواظب باشید ظرف ابخوری انها طوری نباشد که جوجه ها خیس شوند.سعی کنید از ابخوری مخصوص استفاده کنید تا جوجه ها از بین نروند.روباه سمور و زاغ بزرگترین دشمنان جوجه ها هستند.وجود کنه های ریز در بدن جوجه ها موجب از پای در اوردن انها میشود که در صورت مشاهده می توانید از پودر مورچه به مقدار کم استفاده کنید.

اسهال خونی زمستانی يک بيماری مسری گاوان ميباشد که معمولا در ماههای سرد سال و بـه صـورت همـه گيـر در داخل يک گله رخ ميدهد و معمولا هنگامی در گلـه تـشخيص داده ميشود که ساير عوامـل بوجـود آورنـده اسـهال رد شوند. به نظر ميرسد عامل بيماری اسـهال خـونی زمـستانی گاوان، کوروناويروسها باشند که هنگامی که رطوبت هـوا بالای رود و گاوان در اصطبل نگهـداری مـيشـوند ايجـاد بيماری ميکند. دوره بيماری کوتاه است و در يک گله شيوع بيمـاری معمولا کمتر از دو هفته طول ميکشد. بهبودی نيز اکثراً خود به خودی صـورت مـيگيـرد در نتيجه ميزان مرگ و ميـر در ايـن عارضـه بـسيار نـادر است. علائم بالينی: اسهال زمستانی يک بيماری اسهالی پرتابی اسـت کـه باعث بروز بی اشتهايی با درجـات مختلـف، بـی حـالی دل درد ملايــم، دراز کــشيدن دامهــا و کــاهش توليــد شــير ميشود. اين دامها دارای عطـش هـستند و حرکـات شـکمبه کاهش مييابد ولی تب ديده نمیشود. در تليسههای شکم اول، گاهی ممکن است خون در مدفوع ديده شود. پيشگيری: بهداشت محيط شامل ضدعفونی کـردن جايگاههـا و تهويـه هوا و درمان سيستميک بيماران از جمله مـوارد پيـشگيری و کنترل آن ميباشند. درمان: در اکثر مواقع بدون انجام هيچ درمانی خود به خـود بيماری بهبود مييابد. جهت درمان ميتوان از ساليسيلات بازيـک آلومينيـوم يا سولفاميد (سولفاگوانيدين) به مدت 3 تا 4 روز صـبح و عصر از راه دهان استفاده نمود. اگر نصف گله علائم بروز بيماری را نشان دهند ميبايست کل گله مورد درمان قرار گيرند.

اين بيماريها بدليل آندومتريت، زايمان زودرس ، سقط، تولد كره هاي ضعيف و بيمار كه طي دوران نوزادي تلف مي شوند، باعث كاهش باروري در ماديان و نريان مي گردند.

عوامل ايجاد كننده بيماريهاي مقاربتي: 1 -تايلورال اكويي جنيتاليس: اين عامل باعث ايجاد متريت واگير اسبي مي شود. اولين همه گيري در منطقه نيوماركت انگلستان در سال 1777 در فصل توليد مثلي رخ داد. عامل بيماري يک كوكوباسيل كم هوازي گرم منفي است كه در ابتدا به اسم هموفيلوس اكوئيجنيتاليس نامگذاري شده است. درسال 1778 در كنتاكي آمريكا همه گيري آن رخ داد و علت آن واردات دوتا سيلمي از فرانسه به اين منطقه بوده است. و دو تا سويه از آن جدا شده است كه حساس و مقاوم به استرپتومايسين مي باشند. البته سويه هايي كه بعدا" جدا شد بيشتر مقاوم به استرپتومايسين بوده اند.بيماري زايي: راه اصلي انتقال از طريق جفت گيري است. اگرچه در صورت بي دقتي و يا استفاده از وسايل آلوده در زمان معاينه و كار روي دستگاه تناسلي نيز منتقل مي شود. ماديانها عموما" خود بخود درمان ميشوند. منتهي تعدادي از آنها بصورت ناقل در گله باقي مانده و باعث انتشار بيماري مي شوند و معموال" در اين ماديانها عامل در ناحية كليتوريس )در گودي و سينوسهاي جانبي و مركزي كليتوريس( جايگزين مي شود. در نريان نيز عامل در ناحية فرورفتگي پيشابراه جايگزين مي شود. البته عامل را از دستگاه تناسلي كره هاي نر و ماده نيز جدا كرده اند كه در زمان زايمان و يا آبستني اين كره ها آلوده شده اند. روند ايجاد بيماري به اين صورت است كه در عفونتهاي تجربي طي 2 هفتة اول پس از آلودگي ارگانيسم از مجاري رحم و سرويكس و به ميزان كمتري از مهبل، دهليز، گودي كليتوريس و سينوسهاي جانبي و مركزي كليتوريس و اويداكت جدا مي شود. مابين هفته سوم و چهارم پس از آلودگي تجربي تايلورال تنها از سطح تخمدان، اويداكت، رحم، سرويكس و واژن بصورت تصادفي جدا مي شود ولي از سينوسها و گودي كليتوريس به دفعات و مكرر مي توان عامل را جدا كرد. بنابراين گودي و سينوسهاي كليتوريس نقش مهمي در ناقلين مزمن بيماري دارند. عالئم باليني: چهرة بارز بيماري ترشح سفيد خاكستري فراوان از فرج دام، 8 الي 12 روز پس از جفت گيري با نريان آلوده بوده و معموال" به مدت 13 الي 17 روز ادامه دارد. البته بعضي از ماديان ها عاليمي نداشته و فقط طول مرحلة لوتئال كوتاه مي شود. معموال" ماديان يا نريان مبتال عالئم سيستميک ندارند. ماديانها اغلب بطور خودبخودي بعد از چند چرخه بهبود يافته منتهي عامل به مدت چندين ماه در مجاري تناسلي حضور دارد،عود مجدد بيماري گزارش نشده است. در نريان باكتري در قسمت خارجي دستگاه تناسلي خصوصا" در گودي پيشابراه، پوست آلت و قسمت داخلي غلفه حضور دارد. و احتماال" در غدد ضميمه نيز جايگزين مي شود. در موارد نادر از نظر باليني ترشحات چركي پيشابراه را دارد و معموال" يک التهاب حاد در حشفة آلت نريانهايي كه به تازگي مبتال شده اند، ديده مي شود به هر حال تعداد زيادي از نريان ها بصورت ناقلين بدون عالمت مي توانند عامل را انتقال دهند. تشخيص: بر اساس روشهاي سرولوژيكي و كشت و جداسازي عامل صورت مي گيرد. عموما" بيشترين روش تشخيص، كشت سوآبهاي دستگاه تناسلي )آندومتر، سرويكس، گودي و سينوسهاي كليتوريس و در نريان گودي پيشابراهي( مي باشد. به دليل حساسيت عامل بيماري نمونه ها بايد بالفاصله به محيط كشت انتقالي) media transport Amies )منتقل شود كه همراه زغال فعال شده است و تا قبل از انتقال به آزمايشگاه در يخچال نگهداري مي شود. محيط كشت معمول باكتري آگار شكالتي با 12 %سرم اسبي است. تمامي مراحل آماده سازي براي كشت بايد سريع باشد تا نتيجة منفي كاذب مشاهده نشود.باكتريهاي فرصت طلب محيطي خصوصا" پروتئوس سريعا" در محيط كشت آلوده ظاهر مي شوند پس عالوه بر سرعت عمل محيط كشت بايد حاوي استرپتومايسين، كليندامايسين، تري متوپريم و تركيبات ضد قارچ مثل آمفوتريسين B باشد. ظروف كشت بايد در انكوباتور 37 درجه سانتگراد، دي اكسيد كربن به ميزان 5 الي 12 ، %به مدت 48 ساعت كشت داده شود. در ابتدا پرگنه هاي سرسوزني كوچک خاكستري با كناره صاف مشخص مي شود پس از 72 ساعت كلوني ها برجسته تر و درخشان تر شده و قسمت مركزي آن مات و كدر به نظر مي رسد.نمونه هاي كليتوريس و ماديانهاي حامل،خيلي به آرامي رشد ميكند و مدت زمان بيشتري بايد انكوبه شوند. براي آزمايشات غربالگري عالوه بر آزمايشات سرولوژيكي تهيه سوآب از سينوسهاي كليتوريس در ماديان غير آبستن در هر مرحله اي از سيكل و در ماديان آبستن در هر مرحله اي از آبستني مفيد است. در نريان با بيرون كشيدن آلت، از گودي پيشابراه، چين هاي غلفه و پوست آلت نمونه گيري انجام مي شود و اگر امكان پذير بود از مايعات پيش انزالي نيز مي توان نمونه گرفت. تمامي آزمايشات سرولوژيكي بر اساس تشخيص آنتي بادي بر عليه اين بيماري در سرم انجام ميشود CFT -1 :شامل كه 1 : بطور موفقيت آميزي براي تشخيص عفونتهاي مزمن ماديانهاي مبتال به كار ميرود ولي براي ناقلين خيلي قابل اعتماد نيست، چون انجام اين كار در ماديانهايي كه 12 روز از عفونت آنها گذشته است امكان پذير است و موارد عفونتهاي كاذب قابل رديابي نيست. 2 -SAT : يكي از تستهاي كامال" مفيد براي تشخيص موارد حاد بيماري است و اين تست موارد مثبت يا منفي كاذب ندارد. 3 -االيزا: با اين آزمايش IgG قابل رديابي است ولي حساسيت كمتري براي IgM دارد و IgA هم با اين تست قابل رديابي نيست. البته از روشهايي مثل هم آگلوتيناسيون و ايمنو فلورسانس هم مي توان استفاده كرد.

به طور کلی روش هاي مختلفی براي تیزر کردن وجود دارد که بسته به این که چه کاري انجام دهیم ، هدف این است که حیوان تواناي باروري جنس ماده را نداشته باشد.

روشی براي آماده کردن گاو نر فحل نما مناسب است که: 1 -استریلیتی گاو نر دائمی باشد ، یعنی روشی که انجام می دهیم قابل برگشت نباشد و طوري نباشد که توانایی بارور کردن جنس ماده توسط جنس نر برگردد. 2 -از گسترش بیماري هاي مقاربتی با جلوگیري از عمل coitusجلوگیري کند. که این مرتبط با این است که عمل دخول انجام نشود . 3 -روشی را به کار می بریم که میل جنسی در گاو نر(libido ( حفظ شود .

روشهاي آماده سازي گاو نر فحل نما: 1 -روش هایی که در آنها عمل Coitus صورت می گیرد ولی اسپرم وجود ندارد. یعنی حیوان امکان دخول دارد ولی اسپرمی وجود ندارد . 2 -روش هایی که در آنها عمل Coitus صورت نمی گیرد ولی اسپرم وجود دارد که خود به طرق زیر است : الف) بواسطه عمل روي پنیس ب) بواسطه عدم خروج پنیس از غلاف قضیب

• تا آنجا که ممکن است سیستم پرورش را طوری تنظیم نمایید تا تمام جوجه ها در یک زمان معـین وارد مزرعـه شـده و همزمـان از مزرعـه خـارج شـوند (یعنـی روش out all/in all اعمـال شـود). نگهداری جوجههایی با سنین مختلف در یک مزرعه سبب اشاعه بیماری می شود.

• ایجـاد وقفـه بـین دو دوره پـرورش از میـزان آلـودگی مزرعـه خواهـد کاسـت . وقفـه بـین دو دوره پرورش، به فاصله زمانی بین پایان مرحلـه پاکسـازی و ضـدعفونی سـالن و ورود گلـه جدیـد گفتـه میشود.

• برای جلوگیری از لانهسازی و ورود جوندگان و حیوانات وحشی، مانع رویش علف تـا 15 متـری اطراف سالنها شوید.

• تجهیزات، وسایل ساختمان و مواد زاید را از دسترس جوندگان دور نگهدارید.

• به محض اینکه دان روی زمین ریخته شد آن را جمع آوری نمایید.

• از ورود پرندگان وحشی به داخل سالنها جلوگیری نمایید.

• از یک برنامه موثر برای کنترل جوندگان استفاده کنید . استفاده از طعمه به شرطی که ادامه دار باشد از موثرترین روشها است.

• از یک برنامه مدیریتی موثر برای کنترل آفت از طریق بیولوژیکی، مکانیکی و شیمیایی استفاده نمایید

بدن گاو دارای ذخايری از منيـزيم اسـت کـه قـسمت عمده آن در استخواهنای دنده و مهرهها نگهداری میشود. در مواقعی کـه در دامهـای جـوان، کمبـود منيـزيم اتفاق میافتد، به ميزان زيادی مـیتواننـد از ذخيـره منيزيم استخواهنايشان استفاده کنند. ولی دامهای بالغ به علت عدم توانايي از ذخاير منيزيمـي در اثـر بـروز Tetany تلف میشوند. بنابراين تـامين منيـزيم از طريـق جيره غذايی در نشخوار کنندگان امری حياتی است. منيزيم از طريق ادرار، مدفوع و شير دفع میشـود و تنظيم بين منيزيم سرم خـون (بـدن) و منيـزيم را کـه حيوان روزانه از دست میدهد از طريق جـذب منيـزيم از دستگاه کوارش صورت میگيرد. بنابراين تـامين منيـزيم در جيره غذای نشخوارکنندگان ضروری است. در گوسالهها تاسن 1 مـاهگی، منيـزيم هـم از روده کوچک و هم از روده بزرگ جذب(انتشار ساده) مـیشـود. با افزايش سن دام و فعال شدن شکمبه، منيزيم از طريق شکمبه (انتقال فعال) جذب میشود. علت متداول بودن کمبود منيزيم در دامهای مسنتـر، متراکم بودن ساختمان استخوان آهنـا مـیباشـد. ولـی در گاوهای جوان شبکه استخوانی باز است و ذخيره منيـزيم به سهولت در دسترس میباشد. هيپومنيزيمی در گوسالههايی که عمدتاً از شير مادر تغذيه میآنند و غالباً مکمل به آهنا داده نمیشود بيـشتر از گوسالههای همسنی هستند که علاوه بـر شـير از غـذای مکمل هم استفاده میکنند. زيـرا ميـزان منيـزيم شـير بسيار ناچيز است.

هرچند تاثیر فصل بر نرها ممکن است کمتر از ماد هها باشد، ولی باید توجه داشت که میل جنسی و کیفیت اسپرم نرها نیز از اواسط زمستان کاهش یافته و تا اواسط بهار در کمترین حد خود قرار م یگیرد. بنابراین بهتر است برای موفقیت در جف تگیر یهای اواسط زمستان و جف تدهی بهاره، در هفته اول دی ماه از هورمون ملاتونین کاشتنی در نرها استفاد ه شود هورمون ملاتونین معمولاً در زیرپوست گوش کاشته م یشود و خارج شدن ملاتونین از آن باعث القاء شدن حالت ش بهای بلند برای دام شده، همچپنین موجب خارج نشدنحیوان از فصل تولید مثل و حفظ فعالیت تولید مثلی م یشود. یک بار کاشت ملاتونین، برای شش ماه کافی است، به دلیل ای نکه کاشت آن در هفته اول دی ماه تا آخر خرداد تاثیر خود را حفظ م یکند و جف تگیر یهای زمستان و بهار را پوشش م یدهد.

در این کندو همه اندازههای بیولوژیک لحاظ شده است. بدنه کندو از کف آن جداست و با طبق تفاوتی نداشته و امکان جابجایی با یکدیگر را دارند. کندو دارای درپوش داخلی است که با دو الیه کردن سقف کندوعایق مناسبی را در برابر گرما و سرما ایجاد می‌کند. کندوی النگستروت آمریکا فاقد لبههای چفتشونده بوده واتصال طبقات آن با یکدیگر وزنی است. این کندو هنگام جابجایی باید میخکوبی وتسمه‌کشی شود، با این حال در جادههای ناهموار امکان از همگسیختگی آن وجود دارد

میزان ساخت و یا به عبارت دیگر میزان تولید شیر بوسیله چندین فاکتورکنترل میشود. اینها شامل، جیره غذایی و فاکتورهایی که بر روی دریافت غذا موثرند، هورمونها مثل هورمون پرولاکتین و هورمون رشد و یا )somatotrophin bovine )BST و همچنین تعداد دفعات خروج شیر از پستان و یا دفعات دوشش. ولی جیره و فاکتورهای مدیریتی موثر بر مصرف غذا به طور وضوح بر میزان مواد مغذی ورودی به پستان برای سنتز شیر موثر هستند و اینها مهمترین عوامل تعیین کننده تولید شیر میباشند. بحث در مورد این فاکتورها خارج از حیطه این کتاب است. در بیشتر پستانداران، شروع شیردهی و ادامه تولید شیر توسط هورمون پروالکتین کنترل میشود. اما الزم به ذکر است در گاو ادامه ترشح شیر، تحت تاثیر متقابل استروئیدها، هورمون تیروئید و هورمون رشد است )در گاو هورمون رشد را سوماتوتروپین گاوی و یا)BST (somatotrophin bovine میگویند(. BST یک هورمون طبیعی است که بوسیله غده هیپوفیز )غده کوچکی در قاعده مغز( سنتز میشود. گاوهای پر تولید دارای میزان بیشتری از هورمون BST در جریان خون نسبت به گاوهای کم تولید هستند. همچنین مقدار هورمون BST در خون گاوهایی که در اوج تولید خود هستند، نسبت به گاوهایی که در اواخر تولید خود میباشند بیشتر است. هم اکنونBST را میتوان به صورت سنتزی تولید کرد و تزریق این هورمون به میزان مشخص شده، باعث افزایش 10 تا 20 درصدی )حدود 4 تا 6 لیتر( شیر تولیدی در روز میشود. BST باعث تغییر متابولیسم بدن گاو شده، لذا به نسبت غذای مصرفی تولید شیر بیشتری را خواهد داشت. به عبارت دیگر ضریب تبدیل و یا راندمان تولید شیر افزایش مییابد. البته 4 تا 6 هفته بعد از شروع تزریق این هورمون و بعد از مراحل اولیه افزایش تولید شیر، یک افزایشی در مصرف غذا و اشتهای گاو بوجود میآید. در بسیاری از کشورها استفاده ازBST به دلیل فشار مصرف کنندگان و بحث امنیت غذایی ممنوع میباشد.

۱ (القاء زايمان در گاو زمان زايمان از روز ۲۷۰ آبستني به بعد مي باشد بهترين روش القاء زايمان زودرس در گاو استفاده توامان از كورتيكواستروئيد ها و پروستاگلاندين ها مي باشد. به اين صورت كه اگر پس از ۴۰ ساعت از تزريق ۲۰ ميليگرم دگزامتازون زايمان ايجاد نشد ، از يك دوز لوتئوليتيك پروستاگلاندين استفاده مي شود.

۲(آنستروس: علائم: تخمدان ها در حال سكون، بدون هيچ گونه فعاليت چرخه اي احتمالا در اثر عدم توليد و يا ترشح كافي گنادوتروفين ها يا در اثر نقص در پاسخ تخمدان ها به اين هورمون ها. در بازرسي ركتال، تخمدان ها كوچك، پهن و صاف و مشخصه اصلي آن عدم وجود جسم زرد بر روي تخمدان است. نكته:آنستروس واقعي اغلب در گاوهاي پرشير و تليسه هايي كه اولين زايمان خود را انجام داده و در حال رشد هستند ديده مي شود. پروتكل درماني: ۱ (بهبود وضعيت تغذيه حيوان بخصوص انرژي جيره ۲ (درمان هرگونه بيماري در صورت وجود ۳ (بهبود وضعيت نگهداري حيوان ۴ (استفاده از مواد معدني و ويتامين ها و استفاده از داروهاي ضد انگل ۵ (جلوگيري از شير خوردن گوساله از پستان مادر ۶ (استفاده از ecG) ۵۰۰۰ – ۱۰۰۰: Folligon (جهت تحريك تخمدان فعاليت تخمدان توجه :دوز مورد استفاده ۴۵۰۰-۳۵۰۰ IU مي باشد اما باعث سوپراوولاسيون مي شود و به همين خاطر معمولا تلقيح در اولين استروس ايجاد شده توصيه نمي شود. ۷ (معمول ترين روش درمان آنستروس استفاده از تركيبات GnRH است، كه ۱ تا ۳ روز بعد علائم استروس را نشان مي دهند.

۳(فحلي خاموش : اين حالت معمولا به دلايل زير در اولين و دومين چرخه بعد از زايمان اتفاق مي افتد: ۱ (عدم تشخيص فحلي گاو در گله (بزرگي گله يا ناوارد بودن كارگر) ۲ (ژنتيك ۳ (در مناطق گرمسيري در فصل گرم و در مناطق معتدل در فصل سرد سال ۴(كمبود مواد معدني (كبالت - مس - فسفر)و ويتامين ها (A vit(و بتاكاروتن و وزن زياد تشخيص: با لمس قوام رحم و تشكيلات روي تخمدان ها. جسم زرد روي تخمدان بايد از كيست لوتئال و جسم زرد آبستني تفريق داده شود. جهت اطمينان بيشتر مي توان ۱۰ روز بعد معاينه را تكرار نمود. درمان: در صورت وجود جسم زرد حساس به PGF۲α: استفاده از پروستاگلاندين ، ۵-۳ روز بعد علائم فحلي مشاهده خواهد شد. در صورت عدم نتيجه تزريق دوم PGF۲α به فاصله ۱۱ روز بعد.

۴(جسم زرد مقاوم: علت:حضور عفونت در رحم و التهاب آندومتر منجر به باقي ماندن جسم زرد خواهد شد. در نتيجه عدم درمان منجر به پيومترا خواهد شد. درمان :تزريق يك دوز لوتئوليتيك PGF۲α ، ۵ -۳ روز بعد علائم فحلي مشاهده خواهد شد.

۵ (اختلالات تخمك گذاري: علت: ۱(دير آزاد شدن اووسيت (تخمك گذاري با تاخير)، Ovulation Delayed درمان:GnRH به ميزان ml ۵/۲ به صورت عضلاني در اوايل يا اواخر استروس يا در اوايل جفت گيري نكته :در تلقيح مصنوعي بهتر است كه تلقيح دومي ۲۴ ساعت بعد از تلقيح اول انجام شود. ۲(عدم تخمك گذاري : تشخيص مشكل و بر اساس تاريخچه و بازرسي متوالي دستگاه تناسلي از راه ركتال و وجود فوليكول بر روي تخمدان صورت مي گيرد. درمان: استفاده ازGnRH۳(عوامل مكانيكي همچون چسبندگي بورس تخمداني۴(نقص در عدم تعادل هورموني۵(اختلال در ايجاد گيرنده هاي هورموني

۶ (كيست تخمداني: عوامل ايجاد كننده : ۱(ژنتيك ۲(توليد زياد ۳(پروتئين بالاي جيره ۴(بتاكاروتن كم جيره ۵(عفونت رحمي علائم:يك يا تعداد بيشتري تشكيلات پر از مايع و بزرگتر از فوليكول(بزرگتر از ۵/۲ سانتيمتر)و بيش از ۱۰ روز بر روي تخمدان باقي بماند. 

۷(موميايي شدن جنين در گاو:در ماه هاي ۳ تا ۸ آبستني به علت عدم بالانس هورمون ها و استروژن بالاي خون اتفاق مي افتد. علائم:در ملامسه راست روده اي سختي در رحم قابل تشخيص و هيچ گونه كارانكل يا كوتيلودني قابل لمس نمي باشد.

۸ (له شدن يا گنديدگي جنين ( Maceration Fetal :( علائم:ترشحات آبكي قرمز خاكستري از فرج به مدت چندين هفته تا چندين ماه –كاهش تدريجي وزن درمان: تزريق توام PGF۲α و استروژن ( ۱۰ ميلي ليتر يك روز قبل از استفاده از PG (

۹(آب آوردگي پرده هاي جنيني( Hydrops Fetal : ( تشخيص: ۱(محوطه بطني از خارج كاملا برآمده و به شكل گلابي است ۲(تنفس مشكل و اشتها كاهش – دام دهيدراته و به سختي راه مي رود ۳ (در ملامسه راست روده اي دست به سختي وارد ركتوم مي شود و عدم لمس كوتيلدونها درمان: ۱(اگر دام زمين گير است ، كشتار شود ۲(در موارد غير زمين گيري: الف)دگزامتازون ب)PGF۲α + دگزامتازون ج)دگزامتازون + استروژن د)PGF۲α و يك تزريق دوم پس از ۲۴ ساعت

(پرولاپس واژن: اكثرا قبل از زايمان و در اواخر آبستني به علت ضعف عضلاني و معمولا از ۲ ماه تا چند روز مانده به زايمان اتفاق مي افتد.

اروا ويروس سگها اولين بار در سال 1978 به عنوان يك ويـروس عفـوني جديـد در سـگها شـناخته شـد و در گاسترو آنتريت هاي هموراژيك سگها كه از ميزان كشندگي بالايي برخوردارند، ديده مي شود . حـدود سـه سـال پس از كشف ويروس واكسن آن تهيه و مورد استفاده قرار گرفت. معمول ترين فرم اين ويروس التهاب و عفونت روده كوچك است كه با نـاراحتي ، افـسردگي ، اسـتفراغ و كـم شدن آب بدن حيوان همراه است. برخي توله ها به محض بروز اسهال مي ميرنـد و برخـي ديگـر بـين 4-6 روز مقاومت مي كنند. آنهايي كه تا 8 روز دوام بياورند معمولاً زنده مي مانند. از بين رفـتن سـلولهاي خـوني و زخـم شدن روده حيوان باعث بوجود آمدن عفونت هاي باكتريايي ثانوي مي شود. بايد توجه داشت كه بسياري ديگر از باكتريها و ويروسها مي توانند موجب اسهال خوني شـوند و حتمـاً هـر اسـهال خـوني مبنـي بـر ويـروس پـاروا نمي باشد.

علائم ويروس پاروا: جالب توجه است كه اين ويروس مي تواند كاملاً مخفي باشد و يا با علائم كشنده همراه باشد كه اين نشانه ها به چهار عامل بستگي دارد: 1 (سن سگ مبتلا 2 (جثه حيوان 3(وجود پادتن در بدن حيوان 4 (نژاد حيوان درگير

عامل بيماري: پاروا ويروس سگها يك ويروس كوچك حاوي DNA و فاقد پوشش ليپوپروتئيني مي باشد. اين ويروس متعلـق به خانواده ي پاروا ويريده بوده و با ويروس هاي پان لوكوپني گربه و آنتريت سمور قرابت آنتي ژنيكي دارد. پاروا ويروس سگها از مقاوم ترين ويروس هايي است كه تا بحال شناخته شده اند . ايـن ويـروس ماههـا و حتـي سالها در محيط خارج قادر به ادامه ي حيات بوده و بسياري از مواد ضدعفوني كننده كه بـه صـورت تجـارتي دردسترس هستند بر روي آن بي تأثير است. هيپوكلريت سديم تنها ماده ي ضدعفوني كننده اي است كه بـر روي ويروس تأثير مي گذارد. اين ويروس از طريق مدفوع وارد محيط خارج مي شود و با ورود به بدن سگ هـاي حـساس از راه دهـان آن را بيمار مي سازد. ويروس ابتدا در بافت لنفاوي تكثير يافته و سپس خود را از طريق جريان خون بـه كريپـت هـاي روده ي كوچك مي رساند. و از نظر آنتي ژنتيكي فقط يك سويه بيماريزا از آن وجود دارد.

همه گير شناسي (اپيدميولوژي): سگها توسط بلع يا استنشاق ويروس از راه دهاني، حلقي، به بيماري مبتلا مي گردند. ويروس در لوزه هـاي غـدد لنفاوي موضعي و بافت هاي لنفاوي روده ها مستقر و تكثير مي شوند و سپس از تكثير در بافت لنفاوي ، ويرمـي بروز مي كند و متعاقب آن ويروس خود را به كريپت هاي موجود در روده كوچك كه به عنوان اندام هدف جهت تكثير ثانويه ي ويروس به شمار مي رود رسانده و شروع به توليد مي كند. در سلول كريپت ها تغييرات پاتولوژيك رخ مي دهند كه از نظر باليني منجـر بـه پيـشرفت بيمـاري و در نتيجـه كلاپس مخاط مي گردند. ويروس در سلول هاي ساير اندامهاي بدن قادر بـه تكثيـر و تزايـد مـي گـردد .از نظـر باليني عفونت ناشي از ويروس در سگها بسيار متنوع بوده و از عفونت هاي پنهاني تا بيماري حاد و كشنده متغيـر است. اكثر سگها به فرم پنهاني بيماري مبتلا مي گردند. عواملي از قبيل: سن، استرس، ژنتيك و همزمان شـدن بيماري با عفونت انگلي روده اي، زمينه ي بيماري را براي حالت حاد و مساعد مي نمايند .در برخي از نژاد سـگها مثل روت وايلر و دابرمن پينچر نسبت به ساير نژادها حساس تر بوده و به عفونـت هـاي شـديدي مبـتلا مـي گردد. لازم به ذكر است نژاد لابرادور سياه بيشتر از ساير نژادها به فرم شديد بيماري گرفتار مي شوند.در شـرايط تجربي همزمان شدن عفونت با انگل هاي روده اي يا سويه هايي از ويروس ديستمپر كه قـدرت بيمـاري زايـي خفيفي دارند سبب تشديد بيماري مي گردند.

علائم باليني: اغلب عفونت هاي حاصل از ويروس از نظر باليني به فرم پنهاني بروز مي كنند و در سگهايي كه به شكل باليني بيماري مبتلا مي گردند استفراغ و اسهال از اولين علائمي هستند كه ديده مي شوند، اصولاً خموده، خواب آلود و افسرده به نظر مـي رسـد. تـب در آنهـا متغيـر اسـت امـا لوكـوپني از يافتـه هـاي ثابـت ايـن بيمـاري بـشمار مي رود.سگهايي كه به فرم خفيف بيماري دچار مي گردند، معمـولاً پـس از يـك تـا دو روز خـود بخـود بهبـود مي يابند. در سگهايي كه به فرم شديدتر بيماري مبتلا مي گردند ممكن است درمان علامتي و تقويتي ضـروري باشد. اما اغلب پس از يك دوره ي سه تا 5 روزه بهبود مي يابند. در صورتي كه استفراغ ادامـه داشـته و اسـهال هموراژيك شديد بروز نمايد پيش آگهي بيماري چندان رضايت بخش نبوده و چنين سگهايي ممكن اسـت تلـف شوند، برخي از سگها ممكن است تا 24 ساعت پس از شروع علائم باليني دچار مرگ ناگهاني گردند . فرم كشنده و حاد بيماري در توله هاي جوان بروز مي كند و اگر ابتلا در سنين قبل از 8 هفتگي صورت گيـرد، برخـي دچـار ميوكارديت مي شوند.

درمان و پيشگيري: درمان گاسترو آنتريت هاي حاصل از ويروس شامل درمان هاي علامتي و تقويتي است . مايعات الكتروليت بايـد بر اساس ارزيابي وضعيت باليني دام تجويز گردد. و براي حفاظت دام در مقابل عفونت ثانويه باكتريـايي از آنتـي بيوتيك هاي وسيع الطيف بهره مي گيرند. اگر در سگها نشانه هـاي اسـتفراغ وجـود نداشـته باشـد جهـت كـاهش فلـورميكروبـي روده هـا مـي تـوان از آمينوگليكوزيدها استفاده نمود. در صورتي كه كولي فرم هاي طبيعي روده افزايش يـا سـاير انـدام بـدن را مـورد تهاجم قرار داده و منجر به بروز شوك آندوتوكسيك مي گردند . اگر شواهدي دال بر سپتي سـمي وجـود داشـته باشد بايد آمينوگليكوزيدها مانند جنتامايسين و كانامايسين و استرپتومايسين را به همـراه دز بـالايي از مـشتقات پني سيلين بصورت داخل وريدي تجويز نمود. در صورتي كه استفراغ براي مدت طولاني ادامه داشته باشد . بايد از داروي ضد استفراغ اسـتفاده نمـود و تجـويز داروي ضد اسهال بايد با احتياط صورت پذيرد. در سگهايي كه مقدار زيادي از پروتئين سـرم توسـط روده هـا از دست رفته و حجم خون آن كاهش يافته ممكن است انتقال پلاسما يا خون كامل ضروري باشد. واكسن هايي كه امروزه براي ويروس مورد استفاده قرار مي گيرد مطمئن و مؤثر هستند . چهار تا شش روز پـس از تزريق برخي واكسن ها يك لنفوپني زودگذر بروز مي كند. ويروس موجود در برخي از واكسن ها در روده ها تكثير يافته و از طريق مدفوع به خارج دفع مي گردد. ظهور عفونت حاصل از ويروس بدنبال تجويز واكسن توسط مطالعات تجربي كنترل شده به اثبات رسـيده اسـت . سن ايجاد مصونيت در توله ها به تيتر آنتي بادي مادري و مقدار آنتي بادي كه توسط آغـوز منتقـل شـده اسـت بستگي دارد. بدون كسب اطلاع از وضعيت آنتي بادي توله ها به سختي مـي تـوان يـك برنامـه واكـسيناسيون عملي ارائه نمود كه تقريباً در تمام توله ها مصونيت ايجاد نمايد . مشكل ديگري نيز وجود دارد و آن عبارتـست از اينكه: توله ها دو تا سه هفته قبل از اينكه قادر به كسب مصونيت گردند نسبت به عفونت هاي حاصل از سـويه بيماريزاي ويروس حساس شده و هيچ واكنشي نيز وجود ندارد كه اين حساسيت را به طـور كامـل از بـين ببـرد . دستيابي به حداكثر مصونيت در تولـه هـايي كـه اطلاعـي از وضـعيت ايمنـي آن در دسـت نيـست بهتـر اسـت واكسيناسيون در سنين 6 ،9 ،12 ،15 و 18 هفتگي انجام گرفته و پس از آن هر سال يكبار تكرار گردد. دو تا سه هفته قبل از آنكه توله ها قادر به كسب مصونيت باشـند نـسبت بـه عفونـت هـاي حاصـل از ويـروس حساس مي شوند و در طول اين مدت صرف نظر از اينكه چه برنامه اي به منظور واكـسيناسيون مـورد اسـتفاده قرار ميگيرد توله ها همواره در معرض خطر ابتلا به بيماري قرار دارند. به دنبال استفاده از واكسن حاوي ويروس كه امروزه در دسترس مي باشند مصونيتي ايجاد مي شود كه بـه مـدت يك تا سه سال ادامه خواهد داشت و تكرار سالانه ي واكسن كافي مي باشد. سگهايي كـه از عفونـت حاصـل از سويه هاي بيماريزاي ويروس بهبود مي يابند براي تمام عمر مصون باقي ميمانند.

بعنوان يکي از علل آنستروس، ناباروری و اتساع محوطه بطني نسبتا شايع . رحم حاوی حاوی چندين ليتر مايع شفاف است.

میزان بروز ساالنه: در دو مطالعه جداگانه فرانسوی ها روی 5000 مورد سونوگرافي  کمتر از 3( %باالی 5 %در بعضي فارم ها( در يك گزارش: 21- 3 ،%تفاوت در گله های مختلف و سال های مختلف( بعنوان مهمترين دليل تشخيص آبستني در گله های بز شيری مطرح است.

علت: نامشخص عدم وجود ردپای جنين، کيست تخمدان يا انسداد سرويکس جسم زرد مقاوم )بدليل عدم توليد PG )شايد بدليل EEDدر آنهايي که سابقه جفت گيری اخير دارند. اما در موارد بدون سابقه جفت گيری نامشخص است.

عالئم: دارای محوطه بطني بزرگ و pendulous که بنظر آبستن مي آيند. دارای سابقه جفت گيری طبيعي )از نظر دامدار آبستن است(. حضور جسم زرد در طول مدت عارضه غالبا دفع مايعات در حدود 150 روز پس از جفت گيری. )توصيف اين حالت از زبان دامدار: burst cloud a condition يا حالت رگبار(، امکان جستجوی بزغاله )که وجود خارجي ندارد(، الکتاسيون در عده ای، عدم وجود عالئم خارجي در تعدادی )با وجود سابقه آنستروس(، احتمال تکرار اين عارضه يا فقط يکبار

تشخیص: 1 (بالوتمنت محوطه بطني )ازنيمه دوم آبستني(، موارد منفي کاذب ناشي از کشيدگي عضالت اين ناحيه و ... 2 (بالوتمنت جنين در بخش تحتاني flank راست )مانند گاو( در اواخر دوره آبستني، موارد منفي کاذب ناشي از لمس کيسه تحتاني شکمبه 3 (اندازه گيری پروژسترون خون )عدم تفريق با آبستني( 4 (اولتراسونوگرافي mode-B :از طريق محوطه بطني )مشاهده مايعات بدون جنين و پرده ها و پالسنتوم ها( دقت بااليي دارد. )تشخيص آبستني با سونوگرافي در بز: الف - رکتال: از حدود روز 20 تا روز 35-30 ب - از طريق محوطه بطني: از روز 35 به بعد(

درمان: 1 )PG( يك دوز( 2 )اکسي توسين )50 واحد IM ،2 بار در روز تا 4 روز(

تشخیص تفریقی: آبستني < هيدروپس

پیش آگهی برای آينده توليد مثلي بز: خوب! )Roberts ،)احتمال برگشت عارضه پس از درمان

 اولین ماده شیمیایی مورد استفاده به عنوان ضدعفونی کننده  منشا آن قطران ذغال سنگ  به صورت کریستال است که برای حل نمودن آن از حرارت استفاده می شود و سپس 10 %آب یا گلیسیرین به آن اضافه خواهد شد  مکانیسم اثر: با پروتئین های دیواره ارگانیسم ترکیب می شوند  بیشتر روی باکتری های گرم مثبت تاثیر دارد و روی ویروس ها بی تاثیر است  استفاده از محلول گرم 5 %برای ضدعفونی کردن جایگاه دام  استفاده از محلول گرم 5 %به مدت یک ساعت برای وسایل (با غوطه وردن کردن)  استفاده از محلول گرم 2-1 %برای ضدعفونی کردن زخم ها  استفاده از محلول گرم 5/0 %برای ضد عفونی اندام های تناسلی دام

مزایا

• اثرات خوب روی سطوح • عدم از دست دادن خاصیت خود در اثر نور و تماس با هوا • عدم خوردگی فلزات یا الیاف پارچه ای • معمولا برای ضدعفونی کردن جایگاه دام که توده مواد آلی وجود دارد بسیار مناسب است • سبب از بین رفتن هاگ باکتری در صورت تماس با فنل حداقل برای 24 ساعت

معایب • سمی و دارای بوی نامطبوع و نافذ • داخل شدن در شیر و گوشت • عدم خاصیت ضدعفونی کنندگی قوی محلول سرد استفاده بصورت گرم • بیشتر از 10 %آن در آب حل نمی شود شناورشدن قطرات کوچک فنل روی مایع سوزاندن بافت های بدن • ارزان و همه جا یافت می شود اما بدلیل میزان استفاده بالای گران تمام میشود • محلول فنل حتی با غلظت کم سبب بی حسی، حس لامسه انگشتان • حساسیت زیاد گربه به فنل

کریسپر، نام یک منطقه ژنی در باکتر یها و آرک یها است؛ این منطقه ژنی در شناسایی ویرو سهای مهاجم و فعال کردن آنزی مهای نوکلئازی برای نابود کردن ژنوم آ نها، فعالیت م یکند. دانشمندان با
ب هکارگیری ابزارهای مولکولی این سیستم دفاعی میکروبی، رو شهایی را ابداع کرد هاند که توسط آن م یتوان با کارایی بسیار بالایی، مناطق ژنی مختلفی را نشان هگیری کرد. دانشمندان با الگو برداری از سیستم ایمنی میکرو بها که پیش تر معرفی شد، قطعه RNA کوچک سنتز شد های تحت عنوان RNA راهنما ) guide RNA یا به اختصار gRNA (، به همراه آنزیم نوکلئازی Cas9 را برای مطالعات خود به کار م یگیرند؛ در برخی مطالعات با ایجاد تغییر ژنتیکی در ژن این آنزیم که موجب تغییر در ساختار فضایی آن و طبعا عملکردش م یگردد، این آنزیم را، برای مقاصد مختلف بهینه سازی م ینمایند. از این روشم یتوان جهت دس تورزی ژنی، روشن یا خاموش کردن ژ نها، نشان هگذاری و رهگیری منطقه خاصی از ژنوم و بسیاری موارد دیگر، در سطح DNA موجودات زنده استفاده نمود. این شیوه سری عتر، ارزا نتر و دقی قتر از شیو ههای رایج ویرایش ژن ) TALEN و ZFNs ( است. فناوری کریسپر به قدری توانسته است جای پای خود را در مطالعات ژنتیک مولکولی و علوم تحت تاثیر آن باز کند، که امروزه به یک بحث داغ علمی تبدیل شده است؛ به طوری که، همه روزه اخباری تازه از نوآور یها و کاربردهای جدید آن را در بخ شهای مختلف علوم، مانند زیس تشناسی پایه، زیس تفناوری و پزشکی مولکولی شاهد هستیم.